Gerard is dood, Reve blijft leven PZC Goederentrein is niet beter voor milieu dan vrachtauto PZC Verdeeldheid over Chinese economie 'Vadertje' Drees was niet zuinig Teigetje en Woelrat in Machelen Nederlandse auteurs laten verstek gaan bij afscheid Volksschrijver X te gast 18 april 1956 Willem van Albada (Teigetje) en Henk van Manen (Woelrat) uit Arnhem hadden in de ja ren zestig en zeventig een relatie met Gerard Reve. Ze waren niet uitgenodigd voor zijn uitvaart, zater dag. Maar ze gingen wel. In Machelen besloten ze de uitvaartmis niet bij te wo nen, maar bij de kerk te wachten tot de dienst was afgelopen - samen met de vele Reve-bewonderaars. „Sommigen herkenden ons en kwamen ons condole ren." Op het grafveld werd de kist voor het kruisbeeld op de grond gezet, zodat ie dereen op zijn eigen wijze Reve een laatste groet kon brengen. „Wij legden daar ons grafboeket tegen de kist aan. En Woelrat bleef maar wijwater sprenke len", zegt Teigetje. Na afloop gingen ze naar het graf, waar ze definitief afscheid namen. Om vervol gens met de andere Revia nen de bijeenkomst in een plaatselijke eetcafé af te sluiten. GPD dinsdag 18 april 2006 4 door Erwin Tuil Waarheen, China? Als de top van de Chinese com munistische partij moet wor den geloofd is er nauwelijks enige onenigheid over de te volgen economische koers. De economie groeit zich te barsten en China maakt zich op om een grootmacht te wor den dankzij de wijze en on vermoeibare leiding van de Partij. Die ogenschijnlijke eensge zindheid is niet de werkelijk heid, zo blijkt uit de heftige discussie die al weken via het internet en in besloten fora gaande is. Aanvankelijk werd de discus sie uit de openbaarheid gehou den, maar inmiddels kan de partijtop niet verhullen dat de gelederen allerminst geslo ten zijn, zo concluderen 'Pe- kingwatchers'. Aanleiding is de vraag of Chi na het staatseigendom van grond en kapitaal uit handen moet geven. Weinig sexy in het Westen, maar het raakt de kern van communistisch China waar de staat uiteinde lijk het eigendom heeft over bijna alles. Wat het nog inte ressanter maakt, is dat het niet een geestelijk verdwaald clubje partijleden betreft, maar economen waar de par tijtop zwaar op leunt voor ad vies. De discussie over de economi sche koers woedt al langer, maar kwam voor het eerst hel der naar buiten tijdens het laatste Nationale Volkscon gres, vorige maand in Peking. De oude garde van gepensio neerde economen en partij theoretici vrezen dat de econo mische hervormingen te snel gaan en het machtsmonopolie van de Communistische Par tij ondermijnen. Alle hervor mingen moeten gericht zijn op het perfectioneren van het socialistische systeem, zo vin den ze. Het lijkt erop dat de oude en nieuwe intellectuele elites van de partij op een scheu ring afstevenen. Tijdens een verhit debat op 4 maart stel de de hoogleraar en regerings- adviseur He Weifang van de gerenommeerde Peking Uni versity voor om de partij maar open te breken. „Ik spreek zonder enig voorbe houd de wens uit om de Com munistische Partij te splitsen in twee partijen", zei He blij kens via het internet uitgelek te notulen. He zei tijdens het zelfde debat dat er werkelijke persvrijheid moest komen en dat de Partij de leiding van het leger moest opgeven. He staat niet alleen. Hij en an dere geestverwanten advise ren geregeld partijtop en rege ring. Druk Ondanks de glimmer en glit ter van het economische suc ces onderkent de huidige lei ding dat de maatschappij on der grote druk staat of komt te staat. De remedie is verde re liberalisering en het opge ven van communistische prin cipes over eigendom en derge lijke. Dat is onverteerbaar voor wat op het internet de linkse elite wordt genoemd. Die club, die op zijn beurt de radi cale hervormers Techts-libe- rale elitisten' noemt, waar schuwt via het internet voor een naderde staatsgreep en het einde van communistisch China. In de gedachtegang van de Chinezen staat dat ge lijk aan chaos. Van een breed maatschappe lijk debat is geen sprake. De discussie is er vooral een on der economen, partij-ideolo gen en bureaucraten, al dan niet gepensioneerd. Maar om dat de inhoud van de discus sie via het internet te volgen is, krijgen meer gewone Chi nezen dan gebruikelijk ken nis van de onenigheid in de partij. Dat geeft de discussie over de koers van China een aspect dat nieuw is en aller minst gewenst door de partij leiding. GPD door Max Steenberghe Met een serene, ingetogen ge bedsdienst is zaterdag in zijn Belgische woonplaats Ma chelen afscheid genomen van de vorige week overleden Gerard Reve. De plaatselijke parochie kerk zat overvol, maar de ver wachte volksoploop voor de Gro te Volksschrijver (82) bleef uit. Schrijnend was de afwezigheid van Nederlandse auteurs: niet één van zijn erflaters liet zich zien. De dienst was, tot teleurstelling van sommigen, on-Reviaans so ber. Waar de schrijver vroeger uiteenlopend fantaseerde van 'het buitenzetten voor de plaat selijke vuilophaaldienst' tot 'met een optocht van nichten de Heilige Berg op, onderwijl blau we madeliefjes strooiend over mijn kist' was de regie nu over gelaten aan de pastoor. Die koos voor lezingen plus 'mooie mu ziek' van het parochiekoor en de sopraan van een dorp verder. Geen ezels in de kerk, geen con troversiële kardinalen, geen theatrale toestanden. Pas toen de stoet naar het kerkhof liep, zagen de fans de grote graf krans van vriend Joop, met op het lint 'Behoud de Begeerte'. De kerk zat ruim twee uur voor aanvang al stampvol, waarvoor de vele Nederlanders op een on christelijk uur het gevecht met het Belgische kustverkeer wa ren aangegaan. Het dorpje Ma chelen zat er klaar voor. Ene Jo- han en Jan hadden zich voor de enige kroeg, De Afspanning, ge parkeerd met een blad ontbijt- biertjes en juichten opgetogen bij elke satellietwagen die het kerkplein opdraaide. Ijzig stil Het toestromende volk was on opvallend. Mooie mannen, veel vrouwen, meer dan een kwart dorpelingen. Op het bulderend 'zijn hier geen Revianen' van twee wildbepluimde fans na, bleef het ijzig stil en dook ieder een in de meegebrachte boeken. De massa bleef uit, scheen door een fout in een landelijke krant naar Machelen bij Brussel te zijn gegaan. Tijdens de dienst stond slechts een handjevol men sen buiten op het leeggehouden plein bij de geluidsboxen. On der hen, pijnlijk, Gerards jeugd vrienden Teigetje en Woelrat. Zeker zo pijnlijk was het weg blijven van Nederlandse schrij vers. Hugo Claus, Jef Geeraerts en Tom Lanoye zaten wel in de banken, net als Thorn Hoffman, Jan Rot en Henk Krol. Ook de re gering vond een staatssecretaris plus de ambassadeur voldoende. De dorpspastoor, Gabriel Des- maele, leek helemaal thuis in de drukte en aandacht. Hij bleef tot vijf minuten voor aanvang onverstoorbaar in burger persin formatie uitdelen over zijn elf- de-eeuwse kerk en zou 'uit de Vuist' spreken. Hij betreurde het dat hij door de liturgische wet ten op Paaszaterdag geen eucha ristie 'voor vriend Gerard' mocht opdragen, maar de ver vangende gebedsdienst duurde toch nog ruim twee uur. Twijfel Desmaele noemde Reve conser vatiever dan hemzelf in zijn ge loof, en weersprak elke twijfel die daarover kon bestaan. „Waarschijnlijk schrijft hij nu het boek 'Ja hoor, Hij bestaat'." Uitgever Bert de Groot en biograaf/huisvriend Wim Berg mans haalden herinneringen op aan het lange leven van Reve: „Hij wilde best mee-protesteren tegen de oorlog, maar dan in de huiskamer, met de gordijnen dicht." Erwin Mortier, Vlaams schrijver, hield een prachtrede die begon met 'Gerard is dood, maar Reve kan niet sterven'. Hij had het over diens onverbiddelij ke eerlijkheid en vond dat Re- ve's betekenis niet overschat kan worden. „Hij heeft de sub stantie van onze ziel gewijzigd." Reve's levenspartner Joop Schafthuizen trok zich terug als spreker. Nederlanders moesten wennen aan de Vlaamse gebruiken, zo als het naar het altaar brengen van de collecte (de offerande gang), maar konden zo wel alle maal even langs de blankhouten kist. Na de dienst ging het te voet naar de verderop gelegen begraafplaats. Reve mocht van de burgemees ter niet op het monumentale vol le kerkhof liggen, maar kreeg een ereplaats naast een jonge man die stierf bij het redden van een kind. Bij het condoleren, bij het hek, keek menigeen verbaasd naar boven, naar de stralende zon die alle pracht uit de zo vaak be schilderde Leije toverde. Het moest die middag' stormen, maar de druppels vielen pas toen de kist was gezakt. „De Heer is ook fan", wist Desmae le. GPD De Belgische schrijvers Hugo Claus, Ramsey Nasr en Tom Lanoye (vlnr) waren zaterdag in tegenstel ling tot hun Nederlandse collega's wel naar Machelen-aan-de-Leie gekomen om afscheid te nemen van Gerard Reve. foto Lieven van Assche/ANP l door Frank Hendrickx Het eerste wat premier Bal kenende deed toen hij zijn intrek nam in het Toren tje, was het verwijderen van een beeld van Willem Drees. Na ruim vijftien jaar ver dween de buste van de oude staatsman naar de kelder. In 1986 had prinses Juliana het kunstwerk nog persoonlijk onthuld in het werkvertrek voor ministers-president. Lubbers en Kok werden op die manier jarenlang herin nerd aan hun roemruchte voorganger die tussen 1948 en 1958 vier kabinetten leid de. Het is geen toeval dat juist Juliana het beeld onthulde, schrijft oud-journalist Bert van Nieuwenhuizen in zijn boek Het land, van Drees. Juliana had veel te danken aan de sociaal-democraat. Niet alleen had hij tijdens de roemruchte Greet Hof- mans-affaire partij gekozen voor de koningin, ook trad hij later op haar verzoek op als getuige bij het omstreden hu welijk tussen Beatrix en de 'foute' Duitser Claus. De aan wezigheid van Drees, de oud-verzetsstrijder die tij dens de oorlog vast had geze ten in concentratiekamp Buchenwald, neutraliseerde het voornaamste verzet tegen het huwelijk. Door ruim aan dacht te besteden aan de rela tie met het koningshuis weet Van Nieuwenhuizen duidelijk te maken dat Drees welis waar republikein was, so ciaal-democraat en partijpoli ticus, maar toch bovenal staatsman. Bindmiddel Er waren in zijn tijd talloze mogelijkheden om het voort bestaan van de monarchie in twijfel te trekken, maar Drees vocht juist voor het te genovergestelde. Hij zag in het koningshuis een bindmid del voor de maatschappij. Zijn eigen voorkeur voor een republiek moest daar voor wijken. Drees stelde zich ook zo onbaatzuchtig op ten op zichte van zijn eigen partij. Als er al mensen waren die een intense hekel hadden aan Drees dan waren het PvdA' ers als jhr. Marinus van der Goes van Naters, de voormali ge fractievoorzitter die tot zijn dood een diepe wrok zou blijven koesteren tegen zijn partijgenoot. Eén van de grootste bezwaren was dat Drees - 'een stiekem manne tje', volgens Van Naters - zich zeer afstandelijk opstelde. Zijn deur bleef bijna altijd ge sloten voor PvdA'ers die een verlanglijstje wilden indie nen. Drees wenste zijn relatie met de coalitiegenoten niet op het spel te zetten voor par tijpolitiek. Auteur Van Nieu wenhuizen heeft weinig be grip voor de kritiek vanuit de PvdA. De oud-journalist van het Utrechts Nieuwsblad meent hoe dan ook dat er een verkeerd beeld bestaat van Drees. Slapjanus De auteur: „Een beeld van Drees als een soort slapjanus, een weliswaar aardige man met wie je alle kanten op kon, een redelijk bestuurder die netjes op de winkel paste en beleefd tegen de klanten was. Drees, de dorre, bleke hu morloze en sobere man. Niets van dat al, weg met al deze maar voortlevende clichés." Het boek leest soms als een re habilitatie. Van Nieuwenhuizen trekt bij voorbeeld alles uit de kast om aan te tonen dat Drees niet zuinig was. Zo merkt hij op dat het sinterklaasfeest in hui ze Drees uitbundig werd ge vierd. De auteur herhaalt ver volgens in zijn boek wel vier keer dat Drees niet zuinig was. Het komt soms wat overdre ven over, maar doet weinig af aan Drees' verdiensten, die door bijna niemand bestre den worden. Van Nieuwenhuizen weet in Het land van Drees nogmaals duidelijk te maken dat de Pv- dA'er één van de grootste poli tici uit de Nederlandse ge schiedenis is. Na lezing staat vast: dat bronzen borstbeeld moet terug in het Torentje. GPD Bert van NieuwenhuizenHet Land van Drees. 204 pagi na's. 17,95 euro. door Theo Richel Bijna iedere dag en nacht worden honderden Zeeuw en blootgesteld aan hevige her rie en trillingen veroorzaakt door het goederenvervoer over het Zeeuwse spoor. Als zij daar over klagen, dan krijgen zij te horen dat het spoor nu eenmaal overlast met zich meebrengt en dat de economie moet draaien. Maar als het goed is voor de eco nomie, dan zouden wij dat toch moeten merken, in die zin dat wij er beter van werden. Wie zich verdiept in de financi ën van het Zeeuwse spoor kan maar tot één conclusie komen: wij subsidiëren de overlast. Als wij daarmee ophouden vermin dert de overlast, is dat goed voor het milieu en wij houden geld over. En de economie kan ondertussen doordraaien. In Goes worden plannen ge smeed voor een verdiepte bak waarin de trein zou moeten rij den. Volgens gedeputeerde Har ry van Waveren wordt die bak 'minder duur' dan eerst ge dacht. Hij houdt het op 40 mil joen. Nu heeft de Betuweroute ons geleerd dat wij dit optimisti sche gekwetter met het grootst mogelijk cynisme moeten bena deren, maar laten wij even vast houden aan die 40 miljoen. Dat bedrag wordt niet alleen be steed aan de spoorbak, maar ook aan een aantal werken er omheen. Die zouden zonder die spoorbak nooit worden onderno men, maar laten wij ze hier niet meetellen en uitgaan van een be drag van 20 miljoen voor de spoorbak alleen. De overheid mag volgens de Raad van State aan geluidsbe- perkende maatregelen 10.000 eu ro per woning per decibel ge luidsreductie uitgeven. Hogere uitgaven zijn eigenlijk niet rede lijk. Aan de toekomstige spoor bak staan 146 woningen. Hoeveel lawaaireductie zal de verdiepte spoorbak gemiddeld geven? Vijf decibel? Dat bete kent dat hij 7,5 miljoen zou mo gen kosten volgens de overheids- norm (146 keer 5 keer 10.000). Elders langs het spoor worden Een goederentrein raast door Goes. dergelijke reducties bij lange na niet gehaald en is het bedrag van 10.000 euro normgevend. To taal wordt over de rest van het Zeeuwse spoor iets meer dan 3 miljoen euro aan lawaaibestrij ding uitgegeven. En het wordt nog doller. In Goes wordt volgens deze bereke ning per woning 136.000 euro (20 miljoen gedeeld door 146) uitgegeven, maar wat gebeurt er met de mensen die bijvoorbeeld bij spoorwegovergangen wonen waai- geen schermen geplaatst kunnen worden? Die krijgen een warm sorry te horen: voor u kun nen we niets doen. Zo lost de overheid dus de ge luidshinder op door op de ene plek een duur prestigeproject uit te voeren en op de andere plek de burgers aan hun lot over te laten. Je zou op z'n minst ver wachten dat de mensen die in de herrie moeten blijven zitten vol gens het normbedrag schade loos worden gesteld (dus 10.000 euro ontvangen voor iedere deci bel die ze boven de norm moe ten verdragen). Alle lawaaibeperkende maatre gelen aan het Zeeuwse spoor kosten bij elkaar vele miljoenen. Wie betaalt dat allemaal? De be drijven die uiteindelijk op dat spoor rijden? Neen, dat betaalt de overheid, wij allen dus. Vorig jaar werd in de Eindrapportage van de (interdepartementale) werkgroep 'Gebruiksvergoedin- gen goederenvervoer' geconsta teerd dat de gebruikers van het spoor maar een fractie betalen van de werkelijke kosten voor onderhoud en beheer van het spoor. Als je de aanleg van het spoor buiten beschouwing laat, maar je berekent wel het onder houd (en genoemde geluidsmaat regelen) dan zouden transpor teurs per treinkilometer een be drag moeten betalen tussen de 2 en de 4 euro. Tot vorig jaar werd echter 86 cent in rekening gebracht. Uit onderzoek van genoemde werkgroep is duidelijk gewor den dat 30 tot 40 procent van de vervoerders over zal stappen op vervoer per auto of per schip als de overheid de werkelijke kos ten van het spoor in rekening zou brengen. Uit angst daarvoor biedt de minister het spoor nu dus tegen dumpprijzen aan. Een belangrijke achterliggende gedachte hier is natuurlijk dat de minister het Betuweroute-de bacle niet nog groter wil maken. Maar tevens speelt mee dat in de hoofden van menigeen nog steeds de overtuiging heerst dat treinen nu eenmaal milieuvrien delijker zijn dan vrachtauto's. Dat is allang niet meer zo: uit BANKBILJETTEN - De Neder landse Bank kondigt aan een nieuw model bankbiljet van twintig gulden in omloop te" brengen. Op het nieuwe biljet, waarvan de voornaamste kleu ren bruin, paars en groen zijn, prijkt een beeltenis van Boer- haave. RADIOTELESCOOP - Konin gin Juliana heeft in Dwingelo de radio-sterrenwacht ge opend. De radiotelescoop is een schepping van de Stich ting Radiostraling van Zon en Melkweg, waar prof. dr J. H. Oort voorzitter is. Prof. Oort zei bij de opening dat de radio telescoop dieper in de Melk weg ziet dan een gewone opti sche telescoop. VISPROTEST - In de Molukse woonoorden in Middelburg en Westkapelle is onrust ontstaan over de weigering van de rege ring om de Partai Maluku Sela tan te erkennen. In Westkapel le weigerden leden van deze partij, en dat zijn bijna alle be woners, de vis die zij kregen ge leverd. De vis werd uit protest onder meer uitgestald in de ko zijnen van de woning van de kampbeheerder. Als ge\ van dit incident wordt er g vis meer geleverd. lil Ml I "I li i II 'II foto Mechteld Jansen onderzoek van onder meer pro fessor Kees Ruijgrok van TNO en het uit de milieubeweging ontsproten bureau CE is duide lijk geworden dat de milieu ver schillen tussen vrachtwagens en diesel- of elektrische treinen marginaal zijn geworden. Het hangt maar net af van de soort vracht of van de afstand die moet worden overbrugd of in de ene situatie een vrachtwa gen en in de andere een trein mi lieuvriendelijker is. Schoner In de afgelopen decennia zijn vrachtwagens dramatisch scho ner geworden, terwijl er aan goe derentreinen maar mondjes maat is gesleuteld. De huidige herrie en trillingsoverlast van het spoor geven al aan dat het hier om een verouderde techno logie gaat. Extra lastig is hierbij dat de EU wel eisen mag stellen aan vracht wagenproducenten, maar geen mogelijkheden heeft om mi lieuonvriendelijke treinen de toegang tot het spoor te ontzeg gen. Daarom gaat de spoorover- last nog zeker tien jaar door, en daar betalen we nog voor ook. Theo Richel is secretaris van de Belangenvereniging Aanwonen- den Spoorlijn. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel-(0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A- J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax: (0113)315609 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax:(0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (01111454651 Fax: (0111 )454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren Goes, Zierikzee en Hulst: Maandag t/m vrijdag Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgiro per maand: 20,55 n.v.t per kwartaal: 59,75 62,00 per jaar: €229.20 233,30 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk. 1 maand voor hff einde van de betaalperiode. PZC, l.a.v. lezersservice, Postbus 31. 4460 AA Goes Losse nummers per stuk; maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,80 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevoerd overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgen de Regelen voor het Advertentiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (076)5312550 Fax. (076)5312340 Personeelsadvertenties: Tel: (076)5312240 Fax: (076)5312340 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (076)5312104 Fax. (076)5312340 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend goed Tel: (076)5312277 Fax: (076)5312274 Internet: www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van I aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een besta (abonnementen)administralie en om u te (laten) informeren over ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of c de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dl zersservice, Postbus 31,4460 AA Goes. et Wegener-concern Do doom id dat wordt gebruikt voor on» oor u relevante diensten en pro- oor ons zorgvuldig geselecte!'- schriftelijk melden bij; PZC, Behoort tot WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 4