Rust en ruimte als grote trekkers
Bij vloed komt een onderwatertuin tot leven
iff fs
Landschapscamping Kruytenburg, Poortvliet
weerwoord
dinsdag 18 april 2006
Het aantal landschaps
campings in Zeeland
is op de vingers van één
hand te tellen. De inrich
ting van een landschapscam
ping - op een rustige plek in
het achterland, met royale
staanplaatsen en veel na
tuur en landschap rondom -
is duur en er moet aan een
waslijst vol eisen voldaan
worden. Daardoor kost het
veel tijd om een voorziening
van de grond te krijgen. De
familie Van Nieuwen-
huyzen van landschapscam
ping Kruytenburg weet er
over mee te praten.
Middenin het weidse Thool-
se landschap ligt nabij
Poortvliet landschapscamping
Kruytenburg. Door de late lente
aarzelt het groen nog met uitbar
sten. Alleen de forsythia zorgt
voor een heldergeel kleuraccent.
Aan de einder wacht de Ooster-
scheldedijk. Achter de slaper
dijk die Kruytenburg deels om
ringt, ontwikkelt zich in de
Scherpenissepolder nieuwe na
tuur.
Rust, ruimte en vooral open
heid: dat zijn de sterke troeven
van de pas uitgebreide land
schapscamping van de familie
Van Nieuwenhuyzen. Zo'n 15
jaar geleden begonnen Hans en
Nan met een mini-camping bij
de boerderij. Dat beviel goed en
ze wilden wel meer recreatie.
De mogelijkheid uit te breiden
tot landschapscamping kwam
ter ore. Na bijna vier jaar kon
die in 2000 geopend worden met
24 staanplaatsen. Vorig jaar
werd een uitbreiding met 36
plaatsen in gebruik genomen.
En met steun van Vitaal Platte
land Zeeland is ook werk ge
maakt van kleinschalige dagre
creatie. De camping is hulppost
van de VW en fietstransferium.
In de nieuwe gepotdekselde
schuur (de 'planken' zijn van
staal, maar dat valt niet op) is
een fraaie horecavoorziening
(de eterij) ingericht. Aan een
winkel voor verkoop van streek
producten wordt gewerkt. De
Kruytenburgse watergang met
brede natuurvriendelijke oevers
wacht op roeiboten. Laat de
kampeerders maar komen.
Geduld
Het klinkt allemaal zo gemakke
lijk, maar zonder vastberaden
heid en doorzettingsvermogen
was het nooit zover gekomen.
Hans van Nieuwenhuyzen heeft
menige ambtelijke (malle)molen
moeten slechten en enorm veel
geduld moeten oefenen. Want
hoewel de provincie de aanleg
van landschapscampings propa
geert - het komt de leefbaarheid
van het platteland én de recrea
tie ten goede - is de weg ernaar
toe geplaveid met vele voetan
gels en klemmen. Regels, regels
en nog eens regels.
Van Nieuwenhuyzen (59) begon
De Kruytenburgse watergang op de camping in Poortvliet.
foto's Willem Mieras
Campingeigenaar Hans van Nieuwenhuyzen.
als vijfde generatie al op negen
tienjarige leeftijd zelfstandig te
boeren op het ouderlijk bedrijf
in de Poortvliëtpolder. Toen met
een aardige oppervlakte van 43
hectare, met een gebruikelijk
bouwplan (aardappelen, suiker
bieten, granen). Na het natte
rampjaar 1972 ging hij een sa
menwerking aan met een colle
ga-boer en dat ging zo een jaar
of tien prima. „Ik zag toch op
een gegeven moment dat ruim
40 hectare te klein was om er
een volwaardige boterham op te
halen. Ik ben witlof gaan telen
en dat was enkele jaren een leu
ke teelt. Tot er te veel telers kwa
men en ik er verlies op leed. Ik
ben overgegaan op groene asper
ges en dat liep goed. Wel ar
beidsintensief en moeilijk om
aan mensen te komen."
Op de achtergrond speelde al
het idee om wat met recreatie te
doen. „Ik ben een sociaal mens,
vind het leuk om met mensen
om te gaan. Zowel mijn vrouw
als ikzelf vervullen ook heel wat
bestuursfuncties. Begin jaren ne
gentig is de mini-camping er ge
komen. Er kwamen allerlei men
sen, van stratenmaker tot arts.
Ik kon ook aan een stukje pro
motie van de agrarische sector
doen. De kennis van de mensen
over de agrarische sector is ge
ring, maar de belangstelling er
voor is er zeker", vertelt Van
Nieuwenhuyzen. „Tholen moest
nog helemaal op de kaart wor
den gezet wat boerencampings
betreft."
De opschaling van mini-cam
ping tot landschapscamping
was niet eenvoudig. Eén van de
eisen was dat er voor een staan
plaats van tenminste 300 vier
kante meter, 750 vierkante me
ter aan natuur moest bijkomen.
Dat resulteerde in 1,7 hectare
camping en 2,3 hectare natuur.
Watersnoodramp
Bij de opzet werd geprobeerd de
situatie van voor de watersnood
ramp van 1953 terug te halen.
Een hoogstamboomgaard, stru
weel, een drinkput, natuurvrien
delijke oevers langs de water
gang en een uitkijkterp. Na
twee jaar zat de camping vol.
Ook omdat zoon Mart en doch
ter Jacky wel in het bedrijf ver
der willen, viel het besluit tot
uitbreiding.
Omgeven door nog pril groen
ligt die er. Ook weer met nieuwe
natuur. Onder meer een
pias-dras gebied, een grote
kreek, aansluitend op de water-
POLDERPEIL
Natuurtekenaar Adri Kar
man woont in Colijnsplaat,
op Noord-Beveland. Voor
Buitengebied trekt hij er el
ke week op uit. In deze ru
briek vertelt hij in woord
en beeld over de natuur in
de polder.
Polders werden ontworsteld
aan de zee en soms gingen
ze weer verloren. Ondanks alles
heeft de mens in de loop der eeu
wen beneden de waterspiegel
een bestaan opgebouwd. Voor
velen is dit een wonder en ook
onbegrijpelijk. Je vestigen op
plaatsen beneden de zeespiegel,
is vragen om strijd met de na
tuur en soms ook het ondervin
den van de rampzalige gevolgen
ervan zoals in de loop van de ge
schiedenis is gebleken. Wat
dreef en drijft de bewoners van
de lage landen zich hier te vesti
gen en onvermoeibaar steeds
weer die onvermijdelijke strijd
aan te gaan?
Duinbewoners die zich op de ho
gere, schrale zandgronden ves
tigden, moeten al heel vroeg tot
de ontdekking zijn gekomen dat
die bedreigende zee ook gaf. De
zee liet slib achter op plaatsen
waar door middel van successie
schor ontstond wat van liever
lee boven de zeespiegel rees.
Het was vruchtbaar slib; op ont-
zilt voormalig schorgebied ble
ken gewassen het beter te doen
dan op de schrale duingronden.
Daarbij leverde de zee vis,
schelpdieren en wieren; produc
ten die alles bij elkaar een grote
voedselbron en bruikbare mate
rialen betekenden voor zowel
eigen voeding en gebruik als
voor de handel.
Wisselende hoogtes van de zee
spiegel maakten perioden le
vensgevaarlijk, maar in tijden
van lagere waterstand beleef
den de bewoners er een grote
welvaart. Het Noord-Beveland
van voor 1532 stond bekend als
'de lusthof van Zeeland'. Niet
zozeer om haar schoonheid
(waarom later het eiland Wal
cheren 'de tuin van Zeeland'
werd genoemd), maar meer nog
vanwege de vruchtbare grond,
voor het merendeel zeeklei. De
steeds bedreigende zee nood
zaakte de bewoners, wilden ze
dit rijke gebied behouden, tot
dijkbouw; een ontwikkeling die
maakte dat men minder afhan
kelijk was van de grillen van
zee en estuaria als de Ooster- en
Westerschelde.
Om golfslag en stroming te kun
nen weerstaan, bezette men de
dijken buitendijks aan de
glooiing met stenen, onder meer
met Vilvoordse keien en basalt
blokken. Deze menselijke in
greep werd dankbaar door de
natuur aanvaard. Van nature
kennen de lage landen geen rots
kusten zoals die van Normandië
en Bretagne in Frankrijk en de
krijtrotsen van Zuid-Engeland.
De dijkglooiingen werden
kunstmatige rotskusten waarop
anders hier niet voorkomende
organismen zich vestigden. De
ontdekking ervan ligt ten grond
slag aan de oester- en mosselcul
tuur waar onze provincie zo om
bekend staat. Een nieuwe voed
selbron met een economisch ho
ge waarde en exportmogelijkhe
den was aangeboord.
Daarnaast hebben de dijk
glooiingen zich ontpopt als ge
bieden met een zeer eigen mari
tieme natuurwaarde. Zo vinden
we bij de hoogwaterlijn diverse
korstmossen. Planten als zeeal-
sem, schijnspurrie en zelfs de
zeldzame zeevenkel, gele hoorn
papaver en zeekool vinden we
tussen de basaltblokken groei
end op de stikstofrijke voedings
bodem die door het aanspoelsel
op het vloedmerk wordt ge
illustratie Adri Karman
vormd. Bij laagwater komen de
wieren in allerhande soorten
bloot en vinden we er de kru-
kels, mossels, oesters, maar ook
wulk, schaalhoorn, zeepok en
paardeanemoon. Wat saai lijkt
het in eerste instantie, door hun
gedwongen afwachtend lijken
de positie bij eb. Zodra de vloed
ze echter weer overspoelt, komt
gang en een eiland. De grond
die vrijkwam, is gebruikt om
langs het terrein een dijk op te
werpen. Die weert het geluid en
licht van de provinciale weg
rond Poortvliet. Van Nieuwen
huyzen: „We bieden rust en
ruimte en richten ons op oude
ren. Geen karaoke, disco of bin
go. Gewoon de rust. We krijgen
ook veel natuurliefhebbers, vo
gelaars en duikers."
De nieuwe schuur is voor een
deel voor dagrecreatie ingericht
en voor winterstalling van cara
vans. Ook is er een eigen keuken
waar kampeerders zelf een potje
kunnen bereiden. Op het terrein
staan drie toiletgebouwen met
alle sanitaire voorzieningen.
Veel hebben de Van Nieuwen-
huyzens zelf aangelegd. En 'tus
sendoor' is er ook nog het regu
liere akkerbouwbedrijf. Dat be
perkt zich nu noodgedwongen
tot de gangbare teelten. Hans
van Nieuwenhuyzen denkt al
weer aan een volgend project.
Richting dorp ligt nog zo'n 1,5
hectare. Daar heeft hij plannen
voor, maar welke houdt hij nog
even onder de pet.
Rinus Antonisse
Valt er vóór
Sint Joris geen
regen meer,
dan komt er na
hem des te meer
(Sint Georgius is
op 23 april)
znizzus.
Ze was nog geen minuut
thuis toen de telefoon
ging. Het leven van een za
kenvrouw, besefte onze ac
countmanager. Zo kwam ze
nooit aan zichzelf toe. Hu-
bregtse. Ze zag een gezicht
voor zich, maar vergat het
onmiddellijk toen Hubregt-
se haar een tip gaf. Ze
moest contact opnemen
met ene Remeeus. Wie? Hu-
bregtse moest de naam spel
len. Een adres had die niet.
Tja, Remeeus waar zoek je
die in Zeeland?
Het telefoonboek geeft ant
woord: twaalf hebben een
vaste aansluiting. De hoofd
stam groeit op Schouwen.
Een tak maakt
Zeeuws-Vlaanderen onvei
lig, een twijgje ontbot in
het Goese land. In Zaam-
slag is uienhandel Re
meeus. Zou Trudy aan de
juun gaan verdienen? Ook
dat nog?
Bijna honderd families Re
meeus zijn er in Nederland.
De betekenis van de naam
is moeilijk te vinden, tenzij
je de juiste relaties hebt. In
oude documenten komt
voor: 'Remeeus, zoon van
Filip'. De Latijnse tekst ver
duidelijkt de naam van de
ze persoon: Remigius Phi-
lippi-
Zo is het raadsel opgelost
voor al wie Trudy op haar
levensweg volgt: Remeeus
is afkomstig van de Latijn
se voornaam Remigius. Het
was de naam van de bis
schop van Reims in de vijf
de eeuw. Geen wonder dat
er jongens zijn naam kre
gen. In het Frans werd het
Remy en ook daarvan kwa
men er achternamen in Ne
derland.
Veel familie van Remeeus
bestaat onder verwante na
men: Remeysen met varia
ties, Remis, Remie. Te veel
om op te noemen.
Eigenlijk had Trudy geen
tijd om achter die Remeeus
aan te gaan, ze had een af
spraak met Dekker. Die
zou ze maar eerst afbellen.
Toen ze zijn nummer in
toetste, ging in haar tas
haai- mobieltje piepelen.
Lo van Driel
er een onderwatertuin tot leven
waarvan we, als we ons niet
met duiken bezighouden, de
schoonheid niet kunnen vermoe
den.
Groenwieren in de hoogste de
len en bruin- en roodwieren in
de steeds lagere zones richten
zich op en schaalhoorns begin
nen zich te verplaatsen. Alikrui
ken komen in beweging en de
zeepokken blijken ineens
waaiervormige tentakels te heb
ben waarmee ze minuscule
planktondeeltjes uit het water
vissen. Een zeeappel beweegt
zich traag over de bodem en
schraapt er algen en ander
klein gedierte vanaf. Garnalen,
krabben en zeesterren komen
ieder op hun eigen wijze tot le
ven. Roofdieren en aaseters als
ze zijn, dragen ze bij tot het na
tuurlijk evenwicht door het op
ruimen en weer tot voedingsbo
dem omzetten van allerlei plant
aardig en dierlijk materiaal. De
heremietkreeft huist er en de
zeeanjelieren en paardeanemo-
nen komen tot bloei. Zakpijpen
en sponsachtige organismen
groeien er in allerlei vormen.
Voor wie zich meer wil verdie
pen in het onderwaterleven is
het boek uit de serie Fauna Zee-
landica getiteld Zeefauna in
Zeeland uitgegeven door stich
ting Het Zeeuwse Landschap
een aanrader. Daarnaast kun
nen in de zomer op Neeltje Jans
allerlei zeedieren, door duikers
tijdelijk aan de oppervlakte ge
bracht, worden bewonderd.
Ook een bezoek aan de daar ge
creëerde getijdenpoeltjes is de
moeite waard. Sinds kort is het
zelfs mogelijk een onderwater
excursie mee te maken waarbij
een camera het onderwaterle
ven aan de mensen bovendeks
toont. Een fascinerende erva
ring.
Adri Karman
Dit is de laatste aflevering van
Polderpeil.
