Kramer wil door met ontpolderen
Drie dagen varen, vissen en duiken
Zeeland beste plek voor jeugd
Voldoende grond voor ganzen
Geen nalatigheid mosselonderzoek
Wegpiraat op A58 aangehouden
Gedeputeerde staat open voor gesprek met boeren
Nieuwe leden
bibliotheken na
Boekenweekactie
Verzet tegen ontpoldering komt te laat Skanteieneki™eer
2© PAASDAG GEOPEND!
www. au tost urm .nl
PAASSHOW
2e PAASDAG
SPETTERENDE
PAASAKTIES!
Nu 15%
korting
ES
pot
zaterdag 15 april 2006 17
dingsmaatschappij worden bekeken en mogen bezoekers in com
plete duikuitrusting een duik nemen in een groot bassin. Expert
Jurgen Galicia van het Universitair ziekenhuis in Antwerpen
laat zijn licht schijnen over de veiligheid van het duiken. De
beurs is vandaag geopend van tien uur 's morgens tot zes uur 's
avonds. Morgen en maandag begint hij een uurtje later.
foto Willem Mieras
MIDDELBURG - Zeeland moet zich profileren als de bes
te provincie om op te groeien. Het adviesbureau Beren
schot heeft daarvoor een plan van aanpak gemaakt. Zee
land heeft een kleinschalige structuur en toegankelijke
voorzieningen. Het is er veilig, de grote-stedenproblema-
tiek ontbreek. Ruimte en natuur bieden recreatiemogelijk
heden en zorgen voor een gezonde omgeving. De beschik-»
ware woonruimte is relatief beter dan elders en de be
stuurlijke omgeving is overzichtelijk. Allemaal voordelen
die moeten worden uitgebuit, vindt Berenschot. DaarT
naast moeten zwakke punten, zoals het voorzieningenni
veau voor jongeren, het beperkte opleidingsaanbod en de
krappe en eenzijdige werkgelegenheidssituatie worden
aangepakt. Als een 'verleider' moet de provincie gemeen
ten, maatschappelijke instellingen, onderwijs en bedrijfs
leven voor dit doel zien te winnen.
MIDDELBURG - In Nederland is meer dan 100.000 hecta
re landbouw- en natuurgrond aangewezen voor opvang
van overwinterende ganzen. Minister Veerman (CDA;
Landbouw en Natuur) meldt dat aan de Tweede Kamer.
In Zeeland gaat het om ruim 15.000 hectare, waarvan
zo'n 7000 hectare gras- en akkerland, de rest natuurge4
bied. De minister mikte op tenminste 80.000 hectare foera?
geergebied voor de wintergasten; die oppervlakte is roy-^
aal gehaald. Met de grondgebruikers in de aangewezen ge
bieden worden op vrijwillige basis overeenkomsten (on
der meer over een vergoeding) gesloten. Buiten de aange
wezen opvanggebieden is het toegestaan ganzen te verja
gen. Veerman geeft aan dat voor de overeenkomsten teil
hoogste tien miljoen euro nodig is. Voor het uitbetalen
van schade buiten de foerageergebieden is vier miljoen be
schikbaar. In 2005 is voor 3,5 miljoen euro aan ganzen-
schade uitbetaald.
DEN HAAG - Het ministerie van Landbouw, Natuur eh
Voedselkwaliteit heeft niet verzuimd aan te tonen dat de
uitzaai van Ierse mosselen geen schade toebrengt aan de
Oosterschelde. Dat antwoordt minister Veerman (CDA)
op vragen van Eerste-Kamerlid Ten Hoeve van de Onaf
hankelijke Senaatsfractie. De aanvrager van vergunnin
gen moet een passende beoordeling laten uitvoeren, niet
de verlener. Het ministerie faciliteert wel het onderzoek,
aldus Veerman. Twee jaar geleden heeft hij zijn expertise
centrum opdracht gegeven een risico-analyse te maken
van het verplaatsen van schelpdieren. De resultaten zijn.
met alle belanghebbenden besproken waarna het zoge
noemde PRIMUS-onderzoek is begonnen dat de ecologi
sche risico's in kaart brengt. Dat onderzoek wordt nu ver
sneld om ervoor te zorgen dat dit najaar weer vergunnin
gen kunnen worden verleend voor de uitzaai van Ierse
mosselen.
's-PIEER ARENDSKERKE - Een 37-jarige Vlissinger is
gisterochtend tegen elf uur bij het tankstation Selnisse
bij 's-Heer Arendskerke aangehouden voor wegpiratenge-
drag op de A58. Hij reed met snelheden van meer dan 170
kilometer per uur, haalde rechts in en reed op te korte af
stand van een voorligger.
GOES - Gistermiddag werden de laatste voorbereidingen voor de
beurs Watersport Totaal Maritieme Dagen in de Goese Zee
landhallen getroffen. Vanmorgen om tien uur barst het spektakel
los.
Drie dagen lang kunnen liefhebbers zich vergapen aan zo onge
veer alles wat bestaat op het gebied van varen, vissen en duiken.
Zo kan een reddingsboot van de Koninklijke Nederlandse Red-
HnnrRinus Antonisse
MIDDELBURG - Gedeputeerde
M. Kramer (PvdA, natuur en wa
ter) voelt er niets voor de plan
nen voor ontpoldering nu al op
Ie geven. „We moeten niet te
GOES - Dankzij de ledenwerfac
tie tijdens de Boekenweek heb
ben de grote Zeeuwse bibliothe
ken er elk enkele tientallen nieu
we leden bij gekregen. Daarmee
leveren ze een bescheiden bijdra
ge aan het landelijke succes van
de actie.
Tijdens de Boekenweek, die van
15 tot en met 25 maart werd ge
houden, kregen nieuwe biblio
theekleden in heel het land gra
tis het boekenweekgeschenk De
grote wereld van Arthur Japin.
Daarnaast ontvingen ze een boe-
kenbon van vijf euro.
Bij de Zeeuwse Bibliotheek in
Middelburg schreven 50 volwas
senen zich in. Voor kinderen
was er geen actie, maar toch
steeg het jeugdledental tijdens
de week met 34. „Die kwamen
met hun ouders mee", verklaart
M. Vogel van de Zeeuwse Biblio
theek. Ze noemt de campagne
'een groot succes'.
De Terneuzense bibliotheek is
minder positief. Volgens een
woordvoerster viel de stijging
jvan het ledenaantal met 19 nog-
al tegen.
In Goes zijn ze sneller tevreden:
daar toont een medewerkster
[zich dik tevreden met 20 nieuwe
inschrijvingen.
De Zeeuwse getallen vormen
maar een klein deel van het lan
delijke cijfer. Volgens de Stich
ting Collectieve Propaganda
- van het Nederlandse Boek kre
gen de 435 .openbare bibliothe
ken in Nederland er ruim 11.000
nieuwe leden bij. De stichting,
organisator van de Boeken-
week, is van plan de actie vol
gend jaar te herhalen.
snel de handdoek in de ring
gooien."
Wel is hij bereid naar minister
Veerman van LNV te gaan voor
nader overleg, nu blijkt dat het
gros van de boeren in de vijf ge
bieden die in aanmerking ko
men voor getij dennatuur, hun
grond niet vrijwillig willen af
staan. „Maar dan moeten we
wel met een goed verhaal bij de
minister aankomen. Als we al
leen maar zeggen: we zijn tegen,
dan weet ik het antwoord wel."
De belangengroepen van de boe
ren in de twee Zeeuws-Vlaamse
polders en de drie in de Zak van
Zuid-Beveland willen Kramer
een brief met hun handtekenin
gen tegen ontpolderen aanrei
ken en aangeven dat onderhan
delaars van de Dienst Landelijk
Gebied niet welkom zijn. „Heel
graag", reageert de gedeputeer
de. „Dat biedt de mogelijkheid
om een gesprek op gang te bren
gen. Kijken of we een gezamen
lijke strategie richting minister
kunnen formuleren, die ook het
belang van de landbouw dient."
Kramer zegt dat de verwerving
van ruilgronden gewoon door
gaat. „We moeten wat aan te bie
den hebben." Hij is niet van
plan de boeren een gesprek op
te dringen met de mensen van
DLG. „Als men niet geïnteres
seerd is in een gesprek, houden
we, niet aan. Er is altijd iemand
beschikbaar voor boeren die wel
willen praten."
De Partij voor Zeeland (die sa
men met Zeeuws Belang tegen
cle ontwikkelingsschets Schelde-
bekken stemde) wil dat het dage
lijks provinciebestuur stante pe-
de de ontpolderihgsopdracht te
ruggeeft aan minister Veerman.
Kramer: „Die beslissing is aan
de Staten. We hebben wel een
bestuursovereenkomst gesloten,
Advertentie
i i Den Dekker
Mzl
KAPELLE Oil 3-330330
www.dendekkermuziek.com
die kun je niet zomaar wijzi
gen."
In een verklaring spreekt het
Zeeuws Agrarisch Jongeren
Kontakt (ZAJK) zich uit tegen
ontpoldering. Bestuurslid A.
van der Zee noemt het opoffe
ren van vruchtbare landbouw
gronden in strijd met de (we
reldwijde) noodzaak om een ho
gere voedselproductie te halen.
Bovendien legt de afname met
600 hectare landbouwgrond in
Zeeland een zware druk op de
toch al niet mobiele grond
markt. In de provincie wisselt
jaarlijks slechts ongeveer 600
hectare landbouwgrond van ei
genaar, aldus Van der Zee. Hij
pleit voor natuurcompensatie in
de Westerschelde, bijvoorbeeld
door aanleg van een eiland in de
rivier of in de monding.
Het ZAJK vindt de redenen
voor ontpoldering niet duide
lijk. Ook zetten de jonge boeren
vraagtekens bij de kosten; ze
vrezen dat het een van de duur
ste natuurprojecten in Neder
land wordt.
„De Betuwelijn onder de natuur
projecten." Van der Zee twijfelt
aan het democratisch gehalte
van de besluitvorming over de
ontwikkelingsschets voor het
Scheldebekken (waarin een der
de verdieping van de Wester
schelde en aanleg van 600 hecta
re nieuwe getij dennatuur zit
ten).
door Rinus Antonisse
Het verzet tegen het terugge
ven van polders aan het wa
ter groeit gestaag. Is dat niet
veel te laat? Heeft protesteren
nog wel zin? De pap is toch al
gestort. Waarom komen boeren
en burgers pas massaal in verzet
nadat vijf gebieden zijn aange
wezen die in aanmerking komen
voor ontpolderen? Toen het voor
nemen tot aanleg van getijden-
natuur in de Westerschelde -
ontpoldering - bekend werd,
zwegen ze.
Verzet tegen plannen komt
meestal goed op gang als de pi
ketpalen worden geslagen. Zie
dichtbij huis de strijd tegen de
afsluiting van de Oosterschelde
en tegen de bouw van het opslag
complex voor radio-actief afval
bij Borssele. Pas wanneer de uit
voering voor de deur staat, drin
gen de gevolgen van een plan
door. Alleen een kleine groep
protesttijgers' is er vanaf het be
gin bij.
Het is te gemakkelijk de late be
zwaren weg te wuiven met de
verwijzing dat er democratische
fluiten genomen zijn. De plan
oenmakers dienen de hand in ei
gen boezem te steken. Zij zijn er
met in geslaagd de mensen
vroegtijdig te informeren over
de reikwijdte van hun voorne
mens, of hebben dat om 'strategi
sche redenen' bewust nagelaten.
He schuld van de late reactie ligt
doorgaans niet bij de burgers,
maar bij de plannenmakers en
de bestuurders. Dat is zeker van
toepassing op de ontpolderings-
kwestie.
Gekozen is voor een traject
waarbij in hermetisch gesloten
H achterkamertjes ambtenaren en
Iptuurders (zowel van overhe
lt Jden als belangenorganisaties) al
Ipolderend plannen voorkook-
flfOnu en dan belandde een brok
je informatie buitenshuis en dan
■meestal alleen omdat er wettelij-
Hp. procedures waren die dat
■oorschreven. Als we het als
•verheden en belangenorganisa-
|jhes onder elkaar eens kunnen
rlprden, dan verkoopt de rest
•pch vanzelf wel, was de opvat-
|Jlng. Dat werkte misschien bij
ma^en van een opzet voor
Tweede Maasvlakte, maar
^pet bij een onderwerp dat vele
Bauwen in het hart raakt en
Urp kleiner aantal ook nog eens
ft hun economisch bestaan.
pebben de boeren en burgers zit
ten slapen? Op zijn minst heb
ben ze op belangrijke momenten
even een siësta gehouden. Maar
zelfs al waren ze klaarwakker ge
weest. dan nog was en is het
moeilijk om de ondoorzichtige
procedures die verzonnen wer
den te doorgronden. De toe
komst van het Scheldebekken
bleef lang een afstandelijk onder
werp. In handen gegeven van
een oncontroleerbare groep amb
tenaren uit Nederland en Vlaan
deren, Projectorganisatie Schel-
de-estuarium (Proses) genaamd.
Die kwam in september 2004
met de ontwikkelingsschets,
waarin te nemen maatregelen
tot 2011 staan.
Belangrijk uitgangspunt was
hierbij de samenhang tussen
voorstellen voor toegankelijk
heid (derde verdieping), veilig
heid (tegen overstromingen) en
natuurlijkheid (aanleg getijden-
natuur). Een kaartenhuis, waar
over de Nederlandse en Vlaamse
regeringen het eens konden wor
den, evenals het besloten Over
leg Adviserende Partijen (over
heid en belangenorganisaties).
Het is niet gelukt die samenhang
over te brengen. De ontwikke
lingsschets is door de mensen
vertaald in: weer een verdieping
ten behoeve van Antwerpen en
daardoor 600 hectare getijdenna-
tuur. Inmiddels gaat het in de
analyse
discussies vrijwel alleen nog om
ontpoldering. Door de gekozen
samenhang is het echter onmoge
lijk alleen dat onderwerp aan de
orde te stellen. Haal er één bouw
steen uit en het kaartenhuis
stort in elkaar.
Er zijn diverse momenten ge
weest waarop besluiten over de
ontwikkelingsschets genomen
werden. De burger mocht er ken
nis van nemen. Inspraak was er
slechts najaar 2004 (verplicht
volgens de Nederlandse spelre
gels) over cle algemene milieu-ef
fectbeoordeling. Mensen werden
geconfronteerd met een enorme
stapel rapporten waarover ze na
afloop van een informatiebijeen
komst nog wat mochten zeggen.
Er kwamen toch nog ruim hon
derdvijftig overwegend afwijzen
de reacties en dat had te denken
moeten geven. Vlaanderen en
vooral Antwerpen hadden ech
ter grote haast met de nieuwe
verdieping en dus moest het dos
sier haastig verder worden inge
vuld. In mei 2005 belegde infor
matiebijeenkomsten (minister
Veerman van Landbouw en Na
tuur kwam ervoor naar Terneu-
zen) brachten weinig mensen op
de been, laat staan dat ze aanzet
ten tot brede actie.
Door het abstracte en besloten
traject dat voor de ontwikke
lingsschets werd gehanteerd,
was het voor boeren en burgers
ook nauwelijks mogelijk te rea
geren. Op wat? Bij wie? De be
handelingen van de schets in
Provinciale Staten en Tweede
Kamer bleken evenmin goede
momenten te zijn.
Pas nadat in maart 2006 de pro
vincie een natuurpakket presen
teerde, kwam er voor de burger
meer helderheid. Door het met
name aanwijzen van polders
werd duidelijk wat Zeeland en
de boeren concreet te wachten
staat. En nam, onder het zingen
van volksliederen, het protest
een aanvang. Met dien verstande
dat de samenhang tussen verdie
ping, veiligheid en getijdenna-
tuur werd verengd tot: geen ont
poldering.
Het verzet, zeker dat in de vorm
van handtekeningenacties, komt
veel te laat. Bestuurders stellen
dat er democratische besluiten
zijn genomen, waaraan nauwe
lijks meer te tornen valt. Het is
ondenkbaar dat Nederland te
ruggaat naar Vlaanderen om wij
ziging van het verdrag over de
ontwikkelingsschets te beplei
ten. De kans dat de aanleg van
getij dennatuur van tafel gaat is
eveneens klein: daar wil de Euro
pese Commissie niks van weten.
Minister Veerman heeft al mee
gedeeld dat hij, als vrijwillige
grondafstand niet mogelijk is,
de rijksprojectenprocedure toe
past: onteigening dus. Ook gede
puteerde Kramer zei dat als viij-
willigheicl niet lukt, andere mid
delen moeten worden gebruikt.
Wat lijkt te resten, is te hoop lo
pen tegen de komende procedu
res.die voor elk project moeten
worden gehouden. Dat geldt
vooral voor de betrokken grond
eigenaren en -gebruikers in de
te ontpolderen gebieden. Echter,
wanneer aan de spelregels wordt
voldaan, is de kans dat bezwa
ren worden gehonoreerd niet
groot. Ze kunnen hooguit tijd
kosten.
Boeren en burgers blijven met
frustraties zitten. Ze mogen het
zichzelf verwijten dat ze, ver
trouwend op hun belangenorga
nisaties, niet eerder luid aan de
bel hebben getrokken. Moeten
ze er dus het zwijgen toe doen?
Geenszins. Sartre merkte ooit
op: dat het niets uitmaakt, is
geen reden om het niet te doen.
door Frank van Cooten
HOEK - In het katholieke kerk
je in Hoek worden geen uitvaar
ten meer gehouden. De parochie
vergadering van de Elisabethpa-
rochie in de Kanaalzone heeft
dit besloten omdat het kerkje in
Hoek volgens teamleider Ad van
Lovenen van het pastoresteam
te klein is voor een waardige uit
vaart.
Aanleiding voor het besluit was
een voorval van twee jaar gele
den toen een kist schuin gehou
den moest worden om naar het
altaar gedragen te kunnen wor
den.
„De kerk heeft alleen een in
gang aan de zijkant. Via een
portaal kom je in de kerkruim
te. Met een kist moet je twee
keer negentig graden draaien
om de kerk in te komen. Toen
een kist schuin gehouden moest
worden was dit voor de paro
chievergadering aanleiding een
protocol op te stellen voor een
waardige uitvaart. Het draaien
en keren met een overledene
past daar niet in," zegt Van Lo
venen.
De parochiecommissie van de
kerken in Hoek en Temeuzen
was het echter niet eens met
het protocol. De commissie
vroeg de vergadering een onthef
fing op het protocol. Dit ver
zoek is echter door de parochie
vergadering niet ingewilligd om
dat een protocol anders geen zin
heeft. De parochiecommissie
heeft zich inmiddels neergelegd
bij de situatie, maar niet van
harte.
„Maar de inwoners van Hoek
zijn de eerst getroffenen. Dat be
seffen wij terdege", zegt Van Lo
venen.
Uitvaarten voor katholieken in
Hoek kunnen voortaan plaats
vinden in Terneuzen, Sluiskil of
Philippine.
Advertentie
van 11.00-16.00
TOON'S 0
RIJWIELSHOP
PAPEGAAIENBURG 18-22 4386 DA Vllsslnoen Telefoon 0118-479565
Illustratie Cor de Jonge
Advertentie
op origineel
Jori-comfort
bij Pot interieur
2-zitsbank Linea JR 8700
van 3.481,- nu 2.959,-
2-zitsbank Glove JR 8900
van 3.718- nu 3.160,-
Tweede paasdag geopend van 11.00 tot 18.00 uur
Pot Interieur Nieuwendijk 89. Axel. Zoeuwa-Vlaanderen. Telefoon (Ot 1 5) 56 20 10.
Elke zondag geopend van 13.00 tot 18 00 uur. SieMntic koukensludio 1 e verdieping.
Bezoek ons ook op internet: www.pot-axel.nl