Vitra lanceert nieuwe collectie in Nederland rt-f o :q'A PJ^R-P cj i n □ZB D B 1 D B I n Z Expositie restmaterialen 4 JL JL i m ai A A i Si 4 1 1611 Bp zaterdag 15 april 2006 W5 In films dient het schaakspel vaak als statussymbool. In een luxueuze omgeving staat er gens op een kostbaar antiek ta feltje een fraai spel te pronken. De gebeeldhouwde stukken en het marmeren bord, waar geen enkele serieuze schaker een par tij mee zou willen spelen, verte genwoordigen slechts geeste lijke leegheid en snobisme. De aanwezigheid van het schaak spel wil zeggen: 'Kijk eens hoe intelligent en hoogstaand wij zijn, wij schaken!' In uitzonderlijke gevallen speelt de held van het verhaal zelfs een partijtje. Natuurlijk ligt het bord verkeerd, met een zwart veld rechtsonder. De stuk ken worden op bedachtzame wijze, die diep inzicht sugge reert, verplaatst en tenslotte klinkt de uitroep 'check' (schaak), waarna de held met minachtende blik de ander aan kijkt. Die legt dan volkomen ontdaan de koning om, vol be wondering voor het denkvermo gen van zijn tegenstander. Schaakgeven is geen matzetten, elke schaker weet dat, maar de filmproducenten nog lang niet! In de schaakproblematiek zijn er natuurlijk allerlei problemen bedacht, waarbij het schaakge ven een rol speelt. Zo is er ook het schaakloos schaak (ohne Schach, checkless chess) waarbij het verboden is om schaak te geven als het geen mat is. In een gewoon spelletje schaakloos schaak is de koning het machtigste stuk dat er is. Hij kan bijna ongestoord dwars door de vijandelijke linies lopen en alles wegslaan. Leuk om het Diagram 1 eens af en toe te proberen. In de problematiek is het niet erg po pulair. Te eenvoudig misschien? Toch een voorbeeld. zie diagram 1 Willibald Roese, Deutsches Wo- chenschach 1924. Wit: Kfl, Db2, Te4, Lc8, Lc7, Pe5, pionnen op a4, b3, b6, c3, d6. Zwart: Ka8, Dg4, Th8, Th6, Lf4, pionnen op f6,f5, h2. Mat in 4 zetten, schaakloos schaak (ohne Schach). 1.Dg2 Dreigt een aftrekmat met de to ren, omdat zwart niet met Dxg2+ mag antwoorden, want de witte koning staat dan niet mat. Fout wasl.De2? Dgl en het is wel mat!! l...Dg8! Nu is de witte toren onbeweeg lijk, want zwart kan het mat verhinderen met Dg8-d5. 2.Pf7 Tg6 Het enige, want na 2...Dxf7 3.Te6 is het mat! 3.De2 Dxc8 4.Da6+ Schaak én mat, want na 4....Dxa6 is het geen mat dus is die zet verboden. Er zijn ook constructies bedacht, proble men kan men het nauwelijks noemen, waarin getracht wordt zoveel mogelijk wederzijdse schaaks te geven. Op de website van Tim Krabbé, (http:// www.xs4all.nl/~timkr/chess/ch ess.html) is het wereldrecord te vinden van het aantal weder zijdse schaaks. Het staat nu op naam van de Italiaan Ponzetto uit 1993 met 37 schaaks. De stel ling is: Wit: Ke3. Dg8, Pfl, Pg3, La7, Tal, Tbl. Zwart: Kgl, Dh3, Pd7, Phl, Lf3, Lf6, Te7, Te8, pionnen op a2, b2, c2, d2, e2, e4, f2, g2. Het gaat als volgt: I.Ph2+ flP+ 2.Txfl+ gxflP+ 3.Pgxfl+ Lg5+ 4.Dxg5+ Lg2+ 5.Pf3+ exf3+ 6.Kd3+ Pc5+ 7.Dxc5+ Te3+ 8.Pxe3+ clP+ 9.Dxcl+ dlD+ 10.Dxdl+ elP+ II.Dxel+ Lfl+ 12.Pxfl+ f2+ 13.Pe3+ flD+ 14.Dxfl+ Dxfl+ 15.Pxfl+ Te3+ 16.Pxe3+ blD+ 17.Txbl+ axblD+ 18.Pc2+ Pf2+ 19.Lxf2+. Een zeer bijzondere constructie ve prestatie, die bewondering verdient. Daar zullen heel wat uurtjes aan besteed zijn. De langste serie wederzijdse schaaks in een serieuze schaak partij staat op naam van de vol gende partij: Zarrouati - Brauckmann, Tou louse 1990. I.d4 Pf6 2.Pf3 Tg8 3.g3 d6 4.Lg2 c6 5.c4 h6 6.Pc3 g5 7.0-0 g4 8.Pel Dc7 9.Pd3 Pbd7 10.c5 e5 ll.cxd6 Lxd6 12.d5 h5 13.dxc6 bxc6 14.Pb5 cxbö 15.Lxa8 e4 16.Pf4 Pb6 17.Ld5 h4 18.Le3 hxg3 19.hxg3 Lxf4 20.Lxf4 Dc5 21.Lb3 Dh5 Diagram 2 22.Dd6 Pbd7 23.f3 Th8 24.Kf2 Dh2+ 25.Ke3 gxf3 26.exf3 exf3 27.Tael Pg4+ 28.Kxf3+ Pde5+ 29.Txe5+ Pxe5+ 30.Dxe5+ Le6 31.Lxe6 Th5 32.Lf5+Kf8. Het zijn slechts zes schaaks! Dat is toch een verrassend ge ring aantal in een zee van mil joenen schaakpartijen. Schaak en mat zijn natuurlijk met bijna alle soorten van schaak en probleemschaak ten nauwste verbonden. Zie bijvoor beeld het volgende werkstuk. zie diagram 2 Wit: Kc8, Tb8. Zwart: Kh8, Th7, Le4. J.P. Boyer en P. Monréal, 1968. Het is een helpmat in drie zet ten, maar dat is niet het belang rijkste, het is ook een Circe schaakprobleem. De Circe is een uitvinding van de Frans man Pierre Monréal uit 1967. Het is een onorthodoxe variant van het schaakspel met bijzon der verrassende effecten. Een stuk dat geslagen wordt, her rijst onmiddellijk weer op zijn beginveld. Een dame, toren, lo per en paard keren na geslagen te zijn terug op het veld van de kleur waarop het geslagen is. Wordt een toren bijvoorbeeld op h8 geslagen, dan verschijnt hij onmiddellijk weer op al, wordt hij op h7 geslagen, dan op hl. Pionnen worden herplaatst op de tweede rij (wit) of zevende rij (zwart)van de lijn waarop ze geslagen worden. Koningen kunnen niet worden geslagen. Een stuk verdwijnt pas van het bord als het veld waarop het zou moeten herrijzen; door een ander stuk wordt ingenomen. Behalve dat het probleem van diagram 2 een Circe is, is het dus ook nog een helpmat. Dat wil zeggen: zwart begint en helpt wit hem in drie zetten mat te zetten. Het gaat als volgt: l.Tg7 Tb7 2.Lh7 Kb8 3.Tg8+ Txh7 mat. Het ziet er volkomen absurd uit, maar is het niet. Het schaak van de zwarte toren op g8 wordt gepareerd door het slaan van de zwarte loper op h7, die onmiddellijk op c8 verschijnt! Zwart staat echt mat, want de toren op h7 kan niet geslagen worden, omdat hij virtueel ge dekt wordt door de op hl herbo ren witte toren! Stukken kun nen in dit soort spel zichzelf dekken!! U kunt met deze regels ook een gewoon partijtje spelen. Maar pas op! Krankzinnigheid ligt op de loer! Het schaakspel is inderdaad een spel met onbegrensde moge lijkheden, een bron van ver maak voor ontelbare liefheb bers. Nog steeds. Cor Jansen Meubelproducent Vitra lan ceerde zo'n twee jaar gele den de collectie Vitra at Home. Vanaf tweede paasdag is de col lectie daadwerkelijk in Neder land te koop. Acht woonwinkels vullen tot 31 mei minimaal 150 vierkante me ter met meubilair van Vitra. Het bijzondere van Vitra at Home is dat de Duitse producent zich de laatste jaren uitsluitend heeft gericht op kantoormeubilair. Het bedrijf is jaren geleden be kend gewoi'den door opvallende ontwerpen van Verner Panton, Ray en Charles Eames. Ontwer peis Hella Jongerius, Jasper Morrison, Ronan en Erwan Bou- roullec leverden een bijdrage aan de nieuwe collectie. Vitra at Home is onder meer te zien bij Cilo (Zutphen), Van Tel ling (Zeist), Voi'mvast (Breda), Vos interieur (Groningen) en The Frozen Fountain (Amster dam). Informatie: www.vitra.nl Op het moment dat ik deze woorden aan het papier toevertrouw is het Nederlands kampioenschap halverwege. Met opvallend gemak en in een prachtige stijl heeft Kees Thijs- sen zich aan de kop van het klas sement genesteld. Alleen de sterk gestarte Auke Scholma en Alexander Baljakin lijken in staat de boomlange Diemenaar van zijn vierde titel af te hou den. De twee Zeeuwse deelnemers weren zich kranig, maar winst partijen hebben we tot nu toe niet kunnen meemaken. In zijn partij tegen Gérard Jansen was Bennie Provoost er dicht bij, maar een kl,ein slippertje in het middenspel kostte de debutant uit Aagtekerke de zege. Gérard Jansen - Bennie Pro voost: 1.32-28 17-21 2.34-29 11-17 3.40-34 18-22 4.45-40 6-11 5.37-32 13-18 6.31-26 9-13 7.41-37 1-6 8.46-41 4-9 9.50-45 19-23 10.28x19 14x23 11.35-30 21-27! Onze Zeeuwse kampioen treedt zijn gerenommeerde tegenstan der onbevangen tegemoet. 12.32x21 16x27 13.37-31 10-14 14.40-35 14-19 Zwart laat de ruil 33-28 22x24 30x28 liever niet toe. 15.41-37 Een lokzetje: 17-21 26x28 23x41 31x22 18x27 faalt op 42-37 41x32 29-23 19x28 33x31 met schijfwinst voor wit. 20-24?! 16.29x20 15x24 In navolging van wereldkampioen Aleksej Ts- jizjov, die deze strategie in 1999 toepaste tegen Schwarzman, valt zwart over een breed front O O O O O Diagram 1 aan. 17-21 is nu wel een reële dreiging. 17.47-41?! Zie diagram 1 Veel scherper maar ook riskan ter dan 37-32, waarmee wit zijn strategische ongelijk zou beken nen. 5-10 Ton Sijbrands, die de interes santste partijen van commen taar voorzag, wees het publiek op een fantastische vai'iant die mogelijk is na 23-28? Als wit nu met 34-29 schijf 24 op de korrel neemt lijkt zwart sterk te kun nen offeren met 19-23 29x20 17-21 26x17 12x21. 21-26 is nu een dodelijke dreiging en als wit 31-26 speelt kan zwart met 8-12 26x19 23x34 39x30 28x50 op dam komen. Toch trekt wit in deze vai'iant aan het langste eind: er volgt 38-33 50x28 36-31 27x38 43x1 met een ge wonnen stand. 18.30-25 In de partij tussen Schwai'zman en Tsjizjov koos eerstgenoemde met 37-32 9-14 32x21 22-28 33x22 18x16 eiei'en voor zijn geld. Jansen kiest ondanks de zwakke schijf op veld 41 voor een veel spannender vervolg. 23-28! 19.44-40 Wit brengt de dreiging 38-32 in het spel, zo dat zwai-ts volgende zet gedwon gen is. 18-23 20.34-29? Zo komt wit in een nadelige stand te recht. Op 34-30? kan zwart sterk ruilen met 17-21, maar na 49-44! lijkt er niet veel aan de hand voor wit. Bijvooi'beeld 12-18 34-29 (beter dan de afwik keling 35-30 24x35 34-29 23x34 39x30 28x50 37-32 35x44 32x5 44-49 met aardige kansen voor zwart) 23x34 40x20 10-15 44-40 15x24 40-34 en wit komt zowel na 18-23 als 19-23 los met 34-29. 23x34 21.40x20 10-15 22.45-40 15x24 23.40-34 19-23 24.49-44 Van essentieel belang is dat de ruil 34-29 23x34 39x19 faalt op 13x24! 43-39 (wit heeft geen tempo om te laten slaan) 8-13 49-44 13-19 44-40 9-14 40-34 28-32! 37x28 14-20 25x23 24-29 33x24 22x44 31x22 17x39! 13-19 25.33-29 Gedwongen omdat wit na 44-40 of 34-30 helemaal vastloopt. 24x33 26.38x18 12x23 Het zwar te voordeel is overduidelijk. Wit kampt nog steeds met de han gende schijf op veld 41, zodat de Zeeuwse supporters in Cu- lemborg steeds meer rekening gingen houden met een sensatio nele uitslag. 27.35-30 7-12 28.42-38 12-18 29.38-33 8-13 De dreiging 34-29, 43-38 en 44-40 moest even gepareerd worden. 30.44-40 9-14 31.40-35 3-8 32.48-42 11-16 33.42-38 6-11? Zo geeft zwart een vrij wel gewonnen stand uit han den. Na 16-21! lijkt wit kans loos, bijvoorbeeld 30-24 19x30 35x24 13-19 24x13 8x19 en nu O O O O O O O ~z Diagram 2 ziet het eindspel na de gedwon gen afwikkeling 25-20 14x25 34-29 23x34 39x30 28x48 38-33 25x34 33-28 22x33 31x24 48x31 36x16 33-38 er zeer goed uit voor zwart. 34.30-24 19x30 35.35x24 13-19 36.24x13 8x19 Op slaan met schijf 18 volgt een soortgelijke afwikkeling als in de partij. 37.25-20! 14x25 38.34-29 23x34 39.39x30 28x48 40.37-32 25x34 41.32x14 48-39 42.31-27 22x31 43.36x27 39-28? Nu is het meteen remise. Beter is 34-40, al is het de vraag of zwai't dit lastige eindspel nog kan winnen. 44.14-9 28x46 45.9-4 46-28 Er dreigde 26-21, gevolgd door 27-22. 46.27-21 16x27 47.4x36 28-17 48.38-33 17x50 49.26-21 50-45 Verhindert nog even 21-17, maar de uitslag van de partij staat al vast. 50.36-4 en remise gegeven. Ook Toby Hage hield een slecht gevoel aan de tweede speeldag over. Dit had alles te maken met de onnodige nederlaag die hij in de ochtendronde tegen Au ke Scholma opliep. Niets is frusterender dan verliezen na een groot deel van de partij be ter te hebben gestaan. In dia gram 2 ziet u de stand na 30. 23-29. Met wit had Scholma hier het beste terug kunnen rui len met 39-34, want na 31.49-44? trok Hage met 29-34 32.39x30 25x34 het voordeel naar zich toe. Er volgde 33.44-39 13-19! 34.39x30 28-33 35.38x29 18-22 36.27x18 12x25 Beide spelers vallen over links aan, maar de verdediging van zwart ziet er veel beter uit. 37.43-38 14-20 38.38-32 19-24 39.32-28 24-30 40.35x24 20x29 41.31-27 8-12 42.36-31 25-30 43.28-22 3-8 44.48-43 15-20 45.43-38 30-34 46.38-32 1-6 Op 34-39 kan wit naar remise af wikkelen met 22-18, 50-44 en 27-22. 47.21-17 12x21 48.26x17 34-39 49.32-28 29-34 50.31-26 Wit heeft de wending 17-12 8x17 27-21 in het spel gebracht zodat hij de remise in zicht heeft. 39-43 51.17-12 8x17 Hage speel de hier waarschijnlijk nog op winst, anders had hij met 7x18 22x2 43-48 16x7 20-24 2x39 48x1 kunnen afwikkelen naar remise. 52.27-21 7-12 53.16x18 43-48 54.21x12 34-39 55.22-17 39-43 56.12-7 43-49 57.7-2 49-35?? Een vreselijke blunder in een stand die normaal gesproken re mise moet lopen. Zwart ver speelt in één keer zijn beide dammen. 58.17-11 6x17 59.28-22 17x28 60.18-13 35x8 61.2x37 48x31 62.26x37 en Ha ge gaf het op. Daaf Kasse Vaak is het heel interessant om als toeschouwer een zelfde spel meerdere keren te zien spelen. Je kunt er verwon derd over zijn hoeveel verschil lende manieren er zijn om het zelfde contract te bereiken. Maar de echte pret van het toe kijken zit voornamelijk in het af- en tegenspel. Op een toemooitje in het Lim burgse Valkenburg kwam vori ge week dit spel op tafel waarin niet iedereen in hetzelfde con tract eindigde. Zie diagram 1. Meestal werd met 1K1 geopend door zuid, hoewel een enkeling 2K1 opende maar toch in 5K1 bleef hangen. Enkelen kwamen niet verder dan 3SA en maakten dat met drie overslagen terwijl er ook anderen waren die 6SA boden en met twaalf slagen van top geen problemen hadden om dit te maken. Er was slechts een paar dat in een superieur slemcontract in klaveren eindigde. Het werd 6K1 en dat maakte zuid tot zijn eigen verbazing met een over slag. De uitkomst was ruitendrie, die via de vijf en de acht in zuid ge nomen werd met de heer. Klave renaas volgde en de leider Zuid gever, noord en zuid kwetsbaar Diagram 1 schrok toen oost niet bekende. Hartenaas en -heer volgden, waarop uit zuid een ruiten werd afgegooid. Hartentwee werd in de hand van de leider met de tien getroefd, maar ook het vrij troeven van de hartens zou niet lukken; west bekende immers niet meer. Bijna hardop zat de leider te denken dat hij dan nog maar een ruitenslag zou afgeven, maar dat hij zijn contract in ie der geval zou maken. Hij ti'ok nog driemaal troef en toen was dit het vijfkaarts eindspel. Zie diagram 2. Toen schoppenaas gespeeld werd, was er nog niets aan de hand, maar toen schoppenvijf naar de heer ging werd het oost al een beetje bleek rond de neus. Hij gooide hartentien af. De lei der troefde vervolgens hartenze ven in zijn hand, stak over naar ruitenaas en maakte met harten- acht zijn dertiende slag. De lei der was zelf verbaasd over dit re sultaat, maar had geen top op dit spel. Opmerkelijk is, dat als oost in dit eindspel ruiten had afge gooid, de leider na ruitenaas en de hartenintroever met ruitenze ven zijn dertiende slag gemaakt zou hebben. Maar had hij dat zelf ook gezien? Diagram 3 Op dit spel gebeurde een keer iets merkwaardigs. Zie diagram 3. Vaak werd het contract 5Rui voor zuid en dat werd precies ge maakt omdat een ruiten- en kla verenslag werden afgegeven. Het was eigenlijk interessant als zuid in 3SA zat en west uit kwam met een kleine harten. Die liep dan via de tien en de heer naar het aas van de leider. Ruiten moet nu de slagenbron worden en de juiste speelwijze zou kunnen zijn: speel ruitenaas en -heer. Omdat de vrouw niet gevallen is, geef dan in dit geval een ruitenslag weg aan west om dat oost geen ruitens meer heeft. Oost mag niet aan slag komen, want die zou door de resterende hartens kunnen spelen. Er zijn bridgers die elke kans om een snit te kunnen nemen, die ook willen benutten. Daar om waren er leiders die in slag twee een klaveren naar de vrouw speelden die met de heer in oost genomen werd. Vervol gens maakte west vier hartensla gen en later ook ruitenvrouw en was 3SA twee down. Er was een zuidspeler die an ders dacht over het nemen van een snit. Hij speelde klaveren drie naar het aas in slag twee. Daarna liet hij ruitenboer door lopen voor de vrouw van west. Die had niet gezien dat oost in de vorige slag met klaverentien zat te schreeuwen om klaveren- naspel en incasseerde daarom hartenvrouw en speelde harten na voor de boer van zuid. Zuid haalde een volle top door 3SA met een overslag te maken. En de discussie achteraf? Ach, iedereen kan zelf wel invullen wat oost en west elkaar toedicht ten. Ruud van den Bergh Jurgen Bey, Bertjan Pot, Tejo Remy en Akelei Hertzberger. Het zijn maar enkele ontwer pers die bekend zijn geworden door het hergebruik van afval- en restmaterialen. Werk van verschillende ontwer pers is de komende weken op twee locaties te zien. Onder de noemer 'Lost Found: ontwerpers en herge bruik' exposeren ze tot 15 mei bij Het Milieuplein, Oudeweg 93 in Haarlem. Deze tentoonstelling is mede ge organiseerd door het ABC Archi tectuurcentrum. Van 21 april tot 27 april zijn ook ontwerpen van restmateria len te zien bij Galerie Binnen, Keizersgracht 82 in Amsterdam. Informatie: 020-6259603. In de beperking toont zich de meester, zei Goethe al. En zo is het maar net, ook in de filate lie. Ten minste vier gebeurtenis sen of herdenkingen zullen dit jaar filatelistisch in de belang stelling staan. En één hebben we al gehad en wel de Olympi sche Winterspelen in Turijn. Dat zijn de 400e geboortedag van Rembrandt, de 250e geboor tedag van Mozart, de 80e ver jaardag van de Britse vorstin en het WK-voetbal in Duitsland. Stuk voor stuk zullen ze vele tientallen zegels opleveren. Daar zullen veel serieuze uitgif ten tussen zitten, maar ook veel van landen waar men nog nooit van Rembrandt of Mozart heeft gehoord, of waar ze altijd over deelneming aan WK-voetbal zul len blijven dromen. Bij zo'n overvloed aan zegels ko men in het bijzonder de the- ma-/motiefverzamelaars voor keuzes te staan. Dan komt de be perking, de selectie, om de hoek kijken. Laat ik daarom het rijtje afgaan. Kies je bijvoorbeeld bij de Rembrandt- en Mozarther- denkingszegels alleen voor de uitgiften van de Posteuroplan- den (Cyprus en Kroatië hebben al een Rembrandtzegel uitgege ven), of laat je de zegels van Palau, Nevis, enz., die tenslotte overal op inspringen, links lig gen. Dan heb je al een keuze ge maakt. Kies je bij de zegels die ter ere van de verjaardag van de Britse vorstin worden uitgegeven al leen voor de uitgiften van Groot-Brittannië, Guernsey, Jer sey, Man, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland, en laat je de rest van de van de Gemenebest uitgiften (zoals die van Ascen sion, Bermuda en British Indian Ocean Territory) voor wat het is, dan heb je al een flinke selec tie toegepast. En dan de WK-voetbalzegels. Ook dan kan gekozen worden voor alleen Posteui'opuitgiften. Men kan echter ook denken aan alleen zegels die door deelne mende landen worden uitgege ven, of aan zegels die landen hebben uitgegeven die ooit we reldkampioen zijn geworden. Zo worden bijvoorbeeld, wat de Olympische Zomer- en Winter spelen betreft, ook alleen zegels van landen verzameld die de Spelen hebben georganiseerd. Wat Rembrandt en Mozart aan gaat is nu er nog niet zoveel te zeggen. Daarvan lopen de uitgif ten nog het hele jaar door; en de WK-voetbalzegels moeten ook nog voor een groot deel komen. Daar wordt in de komende ru brieken dus nogal eens op terug gekomen. Daarom eerst enkele emissies ter gelegenheid van de 80e verjaardag van de Britse vor stin, uiteraard met de Britse uit gifte voorop. Op 18 april ver schijnen vier paren die de konin gin laten zien, o.a. met haar moe der, als tiener en met prins Phi lip. Waarden 2 x 2nd, 2 x 1st, 2 x44p en2x72p. Jersey (21 april) en Nieuw-Zee- land (20 april) gaan flink in de bus blazen, en de waarden zijn niet mis. Beide komen met een velletje waarin vier zegels waar op een portret van de koningin, gevat in een zilvei'en rand. In het velletje van Jersey vier ze gels van 5 pond, in dat van Nieuw-Zeeland vier van $5. Daarnaast komen ze met een joint issue, een velletje met twee zegels, één van Jersey en één van Nieuw-Zeeland. (NB. In de komende rubrieken meer) Hero Wit

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 35