Yan scherpslijper tot verzoener
Zeeland moet werken
aan kenniseconomie
Is de verwekker schuldig?
PZC
PZC
Celstraf dreigt voor
oma's om 'terreur'
Paus toont zich sinds zijn aantreden behoedzaam bruggenbouwer
te gast
14 april 1956
vrijdag 14 april 2006
Volgende week woensdag is het
precies een jaar geleden dat de
toen 78-jarige Duitse kardinaal
Joseph Ratzinger tot paus werd
gekozen. In het afgelopen jaar
ontwikkelde paus Benedictus
XVI zich van orthodox scherp
slijper tot verzoeningsgezind op
perherder die behoedzaam orde
op zaken stelt.
door Theo Krabbe
Veel commentatoren zagen in
de keuze van de Duitser Jo
seph Ratzinger tot paus op 19
april vorig jaar de voortzetting
van de behoudende koers van
Johannes Paulus II. Want had
kardinaal Joseph Ratzinger niet
in zijn functie als doctrinaire
waakhond van het Vaticaan
bijna vijfentwintig jaar lang
zeer loyaal samengewerkt met
Johannes Paulus n?
Anderen voorspelden echter dat
de nieuwe paus nog wel eens
voor verrassingen zou kunnen
gaan zorgen.
Vastgesteld kan worden dat het
beide is geworden. Paus Bene
dictus XVI trekt inhoudelijk gro
tendeels de lijn van zijn voorgan
ger door, maar hij legt tegelijker
tijd ook verrassende eigen accen
ten.
Het verschil in stijl is bij Joseph
Ratzinger het meest in het oog
gesprongen. Stond hij voorheen
bekend als een geharnaste ortho
doxe scherpslijper, dat imago
veranderde hij al voor de paus
keuze in de herderlijke uitstra
ling van een erudiete, vrome
godgeleerde, die mild, vriende
lijk en uitnodigend overkomt.
Dat nieuwe imago bleek vooral
tijdens de Wereldjongerendagen
in Keulen, waar honderdduizen
den jongeren de Duitse paus als
een ware popster onthaalden.
Curie
Achter die verandering van stijl
gaan ook inhoudelijke verschil
len met zijn voorganger schuil.
Een eerste verschil betreft het te
rugdringen van de macht van de
curie, het centrale bestuursappa
raat van het Vaticaan. Liet paus
Johannes Paulus II (1978-2005)
ook door zijn vele buitenlandse
reizen het dagelijkse bestuur
graag over aan de curie, paus Be
nedictus XVI geeft zelf leiding
aan de curie.
In alle behoedzaamheid werkt
hij aan de afslanking en de her
vorming van het Vaticaanse be
stuursapparaat.
Ook tracht deze paus het conci
liaire principe van de collegiali
teit van paus en bisschoppen in
het bestuur van de kerk gestalte
te geven door de synode van bis
schoppen en het kardinalencolle
ge directer bij het Vaticaanse be
slissingsproces te betrekken.
Op de tweede plaats voert Bene
dictus XVI een hervorming van
de liturgie door. Een waardige
viering van de eucharistie is vol
gens de paus voor de geloofsbele
ving van katholieken essentieel.
Allerlei liturgische experimen
ten zijn aan banden gelegd, het
Gregoriaans is in de pontificale
vieringen met Benedictus in ere
hersteld.
Ook heeft de aanbidding van
het sacrament opnieuw haar
plaats verworven. Dat laatste
was goed te zien in de slotvie
ring op de Keulse jongerenda
gen vorig jaar augustus.
Op de derde plaats toont paus
Benedictus XVI zich een ware
bruggenbouwer.
Compromis
Hij lijkt af te stevenen op een
compromis met de traditionalis
ten van wijlen aartsbisschop
Marcel Lefebvre, die door paus
Johannes Paulus II buiten de
kerk gezet zijn. Ook ontving hij
de vooruitstrevende Zwitserse
theoloog Hans Küng, die tijdens
het pontificaat van Johannes
Paulus II zijn kerkelijke leerbe
voegdheid ontnomen werd en
vaak in conflict met Rome
kwam.
Zowel Hans Küng als de paus
toonde zich tevreden over het ge
sprek.
Het signaal daarvan is onmis
kenbaar: zo streng en onverbid
delijk als Joseph Ratzinger voor
heen als bewaker van de kerke
lijke orthodoxie was, zo open en
verzoeningsbereid wil hij zich
thans als opperherder opstellen.
Vooral met zijn eerste encycliek
Deus Caritas est (God is liefde),
gepubliceerd in januari, heeft
paus Benedictus XVI als leraar
van het geloof grote indruk ge
maakt. Scherpe morele veroor
delingen bleven daarin achter
wege. Benedictus presenteerde
een reeks diepzinnige beschou
wingen over de aardse liefde,
eros, en over de naastenliefde,
caritas.
De encycliek kon rekenen op
veel bijval en instemming. Dat
gold niet voor de Vaticaanse in
structie van november vorig
jaar, waarin mannen met 'diep
gewortelde homoseksuele neigin
gen' uitgesloten worden van het
priesterschap. Dat document le
verde wereldwijd felle kritiek
op. Dook hier niet weer de ware
aard van Joseph Ratzinger op,
die vroeger ook al homoseksuali
teit zo scherp als 'zondig' had
veroordeeld?
Wortels
Ook in de relaties tot de wereld
heeft paus Benedictus XVI de ac
centen enigszins verlegd. Drie
onderwerpen zijn voor Joseph
Ratzinger een prioriteit: de oecu
mene, de relatie tot de islam, en
de relaties met China. In de oe
cumenische betrekkingen richt
paus Benedictus XVI zijn aan
dacht op de niet-katholieke
christenen, vooral in de ortho
doxe wereld. Zo blijft hij Euro
pa herinneren aan zijn christelij
ke wortels.
Wat betreft de islam zet paus Be
nedictus XVI de houding van
dialoog van zijn voorganger
voort.
Maar de kerkvorst verbindt aan
die dialoog concrete eisen, zoals
de vrijheid van godsdienst, die
de islam zal moeten accepteren.
En in het buitenlandse beleid is
Azië vanwege de opkomende
grootmacht China tegenwoordi-
ger scherper in het vizier geko
men.
Tegenspraak
Paus Johannes Paulus II was
een conservatieve kerkvorst. De
Pool Karol Wojtyla duldde geen
tegenspraak en hamerde vooral
op allerlei morele kwesties, zo
als abortus en euthanasie.
In dat opzicht is de Duitser Jo
seph Ratzinger zowel wat zijn
stijl als wat zijn beleid betreft
inderdaad een verrassing te noe
men. GPD
door Wim van Gelder
Zeeland is gezien het inwoner
tal een kleine provincie. De
dertien Zeeuwse gemeenten
zijn, in Nederlandse termen,
kleine gemeenten. Grote maat
schappelijke ambities zijn daar
om in Zeeland alleen maar te be
reiken als er wordt samenge
werkt.
En de resultaten liegen er niet
om. De Zeeuwse bibliotheek,
het Zeeland Nazomer Festival,
Zeeland Seaports en een univer
sitaire voorziening als de Roose
velt Academy zijn slechts door
gedurfde samenwerking tot
stand gekomen.
Een pleidooi om tot meer samen
werking te komen, zoals burge
meester Lonink enige dagen ge
leden hield, kan gezien de boven
genoemde resultaten wellicht
als een open deur worden erva
ren.
En door de verwijtende toonzet
ting waarmee die deur verder
werd opengezet, zelfs tot enig
onbegrip en ongenoegen leiden.
De PZC getuigde ervan.
Maar was zijn pleidooi overbo-
dig?
Ik denk van niet. Met de maat
schappelijke en economische
veranderingen in onze samenle
ving dienen zich steeds weer
nieuwe gebieden aan, waarin sa
menwerking van meerdere par
tijen voor het algemeen belang
is geboden.
Onze veiligheid is een voor
beeld. In vroeger tijden, toen
een brand in huis of boeren
schuur, dan wel landloperij of
stroperij onze gezapige Zeeuwse
rust bedreigde, was de zorg voor
onze veiligheid in goede handen
bij de lokale brandweer en de
veldwachter.
Nu Zeeland is 'gepromoveerd'
tot het tweede risicogebied van
Nederland en maffia en andere
verdachte organisaties zelfs tot
in Zeeland hun tentakels uit
strekken, is vanzelfsprekend
ook een bovenlokale aanpak ge
boden.
Die ontwikkeling zal nu plaats
moeten vinden op het gebied
van veiligheid, volksgezond
heid, waterbeheer, economie, en
onderwijs.
De schaal waarop maatschappe
lijk ontwikkelingen zich voltrek
ken correspondeert niet altijd
met de schaal van de alledaagse
belevingswereld. (On)bewust
ontstaan hierdoor barrières in
de acceptatie van maatschappe
lijke veranderingen. Zo ook in
de belevingswereld waarin de
voormalige Zeeuwse eilanden
structuur nog naijlt. Een bele
vingswereld die nog wel eens ge
kenmerkt wordt door begrippen
als 'overkanten' en bij sommige
lezers van deze krant manifest
wordt in de wens om de verschij
ning van de PZC niet in de huidi
ge vier districten, maar liever in
dertig dorpsedities te laten
plaatsvinden.
Er is niets mis met het leven in
en met verschillende schaalni
veaus, mits iedere maatschappe
lijke ontwikkeling maar haar
juiste schaal aangemeten krijgt:
club- en buurtwerk de dorps-
schaal en internationale handel
de wereldschaal.
Procesindustrie
De Zeeuwse economie is in de af
gelopen decennia met de komst
van de procesindustrie steeds
kennisintensiever geworden.
De logistieke dienstverlening is
met de toenemende automatise
ring daarin gevolgd. Zelfs in tra
ditionele Zeeuwse sectoren als
landbouw en de schelpdierensec
tor wordt de noodzaak van ver
gaande innovatie onderkend.
Kenniseconomie is hiervoor het
moderne verzamelbegrip.
Om de noodzakelijke ontwikke
ling van deze kenniseconomie
ook in Zeeland mogelijk te ma
ken, hebben ondernemers, on
derwijs en overheid de handen
ineen geslagen.
De 3x0 gaan daarmee een Euro
pese en wereldwijde uitdaging
aan in het besef dat voor de ver
dere ontwikkeling van de ken
niseconomie in Zeeland een zelf
bewuste samenwerking op
Zeeuwse schaal pure noodzaak
is.
Nodig
Die samenwerking is nodig om
dat juist daardoor verbindingen
kunnen worden gelegd die zor
gen voor de optimale benutting
van het Zeeuwse menselijke ka
pitaal en voor de dynamiek en
de creativiteit die de voedingsbo
dem zijn voor innovatie.
Het maakt dan ook niet uit
waar de resultaten van die sa-
Enige tijd geleden werd ik gevraagd
een advies te geven over een 15-ja-
rige jongen die herhaaldelijk van een
school was weggestuurd en vanwege
criminaliteit en vandalisme, bushokjes
en erger, met politie en justitie in aanra
king was gekomen. Het eerste gesprek
was met hem en zijn ouders, die duide
lijk wanhopig waren.
Halverwege dat gesprek kreeg ik het
vermoeden dat er met de jongen iets
flink mis was, psychologisch gezien. Ik
stelde hem voor dat we samen enkele
gesprekken zouden hebben om dat uit
te zoeken, iets waar de ouders graag
mee instemden. Tijdens die gesprekken
deed ik een gericht diagnostisch onder
zoek en kwam tot de conclusie dat de
jongen tenminste twee duidelijke (ont
wikkelingsstoornissen had, een daar
van was ADHD, de andere dyslexie. In
een gesprek met hem en zijn ouders leg
de ik uit wat ik gevonden had en wat
dat voor zijn ontwikkeling en gedrag
betekend moest hebben. Ik zal hun reac
ties niet gauw meer vergeten. Tijdens
mijn uitleg schoten na enige tijd bij al
le drie de tranen in de ogen. Zoals de
moeder later zei, beschreef ik op basis
van het onderzoek het kind zoals zij
dat altijd hadden gekend en waarmee
ze altijd zo veel problemen hadden ge
had en nog hadden. Ze zei ook dat ze
tot nu toe nooit had geweten dat haar
zoon die stoornissen had.
Toen ik uitgesproken was, zei de vader
op een gegeven moment hoofdschud
dend, maar ook vol verdriet: „Het is
dus niet alleen maar onze schuld." En
zo is het. Veel ouders worstelen met
moeilijke kinderen tot op het wanhopi
ge af, omdat niemand hen de psycholo
gische bijsluiter van dat kind vertelt en
hoe ze daar zo goed mogelijk mee om
kunnen gaan. Zoals in het geval van de
ze jongen, worden bepaalde kinderen
gewoon als lastige wezens bestempeld,
op school en daarbuiten, en daar blijft
het bij. Niet altijd wordt goed uitge
zocht wat er met zo'n kind echt aan de
hand is.
Ouders doen dat soms niet omdat ze te
weinig kennis hebben en zich neerleg
gen bij het feit dat ze nu eenmaal een
kind hebben met een lastig karakter.
Andere volwassenen die met het kind
te maken hebben, doen dat soms niet
om dezelfde reden en omdat ze het las
tig zijn van het kind ook nog eens op re
kening schrijven van falende opvoe
ding thuis. Maar, zo moeten we ons af
vragen, als het op den duur echt flink
misgaat met zo'n kind, zoals de jongen
in kwestie, wiens schuld is dat dan wer
kelijk?
Anders gezegd, wie is er verantwoorde
lijk voor de opvoeding van kinderen?
Het voor de hand liggende antwoord is:
de ouders. Maar klopt dat? Wat te zeg
gen van het personeel van crèches, kin
derdagverblijven, peuterspeelzalen? Of
van leerkrachten in het basisonderwijs
en voortgezet onderwijs? Of van het per
soneel van de naschoolse opvang? Of
van leiders en leidsters op sportvereni
gingen voor kinderen en jeugdigen?
Want ook zij zijn direct, dat wil zeggen
zonder tussenkomst of aanwezigheid
door Esther Gotink
Twee Britse grootmoeders
riskeren een jaar de ge
vangenis in te gaan, na te zijn
gearresteerd onder de nieuw
ste anti-terreurwetgeving
van Groot-Brittannië. Helen
John (68) en Sylvia Boyes
(62) wilden de nieuwe wet tes
ten en riepen de arrestatie
daarom bewust over zich af.
Getooid met demonstratiebor
den betraden zij de hoofdin
gang van RAF Menwith Hill,
een Amerikaanse militaire ba
sis in het Britse North York
shire.
In de pas aangenomen an-
ti-terreurwet staat dat demon
stranten die militaire bases in
Groot-Brittannië opgaan,
worden behandeld als poten
tiële terroristen en een jaar ge
vangenisstraf of 7500 euro
boete kunnen krijgen. Voor
heen kon de militaire politie
demonstranten alleen van het
terrein begeleiden.
John en Boyes werden ingere
kend en twaalf uur lang in
voorarrest gehouden, voordat
zij op borgtocht vrijkwamen.
Aanvankelijk zouden zij mor
gen te horen krijgen of zij
strafrechterlijk worden ver
volgd of niet, maar deze be
slissing is uitgesteld tot 10
mei. „Zij weten niet wat zij
met ons aanmoeten", reageert
John. „Wij wilden gearres
teerd worden omdat wij vin
den dat een proefzaak voor
de nieuwe wet nodig is. De an-
ti-terreurwet is een ondermij
ning van het recht op vrije me
ningsuiting én het recht op
vreedzaam protest. Het enige
wat wij deden was met de-
monstatieborden het militai
re terrein betreden, omdat
wij vinden dat een Ameri
kaanse spionagebasis niets te
zoeken heeft op Britse bo
dem. Zeker niet als er hekken
omheen staan, zodat de activi
teiten voor ons burgers ver
borgen blijven."
John, een gepensioneerde
vroedvrouw en verpleegster,
is vice-president van de Brit
se vredesorganisatie CND. i
die campagne voert voor nu
cleaire ontwapening. Vorig
jaar werd zij genomineerd
voor de Nobelprijs. Al meer
dan een kwart eeuw vecht aj
tegen kernwapens. John is ge
stopt met het turven van hei
aantal keren dat zij in de ge
vangenis is beland.
De afgelopen .'twaalf jaar
richtte zij haar aandacht op
Menwith Hill, Amerika's
grootste spionagecentrum ter
wereld.
„Die basis speelt een belang
rijke rol in satëlliet-geleide
militaire aanvallen, zoals in
Afghanistan of Irak. Het is
net een concentratiekamp,
met het enige verschil dat de
mensen die worden gedood
buiten de omheining wonen.
Daarnaast is het een epicen
trum voor politieke en econo
mische spionage."
Te voet
Op 1 april togen John en
Boyes te voet naar de legerba
sis. „Mannen met geweren
stonden aan de poort. Wij lie-
pen gewoon langs de slagbo
men het terrein op. Ik had een
kabelknipper bij me, Sylvia
een hamer. Niet om iemand
geweld aan te doen, maar ge
woon om de zaak wat te ont
wrichten. Ik droeg een demon
stratiebord waarop stond
'Nee tegen Star Wars' (een
door de VS gepland ruimte
verdedigingssysteem, red.)
Wij werden direct gearres
teerd en twaalf uur lang op
het politiebureau vastgehou
den."
Helen John is niet bang om
opnieuw achter slot en gren
del te verdwijnen. „Ik breek
geen redelijke wetten, alleen
onredelijke. Die moeten aan
de kaak worden gesteld. Ame
rika verdient het niet zo veel
bescherming van onze rege
ring te krijgen voor illegale
activiteiten. Ik ben bereid
naar de gevangenis te gaan,
opdat mijn kleinkinderen op
groeien in een wereld vrij van
de angstwekkende wapenwed
loop." GPD
WENEN - Een felle brand
heeft afgelopen nacht de Ween-
se beurs aan de Ringstrasse in
de Oostenrijkse hoofdstad vol
ledig verwoest. De brand brak
kort na middernacht uit in de
kelder van het historische ge
bouw. Er raakten vijftien men
sen gewond, onder wie een
groot aantal brandweerlieden.
De schade wordt geschat op
achttien miljoen euro.
ONLUSTEN - Deense arbei
ders hebben gisteren 24 uur ge
staakt. In de omgeving van het
parlementsgebouw in Kopen
hagen kwam het tot ongere
geldheden tussen drieduizend
jeugdige werknemers en de po
litie. Na veertig minuten
de politie de betogers te verja
gen.
De werknemers zijn tot actie
overgegaan uit ontevreden
heid over het parlement.
WONINGBELEID - Tijden
de jaarvergadering van di
WD gisteravond in Amster
dam heeft prof. mr. P. Oud he:
regeringsbeleid ten aanzie;
van de woningnood veroor
deeld. Hij noemde het beleid
volledig mislukt.
Oud acht minder bemoeienis
van de overheid in de woning-
problematiek noodzakelijk.
Een universitaire voorziening als de Roosevelt Academy in Middelburg is slechts door gedurfde samen
werking tot stand gekomen. foto Ruben Oreel
menwerking neerslaan, heel Zee
land profiteert hiervan.
Als de maatschappelijke econo
mische schaal de provinciegrens
overstijgt, zoals dat het geval is
bij de Euregio Scheldemond, de
Rijn Schelde Delta en de samen
werking met West Brabant in
het project Pieken in de Delta,
is een gezamenlijke zelfbewuste
Zeeuwse inbreng zeker op zijn
plaats.
W.T. van Gelder is Commissaris
van de Koningin in Zeeland.
van ouders, bezig met de opvoeding
van kinderen, en dus opvoedingsverant
woordelijken. Kortom, de invloed van
ouders is er een uit velen. Ik heb me
daarom flink geërgerd aan het voorstel
van CD A-Tweede Kamerlid Coskun
Cörüz ouders volledig aansprakelijk te
stellen voor doelbewust aangerichte
vernielingen door hun minderjarige kin
deren, tot aan de leeftijd van 18 jaar.
Als een kind zich verkeerd ontwikkelt
en zich misdraagt omdat het stoornis
sen heeft die geen van de verantwoorde
lijke opvoeders goed heeft onderkend,
is het dan terecht om één van die opvoe
ders daarvoor verantwoordelijk te stel
len? Een samenleving die daarop ja
zegt, houdt er wel een heel erg primitie
ve opvatting op na, namelijk: wie ver
wekt heeft, moet maar op de blaren zit
ten.
Rene F.W. Diekstra
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax: (0113)315609
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Goes, Zierikzee
en Hulst:
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand: 20,55 n.v t
per kwartaal: 59,75 62.00
per jaar €229.20 233,30
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor hst
einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 31. 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1.80
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevoed
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volge»
de Regelen voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax: (076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax: (0114)372771
Business to Business/Onroerend goed
Tel: (076)5312277
Fax. (076)5312274
Internet: v
iv.pzc.nl/adverleren
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een t
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren c
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geseloclW-
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZO
:e. Postbus 314460 AA Goes.
Behoort tot WGGGNGR