Het gaat vaak mis bij een missie PZC Hongaarse ziekenhuizen vullen de gaten met steekpenningen PZC Afrikabeleid China welkom alternatief Jan Peter en het economisch wonder Nederlandse militairen zouden beter moeten samenwerken met lokale partijen 4 ■r x r 4 april 1956 dinsdag 4 april 2006 Bij vredesmissies kan de samen werking tussen Nederlandse mi litairen en lokale civiele par tijen sterk worden verbeterd. Dat is een van de conclusies uit het promotieonderzoek van dr. ir. Bas Rietjens (28) aan de facul teit Bedrijf, Bestuur en Techno logie van de Universiteit Twen te. door Henk van Schuppen Pijnlijk voorbeeld van een misser bij de Nederlandse vredesmissie in Baghlan: op aan dringen van de lokale bevolking van een nabijgelegen dorpje be sluiten de Nederlanders een dam aan te leggen om de inwo ners te verlossen van de watero verlast. Een project om de bur gers goed te stemmen en om te voorzien in hun behoeften. De dam wordt gebouwd, maar spoelt binnen twee weken weg als een zandkasteeltje op het strand bij Scheveningen. Een slechte voorbereiding, haast en scoringsdrift eisen hun tol. Tweede voorbeeld van een mis lukt initiatief ter plaatse: poli- tietraining voor Afghaanse re kruten. Onder regie van de Ne derlanders. De cursisten wor den geworven door plaatselijke autoriteiten. Resultaat: zoon tjes, neefjes, broertjes en vriend jes van de lokale commandan ten mogen opdraven. Het wordt een training voor de 'incrowd'. Wat blijkt bovendien: het me rendeel van de rekruten is anal fabeet. Ze kunnen de door de Nederlanders in de Afghaanse taal aangeboden readers niet eens lezen. En de vraag of ze hun stalen wapenstokken wil len inleveren in ruil voor rubbe ren exemplaren wordt gene geerd. De opleiding flopt. En zo staan er nog een reeks ver gelijkbare voorbeelden in het proefschrift van Bas Rietjens (28), die constateert dat de sa menwerking tussen Nederland se militairen en lokale civiele or ganisaties bij vredesmissies in het buitenland sterk moet wor den verbeterd. Maar dat is las tig, voegt hij er in een gesprek aan toe: want het cultuurver schil tussen westerse soldaten en Afghaanse inlanders is enorm. Onbegrip en achter docht zijn wederzijds groot. Rietjens: „Voordat de Nederlan ders in Baghlan kwamen had den de Duitsers de verantwoor delijkheid over deze provincie. Zij staken miljoenen in vooral gezondheidszorg en medicijnen, De Nederlanders waren van me ning dat dit niet hun hoofdtaak was en stelden slechts een half miljoen beschikbaar. Een veel gehoorde opmerking van de Af ghaanse autoriteiten was vervol gens: 'Jullie drinken wel even lekker onze thee op, maar wat komen jullie eigenlijk doen?'." Rietjens constateerde tijdens zijn verblijf in Baghlan dat de behoefte bij de Nederlandse een heid om 'snel te scoren' met goodwill-projecten groot is. Moskee Rietjens: „Door een moskee op te knappen, kun je de bevolking voor je winnen, wat bijdraagt aan je eigen veiligheid. Maar je ziet ook voorbeelden waarbij projecten slecht worden voorbe reid en onvoldoende worden doordacht. Zoals die dam." De ingenieur heeft in zijn onder zoek ook een gebrek aan stu ring geconstateerd. Eenduidige militaire richtlijnen met betrek king tot civiel-militaire samen werking ontbreken vaak. De hulp die ter plekke wordt gebo den zoals het ruimen van mij nen, bouwen van scholen en trainen van politiemensen is vaak afhankelijk van de per-, soonlijke inzichten van bevel hebbers. Er is daardoor vaak een gebrek aan continuïteit. Rietjens: „Dit leidt tot een inef ficiënte inzet van de toch al be perkte middelen en vertraagde steun aan hulpverlening". Mili taire eenheden hebben vaak te weinig ervaring en kennis van civiel-militaire samenwerking. De voorbereiding is vaak erg kort." De Enschedese promovendus heeft Defensie geadviseerd het creëren van veiligheid tot doel te maken van de missie van de Nederlandse militairen die bin nenkort afreizen naar de veel ge vaarlijkere Afghaanse provin cie Uruzgan. Rietjens: „Ze moe ten gaan doen waar ze goed in zijn: mijnen ruimen, munitie op ruimen, bevolking beschermen en lokale militairen en politie mensen opleiden. Focus je op veiligheid. Af en toe een moskee verbouwen of een waterput slaan mag best. Dat kan bijdra gen aan een positiever imago van de Nederlandse militairen. Ik heb ook begrepen dat ze in Uruzgan de papaverteelt gaan aanpakken. Dat is op zich een goed voornemen, maar vergeet niet dat veel .mensen hier van moeten leven. De betrokkenheid van humani taire- organisaties is volgens Rietjens een noodzaak om in de Afghaanse gebieden ook struc tureel wederopbouw en stabili teit te verwezenlijken: „Deze or ganisaties hebben de expertise, kennis van de lokale situatie en de nodige lange termijn focus. Uiteraard heeft Rietjens zich de kernvraag gesteld: hebben dit soort missies nog wel zin? Moe ten 'we' wel gaan? Zijn ant woord: „Ik heb er een zwaar hoofd in of volgens de huidige aanpak de doelstelling van dit soort missies worden gehaald. Maar we moeten wel gaan, ook naar Uruzgan. Nederlandse mi litairen zijn bij uitstek geschikt om een bijdrage te leveren aan een veiliger situatie en kunnen daarmee de weg vrijmaken voor humanitaire organisaties om de daadwerkelijke wederopbouw te doen." Maar het moet in de ogen van de promovendus wel anders: „Betere voorbereiding, betrokkenheid van humanitaire organisaties, meer sturing en eenduidigheid. Zorg dat de hoofddoelstellingen (veiligheid en wederopbouw) in balans zijn maar staar je niet blind op good- uh/.Z-activiteiten en stand-alone projecten. Niets lijkt mooier dan een nieuwe school openen. Maar- wanneer er geen leer krachten of schoolspullen zijn kan deze alsnog niet functione ren." Bovendien zal de politiek zich niet alleen de vraag moe ten stellen of de situatie veilig is, maar ook of de missie zinvol is. Rietjens: „Het is goed dat we dit soort missies uitvoeren maar er moet geleerd worden van de opgedane ervaringen. GPD k %A Het buitenlandse beleid van China is erop gericht de eigen economische belangen veilig te stellen. De onstilbare hon ger naar olie en andere grond stoffen drijft de' Chinezen daarom naar Afrika, waar zij met open armen worden ont vangen. Want Peking hoor je nooit over mensenrechten of verantwoordelijk bestuur. door Erwin Tuil Wat hebben de blauwe dakpannen op het pa leis van de Zimbabwaanse president Robert Mugabe te maken met China? Alles. De president kreeg ze als cadeau om de uitstekende contacten tussen Zimbabwe en China te onderstrepen. Mugabe is in de ban gedaan door het Wes ten vanwege zijn mensonte rende beleid, maar in China kan hij terecht voor alles wat hij nodig heeft. Ook al is het om de oppositie in zijn land de mond te snoeren. Het is een voorbeeld van het nieuwe Chinese Afrika-be- leid. De export van het maoïs- me is voorbij en heeft plaats gemaakt voor een beleid dat erop gericht is de behoefte aan grondstoffen voor de Chi nese economie te dekken. Met name olie en gas spelen een. hoofdrol. China ver bruikt 6,5 miljoen vaten olie per dag en is daarmee na de Verenigde Staten de grootste olieconsument ter wereld. De Chinese buitenlandse poli tiek is volwassen geworden, zegt hoogleraar David -Kang, verbonden aan de Stanford Universiteit in de VS. Afri kaanse landen met grondstof fen, zoals Zimbabwe,, kunnen nu rekenen op de warme aan dacht van Peking. De handel tussen China en Afrika is in middels bijna 30 miljard euro per jaar waard en groeit jaar lijks met meer dan tien pro cent. China heeft Afrikaanse landen bovendien alle schul den kwijtgescholden en le vert, zonder vragen te stellen, producten waar Afrika be hoefte aan heeft. De voordelen voor Afrika zijn duidelijk, concludeert de sinologe Elisabeth Economy. „China levert de landen hele pakketten. Als ze een elektri citeitscentrale bouwen leve ren ze tegelijk kennis, arbei ders, ingenieurs en hét geld." China oritwikkelt Afrikaanse olievelden, bouwt ziekenhui zen, wegen, scholen, bruggen en kantoren. Daarnaast le vert Peking artsen en medicij nen. Het haalt Afrikanen naar China voor studie en training. Maar het Chinese beleid heeft ook schaduwzijden. Het maakt China, zelf een au toritaire staat, niet zo veel uit wat een regering uit spookt, zolang de leveranties van olie, gas en andere grond stoffen maar doorgaan. Daar om is China in de VN-Veilig- heidsraad bijvoorbeeld niet van zins om resoluties tegen Soedan inzake het optreden in Darfoer te steunen. Daarnaast betaalt Peking olieleveranties deels met wa pens die de ontvanger veelal gebruikt tegen de eigen bevol king. Tussen 1955 en 1977 stuurde China wapen,s ter waarde van 142 miljoen dol lar naar Afrika. Vorig jaar verkocht het voor 100 mil joen dollar straaljagers en ge vechtshelikopters aan Soe dan. De helft van de Soedane- se olieproductie gaat inmid dels naar China. Soedan, Angola en Zimbab we -vinden de band met Chi na prima. Geen gezeur over mensenrechten of verant woord bestuur. De Europese Unie en de Verenigde Staten beginnen daar wel steeds over. Analisten vrezen dat sommige Afrikaanse landen dankzij China de gelegenheid hebben zich af te keren van open, democratisch en econo misch goed bestuur. Nog zijn de VS en Frankrijk de belang rijkste handelspartners, maar China staat inmiddels op een derde plaats. GPD De Nederlandse economie staat er beter voor dan een paar jaar geleden. Maar waar is dat aan te danken? Het ka binet Balkenende-II weet het antwoord wel: het kabinet Balkenende-II. door Thomas Olivier Ze zegt het stellig: „Je ziet dat er meer banen komen en dat er meer groei is. Dus je merkt dat het kabinetsbeleid echt zijn vruchten begint af te werpen." Voor Lousewies van der Laan staat dat als een paal boven water. De D66-voorvrouw voegt daar aan toe dat het 'in de ons om ringende landen' nog hele maal niet zo goed gaat. De overtuiging van Van der Laan is die van het voltallige kabinet. Het ging slecht. Toen kwam het kabinet Bal kenende-II om de hoek kij ken. Ze namen pijnlijke maat regelen in de zorg, de WAO en de sociale zekerheid. En nu, na een periode van veel zuur, komt eindelijk Jan Pe ters beloofde zoet: de econo mie trekt aan, de werkgele genheid neemt toe en de koop kracht stijgt. Eén probleem: de Nederlan der wil dat niet erg geloven. Niet dat het zo is en niet dat het de verdienste van het ka binet is. In de aanloop naar de verkiezingen hielden de re geringspartijen CDA, VVD en D66 vorige week daarom Torentjesoverleg over het imago van het kabinet. Con clusie: dat moet nodig opge poetst worden. De burger moet overtuigd worden van de kracht van het kabinet. De vraag is: hebben Van der Laan en consorten gelijk? Want feit is dat de Nederland se economie zich momenteel in beter vaarwater bevindt, maar kan dit kabinet met de eer strijken? Het Centraal Planbureau (CPB) twijfelt. De rekenmeesters voorspel len voor de komende twee jaar wel gouden bergen, in elk geval in vergelijking met de afgelopen vier jaar. De eco nomie groeit dit jaar fors met 2,75 procent en in 2007 zelfs met drie procent. Maar dat is slechts in beperkte mate te danken aan het kabinetsbe leid, laat CPB-onderdirec- teur Taco van Hoek weten. Het recente herstel is vooral te danken aan de aantrekken de wereldeconomie, zeggen ze bij het planbureau. Voor David Carey, hoofdeconoom van de afdeling Benelux van de Parijse denktank Oeso is het duidelijk: dat de recente groei het gevolg is van het overheidsbeleid lijkt hem nogal een claim. „Het is eer der het gevolg van de econo mische opgang, dan van het overheidsbeleid.'- Niet dat de ingrepen van Bal kenende onnodig en nutte loos waren. Carey: „Door het beleid kan die opgang wel langer duren. En dit kabinet schept de voorwaarden voor economische groei op de mi- dellange en lange termijn." Als het aan de economen van de Oeso ligt, volgen nog veel meer maatregelen. Want de kosten van de WAO liepen uit de hand, evenals de uitga ven aan de zorg. Daar komt bij dat de kosten van de ver grijzing de komende jaren flink oplopen. En natuurlijk heeft de loon matiging van de laatste tijd wel geholpen. Nederland is goedkoper geworden. Maar het effect van die verbetering van onze concurrentiepositie is volgens Kees Schultz, ma cro-econoom bij de ING Bank, beperkt. De uitvoer van in Nederland gemaakte producten neemt mondjes maat toe. En ook de koop krachtverbetering, onder meer door de gedeeltelijke af schaffing van de ozb, zorgt niet direct voor uitbundige groei. Schultz: „De verbete ring is ongeveer één procent. Dat is niet veel, zeker als je ziet hoeveel we er in de afge lopen jaren op achteruit zijn gegaan." De groei van het aantal banen, is dat de vrucht die het kabinetsbeleid afwerpt? Schultz heeft zijn bedenkingen. „Het is heel moeilijk te zeggen. Bedrijvep hebben flink gesaneerd en nu moeten ze weer personeel aannemen. Ik denk dat het conjunctureel is. Maar op den duur zorgen die hervor mingen voor extra groei." GPD door Marloes de Koning Zijn buikoperatie kost Jenö Mangó 240 euro, bijna een maandsalaris. De Hongaar wrijft over zijn forse pens onder het pyjamajasje. „Er moet meer eten in, vlees vooral, niet die groentesoep die we hier krij gen." De twee vrouwen in bad jas naast hem op het bankje in de hal van het Albert Schweit- zer-ziekenhuis in Hatvan schui ven wat op. Ze willen niet dat kwaad gesproken wordt over het ziekenhuis, want de ver pleegsters werken hard en het gebouw is weliswaar oud, maar brandschoon. De bedragen aan 'dankbaar- heidsgeld' die Mangó noemt, zijn volgens de vrouwen te hoog. Wat dan wél onder de ta fel aan de slecht betaalde artsen en verplegers gegeven wordt, is moeilijk te achterhalen. Hoe er ger de kwaal, hoe hoger het be drag, lijkt de stelregel. „Ik geef af en toe een fooitje omdat ik dat wil", beweert een oudere vrouw met suikerziekte. Haar bezoekende dochter schudt ach ter de rug van haar moeder haar hoofd. „Het begint bij twintig euro", zegt ze buiten: „Liefst vóór de operatie te voldoen." De 'fooien' houden de Hongaar se gezondheidszorg draaiende. Het staatsbedrijf gaat ten onder aan geldgebrek en mismanage ment, maar politici durven tot nu toe hun vingers niet te bran den aan ingrijpende hervormin gen. Dat lijkt na de verkiezin gen van 9 april te gaan verande- ren. De regering wil meer marktwer king in de gezondheidszorg, en de oppositie roept dat daarmee de ziekenhuizen in de uitver koop worden gezet. In de peilin gen spant het erom. „Het is al vijftien jaar een nood situatie, maar het is nu echt on mogelijk om door te gaan zon der hervormingen", zegt onder zoeker Laszlo Skultety. „De ge zondheidszorg is als een zak met een gat erin. De uitgaven blijven stijgen, terwijl Honga rije van de Europese Unie een begrotingstekort moet wegwer ken, omdat het anders geen geld meer krijgt." Het gaat boven dien niet alleen om geld. „Een man sterft hier tien jaar jonger dan gemiddeld in de EU. Nie- pen. mand doet aan ziektepreventie. Huisartsep krijgen een vast sala ris, ze worden niet gestimuleerd om goed voor hun mensen te zor gen." Terwijl de politici treuzelen, zet de afbraak van het systeem door. De lage salarissen drijven artsen en verplegers naar onder meer Groot-Brittannië, waar veel beter betaald wordt en de werkdruk lager is. Voor zieken huisdirecteur Gyorgy Harmat van het Heim Pal-kinderzieken huis in Boedapest zijn de af scheidsgesprekken inmiddels routine. Hij kan het ze niet kwa lijk nemen. „Een pas afgestudeerd econoom verdient al snel meer dan een er varen arts. Verpleegsters kun nen beter leven als ze schoenen gaan verkopen." In de gang naast zijn werkkamer wordt een kleine markt gehouden. Ver pleegsters neuzen tussen tweede hands kleding en kopen verse koekjes. Een deel van hen komt uit Servië of Roemenië. Harmat vult de gaten in zijn personeels bestand met dokters uit Syrië en zusters uit Hongaars spreken de minderheden in buurlanden. „Ze zijn moe", zegt hij. Twintig uur overwerk per week is stan daard. Veel verpleegsters heb ben nog een tweede baan. Kleurige kamers Het staatsziekenhuis doet actief aan fondsenwerving. Met dona ties wordt nieuwe apparatuur gekocht of een vleugel opge knapt. Harmat laat trots de vro lijk gekleurde kamers vol speel goed zien. De rest van het ge bouw ziet er veel minder luxe uit. De bedden staan dicht op el kaar en de kamers ogen oud. Ouders die willen dat hun kind op de kleurrijke afdeling komt te liggen, betalen uit eigen zak bij. „Het enige andere wat ik kan doen is bidden om een won der", zegt Harmat. Volgens hem dreigt bijna veertig procent van de ziekenhuizen aan financiële problemen ten onder te gaan. De patiënten zorgen er met hun extra betalingen intussen zelf voor dat ze de behandeling krij gen die ze nodig hebben, maar BOELHOUWER - De baby die 17 februari werd geboren in het Hansweertse gezin Otte, mag Boelhouwer heten. Dat heeft de rechtbank in Middel burg bepaald. De ambtenaar van de burgelijke stand weiger de de baby onder deze naam ha te schrijven, omdat Boelhou wer niet voorkomt op het lijst je van officieel erkende voorna men. Het argument van de va der dat twee familieleden ook al Boelhouwer heten, mocht niet baten. De familie stapte daarop naar de rechtbank. FRAUDE - De burgmeester van Arnemuiden heeft een me dewerker van de gemeentese-; cretarie ontslagen wegens frau de. De man was in zijn functie ook penningmeester van de plaatselijke woningbouwver eniging. Daar kwam een kas tekort van tweeduizend gul den aan het licht. De man, die het geld voor privédoeleinden gebruikte, heeft het bedrag in middels terugbetaald. ZANDSTORM - Tornado's e Zandstormen hebben in hel westen van de VS acht levens geëist. Meer dan tachtig men sen raakten gewond. In Texas raasde de ernstigste zand storm sinds mensenheugenis. Een kamer in kinderziekenhuis Heim Pal in Boedapest. Voor ziekenhuisdirecteur Gyorgy Harmat van het Heim Pal kinderziekenhuis in de hoofdstad Boedapest zijn afscheidsgesprekken met verplegers in middels routine geworden. Hij kan het ze niet kwalijk nemen. „Een pas afgestudeerde econoom ver dient al snel meer dan een ervaren arts. Verpleegsters kunnen beter leven als ze schoenen gaan verko- foto Marloes de Koning/GPD het grijze betaalcircuit zorgt voor grote ongelijkheid, zegt on derzoeker Skultety. „Sommige artsen opereren niet als niet wordt betaald. Ik hoorde 'van een oude man die de gevraagde 2000 euro niet kon opbrengen, 'Dan neem je toch een lening', werd hem gezegd. Twintig procent van de artsen krijgen bovendien tachtig pro cent van de opbrengst van de steekpenningen. „Zij hebben, er belang bij het systeem in stand te houden." Het probleem met dat extra geld is dat het zo snel went, zegt verpleegster Kati Jozefine Mont- vai. Toen ze nog op chirurgie werkte kreeg ze maandelijks on geveer zestig eui'o toegestopt. Nu ze op een afdeling werkt waar de nood van de patiënten minder hoog is, krijgt ze nog maar vier euro per maand, 'schat ze, terwijl haar wangen rood worden. Maar ze vindt de praktische pro blemen op de afdeling belangrij ker. Aan het eind van de maand is het wc-papier op. GPD Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D, Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax: (0113)315609 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax; (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454651 Fax:(0111)454657 Ë-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren Goes, Zierikzee en Hulst: Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden: zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgiro per maand: 20,55 n.v.t per kwartaal: 59,75 62,00 per jaar: €229.20 233,30 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor h einde van de betaalperiode, PZC, t.a.v. lezersservice. Postbus 31,4460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,80 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35,93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevoerd overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgens de Regelen voor het Advertèntiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (076)5312550 Fax. (076)5312340 Personeelsadvertenties: Tel: (076)5312240 Fax:(076)5312340 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (076)5312104 Fax. (076)5312340 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend goer Tel: (076)5312277 Fax:(076)5312274 Internet: www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De doorn aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten ei ducten van de titels en de werkmaatschappijen Van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteer de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC, Ie- :e, Postbus 314460 AA Goes. Behoort tot 'iL* WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 4