Samen zweten op De Eendracht
sZ O
'Vlieland is het mooist'
RelsJljoeken
9
Deze foto uit de privécol-
lectie van Liesbeth List
wordt in december 2006,
samen met honderden
andere, in een boek op
LP formaat gepubliceerd
door uitgeverij Pictures
Publishers, ter gelegen
heid van haar 65e verjaar
dag.
Liesbeth List bij de vuurtoren. Foto EDDY POSTHUMA DE BOER
Wandelen door Wales
Wandelliefhebbers hebben Wales al lang ont
dekt als een goede bestemming voor een va
kantie. Lange afstandspaden, zoals de 212 kilo
meter lange Glyndwr's Way, vormen een bij
zondere uitdaging voor ervaren wandelaars.
Maar zo'n tocht is ook de moeite waard om
stukje bij beetje te doen, zoals de mensen die
iedere zomer weer terugkomen om elk week
end een stuk van het 270 kilometer lange Of-
fa's Dyke Path af te leggen. De wandelroute
van Offa's Dyke loopt van Noord- naar Zuid-Wa-
les langs de grens met Engeland. Deze route is
één van de meest aantrekkelijke en afwisselen
de routes van Wales. De route loopt dwars
door heide- en veenlandschappen, weidse ri
viervalleien en oude bosgebieden.
www.walkinq.visitwales.com
Prijs voor Griekse eilanden
Royalty, zoals het Noorse koningshuis, en Vips
brengen regelmatig de vakantie door op Kefalo-
nia en Ithalca, twee eilanden voor de Griekse
westkust. Het gematigde klimaat, de zeldzame
flora en fauna, het afwisselende landschap, de
bezienswaardigheden op cultuurhistorisch ge
bied en de stranden zijn redenen genoeg om
deze 'bloemeneilanden' te bezoeken. De stran
den en wateren van Kefalonia en Ithaka zijn zó
schoon, dat ze er zogenoemde Blue
Flags-awards voor hebben gekregen.
www.kefalonia.qr
door KYRA GOEDE
'Mijn liefde voor de zee is
op Vlieland ontstaan. De
muziek van de golven die
steeds weer komen en
gaan. Nog steeds wande
len mijn man en ik over
al ter wereld zwijgend
naast elkaar over kilome
ters lange stranden. Op
die manier wassen we on
ze hersenen schoon.'
Liesbeth List vertelt over Vlie
land waar ze opgroeide als
dochter van de vuurtoren
wachter. De schoonheid van
het eiland drong pas op latere
leeftijd tot haar door, met na
me ten opzichte van de ande
re waddeneilanden. 'Laat ik
maar eerlijk zijn, Vlieland is
het mooist. Ik ben geweest op
jTexel, Terschelling, Schier
monnikoog, Ameland en de
Duitse eilanden. Ons eiland
springt eruit omdat het com
pact is met bos, duinen, flora
en de uitgerekte stranden. De
andere eilanden zijn platter.
Net een weiland op het vaste
land, maar dan omringd door
zee.'
Optreden
Het woordje 'ons' komt regel
matig naar voren in de herin
neringen aan Vlieland. Ook al
woont Liesbeth List sinds haar
achttiende niet meer op het ei
land. Het wij-gevoel is type
rend voor een eilandkind.
'Omdat je niet van het eiland
af leunt, groei je met elkaar op.
Je krijgt als basis dat je met el
kaar alles moet doen. Het is
een familiegevoel, iedereen
kent elkaar. Die warmte voel
ik weer als ik er heel af en toe
kom voor een optreden.'
De zangeres was zeven jaar
toen ze op Vlieland met een
nieuwe naam een nieuw leven
begon. 'Mijn vroegste herinne
ring aan Vlieland is dat ik aan
de hand van mijn stiefmoeder
voor de deur stond van hotel
Golfzang. Mevrouw List, mijn
toekomstige pleegmoeder,
deed open en zei tegen mij: ga
maar naar de tuin. Daar mag
je alle bloemen plukken die je
mooi vindt. Voor mij was het
een sprookje', vertelt Lies
beth.
Eenmaal terug gekomen uit
de tuin, was haar stiefmoeder
vertrokken. Dit was haar nieu
we thuis. Voor de jonge Elly
Driessen, zoals de zangeres
destijds nog heette, voelde het
niet vreemd. De kinderjaren
ervoor waren niet anders ge
weest. Ze woonde in Indone
sië, overleefde als kleuter het
Jappenkamp waarna haar
moeder stierf. Met haar vader
en stiefmoeder verhuisde ze
naar Nederland. Elly werd
door de stiefmoeder uit huis
geplaatst, belandde in een
weeshuis en later bij betalen
de ouders. Totdat haar stief
moeder hoorde dat een me
vrouw op Vlieland een kind
wilde adopteren.
'Ik was het inmiddels zo ge
wend om steeds weer ergens
anders afgeleverd te worden.
Mijn nieuwe plek op Vlieland
was normaal voor mij. Net als
de naam die mijn pleegmoe
der mij gaf: Liesbeth List.'
Op Vlieland kreeg het leven
van Liesbeth voor het eerst
een positieve draai. 'Daar ben
ik beschermd opgevoed door
liefhebbende pleegouders.
Vlieland is een ideale plek om
als kind op te groeien. We had
den strand, bos, duinen, een
mooie dorpsstraat en vrijheid.
Als kind kon je schreeuwen te
gen de wind in, niemand hoor
de je. Eenmaal thuisgekomen,
was je stil. Doodmoe van de
zeewind. Er was geen gevaar
lijk autoverkeer. En dan die el
lenlange wandelingen langs
het strand', zucht ze mijme
rend.
Foto's
Foto's van Liesbeth bij de vuur
toren op Vlieland sieren nog
altijd haar huis in Hilversum.
Toch heeft de zangeres ge
mengde gevoelens bij die rode
hoge toren. 'Op mijn vijftien
de verkochten mijn pleeg
ouders het hotel. We verhuis
den naar een piepklein, toch
tig huisje naast de vuurtoren
waar mijn vader torenwachter
werd. De wind gierde je om de
oren. Bovendien was het een
heel gesjouw die hoge duin op
en af. Ik vond het verschrikke
lijk.'
De dochter van de vuurtoren
wachter zit echter nog in haar
geworteld. 'Waar ik ook kom,
kijk ik of er een vuurtoren
staat. En als het lean, dan wil
ik er op!'
mTS Het vaarprogramma van De Eendracht kent dagtochten en meerdaagse reizen. De dag
s' tochten vinden vrijwel altijd plaats vanuit Rotterdam en kosten 110 euro. Vanaf juni zijn er
meerdaagse reizen te boeken vanuit onder meer Rotterdam, Saint Malo, Lissabon, Cadiz
en la Coruna. Later, in oktober, zijn er meerdaagse reizen naar Noorwegen en Zweden.
Voorbeeld: De reis Saint Malo-Lissabon (6 juli tot en met 22 juli) duurt 17 dagen en kost 1000 euro,
naast de kosten voor de transfers van en naar het schip. Het gehele vaarprogramma staat op
www.eendracht.nl
De Canarische Eilanden liggen iets westelijk van de kust van Marokko en bestaan uit Gran Canaria,
Tenerife, La Palma, La Gomera, El Hierro, Lanzarote en Fuerteventura. De vulkanische eilandengroep
is een vaste bestemming in het aanbod van de grote reisbureaus. Gran Canaria en Tenerife ziin het
meest toeristisch. De veel groenere eilanden La Palma en La Gomera zijn vooral bekend als wandel
eilanden. Lanzarote geldt als een vulkanisch maanlandschap, en Fuerteventura is fameus om zijn
zandstranden.
www.decanarischeeilanden.nl.
Spaans Verkeersbureau: Laan van Meerdervoort 8-A, 2517 AJ Den Haag, tel. 070-346 59 00,
www.spaansverkeersbureau.nl.
zaterdag 1 april 2006
Nederlandse Antillen
Landen combineren in één gids blijft altijd
het nadeel houden dat je je moet beperken.
Zeker wanneer je, zoals Antillenkenner Rien
van der Helm, liefst alle zes Nederlandse Cari
bische eilanden - Aruba,
Bonaire, Curasao (de
ABC-eilanden) en Sint
Maarten, Sint Eustatius
en Saba (SSS-eilanden) -
in één Capitoolgids
moet zien te proppen.
Toch is hij daar wonder
wel in geslaagd. Aruba
en Curagao krijgen die
aandacht die ze verdie
nen, Sint Maarten daar
entegen komt er wat be
kaaid af en dat geldt in
mindere mate ook voor
Bonaire. Maar de com
pacte manier van schrijven, de overzichtelijke
indeling en lay-out en vooral de prachtig open
gewerkte tekeningen en plattegronden doen
dat gemis snel vergeten. Van der Helm heeft
oog voor details en gelukkig heeft hij zichzelf
ook in deze combigids de ruimte daartoe gege
ven en krijgen bij voorbeeld de sluitgevels op
Curasao, om maar iets te noemen, aparte aan
dacht. Met tips voor reizigers en overige prak
tische informatie een uitstekende gids die tij
dens de reis niet mag ontbreken.
Nederlandse Antillen en Aruba, door Rien van der
Helm, in de Capitoolreeks uitgegeven door Van
Reemst/Unieboek, 240 blz., 23,90 euro, ISBN
90-410-3382-3, www.capitoolqids.nl
Curagao, door Petra Possel, in de serie Wereldwijzer
van Elmar. 152 blz., 19,50 euro, ISBN
90-389-1649-3, www.uitqeverijelmar.nl
GERARD CHEL
De schoener De
Eendracht
bevaart al jaren
de wereldzeeën
met een
bemanning van
professionals en
amateurs. Deze
keer ging de reis
naar de
Canarische
Eilanden. Zeilen
is vechten, maar
dat schept wel
een band.
De Eendracht
op de rede
van Playa de
las Americas
op Tenerife.
Foto's GPD
groot. Zelfs de bemanningsleden beta
len om op het schip te mogen varen,
al is dat minder dan wat de opstap
pers fourneren. En ook onder de op
stappers bevinden zich oud-gezag
voerders en stuurlieden. Maar bij de
bemanning heeft iederéén wel iets
-met de zee. Stuurman Jean Pierre is in
het dagelijks leven loods op de Schel
de, terwijl kwartiermeester Jan vaar-
verlceersleider is op de vuurtoren op
Schiermonnikoog. Wat ze delen met
de opstappers is de behoefte de eigen
krachten'te meten met de elementen,
en zo los te komen van de dagelijkse
realiteit.
Zo is daar opstapper Peter, die in
scheiding ligt en met de week zeilen
het hoofd probeert leeg te maken. An
nie, die een week eerder haar vader
begraven heeft. En Wim, die zo jaar:
lijks zijn in 1999 overleden vrouw her
denkt, met wie hij ooit een mooie dag
tocht op de Eendracht maakte. Wim
krijgt tijdens de reis de boodschap dat
er een nieuwe kleinzoon is geboren.
Hij blijft nog dagen emotioneel en
steekt in een kerlc in La Palma twee
kaarsjes op, voor zijn vrouw en zijn
kleinzoon.
Het letterlijk in hetzelfde schuitje zit
ten maakt dat mensen makkelijker
hun hart luchten. Op reizen als deze
worden vriendschappen voor het le
ven gesloten, al nahijgend van het buf
felen met de zeilen. De Eendracht is
zo ongeveer Nederlands grootste zeil
schip, en met minder dan zes mensen
krijg je een zeil niet omhoog. Samen
zweten schept een band.
Teneofe
De Eendracht wil zijn opstappers niet
alléén maar laten zweten. Steeds
wordt geprobeerd de tijd op zee en
land zo evenwichtig mogelijk te ver
delen. 'Maar je hebt het niet altijd
voor het zeggen, je blijft afhankelijk
van de wind', zegt schipper Leelce.
Dus volgt na nog een dag zeilen Tene
rife. Al van verre blinkt de besneeuw
de top van de Teide, de hoogste berg
van Spanje (3718 meter), in het zon
licht. De Teide zelf en de hellingen er
omheen zijn van een onaardse
schoonheid, blijkt bij. een bezoek la
ter die dag.
De vulkanische resten ogen alsof er
Curasao
Tien jaar nadat dezelfde Rien van der Helm
voor een andere uitgever, Elmar, een reisgids
over Curagao schreef, mag Petra Possel het nu
proberen. Helaas vergeet
Elmar wel valeer de au
teur te introduceren en
weet de lezer dus niet wie
Petra is. Feit is wel dat ze
met een lekker complete
reisgids over dit grootste
van de ABC-eilanden is ge
komen. Gelukkig kreeg ze
daar van Elmar met een ei
gen gids volop de ruimte
voor en dan spreekt het
vanzelf dat je veel uitge
breider en dieper kunt
gaan dan wanneer je, zoals in de hierboven
Capitoolgids, landen moet combineren.
Natuurlijk, de auteur had wellicht ietsje meer
aandacht kunnen schenken aan het histori
sche verleden en een van de topattracties, de
ongekende duikmogelijkheden, komt er ook
ietwat bekaaid af, maar het neemt niet weg
dat alles wat erin moet staan erin staat. Soms
zelfs meer dan dat, zoals een opsomming van
supermarkten! Met kaartjes, plattegronden en
aparte kadertjes over bijzonderheden, mag ei
genlijk ook deze gids niet ontbreken in de
handbagage. Wordt de tas toch nog zwaar.
Meer Nederlanders
naar Curasao
Het is een ongekende erva
ring: op een pikdonkere
zee, windkracht vijf, aan
het roer van een 60 meter
lange driemaster, de wind vol in de
zeilen. Het enige geluid is dat van de
wind, huilend door de touwen, en van
de golven, ritmisch uiteengedreven
door het stampende schip. Het geeft
een euforisch gevoel: vlinders in de
buik, onaantastbaarheid.
De Eendracht gedraagt zich als een
raspaardje, een tikje eigenwijs. Elke
slag aan het stuurwiel wordt aarze
lend beantwoord, terwijl wind en gol
ven het schip uit koers proberen te
drukken.
'Als je hier en daar iets wits ziet, is het
windkracht drie. Zie je overal witte
kopjes dan is het windkracht vier, en
zie je schuimstrepen vijf, had de kapi
tein gezegd bij vertrek uit Las Palmas
op Gran Canaria. 'Zeilen is vechten',
voegde hij er opgeweld: aan toe, toen
iedereen zich op een schuimende zee
in het zweet werkte om de zeilen te
hijsen. Zeilen met De Eendracht is
zo'n vakantie waarop je wordt afge
beuld. Met plezier, dat wel.
De hele nacht wordt doorgevaren. De
slaap lijkt net gekomen als om halfze
ven een roffel op de hutdeur aangeeft
dat het tijd is de zeilen te strijken. Het
eiland La Palma gloort in het ochtend
licht, terwijl de eerste wolleen de 2400
meter hoge bergen alweer in bezit ne
men.
Het is het steilste eiland ter wereld,
weet de Nederlandse gids Jos, al vijf
tien jaar op het eiland, later tijdens
een bustocht te vertellen. La Palma
blijkt net als de andere Canarische Et.
landen twee gezichten tejiebben. Het
ene gedeelte is groen en vochtig, het
andere zonniger. Op La Palma ligt de
scheiding in een tunnel die naar het
nationaal park Caldera de la Taburien-
te voert, een oude vulkaankrater.
Voor de tunnel regent hét, daarna
schijnt de zon.
Terug op De Eendracht luidt de op
dracht schoon schip te maken. De gan
gen op het schip hebben illustere na
men als Dapperstraat, Vondelpark en
Kalverstraat, maar het werkterrein is
dit keer heel prozaïsch het Schijthuis
plein met zijn we's en douches.
Taak
Bemanning en vakantiegangers aan
boord van De Eendracht hebben alle
maal dezelfde taak: het schip varend
houden. Maar waar de eerste elke na
gel in het schip kent, daar staan de an
deren er wat onthand bij. En waar de
bemanning luistert naar jongensboe-
kennamen als Briene, Leelce en Han-
jo, daar heten de opstappers Peter,
Frank en Wim.
En toch is het verschil niet eens zo
Zeilen hijsen.
Met minder
dan zes man
lukt het niet,
maar dat
schept wel een
band.
Nog nooit gingen zoveel Nederlanders in een
jaar op vakantie naar Curagao als in 2005.
Maar liefst 77.855 Nederlandse toeristen be
zochten vorig jaar dit Caribische eiland, een
stijging van 5,5% ten opzichte van 2004. Direc
teur Nejéslca Mesman, van het Curagao Toeris
ten Bureau in Nederland: 'Een zeer mooi resul
taat Curagao is hot en Nederlanders weten
stéeds meer dat het eiland veel te bieden
heeft, beduidend meer dan alleen zon, zee en
"strand.' Volgens Mesman is het succes te dan
ken aan een mix van een goed prijsniveau, vol
doende capaciteit aan vliegtuigstoelen, een gro
te gevarieerdheid aan accommodaties en een
uitgekiend marketingbeleid. Nederland is met
een aandeel van 35% de belangrijkste markt
voor het toerisme op Curagao. Oolc andere Eu
ropese landen brachten meer bezoekers naar
het eiland in vergelijking met de jaren daar
voor, hoewel met beduidend geringere aantal
len.
www.curacaoinfo.nl
La Palma
La Gomera£>
El Hierro
santairuz:
Lazarotel
Corralejo~Los Posillos
Fuertaventura
een gigantische hark door vochtige
aarde is getrokken. Indrukwekkende
rotsformaties geven vooral een gevoel
van nietigheid en verlatenheid, hele
maal als de nevel het zicht plotseling
tot enkele meters reduceert.
Het natuurschoon staat haaks op het
massatoerisme. Playa de las Ameri
cas, de zuidwestkust van het eiland,
heeft evenveel beton als de Teide ge
stolde lava. Het wordt door de opva
renden van De Eendracht enigszins
neerbuigend bekeken. Las Vegas-ach-
tige hotels met veel kitsch en schitter
worden afgewisseld met vervallen ge
deeltes.
Maar wie wil kan zich helemaal in de
natuur onderdompelen. De Teide is
mooi, maar ook de nog wat oudere
bergen aan de noordwestkust. Van ve
le honderden meters hoogte kijkje
uit op de zeestraat tussen Tenerife en
La Gomera. De huizen in het plaatsje
Masca, vanaf de weg nauwelijks zicht
baar, werden ooit neergezet door pira
ten, die een schitterend uitzicht had
den op hun prooi.
La Gomera zelf, aan de overkant, is
een letterlijke interpretatie van de
Hoorn des overvloeds. Het is alleszins
begrijpelijk dat Columbus hier zijn
laatste stop maakte voordat hij de
oversteek waagde om Amerika te ont
dekken.
Elke zuidvrucht groeit er, van kiwi tot
avocado, van papaya tot sinaasappel.
En bananen natuurlijk, maar die zijn
op plantages op alle Canarische Eilan
den te vinden.
Er hangt een dampige lucht, bomen
zijn bedekt met dikke lagen mos. En
het miezert en mist, een verschijnsel
dat de laatste jaren ook Tenerife
steeds vaker treft, meldt een Neder
landse bewoner van dat eiland som
ber.
De Eendracht is dan al doorgevaren,
terug naar uitgangspunt Las Palmas.
Klaar voor de volgende krachtproef
met onervaren opstappers.
