Eerste liefde boeit onderzoekers
Apneu: als ademen stopt
Nationale slaapdag
Een sterke vrouw
tot het bittere einde
Liefde beheerst
de kindertijd
De eerste is niet vergeten
Vlissingen krijgt nieuwe internist
Ziekenhuis breidt enquête uit
Slaapgebrek kan leiden tot diabetes
Trucs om flauwvallen tegen te gaan
Onderzoek naar kanker kinderen
27 maart 1956
Belangrijkste gespreksonderwerp is nog niet wetenschappelijk onderzocht
NIJMEGEN - André is 58
jaar, getrouwd en heeft
drie kinderen. „Ik zat nog
op de kleuterschool toen ik
helemaal in de ban raakte
van een klasgenootje. Ik
durfde haar absoluut niet
aan te spreken,Vele jaren
later heb ik mijn jeugdlief
de nog wel eens ontmoet.
Ik merkte toen dat die ver
liefdheid er gezeten had.
De laatste keer dat ik haar
gezien heb, heb ik ge
vraagd of zij wist dat ik ja
renlang verliefd op haar ge
weest was. Haar antwoord
was: 'Nee, hoe zou ik dat
moeten weten?' Toen knak
te er alsnog iets in mij. Ik
had het gevoel dat ze met
mijn prille gevoelens van
toen op de loop ging. Het
-.heeft mijn kindertijd be
heerst. Ik heb er echt on
der geleden."
Veel mensen bewaren goede herinneringen aan hun eerste lieide.
ste partner vinden en hoe dat sa
menhangt met de verdere ont
wikkelingen in de liefde en het
welzijn van mensen", zegt de
Nijmeegse psycholoog. „Zo'n
eerste ervaring op liefdesgebied
kan voor mensen heel indruk
wekkend zijh, omdat ze daar
mee voor het eerst een partnerre
latie aangaan en proberen te on
derhouden."
Dat verklaart ook het succes
van het KRO-televisieprogram-
ma Memories, dat onlangs aan
zijn negende seizoen is begon
nen. In het programma vertellen
mensen over een oude, vaak eer
ste liefde, die vervolgens door
de programmamakers wordt op
gespoord. Het weerzien roept
meestal veel emoties op en het
opvallendste is misschien wel
NIJMEGEN - Mariska is 39
jaar, getrouwd en heeft drie
kinderen. „Ik heb hele goede
herinneringen aan mijn eer
ste, echte liefde. Op een gege
ven moment hebben we ons
zelfs verloofd, We hadden gro
te plannen voor de toekomst.
dat die mensen over hun ervarin
gen vertellen alsof het gisteren
was, ook al dateren de gebeurte
nissen van veertig of vijftig jaar
Toch ging het na verloop van
tijd mis. Jaren later, ik was in
middels getrouwd en had
twee kinderen, nam Alexan
der weer contact met me op.
Ik ben er niet op ingegaan. La
ter heb ik hem nog wel een
sms-je gestuurd. Of alles oké
foto Charel van Tenderloo/GPD
geleden. Dat speciale gevoel
voor die ene lijkt eigenlijk nooit
te zijn weggeweest. Kortom,
oude liefde roest niet.GPD
was. Ik had die dag een raar
voorgevoel. Maar ik kreeg
geen reactie. Drie maanden la
ter hoorde ik dat hij was ver
ongelukt. En nu heb ik spijt
dat ik hem niet nog een keer
ontmoet heb. Ik zal hem nooit
vergeten."
maandag 27 maart 2006
VLISSINGEN - Ziekenhuis Walcheren heeft per april een
nieuwe internist, M. van den Berge. Hij vult de plaats in
die lang openbleef na het vertrek van internist W. Blok
Het Vlissingse ziekenhuis heeft nu zes internisten, naar
een zevende wordt nog gezocht.
Van den Berge (37) heeft als speciaal aandachtsgebied in
fectieziekten. In navolging van Blok besteedt hij tijd aan
het Zeeuws centrum voor de behandeling van hiv, aids en
hepatitis.
M. Van den Berge is opgeleid aan de Erasmus Universi
teit in Rotterdam en werkte eerder in ziekenhuizen in
Den Haag, Eindhoven en Rotterdam.
GOES - De Oosterscheldeziekenhuizen verbreden hun pa-
tiëntenonderzoek. Ook mensen die enkel voor behande
ling of spreekuur in Goes en Zierikzee komen worden
voortaan elk kwartaal naar hun mening gevraagd.
Al vijf jaar wordt gevraagd naar het oordeel van patiën
ten die voor een dag of langer in de Oosterscheldezieken-,
huizen verblijven. In die periode werden in totaal 13.747
enquêtes uitgezet. Daarvan kwam ruim 47 procent inge-J
vuld retour. Gemiddeld krijgt het ziekenhuis een rapport-:
cijfer 8.
NEW HAVEN - Mensen die dagelijks heel weinig (minder-
dan 5 uur) of juist heel veel (meer dan 8 uur) slapen, lopen,
een verhoogd risico (respectievelijk 2 en 3 maal meer dan
mensen die gemiddeld 7 uur slapen) diabetes te krijgen.:.
Dit constateert K. Yaggi van de Yale University in New.
Haven in het vakblad Diabetes Care op grond van een on
derzoek onder ruim 1100 mannen.
Of het de hoeveelheid slaap zelf is die het risico op diabe
tes beïnvloedt, of dat de slaaplengte een afspiegeling is
van andere factoren die van invloed zijn op het krijgen'
van diabetes is niet duidelijk. GPD
AMSTERDAM - De benen kruisen, de beenspieren span
nen of de vuisten ballen kan voorkomen dat mensen
flauwvallen. Het aanspannen van spieren leidt tot een toe-,!
name van de bloeddruk en daardoor tot minder kans op
flauwvallen.
Dit meldde N. van Dijk van het AMC in Amsterdam tij
dens een cardiologencongres in Atlanta op grond van on
derzoek onder 223 personen. GPD
MAASTRICHT - Een Europees onderzoek moet uitwijzen
of kinderen kankerverwekkende stoffen via voedsel bin
nenkrijgen. Wetenschappers vermoeden dat die stoffen in'
het eten zitten, dan wel dat ze bij het bereiden van maak
tijden ontstaan.
Onder leiding van de Maastrichtse hoogleraar Jos Klein,
jans zijn 25 instituten uit zestien Europese landen begon
nen aan een onderzoek dat vijf jaar zal duren.
Doordat gebruik wordt gemaakt van de gegevens van on
geveer 300.000 moeder-kindparen in heel Europa, hoort'
het onderzoek tot de grootste in zijn soort. ANP
CONCERT - Tijdens een con
cert van de Amerikaanse neger
bandleider Lionel Hampton in
het Amsterdamse Concertge
bouw, is het tot zulke taferelen
gekomen dat de directie een
einde aan de 'onsmakelijke'
vertoning heeft gemaakt. Zij
belde de politie, die de zaal in
een kwartier ontruimde. Het
concert was rustig begonnen.
Na de pauze werd er echter fel
ler gespeeld, waarna steeds
meer jongelui in de zaal begon
nen mee te schreeuwen. De mu
sici liepen 'glazig' kijkend
over het toneel en van spelen
kwam weinig meer. Een saxo
fonist lag op zijn rug te spelen.
VRIJ - Nederland heeft 25 Ja-j
panse oorlogsmisdadigers vrij
gelaten uit de Soegano-gevan-
genis in Tokio. Daarmee blij
ven er nu' nog 86 opgesloten,
SPORTPARK - Het heeft jaren
geduurd, maar Kapelle krijgt
binnen enkele maanden einde
lijk een goed geoutilleerd
sportpark. Er moeten op het
park twee voetbalvelden, een
korfbalveld, een gymzaal - tol:
dusver de grootste in Zeeland
- en een sportcentrum komen.
Dat was hard nodig, want tot
op heden waren er nauwelijks
sportvoorzieningen in de ge
meente.
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stal'ionspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax; (0113)315609
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat'18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mall: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail; redt'ern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax: (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (01111454651
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Goes, Zierikzee
en Hulst:
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand. 20.55 n.v.t
per kwartaal: 59,75 62,00
per jaar: €229.20 233,30
Voor toezending per post geldt een
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het
einde van de betaalperiode.
PZC, t a.v, lezersservice,
Postbus 31, 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1,80
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevoerd
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volgens
de Regelen voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax: (076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone advertenties:
Noord-en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onroerend goeo
Tel: (076)5312277
Fax: (076)5312274
Auteursrechten
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. ue
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in.een bestand dat. wordt gebruikt voor
(abonnementen)admlnistrat(e en om ute (laten) informeren over voor u relevante diensten e t>
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig 9®?e'®ïï
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: re
i. Postbus 314460 AA Goes.
Behoort tot WGGGNGR
door Marieke van Schie
Suze is een vrouw van 65
jaar. Ik ken haar goed,
haar gezin is hecht. Twee
zoons en een dochter, haar
man is kapitein op de grote
vaart geweest. Daardoor kan
ze over de grenzen kijken van
haar Nederlandse bestaan.
Ze is gewend aan ruimte, als
ze mee ging met haar man ge
noot ze van het leven op zee.
Daarnaast moest ze ook een
grote dosis zelfstandigheid
hebben, de kinderen opvoe
den in de geest van haar man,
terwijl hij weg was, soms
maandenlang.
Steeds hield, ze zich voor:
straks, als we gepensioneerd
zijn, wordt alles anders. Dan
komt er tijd en rust om zelf
keuzes te maken. Dan gaan
we genieten. Haar kinderen
hadden het reizen in hun
bloed en waaierden uit. Een
zoon naar Zuid-Afrika, de an
der naar Australië en haar
dochter naar de Antillen.
Ook daarin schikte ze zich
met een bewonderenswaar
dige houding. Vijf jaar gele
den kreeg ze pijn in haar rug,
ik maakte een foto en werd
gebeld door de radioloog: „Er
zit een grote tumor in haar
nier rechts. De prognose is re
delijk, hij lijkt niet doorge
groeid. Ik adviseer je haar
door te verwijzen naar de uro
loog!"
Operatie
Het was geen gemakkelijke
boodschap, maar.ze reageer
de zoals ik had verwacht: „Ik
heb wel voor hetere vuren ge
staan! De afspraak was snel
geregeld, de aanvullende
scan maakte duidelijk dat er
inderdaad geen uitzaaiingen
waren, de operatie werd snel
gepland, en ik zocht haar op
in het ziekenhuis. Daarna
ging ze op reis, zag de uro
loog met regelmaat, ik zag
haar wanneer het nodig was,
en zo bleef ik op de hoogte.
Alles leek goed te gaan tot
eind vorig jaar. Ze voelde de
pijn weer terugkomen maar
besloot eerst op reis te gaan
naar haar dochter op Aruba.
Iets zei haar dat ze dit niet
wilde uitstellen. Ze genoot
van het gezin van haar doch
ter, kwam terug en belde of
ik tijd voor haar had.
Ik schrok. Dat zag er niet
goed uit. Ze was afgevallen,'
had verkrampte handen en
heel veel pijn. Terwijl hij een
koffertje klaar maakte voor
de opname, hadden we even
een poosje samen.
„Het is mis", zei ze me. „Ik
wist het al op Aruba, maar ik
wilde zo graag nog even uit
stel van alles wat komen
gaat." Ze werd opgenomen
en binnen een week was het
duidelijk. De tumor was uit
gezaaid, ze moest al veel lan
ger last hebben gehad. Veel
behandelmogelijkheden had
de specialist niet, en ze be
sloot samen met haar man
dat ze afzag van behande
ling. De kinderen vlogen in,
en samen met hun moeder
verwerkten ze hun verdriet.
Ze kwam naar huis, en de
thuiszorg kwam helpen. Het
was een fantastisch team. Ze
leefde op, het leek even niet
zo erg te zijn.
Het duurde langer dan ver
wacht. Elke dag met de kinde
ren was een feest. Maar toen
kwam de eerste die naar huis
terug moest. Het duurde te
lang, de anderen moesten ook
terug. Ook dat zag ze dapper
onder ogen. Zé namen af
scheid in de wetenschap dat
ze elkaar niet meer levend te
rug zouden zien. De dag na
dat haar laatste zoon vertrok
ken was zakte ze in, en gaf
het over. Ik kwam de laatste
dagen veel langs, we spraken
over haar gezin, het was goed
zo. „Blijf je bij me als het zo
ver is?", vroeg ze. Dat gaf ze
kerheid en in aanwezigheid
van haar man sliep ze rustig
in, een sterke vrouw.
Marieke van Schie is huisarts
DEN HAAG - Snurken kan een bom leggen
onder de meest stabiele relatie. Maar apneu,
het tijdelijk stilvallen van de ademhaling tij
dens de slaap, is ook een bom voor de snur
ker zelf. Zeker 40.000, maar misschien wel
200.000 mensen lijden er aan, de meesten
zonder het te weten. „Mijn partner dacht:
nu gaat hij er echt aan."
Hij heeft iets van een buitenaards wezen,
maar gezien zijn technische achtergrond
vindt de 73-jarige Jan den Dikkenboer uit
Monster al die draden, elektroden, micro
foontjes en slangen die over zijn hele lijf lo
pen, wel interessant. Na jaren van onver
klaarbare chronische vermoeidheid wordt
nu in het Haagse Slaapcentrum MCH geke
ken of Den Dikkenboer aan apneu lijdt.
De 73-jarige was een snurker, en daarom al
vele jaren verbannen naar een andere, verre
kamer in het huis. „Ik maakte een enorme
herrie, bovendien bewoog ik veel en riep din
gen als 'niet schieten', dat zal wel komen
omdat ik de oorlog heb meegemaakt." Maar
op een gegeven moment merkte zijn partner
dat Jan wel erg vreemd ademde. „Het stopte
zo vaak en lang. Soms wel vijf minuten, zei
mijn vrouw. Elke keer weer dacht ze: nu
gaat-ie er aan. Ik ging naar de huisarts,
maar pas na lang aandringen kreeg ik een
verwijskaart."
Deze gang van zaken is kenmerkend voor
veel patiënten van het Slaapcentrum, dat.
met een dit jaar te verdubbelen capaciteit
van 2000 patiënten de grootste kliniek is
van Nederland. „Snurken wordt nog vooral
gezien als een sociaal probleem en behande
ling is een luxe,-vergelijkbaar met plasti
sche chirurgie." Onzin, vindt neuroloog Ro
bert Schimsheimer, want je moet uitvinden
of er spi'ake is van apneu. „En dat doen we
hier." Het verschil tussen een snurker en
een apneu-patiënt is bijna nooit bij een eer
ste onderzoek vast te stellen.
Dat is de reden waarom iemand gedurende
48 uur een hele reeks meetinstrumenten
krijgt omgehangen. Zowel bij snurken als
apneu het zachte gehemelte met de huig en
de keelwand naar elkaar worden gezogen.
Bij apneu gaat dat zover dat de luchtweg he-
lemaal wordt afgesloten. Dat kan 30 secon
den, maar ook twee minuten duren. De her-
Een patiënt met sensoren in het Haagse Slaapcentrum MCH.
foto Phil Nijhuis/GPD
senen grijpen in, dus je gaat niet dood.
Maar het hart en de longen krijgen wel
steeds fikse klappen, en kunnen schade op
lopen. Ernstig wordt, het als iemand meer
dan 15 'stops' per uur heeft.
Het wat bizarre tellen van de stops is een
uitvloeisel van de wet, die bepaalt dat ie
mand bij 15 stuks de ziekte heeft. Iemand
met 13 stops, of twee die extreem lang du
ren, wordt niet behandeld en krijgt van de
verzekering niets vergoed. Van Kasteel
vindt dat vreemd. Reina van Groningen,
van de Overijsselse afdeling van de Apneu-
vereniging, vindt het 'erg willekeurig'. „Lan
ge tijd geen zuurstof krijgen is gewoon heel
erg gevaarlijk."
Van Groningen vindt dat apneu nog steeds
een onderschat probleem is. „Er wordt wat
onderzoek gedaan, maar veel weten we nog
niet." En dat is raar voor een ziekte waar
aan volgens officiële schattingen 60.000 Ne
derlanders lijden. De apneu-vereniging
schat het aantal patiënten op 200.000, wat
vooral zou komen door het dikker worden
van mensen en de vergrijzing. Onbehandel
de apneu kan leiden tot hoge bloeddruk,
hart- en vaatziekten en mogelijk een hersen
infarct. Groot probleem blijft dat klachten
van mensen niet snel begrepen worden. Ook
in het ziekenhuis verliest men vaak veel
tijd. Van Groningen: „Longartsen en
KNO-artsen proberen te begrijpen wat het
is. Het komt ook door al die snurkers, die
ons behoorlijk voor de voeten lopen. Hoe
langer het duurt tot de diagnose, des te gro
ter de schade. Van de 18.000 personen die
wel zijn gediagnosticeerd zit 30 procent in
de WAO. Boven de 55 jaar is 64 procent niet
meer werkzaam. Dat zijn zeer hoge percen
tages." GPD
DEN HAAG - Ziekenhuizen en
speciale slaapcentra in Hengelo,
Zwolle, Den Haag, Ede, Velp,
Groesbeek, Drachten, Amster
dam en Heeze hielden zaterdag
open huis om het publiek te in
formeren over alle mogelijke
slaapproblemen.
Wat 's nachts te doen met AD-
HD-kinderen, 'rusteloze benen',
nachtmerries tot trauma's,
slaapwandelen, chronische ver
moeidheid, snurken en apneu.
Snurken ontstaat door een ver
nauwing in de luchtweg, meest-
al achter de huig (de overgang
tussen keel- en neusholte). Re
medies variëren van het naaien
van een tennisbal in de pyama-
jas, om te voorkomen dat ie
mand op zijn rug gaat liggen tot
talloze 'bitjes', protheses die de
onderkaak en soms de tong
naar voren trekken. Nederland
telt meer dan één miljoen snur
kers.
Bij apneu (a-pneu, ofwel
geen-lucht) wordt het zachte ge
hemelte met de huig en de keel
wand helemaal tegen elkaar
aan gezogen waardoor de lucht
weg geheel wordt afgesloten.
Dit kan een halve minuut of lan
ger duren.
De hersenen geven een alarmsig
naal af, waardoor de snurker
(bijna) ontwaakt en er weer
ruimte ontstaat om te ademen.
Apneu is niet te genezen. Wel
biedt voor veel patiënten een 's
nachts te dragen neusmasker
soelaas. Het is verbonden met
een' apparaat dat continu lucht
pompt in de neus en keel. Hier
door ontstaat een overdruk,
waardoor de wanden van de
keelholte niet samen kunnen
vallen. De kosten (2000 euro)
worden vergoed door de verze
keraar, alleen als iemand mini
maal 15 ademstops per uur
heeft.
door Corine van Zuthem
NIJMEGEN - Veel mensen be
waren goede herinneringen aan
hun eerste liefde. „Zo'n eerste,
serieuze ervaring op liefdesge
bied kan heel sturend zijn", zegt
psycholoog Geertjan Overbeek.
En bovendien; oude liefde roest
niet. De eerste liefde is momen
teel onderwerp van onderzoek
aan de Radboud Universiteit in
Nijmegen. „Gek genoeg zijn ro
mantische relaties in de weten
schap nog onontgonnen ter
rein."
Psycholoog Geertjan Overbeek
van de Radboud Universiteit in
Nijmegen verbaast zich erover
dat er nog zo weinig weten
schappelijk onderzoek is ver
richt naar de liefde. „De liefde
is heel belangrijk voor mensen
en met name voor het welzijn
van mensen. Maar gek genoeg
zijn romantische relaties in de
wetenschap nog braakliggend
terrein."
Er zijn wel eens studies verricht
naar de waarde van vriend
schappelijke relaties en het be
lang van familiebanden, zegt
Overbeek, maar over het hebben
van verkering is veel minder be
kend. „En dat is vreemd, want
het hebben van een vriendje of
vriendinnetje is onder de doel
groep zelf een belangrijk ge
spreksonderwerp. Er is bijvoor
beeld eens onderzocht wat voor
jongeren in de leeftijd van 12 tot
18 jaar de belangrijkste onder
werpen in hun leven zijn. Dan
zie je dat liefde en seks op num
mer één staan. Daar wordt het
meest onderling over gepraat en
het vaakst aan gedacht. En ook
voor jong volwassenen, dus zeg
maar de groep van 18-25 jaar, is
het een belangrijk thema."
Dat was voor Overbeek en. zijn
collega's voldoende reden om
zich op de liefde te storten. Eind
vorig jaar werden de uitkom
sten gepresenteerd van een on
derzoek naar langdurige liefdes
relaties in de jong volwassen
heid. „Het blijkt dat het verloop
van die eerste, echte relatie voor
een groot deel het latere levens
geluk bepaalt. Verloopt zo'n eer
ste relatie namelijk goed, dan
leidt dat tot positief gedrag en
positieve verwachtingen ten aan
zien van de toekomst. Jonge
mensen die daarentegen minder
tevreden zijn over de partnerre
latie, lopen later meer kans op
emotionele problemen."
Ouder-kindrelatie
Uit het onderzoek kwam ook
naar voren dat kinderen die
goed met hun ouders kunnen op
schieten, doorgaans succesvol
ler zijn in het onderhouden van
een liefdesrelatie. Slecht con
tact met de ouders leidt vaker
tot conflicten en emotionele pro
blemen in latere partnerrelaties.
Het onderzoek waar hij en zijn
collega's zich binnenkort over
zullen buigen heeft de eerste lief
de als centraal thema. „We zijn
momenteel bezig met onder
zoek, waarbij we jongeren vanaf
een jaar of twaalf gedurende
een aantal jaren gaan volgen.
Op die manier proberen we er
achter te komen hoe ze een eer
door Eelco van der Linden
