Jurist wil media aanpakken
PZC
22
re @ctie
PDËStR
het alfabet van Zeeland
vrijdag 24 maart 2006
Lezersredacteur A. J. Snel is
bereikbaar per post op het
adres van de
Centrale Redactie van de PZC,
Stationspark 28,
Postbus 31,
4460 AA Goes.
Telefonisch: 0113 - 315660.
E-mail:Lezersredac.teur@pzc.nl
Het forum waarop lezers zich
kunnen uiten over actuele
zaken is bereikbaar via
internet: www.pzc.nl.
Het was natuurlijk wel zo'n aar
dige vondst, die term biddagak
koord, geïntroduceerd door de
PZC en vervolgens overgeno
men door andere media en de po
litiek zelf.
Uniek was het niet, want het is
al vaker gebeurd dat een akoord
wordt genoemd naar een tijd
stip (het Paasakkoord van vorig
jaar waarin de regeringspar
tijen onder meer afspraken
maakten over de toekomst van
de publieke omroep) of naar een
lokaliteit (de Haagse bistro Le
Bistroquet waar Wiegel en Van
Agt samenspanden om de PvdA
buiten de deur te houden).
Maar een lezer uit Goes, die lie
ver niet met naam genoemd
wordt, stoort zich eraan: „Door
de term biddagakkoord te pas
en te onpas op te voeren, werkt
u er aan mee dat er een totaal
verkeerd beeld ontstaat van de
plaats die het bidden heeft, met
name in het persoonlijk leven
van de christen. Besluiten op
die biddag voor gewas en arbeid
genomen, staan los van de aard
en de opzet van die dag. In uw
verslaglegging wordt bidden
een term, ten onrechte beladen
met een zweem van onbetrouw
baarheid."
Daar zit een kern van waarheid
in, maar omdat de oorzaak toch
echt bij de Goese politici ge
zocht moet worden, wordt ook
in dit geval de pianist te gemak
kelijk met scherp beschoten.
Rechtszaken tegen media moeten hoge schadevergoedingen opleveren, vindt Van Harinxma thoe Slooten. foto Lex de Meester
door Dick Bosscher
De zanger en politicus Henk West
broek beklaagde zich in 1999 over
het weekblad Vrij Nederland, dat hem
iets te ruimhartig had geciteerd na een
avondje stappen in de Utrechtse binnen
stad. De Raad voor de Journalistiek gaf
Westbroek gelijk, maar die schadever
goeding van een miljoen gulden die hij
vervolgens via de rechtbank wilde bin
nenslepen, is er nooit gekomen.
Overigens werd niet vastgesteld dat het
weekblad maar wat had verzonnen toen
het Westbroek allerlei beledigingen liet
uiten over collega-politici. Vrij Neder
land, aldus de Raad, had het artikel aan
Westbroek voor publicatie moeten laten
lezen, want dan had het slachtoffer kun
nen vaststellen dat sommige citaten 'uit
hun context' waren opgeschreven.
Nederland kent geen grootse traditie
als het gaat om het uitkeren van schade
vergoedingen, ook niet waar je zoiets
zou verwachten: in het strafrecht. De
'twee van Putten', die onschuldig vast
zaten op verdenking van moord, kregen
elk bijna een miljoen euro. Dat is de
hoogste schadevergoeding die tot dus
ver in Nederland is uitgekeerd. In de
Verenigde Staten lachen ze om dat
soort bedragen. De Amerikaan Robert
Kramer, die in de VS met zijn bedrijf
CIS internetdiensten levert aan vijfdui
zend klanten, kreeg in 2001 van de rech
ter een record schadevergoeding toege
kend van een miljard dollar. Kramer
had een aanklacht ingediend tegen een
groep van driehonderd spammers om
dat zijn mailserver dagelijks meer dan
tien miljoen spamberichten te verwer
ken kreeg.
Ook in de omgang met de media is het
I'll sue you! in de VS diep geworteld.
Dagbladen hebben juristen in dienst die
mogelijk gevoelige artikelen voor publi
catie doorpluizen om te voorkomen dat
de krant wordt'aangeklaagd.
In Nederland gruwen we van deze 'Ame
rikaanse toestanden'. Niet alleen neemt
de zelfcensuur toe (en daarmee de
vrije-meningsuiting af), ook worden de
onafhankelijke media gemakkelijker ge
muilkorfd door bedrijven en politici die
er het geld, de macht en de tijd voor heb
ben om rechtszaken aan te spannen.
In Nederland komen klachten over de
media doorgaans in eerste instantie te
recht bij de Raad voor de Journalistiek.
Op het functioneren ervan is veel kri
tiek, omdat deze raad geen sancties kan
opleggen. Zelfs de opdracht tot rectifi
catie hoeft niet te worden gevolgd.
Daarnaast heen elke burger wel de mo
gelijkheid zich liot de rechter te wen
den, de enige die rectificatie kan af
dwingen en een schadevergoeding kan
opleggen. Niet dat zoiets vaak gebeurt
in Nederland. Vorig jaar zijn in totaal
74 persrechtszaken gevoerd. Tot dusver
zijn het vooral de roddelbladen die zich
nogal eens voor de rechter moeten ver-
antwooi-den en in een groot aantal ge
vallen rolt daar een bescheiden schade
vergoeding uit.
Te bescheiden, vindt jurist Dolf van Ha
rinxma thoe Slooten, die vorige week
promoveerde op zijn onderzoek 'Toe
gang tot het recht in perszaken'. Hij be
toogt dat rechtszaken tegen media hoge
re schadevergoedingen moeten opleve
ren en minder lang moeten duren. De
jurist stelt voor, deze zaken niet door de
burgerrechter te laten behandelen,
maar een speciale perskamer in het le
ven te roepen die mediazaken voorge
schoteld krijgt. Daarnaast pleit hij voor
meer opvallende rectificaties. Hij ver
wacht dat zijn ideeën een preventieve
werking hebben op de media 'die alleen
maar uit zijn op een smeuïg verhaal'.
Voorzichtiger
Van Harinxma wil dan ook niets weten
van zelfcensuur of muilkorf. „Als me
dia indringender moeten rectificeren en
hogere schadevergoedingen moeten be
talen, zullen ze voorzichtiger te werk
gaan en vanzelf zorgvuldiger worden",
vindt hij. In de media worden in de
strijd om primeurs reputaties en priva
cy regelmatig geschonden, zegt de ju
rist. De huidige rechtsbescherming voor
het slachtoffer zou onvoldoende zijn.
Een rectificatie komt vaak laat en
wordt veel minder prominent gebracht
dan het oorspronkelijke nieuws, stelt
hij in zijn proefschrift. De 'kwade geur'
van het nieuws blijft lang hangen.
De journalistenvakbond NVJ vindt dat
Van Harinxma wel wat kort door de
bocht gaat. Algemeen secretaris Tho
mas Bruning: „Er gaat een chilling ef
fect uit van hoge schadevergoedingen.
Daardoor kan de pers of de financieel
verantwoordelijke uitgever uit angst
voor hoge claims afzien van het bren
gen van relevant nieuws."
Daar komt nog iets bij. Publicaties kun
nen inderdaad schade toebrengen.
Denk aan Rob Oudkerk, de Amsterdam
se wethouder die moest opstappen na
dat Het Parool had geschreven over zijn
bezoek aan de tippelzone. Het verhaal
bleek te kloppen. Maar voor hetzelfde
geld - of voor heel wat meer geld - vindt
Oudkerk een rechter die de krant toch
verantwoordelijk stelt voor het ontslag.
Want dat was, hoe je het ook wendt of
keert, echt het gevolg van de publicatie.
De initiatiefnemers van het nationale voetbalmuseum hebben Mid
delburg afgeschreven als locatie voor hun plannen. Als belangrijk
ste redenen geven zij dat het economisch overantwoord is om het
museum in Zeeland op te zetten, dat de overheden onvoldoende
daadkracht hebben getoond en dat de initators nog niets van de
door de provincie beloofde subsidie hebben gezien. Op Forum de
digitale dorpspomp van de website van de PZC, waren de reacties
deze week negatief.
Bezoeker B. zegt dat het hem had verbaasd als het museum er wel
was gekomen. „Noem mij eens één ding dat wei lukt in deze ultra
bekrompen provincie. Het rijk moet van Middelburg en Vlissingen
één stad maken. Dan zijn wé gelijk van dat onderlinge gezeur af
Hij krijgt bijval van Jan: „Als ze dan toch bezig zijn, maak dan van
heel Zeeland één stad. Dan is er slechts één stad met z'n 'proble
men'. Politici voelen zich interessant. Maar menig burger denkt
daar anders over."
Eric gaat daar nog even op door: „Als het rijk dan toch één stad
maakt van Middelburg en Vlissingen, laat ze Zeeuws-Vlaanderen
dan meteen aan België geven, zijn we daar ook mooi vanaf en kan
het geld dat daar naartoe gaat besteed worden aan nuttige dingen
in de rest van de.provincie."
Iemand die zichzelf aanduidt als 'een inwoner van Goes' gaat wel
op de zaak in: „Jammer dat er geen voetbalmuseum in Middelburg
komt. De provincie had daar best wat geld in mogen steken. Ik vind
wel dat de'initiatiefnemers het bijltje er wel erg snel bij neergooien
Het museum komt nu in Drunen. Daar kunnen ze waarschijnlijk be
ter met de geldbuidel zwaaien. Het museum was een ideale aanvul
ling geweest op Miniatuur Walcheren, mede vanwege de gunstige
ligging, namelijk onder het kanaal."
Renee R. zegt dat 'inmiddels iedereen wel weet dat er in Middel
burg helemaal niets meer wordt gebouwd: geen theater, geen zwem
bad, geen museum, geen voetbalmuseum enzovoort, enzovoort.'In
ieder geval hebben de ambtenaren wel hun eigen luxe thuishonkin-
gericht. Dit had ook een verschrikkelijke budgetoverschrijding, I
maar daar hoor je de gemeenteamtenaren niet over. Kortom, hoe
dichter bij het vuur hoe meer geld? De Middelburgse politiek moet
zich schamen. Sommige raadsleden durven niet meer tegen vrien
den of bekenden te zeggen dat ze in de raad van Middelburg zitten.
Nu, dat zegt mij genoeg."
„Ik word moe van die Zeeuwse instelling", zegt D. Dijksma. „Ze wil-1
len inderdaad voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. Als ie
mand van Zeeuwse komaf iets mooi presteert, staan ze vooraan om
mee te juichen. Ow, wat zijn we dan trots. Maar als er geld mee ge
moeid is, ho maar, dan hangen we ineens weer het provinciaaltje
uit. Bah."
Rinus is het daarmee eens: „Middelburg wil zo veel maar er is geen
geld. De provincie wil ook veel, maar het mag niks kosten. Ze geven
liever geld uit aan een waardeloze campagne die niks oplevert."
Tot slot komen Accelerando en WHS met de oplossing: „Het voet
balmuseum is van harte welkom in Sint-Annaland. Dit seizoen ge
ven we in ieder geval al een eerste aanzet (of is het voorzet) meteen
tentoonstelling '200 jaar voetbal muziek'. Niet praten maar doen,
we zien jullie graag vanaf zaterdag 8 april in streekmuseum de
Meestoof in Sint-Annaland."
Citaat
Met een krant kun je zowel een vlieg als een minister
doodslaan.
De Belgische Kamervoorzitter Herman de Croo
Oesters.
Zeeuws volltsvoedsel wordt
haute cuisine.
Stof tot roemen.
Als je ervan houdt.
PZC