Oefenen op calamiteit in tunnel
Stadhuis Goes wordt jongerenmuseum
Boekenweekthema
had slechter gekund
15
Delta investeert in vergisting
Winnaars voorleeswedstrijd
Nieuwe vis in de spuiboezem
Aggregaat gestolen
kunst
Scholieren aan
de slag met
digitale kunst
schrijvers
en muziek
dinsdag 21 maart 2006
Zo'n honderd vrouwen en mannen
van de brandweer, de politie, de
jmbulancediensten en de NV Wester
scheldetunnel moeten de komende
Mcht laten zien dat ze een ernstig on-
Jfval in de tunnel aankunnen. Dat ze
«ten hoe ze snel en adequaat kunnen
optreden bij een calamiteit.
Vanavond om 22.00 uur worden beide
i van de Westerscheldetunnel af-
an voor een grootscheepse ram
poefening. Op dat tijdstip wordt
Sn aantal wrakken de westbuis inge
reden en een ongeval in scène gezet,
ten half uur later begint de oefening
echt en gaan her en der in het Zeeuw
se de alarmen af.
Vanaf dat moment moeten de deelne
mers aan deze derde grote oefening in
de tunnel laten zien dat ze er staan als
helecht nodig is.
Winanda van den Ende van de Terneu-
pse brandweer is samen met een aan-
talcollega's al maanden bezig met het
Hulpdiensten
voorbereiden van de oefening. Het is
belangrijke, want de Zeeuwse
hulpverleners kunnen maar zelden zo
grootschalig oefenen in de tunnel. Nor
maal gesproken wordt eenmaal per
jaar zo'n grote oefening gehouden. Vo
rig jaar werd die echter op het laatste
moment afgeblazen omdat de vrijwilli
gers van de gemeente Borsele weiger
den om midden in de nacht te oefenen.
Ze wilden op een wat eerder tijdstip
beginnen, maar dat mocht niet van de
iunnelmaatschappij. De wilde de tun
nelalleen maar midden in de nacht be
schikbaar stellen om op die manier zo
min mogelijk inkomsten te missen.
Van den Ende vindt één keer per jaar
zo grootschalig oefenen feitelijk te wei
nig. Van haar korps zijn honderd man
nen en vrouwen opgeleid om in de tun
nel te redden en te blussen. Er kunnen
er deze maal maar 24 daadwerkelijk
Zomaar een mogelijk scenario voor vannacht; brandweerman Kees Geensen creëert een ongeval met een gekantelde bus
in een maquette van de Westerscheldetunnel. foto Camile Schelstraete
aan de oefening deelnemen, zodatdrïé-
kwart moet wachten tot een volgende
keer. En dat is voor hen niet leuk, zo
geeft ze volmondig toe.
Er wordt wel elders geoefend, in par
keerkelders bijvoorbeeld, maar dat is
toch echt niet hetzelfde, aldus de oe
fencoördinator van de Terneuzense
brandweer. En de tweejaarlijkse oefe
ning in een echte tunnel in Zwitser
land is toch ook niet hetzelfde als oefe
nen in de Westerscheldetunnel. Het
voordeel van die Zwitserse oefening is
wel dat de deelnemers daar geconfron
teerd worden met echt vuur, echte
rook. Daar leren ze dat ze onder die
omstandigheden best in actie kunnen
komen.
In de Westerscheldetunnel worden ze
vannacht niet geconfronteerd met
vuur. De Nederlandse milieuwetten
staan dat niet toe en dat is ook een te
groot risico voor de tunnel zelf. On
danks dat er dus niet echt realistisch
geoefend kan worden, vindt Van den
Ende het in actie komen in de tunnel
zeer belangrijk. Op die manier leren
de hulpverleners de tunnel kennen.
„Leren ze onder druk in de tunnel wer
ken."
Daarnaast leren ze samenwerken met
de andere hulpverleners. En dat is van
wezenlijk belang, vervolgt ze. De'erva-
ring leert immers dat het met name op
het gebied van communicatie vaak
mis gaat tussen de verschillende hulp
verleningsdiensten. Door samen te oe
fenen, leren de medewerkers van die
diensten elkaar beter kennen en kun
nen procedures beter op elkaar wor
den afgestemd.
Enige tijd terug stipte commissaris
van de koningin W. van Gelder aan
dat het misschien een goed idee is om
na te denken over het opzetten van
een Zeeuws oefencentrum voor het be
strijden van calamiteiten in tunnels.
Dat idee is warm onthaald door ver
schillende geledingen van de Zeeuwse
brandweer. Van den Ende is ook een
warm voorstander van zo'n oefencen
trum in combinatie met een kenniscen
trum. Volgens haar biedt zo'n oefen
complex alleen maar voordelen. Zeker
als naar de lange termijn wordt geke
ken. Want er kan dan vaker en realisti
scher geoefend worden en er kan dan
kennis opgedaan worden over het be
strijden van calamiteiten in een tun
nel. Verschillende mensen van de
brandweer en de provincie zijn mo
menteel voorzichtig aan het onderzoe
ken of zo'n centrum haalbaar en be
taalbaar is.
Gebruikers
Het moet de Terneuzense brandweer
vrouw van het hart dat er ook op het
gebied van communicatie naar de ge
bruikers van de tunnel nog wel een
slag gemaakt moet worden als het
gaat om het handelen tijdens een cala
miteit. Brandweercommandant Jan de
Feijter van het Borselse korps is het
daar helemaal mee eens. Hij vindt het
tijd worden dat autorijscholen ook
aandacht geven aan veiligheid in de
tunnel. Volgens hem weet bijna nie
mand dat bij een calamiteit in de tun
nel de automobilisten zo snel mogelijk
de auto moeten verlaten en via een
van de noodbuizen naar de andere
hoofdbuis moeten lopen. Ze moeten
dan wel hun sleutel in het contact la
ten zitten en de auto niet afsluiten.
Uit praktijkproeven door TNO is ge
bleken dat bijna niemand dat doet. De
meeste mensen verlaten niet eens hun
auto maar blijven zitten of proberen
terug te rijden - met alle risico's van
dien. Door terug of achteruit te rijden
kan immers het scenario ontstaan dat
door de brandweer het meest wordt ge
vreesd: twee branden in een buis met
daartussen mensen die niet weg kun
nen.
Van den Ende vraagt zich ook af of
vrachtwagenchauffeurs beseffen dat,
in geval van een brandende lading, ze
het beste door kunnen rijden tot bui
ten de tunnel. „Want stoppen in de
tunnel met zo'n brandende lading kan
een ramp veroorzaken."
De tunneloefening wordt omstreeks
1.00 uur beëindigd. Morgen om 5.00
gaat de tunnel weer open voor al het
verkeer.
MIDDELBURG - Delta Milieu, onderdeel van Delta NV,
is samen met Laarakker Groenteverwerking de grootste
vergistingsinstallatie in Nederland aan het bouwen in
Well (Limburg).
Een vergistingsinstallatie wint groene stroom uit snijaf-
val en andere reststoffen van de voedings- en genotsmid
delenindustrie. Vergisten is een alternatief voor andere
verwerkingsmethoden voor deze afvalstromen zoals bij
voorbeeld onderploegen, afzet naar veevoederindustrie of
composteren.
In een vergistingsinstallatie ontstaat uit de vaak natte af
valstromen biogas. Dit gas kan worden omgezet in warm
te en elektriciteit. Verder kan het afvalwater van de in
stallatie zodanig gezuiverd worden dat het opnieuw
wordt benut, bijvoorbeeld als bevloeiingswater voor ge
wassen.
Het residu van de vergisting is in de land- en tuinbouw
toe te passen als bodemverbeteraar, vergelijkbaar met
compost. Delta wil actief deelnemen aan alternatieve ma
nieren van energieopwekking. Jaarlijks kan de installatie
15 miljoen kilowatt elektriciteit leveren. De totale investe
ring voor de vergister bedraagt ca 7 miljoen euro. Delta
en Laarakker hebben beide een vijftig procent aandeel in
het nieuwe bedrijf.
GOES - In de bibliotheken in Goes, Heinkenszand en Ka-
pelle werden afgelopen week regionale voorlees wedstrij
den gehouden.
Leerlingen van groep 7 en 8 van 28 basisscholen uit de re
gio deden mee aan de wedstrijden. Lemlem Verhage van
basisschool De Wingerd in Goes won de wedstrijd in de
Goese bibliotheek. Vera de Koster van de Jan van Schen-
genschool in Heinkenszand was de winnaar in Heinkens
zand en Sandra Zoeteweij van basisschool Het Kompas in
Yerseke was beste voorlezer in Kapelle.
De winnaars mogen op 8 april meedoen aan de provincia
le finale in Middelburg.
BATH - Er zwemt weer volop vis in cle spuiboezem bij
Bath. De. hengelsportverenigingen Reimerswaal en Het
Spanjooitje hebben er het afgelopen weekend driedui
zend kilo vis uitgezet.
Bijna alle vissen die in het stuk water'zaten, zijn de afge
lopen maanden opgegeten door de verdwaalde zeehond
Bram, die in november per ongeluk vanuit de Westerschel-
de in de spuikom was gezwommen en het daar reuze naai
zij n zin had.
Eind vorige week werd het dier gevangen en weer in de
Westerschelde gezet.
ZONNEMAIRE - Bij een weiland aan de Veerdijk in Zon-
nemaire is zondag een aggregaat gestolen. De diefstal
werd gepleegd tussen een uur en twee uur 's middags.
Terwijl de eigenaren verderop bezig wax-en met het slaan
van palen, gingen cle daders er vandoor met de aanhanger
waar het aggregaat op stond. Het apparaat is enkele hon
derden euro's waard. De politie vraagt mogelijke getui
gen van de diefstal om contact op te nemen met het bu-
doorRené Schrier
GOES - De zin 'Lees maar, er
staat niet wat er staat' van dich
ter Martinus Nijhoff speelt een
centrale rol in het Goese Nacht-
Euseum. Leerlingen van het
Goese Lyceum hebben zich door
die zin laten inspireren en het re
sultaat daarvan is vrijdagavond
"aprilin het stadhuis te zien.
Wat er precies gaat gebeuren,
staat nog niet vast, maar ook
Kt plein voor het stadhuis en
Kt pand zelf zullen een rol in
de culturele activiteiten spelen.
GOES - In het Centrum voor de
Kunsten aan de Zusterstraat in
Goes is gisteren de Digital Play-
Sround begonnen. Dat is een
project voor 320 leerlingen uit
ift voortgezet onderwijs, ge
richt op het stimuleren van crea-
tiefgebruik van digitale media.
In feite is dat nog maar de op
maat tot een hoogtepunt precies
om middernacht, als het Goese
jongerenmuseum officieel ge
opend wordt.
Het idee om in Goes een Nacht
museum in te richten komt van
het Goese Lyceum. Leraar Peter
van de Korput wilde met zijn ha
vo- en vwo-leerlingen culturele
en kunstzinnige vorming wat
doen. Pogingen om dat in het
schoolgebouw te organiseren,
stuitten op praktische bezwa
ren. Daarom zocht hij naar een
alternatieve locatie. En na wat
gesprekken met mensen van de
gemeente en de culturele raad
kwam ineens de gedachte om
eenmalig een culturele manifes
tatie in het stadhuis te houden.
Wethouder C. Linssen was on
middellijk enthousiast. In het
pand worden immers toch al
leen maar huwelijken gesloten.
Van de Korput: „We wilden ook
wel graag uit het schoolgebouw
weg, om cle kunst een meer pu
bliek karakter te geven."
Toen daar ook nog eens contac
ten met de stichting Literatuur
bij kwamen, ontstond het idee
om via de poëzie van Nijhoff bij
de beeldende kunst terecht te ko
gen krijgen eerst een
introductie over het programma
moeten vervolgens onder be
geleiding aan de slag met het
wema 'Kunst en cultuur in
Ook kunnen de leerlingen
lorkshops volgen op het gebied
•to kunst, cultuur en digitale
nedia.
h het project, dat voor leerlin-
ffl van het voortgezet onder-
rijs in Goes is ontwikkeld,
Wrdteen nadi-ukkelijke verbin-
riing met de culturele omgeving
plegd. doordat kuxisteducatie-
pmstellingen zoals musea en
Wdende) kunstenaars wor-
Cen betrokken bij de inhoud
jphet programma.
werkstukken die de leerlin-
hebben gemaakt worden de
zelfde dag nog op de website
''aiJ digital Playground gezet,
plat op die manier een virtuele
^positieruimte ontstaat. Deze
•ebsite is te vinden op www.di-
W'Wyground.nl.
et project duurt nog tot en met
i mprt. De deelnemende scho
en zijn het Calvijn College, het
0eseLyceum, het Groen Colle-
j>eii het Sint Willibrordcollege en
Centrum voor de Kunsten
,'3tl "et ROC, Scoop en de pro-
uncie Zeeland.
Workshops
Zo zijn sinds december tweehon
derd leei-lingen bezig met de
voorbereiding van het Nachtmu
seum. Ze volgen workshops en
maken kunstwerken. Een aantal
van die kunstwerken komt in
het Nachtmuseum te hangen.
Maar er worden ook workshops
gehouden door onder anderen
de dichtende zangeres Leonie en
de Dordtse dichter Rein Voge
laar. Op de zolder is het Franse
toneelstuk Le diner te zien en in
de historische gevangencel zijn
projecties en muziek. Zo wordt
het stadhuis gevuld met kunst.
Aangezien de ïniimte beperkt is,
heeft het Goese Lyceum een geli
miteerd aantal plaatskaarten be
schikbaar. De uitnodigingen zul
len in eerste instantie naar
ouders van de leerlingen en an
dere betrokkenen gestuurd wor
den. Er is evenwel nog een be
perkt aantal kaarten beschik
baar.
Die avond zullen in totaal hon
derd vwo-leerlingen een of ande
re taak bij het Nachtmuseum
hebben. Dat kan zijn als sup
poost, als muzikant of als work
shopbegeleider.
De mensen die niet in het stad
huis terecht kunnen, zullen niet
van cultuur verstoken blijven
die avond. Want om 23.00 uur
wordt een processie gevormd
die vanaf de Grote Markt, via de
Korte Kerkstraat, de Singel
straat naar de Manhuistuin
trekt, op weg naar de officiële
opening van het jongerenmu
seum. Dat is ook het traject van
een lint van licht.
Er wordt nog met het idee ge
speeld om een vei"wijzing te ma
ken naar historische processies
die ooit in Goes zijn gehouden.
Vast staat dat wel dat veel deel
nemers gehuld zullen zijn in bij
zondere gewaden. De processie
voert ook een aantal kunstwei'-
ken mee die vanuit het stadhuis
naar het museum veiplaatst wor
den.
Een commissie van leerlingen
van wie verwacht woi'dt dat ze
visie hebben op beeldende
kunst, selecteert de voorwerpen
die in het museum getoond wor
den. „We weten nog niet of dat
er veel of weinig zijn. Maar ik
heb liever weinig goede, dan
veel van het vuilnisbakniveau",
vertelt Van de Korput.
Standbeelden
De optocht gaat langs veertien
levende standbeelden die elk
een regel van een sonnet verbeel
den. In de Manhuistuin zitten
zes dichters en dichteressen op
schommels die in de eeuwenou
de bomen hangen. Er is dans in
de muziektent en klassieke mu
ziek van leerlingen van het Goe
se Lyceum en de muziekschool.
Als om 24.00 uur officieel het
lint van het jongerenmuseum in
de ruimten van het ROC aan de
Zusterstraat worden doorge
knipt, heeft Goes een primeur.
Het moet een museum van jonge
ren door jongei'en worden, het
Goese Lyceum bijt daar het
spits af. Gedurende drie maan
den zal werk van leerlingen in
de ï-uimten van het Centrum
voor de kunsten van het ROC te
zien zijn. Vei-volgens kunnen an
dere scholen voor voortgezet on
derwijs het stokje overnemen.
Het is de bedoeling dat enkele
werkstukken van de exposities
van de scholen in het museum
blijven om zo een pei-manente
collectie te vormen. Op die ma
nier wordt het ook echt een mu
seum en geen galeiïe, legt Mar-
Thom Schrijer
7lste boekenweek
Al sinds december zijn docenten en leerlingen van het Goese Lyceum bezig met kunstobjecten voor in het nachtmuseum en de attributen
voor de diverse activiteiten die in en om het pand moeten gaan plaatsvinden. foto Goese Lyceum
tin Schieman van het centrum
uit. De scholen maken zelf een
brochure van hun eigen exposi
tie en mnnen het museum. Enke
le beeldende kunstenaars heb
ben al belangstelling voor het
initiatief getoond. Ze voelen er
wel voor workshops of discussie
platforms met de scholieren op
te zetten.
In het gebouw aan de Zustei-
straat worden expositienjimten
ingericht, ruimten voor work
shops en ateliers waar jonge
kunstenaars kunnen werken.
Die zijn bestemd voor beelden
de kunst, maar ook voor kunst
in de sfeer van dans, di-ama en
digitale kunstvormen. Ook is
het de bedoeling het passei-end
publiek iets aantrekkelijks te
bieden.
De 71e Boekenweek staat, on
der het motto 'Boem Pauke-
slag', in het teken van schrijvers
en muziek. De PZC spreekt in
deze periode dagelijks afwisse
lend met auteurs die ingaan op
hun relatie met muziek en musi
ci die vertellen over hun band
met literatuur. Vandaag in de
vijfde aflevering dichter Thom
Schrijer uit Zierikzee.
door Ali Pankow
Hij voelt het wel, die relatie
literatuur en muziek. „Poë
zie is in principe ook begonnen
met zingen", zegt Thom
Schrijer. 'Boem Paukeslag'
vindt hij dan ook zeker niet het
slechtste thema in de historie
van de Boekenweek.
Hij memoreert in dit verband
aan de reien in de Griekse trage-
diq met hun gezongen teksten
en aan een bekende uitspi'aak
van Mozart: 'Poëzie is de be
scheiden dochter van de mu
ziek'. In Thom Schrijers werk
manifesteert de muziek zich
slechts incidenteel. Zo schreef
hij een gedicht bij de romance
voor viool en orkest in F van An-
tonin Dvorak en laat hij de mu
ziek van Scarlatti weei'klinken
in zijn gedicht dat op 24 decem
ber 2004 in de Poëziekalender
piïjkte. Maar een wezenlijke in
spiratiebron is muziek zeker
niet voor Schrijer. Zijn gedich
ten ontstaan vooral uit indruk
ken van binnenuit die natunr,
omgeving en liefde bij hem op
wekken.
„Als jochie moest ik vanaf mijn
zevende vier jaar lang pianoles
volgen op de woensdagmiddag.
We woonden aan de rand van de
duinen in Den Haag. Dan ston
den er wat vriendjes voor het
raam om te vragen of ik buiten
kwam spelen, had ik pianoles",
schetst hij reden waarom het
niet klikte tussen hem en dat in-
stmunent. Tegenwoordig speelt
hij uit het hoofd nog wel wat
wijsjes op de piano. „Dan vraag
ik wat de kleinkindei'en op
school hebben gezongen en
meestal kan ik het dan zo naspe
len." Schrijer bezoekt ook met
regelmaat concei'ten. „Het klas
sieke genre heeft mijn voorkeur.
Zeg maar vanaf de barok tot be
gin twintigste eeuw. Vrouwen
stemmen in de opera zijn zo
prachtig, bijvoorbeeld die mez
zo-sopranen in het Bloemen-
duet uit de opera Lakmé van De-
libes. Ik houd ook veel van Fran
stalige' chansons. Jacques Brei
behoort tot mijn favoi'ieten.
Vooral zo'n lied als II neige sur
Liège vind ik erg mooi." Vei'der
staat calypsomuziek van zan-
gers als Harry Belafonte op zijn
voorkeurslijstje. Uiteraard
spreekt ook de combinatie van
poëzie en muziek hem aan.
„Wat die dames in dat duo Muse
Connaction met piano en zang
met de teksten van Gemt Kou-
wenaar doen bijvoorbeeld, is bij
zonder aardig", zegt Schrijer.
Verder vindt hij de combinatie
tekst en pianospel zoals Anna
Enquist dat doet 'wel mooi'.
„Maar niet de hele avond, want
je mist snel het contact met het
publiek als je achter zo'n instru
ment wegkruipt."
Schrijer hecht nou eenmaal aan
goede performance.
