Voorzitter ging over lijken
PZC
22
ctie
het alfabet van Zeeland
vrijdag 17 maart 2006
Lezersredacteur A. J. Snel is
bereikbaar per post op het
adres van de
Centrale Redactie van de PZC,
Stationspark 28,
Postbus 31,
4460 AA Goes.
Telefonisch: 0113 - 315660.
E-mail:Lezersredacteur@pzc.nl
Het forum waarop lezers zich
kunnen uiten over actuele
zaken is bereikbaar via
internet: ivww.pzc.nl.
Van nabij, maar ook van zeer
ver bereiken ons berichten van
lezers. Internet heeft de wereld
verder doen krimpen, zo werd
ons deze week nog een nadruk
kelijk onder de aandacht ge
bracht. De Provinciale Zeeuwse
Courant is nog altijd de krant
van en voor Zeeland, maar het
bereik is mondiaal geworden.
Frans Vader benaderde ons deze
week met een e-mailtje.
„Hi,
Ik schryf uit New Zealand. Myn
zus woont in's'Gravenpolder.
Ik lees de PZC regelmatig op het
Internet.Tegen myn zus zeg ik
ik lees de krant eerder dan jy.
Dat is waar als hy tussen-
midnacht (Ned Tyden 7 in de
morgen op het Internet staat
want dan zyn wy in NZ al in de
middag. Groetjes uit het zomers
NZ."
Mooi. Maar de eerlijkheid ge
biedt te zeggen dat Vader niet
voorligt op zijn zus. De krant
gaat tussen half acht en half ne
gen op het Internet. Hij leest
dus iets verouderd nieuws
Lijden
Vinnig' reageerde Corrie van Rot-
térdam uit Zierikzee op een kop
die we deze week tot onze schan
de plaatsten: 'Energiebedrijf
leidt wel verlies op levering gas
en licht aan huishoudens'.
Van Rotterdam: Diepe zucht!
De maker van de kop is zeer be
spot. Hij lijdt eronder. Terecht.
door A.J. Snel
De taal is gans het volk, maar de
volksvertegenwoordiging weet dat
goed te verhullen. Wie wel eens heeft ge
bladerd in de Handelingen van de Twee
de Kamer, zal daarin weinig stilistische
vreugde hebben gevonden. De meeste
politici hanteren hun gereedschap alsof
ze er een afkeer van hebben. Het wil
maar zelden deinen in het parlement.
Hoe dat komt valt niet zo simpel te ach
terhalen. Een deel van de verklaring zal
wel gelegen zijn in het feit, dat parle
mentair taalgebruik gelijk staat aan het
zich behoedzaam, beleefd en vaak om
zichtig uiten. Wie in de gelederen der
parlementariërs treedt, zal snel erva
ren: hier wordt heel "wat afgeluld; maar
in de Tweede Kamer zal niemand dat,
gebruik makend van een dergelijke for
mulering, erkennen. Er is een sterke
hang naar het gebruik van welgekozen
woorden. Wellevendheid, daar gaat het
om; hoe saai dat ook mag uitpakken.
Vitaal
Werkers in de journalistiek weten dat
ze hun woorden moeten wegen, maar ze
weten ook dat de taal vitaal gehouden
moet worden. Het moet niet allemaal te
deftig en te statig, daar houden lezers
niet van. Aan de andere kant, voor veel
nieuwscorisumenten verandert de taal
van de straat in een nét iets te hoog tem
po. De meeste media zoeken naar een
redelijk midden en zullen dan nóg altijd
kritiek ondervinden. Wat de ene lezer
als aanvaardbaar ziet, acht de ander on
betamelijk. Wij merken dat op de krant
als we eens woord als 'dood' in een kop
gebruiken. Steevast komen daar reac
ties op, ook al gebruikt koningin Bea
trix het woord zonder schroom als ze
het over dierbare overledenen heeft.
Plet gaat om gevoelswaarde en die kan
veranderen- Veel mensen van gevorder
de leeftijd weten nog wel dat het woord
'kanker' taboe was. Er werd over ge
schreven en gesproken in termen als 'de
gevreesde ziekte', 'een ongeneeslijke
ziekte' of zelfs 'k'.
Kenmerkend voor het taalgebruik in
parlementaire kringen is altijd geweest
dat het achter de mores in de samenle
ving aanliep. De Voorzitter van de
Tweede Kamer beschikte tot enkele ja
ren geleden zelfs over een bijzonder
middel om de taal van smetten vrij te
houden. Tussen 1934 en 2001 kon hij
(m/v) uitdrukkingen waarmee geachte
afgevaardigden naar zijn inzicht over
de schreef gingen laten schrappen uit
de notulen van de Tweede Kamer, de
Handelingen. Daarmee liet de Kamer
zich vrijwillig beperken. In en ook wel
buiten de wandelgangen werden de ge
wraakte woorden en uitdrukkingen,
merkwaardig genoeg, aangeduid als 'lij
ken'.
Over- dit fenomeen verscheen dezer da
gen een buitengewoon aardig boek van
de hand van Peter Bootsman, politico
loog en Carla Hoetink, politiek histori
ca. 'Over Lijken' heeft het werkstuk dat
is samengesteld na bestudering van het
zogenaamde 'lijkenarchief' en na ge
sprekken met een aantal politici.
Uit het boek spreekt een zekere klein
geestigheid.
Een mooi fragment uit een spoeddebat
over Nieuw-Guinea, gevoerd op 5 april
1962. Het kamerlid Van Dis van de SGP
wilde zijn ongenoegen laten blijken
over het feit dat Robert Kennedy, de
toenmalige Amerikaanse minister van
Justitie, zich positief had uitgelaten
over Soekarno. Van Dis citeerde uit het
tijdschrift Rijkseenheid en kwam uit
op: „...dan is deze Amerikaanse Minis
ter óf een notoire... Ja, Mijnheer de
Voorzitter, hier staat een woord dat ik
misschien niet mag gebruiken, maar ik
gebruik het zelf niet, ik citeer hier; er
staat 'leugenaar'."
De Voorzitter: „U mag niemand een leu
genaar noemen, ook niet als u citeert."
Van Dis: „Mag ik dan zeggen: onwaar
heid spreken? Ik moet eigenlijk zeggen
wat hier staat. Het zijn mijn woorden
niet."
De Voorzitter: „Dat doet er niet toe.'Op
die manier kunt u natuurlijk altijd het
woord 'leugenaar' wel ergens vinden in
een of ander boek en dan citeert u."
Waarna Kamervooorzitter Kortenhorst
en Kamerlid van Dis overeenkwamen
foto ANP
dat in de Handelingen dan maar punt
jes moeten worden gezet.
Dimmen
Nog in 1997. botste het Kamerlid Marij-
nissen van de SP met waarnemend ka-
mervoorzitter Weisg'las. Marijnissen wil
de een interruptie plaatsen en toen
Weisglas hem daarbij belemmeringen
in de weg legde, voegde hij de Voorzit
ter toe: „Even dimmen." Weisglas wilde
dat het 'dimmen' werd teruggenomen;
hoewel, hij liet het tenslotte niet uit de
Handelingen verwijderen.
In het boek 'Over Lijken' wordt ge
toond hoe verschuivingen in het taalge
bruik soms kunnen worden vertraagd.
Tegenhouden lukt niet. De taal is name
lijk gans het volk, ongeacht hoe de
volksvertegenwoordiging ermee om
springt.
Over Lijken is uitgegeven bij Boom.
ISBN 90 8506 179 2. Prijs 18,50 euro.
'Goed Nieuws slaat niet aan' meldde ik vorige week op deze pamn.
En ik liet weten dat dit hoekje van de rubriek Redactie Reactie
voortaan een ander vlaggetje zou krijgen. Eenvoudig omdat er te
weinig aanbod van persoonlijk goed nieuws van lezers was. Meerde
re lezers vinden dat jammer, hebben ze laten blijken. Ik ben het
daar wel mee eens, maar de feiten des levens leren dat het niet an
ders is.
Een lezeres, Jennie van Kampen, wist het probleem, wellicht onge
wild, perfect in kaart te brengen: Wat zijn we nou toch voor volk?
Willen we dan alleen maar slecht nieuws? Ik vrees van wel, we zijn
een volk van pessimisten en we genieten van slecht nieuws'. Mis
schien denken we ook wel dat goed nieuws een 'recht' is, waar we
niet bij stil hoeven te staan maar dat een vanzelfsprekendheid is
We willen alleen maar kommer en kwel. Als tegenhanger was het
een leuke pagina. Ik vind het echt jammer dat de pagina verdwijnt
ik keek er vaak op vrijdag als eerste naar, ik had zelf ook regelma
tig een goed nieuwtje, maar omdat ik niet iedere keer naar uw re
dactie, wou mailen (zo van: daar is mevrouw Van Kampen weer,,,)
hoopte ik maar dat er lezers waren met net zo'n positieve kijk op
het leven als ik heb, want dat is het natuurlijk, je moet een beetje
optimistisch in het leven staan om goed nieuws te ervaren en door
te geven."
Zo zit het dus. Overigens, deze pagina verdwijnt niet. Goed Nieuws
is alleen veranderd in Divers.
Garage
Er was trouwens een vrolijk bericht van drie oude vriendinnen van
de middelbare school, die een dagje Zeeland deden om elkaar weer
te zien. In Middelburg, waar ze alle drie hun auto parkeerden in het
overdekte deel van de garage van de Konmar, winkelden, lunchten
en dineerden ze. Ze hadden zoveel bij te praten dat ze de tijdverga
ten en te laat kwamen om hun auto's nog te kunnen bereiken. De ga
rage was gesloten. Als giechelende scholieren gingen ze op het poli
tiebureau hulp vragen. De agent van dienst wat blijkbaar vertederd
en hij sloeg aan het bellen om de garage alsnog open te krijgen. Het
lukte. De dames zijn de politieman en de meneer van de Konmar
die met de sleutel kwam opdraven zeer dankbaar. Ze vinden het
fijn ook eens iets positiefs over de politie te kunnen zeggen.
Bermen
Uit Lelystad komt geweldig leuk nieuws voor bermtoeristen alsme
de natuurliefhebbers. Landschapsbeheer Flevoland heeft samen
met de gemeente Noordoostpolder de voedselrijke bovenlaag van 35
"kilometer Wegberm weggehaald. Daardoor kwam het oorspronkelij
ke, voeclselarme en kalkrijke zand weer naar de oppervlakte. Zeld
zame soorten als de stijve ogentroost, de kleine ratelaar maar ook
de echte guldenroede, geelhartje, sierlijke vetmuur, kamgrasenko-
renbloem blijken het hier goed op te doen.
En dan was er een Noorse vrouw, in het stadje Kristiansund, die
plotseling haar huis zag veranderen in één grote tapkast. Uit alle
kranen kwam bier. „Ik dacht dat ik in de hemel was," zei de dame..
Twee verdiepingen lager in dezelfde flat kwam er alleen maar w
ter uit de tap,Foutje in de aansluiting. Evengoed: leuk gevarieerd
op 'In de hemel is geen bier, daarom drinken wij het hier'.
Uit de dromen van de lente wordt in de herfst jam
gemaakt.
Peter Bamm
Dampende paarden,
eelt en klei gaan nu in
milieuvriendelijke voordeelzakken.
Friet.
Vijf minuten op 180 graden.
PZC
