PZC
Op zoek naar
de limerick
r
W17
ReisJBoeken
Landenreeks
van KIT
Oekraïne
India
V g
Reisadviseur bij uw thuis
Aanbieding
zaterdag 11 maart 2006
Hoewel niet iedere toerist ernaar zal vragen,
zijn de boekjes uit de landenreeks van KIT
voor onschatbare waarde als je van een be
paald land (meest ontwikkelingslanden)
meer wilt weten dan wat er te zien is. Omdat
ze geschreven worden door wetenschappers
of journalisten, die er soms ook woonden of
er jarenlang kwamen, belichten ze de socia
le, politieke, culturele en economische ach
tergronden op een veel bredere manier dan
een reisgids.
Vaak ook min of meer gezien door de ogen
van de plaatselijke bevolking.
De reeks is een coproductie van ontwikke
lingsorganisaties Novib en 11.11.11 (België)
en KIT (Koninklijk Instituut voor de Tropen).
Deze laatste startte in 1956 met de serie 'Lan-
dendocumentaties'. Een periode waarin veel
kolonies zelfstandig werden en er behoefte
was aan informatie over deze nieuwe landen.
In de jaren zeventig kwam Novib met zoge
naamde 'landenmappen', met (kritische) in
formatie over die landen waar Novib actief
was.
In 1988 werden al deze uitgaven gebundeld
tot de nu bestaande landenreeks, die dit jaar
haar 50ste verjaardag viert. Reden waarom
de serie geheel is gerestyled. Boekjes over In
dia en Oekraïne beleefden de première.
In het boekje over de Oekraïne schetst
politicoloog/journalist Karei Onwijn onder
meer de ontwikkeling van het land vanaf de
onafhankelijk
heid in 1991.
Een land, be
kend van de
Dnjepr, Rrim,
Odessa en Dy
namo Kiev
(Andrej Sjevt-
senko!), dat
zich tracht te
ontworstelen
aan de vroege
re wurggreep
van Rusland
met alle ups en
down die dat
teweeg bracht
en brengt, zo
als de Oranjere
volutie in 2004. Onwijn schetst een helder
beeld van die ontwikkeling.
In India belicht de journaliste en India-ken-
ner Brigitte Ars de metamorfose die het land
ondergaat. Het beeld dat wij van het land heb
ben, moet no
dig worden
bijgesteld,
zegt zij. dan
'óók. India
heeft dé deur
naar dé we
reld openge
zet en die we
reld op haar
beurt heeft
het andere In
dia ontdekt.
Ook deze ver-
anderingen
gaan niet zon
der slag of
stoot. Op le
zenswaardi
ge wijze laat Ars ons zien in wat voor een 'on
gemakkelijke spagaat' het land daardoor ver
keert.
Bij KIT Publishers verschenen India, door Brigitte
Ars (ISBN 90-6832-419-5) en Oekraïne, door Karei
Onwijn (ISBN 90-6832-421-7); 14,50 euro per
deel, 130 blz. www.landenreeks.nl
GERARD CHEL
Stadsgezicht van Limerick.
Foto Limerick Riverside
mnr I00ST OVERHOFF
niet?
IERSE
ZEE
Wel muziek maar weinig limerick in Limerick.
Vooruit, naar Ierland. Daar, in de plaats Limerick, moet
toch de bakermat zijn van de dichtvorm 'de limerick'. Of
ognac, de drank, heeft een wel heel on
waarschijnlijke naam. Daarom wekt het
geen enkele verbazing dat cognac die
naam ontleent aan de Franse plaats Cog
nac. Net zo moet het vijfregelige gedicht de lime
rickgeboren zijn in het Ierse Limerick. Kan niet an
ders. Toch?
Het vliegtuig in. Terwijl je door het luchtruim
zweeft, pakje de pen. Om alvast in de stemming te
komen, probeer je je eerste limerick. Eens kijken,
hoe'moet dat? Een limerick is een gedicht dat
rijmt volgens het schema a a b b a. Daarbij zijn de
eerste, tweede en vijfde regel langer en de derde
en vierde korter.
De inhoud? Liefst niet te fijnzinnig. De oerlime-
rick is zelfs grof en schunnig. Wel grappig graag,
met aan het eind een verassing.
In Nederland heb je de website www.delimerick.nl
En onder die limerickologen zitten de relckelijken
en de preciezen, zoals overal. De preciezen zullen
hameren op het ritmisch keurslijf van de limerick.
Zij zullen erop staan dat de langere regels uit amfi
brachen bestaan en de kortere uit een amfibra-
chys en een jambe. Duizelt het je daardoor, dan"
sussen de rekkelijken dat de lust voor de limerick
vooral lust moet blijven: qua vorm, qua inhoud en
bij het maken.
Prestige
Eerste halte is de Ierse hoofdstad. We treffen er
een echte Dubliner. Leeft de limerick in Ierland? is
de vraag. Het antwoord is bevestigend. 'Maar mis
schien nog wel het minst in Limerick.'
Onze Dubliner maakt ze zelf, met vrienden. Onder
hen is de limerick een onderwerp van prestige,
vooral ter ere van wie dichterlijk kan schieten van
uit de heup, het rijm lean laten opborrelen vanuit
het niets.De vaten bier die je 's ochtends buiten de
pubs ziet staan, helpen daarbij de Ierse dichtade-
Ierland op de rand van regen is mooi.
Foto 's Joost Overhoff
ren te openen.Maar er is. wel een precaire
verhouding tussen alcoholische intake en
dichterlijke output. Op een gegeven mo
ment kan je in de war raken, iets wat je als bui
tenlander ook kan gebeuren als je op de weg links
moet rijden.
Oplossing: de trein. 'Welkom in de sportstad aan
de rivier' staat er op het perron. De taxichauffeur
kan het alleen maar bevestigen. Limerick is sport,
sport en... sport. Vooral rugby. En verder is er nog
de pub, waar je de afgelopen en aanstaande sport
kan bespreken. Behalve in de White House Bar,
daar doen ze aan poezie.
Aha. Het regent pijpestelen. Is dat de reden dat
'The White House' zo leeg is? Waarschijnlijk niet.
Iemand bevestigt dat als je in Limerick wil wach
ten tot het droog is, je er heel oud kan worden.
Nee, het is nog te vroeg. Alleen twee jonge studen
tes zitten er al aan het bier, vlak naast wat 's we
relds kleinste toneel moet zijn. 'The White House
Poets Theatre' staat er bij een tafeltje in de hoek.
Daar dragen iedere woensdagavond dichters hun
werk voor.
Limericks, perhaps? 'Nee', zegt de barman, 'som
mige gedichten duren wel een half uur'. En ie
mand die een half uur over een limerick kan doen
is of een groot acteur, of dronken.
Verdediging
Een van de twee studentes gaat meteen in de verde
diging, tegen 'wat ze zeggen'. En wat zeggen ze?
Dat Limerick 'stab city' is, een (neer)steekstad. Li
merick heeft de naam van 'de ruigste Ierse stad, na
Dublin'. 'Voor Dublin', corrigeert haar vriendin
uit het noordelijker gelegen Galway. De twee stu
deren forensic science, waarbij je bijvoorbeeld
vast kan stellen of het nu O'Brady of O'Brian was
die met dat mes gestoken heeft.
Van de limerick hebben ze voor het laatst gehoord
op school. Waar die naam vandaan zou kunnen ko
men? Geen idee.
Lopen door Limerick is verder diep deprimerend.
De stad ligt aan de rivier de Shannon, die tevens
zijn naam geeft aan de luchthaven hier, een vaste
tussenstop voor de Amerikaanse troepen op weg
ATLANTISCHE
OCEAAN
www.corkkerrv.ie
naar Irak. En wie je ook vraagt: 'De limerick?" 'No
idea', zelfs niet bij het Bureau voor Toerisme, waar
de alleraardigste mevrouw de aandacht probeert
af te leiden: 'We hebben het Hunt Museum, het
kasteel, de...' Maar de limerick?! Ze ontwijkt, op
nieuw. Pas door doordrukken komt het vermoede
lijke waarom omhoog: de limerick wordt alge
meen geassocieerd met niet-verfijnd, terwijl Lime
rick, de stad, nu juist zo wanhopig afwil van het
rauwe imago.
Ook 's avonds, tijdens een wei-verfijnde happe
ning, blijft de oogst negatief. Het onderwerp 'de li
merick' lijkt in Limerick zelfs bijna een oneerbaar
voorstel. Welgeteld een iemand bekent dat hij ze
zelf maakt. Maar hij woont dan wel in Limerick,
hij komt er niet vandaan.
Terugweg
Volgens een theorie is de limerick letterlijk gaan
deweg ontstaan, bedacht door soldaten op de te
rugweg van Frankrijk naar Limerick, de verengel
ste naam voor het lceltische Luimneach. (De Hol
landse Van Dale meent daarentegen te weten dat
het refrein van een liedje, Will you come up to Li
merick, de oorsprong zou zijn).
Aangenomen wordt dat de uiteindelijke vorm is
vastgelegd in de achttiende eeuw en wel door een
groep dichters in het plaatsje Croom, iets ten zui
den van de stad in het Graafschap Limerick.
Ze noemden zich de Maigue Poets, naar het rivier
tje dat door het plaatsje stroomt. We stoppen er
met een kennis uit Corlc, Culturele Hoofdstad van
Europa 2005. Ook hij doet aan werkwoordelijk li-
mericken, vooral in de auto na een avond stappen.
Als een vorm van 'zwaar jennen', het poëtisch af
branden van je gabbers op vriendschappelijke ba
sis. In Cork blijkt dus geen limericktaboe te be
staan zoals in limerick zelf, waar ze je aankijken
alsof je in Paris, Texas, naar de Eiffeltoren vraagt.
www.visitlimerick.comwww.visitdublin.com
Wie geen zin heeft in het zoeken naar rei
zen op internet of niet wil wachten bij een
reisbureau kan ook terecht bij mobiele reis
adviseurs. Die komen desgewenst ook aan
huis. Reizen stelde zich op als (lastige)
klant.
foor REDACTIF RFI7FN
I
Monique de Vos van Departures heeft zich gespeciali
seerd in reizen op maat. Niet het aanbod, maar de
persoonlijke wensen van de klant staat bij haar cen
traal.
'Het aanbod op internet is groot, maar je verdwaalt
er ook makkelijk. Bij een reisbureau word je nog al
eens geholpen door een jong meisje. Die kan ge
woon nog niet overal geweest zijn en kan dus ook
niet het beste advies geven.'
De Vos zegt die ervaring wel in huis te hebben. 'Het
gaat om de persoonlijke aandacht. Als ik bij iemand
aan huis kom, dan zie ik, bijvoorbeeld aan de inrich-
t'ng, sneller met wat voor klanten ik te maken heb.'
De Vos opereert in het vier- en vijf-sterrensegment.
Haar klanten hebben dus wat te besteden. 'Uit onder
zoeken blijkt dat het verwachtingspatroon van men
sen over hun vakantie steeds groter wordt. Het is
vaak een ontsnapping aan het dagelijkse leven en
dan moet het dus goed zijn.'
De wensen van toeristen worden ook gevarieerder.
'Het wordt ook meer maatwerk. Laatst waren er nog
een stel vrienden die met elkaar met alles erop en er
aan wilden ijshockeyen in Praag. Dat regel ik dan.'
Advies
Nou wil een gezin graag met twee kinderen (8 en 10 jaar)
naar de zon, maar ze verbranden snel.
'Dan zou ik in het voor- of najaar gaan, maar met kin
deren in die leeftijd niet naar de Cariben. Je hebt in
die periode ook niet zo'n lange vakanties, dus ook in
verband met jetlags, zou ik die kant niet opgaan.
Dan kun je beter naar landen rond de Middellandse
zee gaan.'
Ze spreken nauwelijks vreemde talen, dus moet het wel een
beetje vertrouwde omgenng zijn waar iedereen aan vakan
tie toekomt.
'In de noord-Afrikaanse landen zijn niet overal Ne
derlands sprekende mensen in de hotels. In Turkije
schort het nog wel eens aan engels. De meeste kans
maak je bij Zuid-Europese bestemmingen. Soms heb
ben ze daar voor kinderen wel een animatieprogram
ma.'
Een van de kinderen heeft wél een streng glutenvrij dieet en
liever ook geen inentingen.
'Dan moeten we een hotel zoeken, waar ze met uit
Wilt u uw wensen ook eens laten toetsen door
Monique de Vos? Dat kan! Kijk op de website
van deze krant, klik op Reizen en volg de in
structies. Het gaat niet alleen om spectaculaire
ideeën zoals met een stel vrienden Wie is de
mol spelen in Patagonië, maar het mag ook
gaan om zaken als hoe kom ik met een rolstoel
boven op de Himalaya. De vijf leukste inzendin
gen worden op haalbaarheid getoetst door De
Vos.
Strand, zon en zee is voor veel mensen een droomvakantie.
Nederland meegebracht meel brood willen bakken.
Dat is te regelen. Verder zou ik een arrangement met
buffet aanraden, kun je zelf beslissen wat je eet.'
Ze houden ook niet van een drukke omgeving met veel cafés.
'Dan kom je uit in een Club Med-achtige omgeving,
waar alles voor je geregeld wordt. Gezien de kans op
Foto GPD/Harmen de Jong
zon en wat er geregeld moet worden, zou dat kun
nen op het Griekse eiland Kos.'
ANVR
De Vos is gelinieerd aan een ANVR-reisbureau. 'Ik
kan uit het aanbod van alle touroperators een selec
tie maken.' Net als een gewoon reisbureau ontvangt
ze provisie." Volgens de ANVR zijn er in Nederland
zo'n honderd mobiele adviseurs actief. 'Het is een ni
che-markt, maar het heeft voordelen. Klanten zijn ge
wend aan een 24-uurs economie. Dus 's avonds de
mogelijkheid hebben om thuis een reis te boeken is
een aanvulling in de dienstverlening', zegt voorlicht
ster Mirjam Dresmé. 'In het begin dachten we vooral
dat tweeverdieners zich van het internet zouden be
dienen, maar die hebben vaak geen zin om uren te
zoeken op het net. Juist die groep schakelt vaak een
adviseur die aan huis komt in.' 'De mobiele reisadvi
seurs hebben vroeger vaak bij een reisbureau ge
werkt. Dit is een volgende stap en dat is goed. Zo gaat
er geen kennis van het vak verloren.' Ook reisorgani
saties als Star Travel, Travel company, de Nederland
se Vakantie Consulenten en Travelcounsellors bie
den de thuisservice.
www.departures.nl
