PZC
Huisarts van de wieg tot het graf
WAT ZIT ZO'N
STAPEL OUDE
KRANTEN
TOCH LEKKER.
Scholieren
gooien robots
in de strijd
Henk Zwartelé verlaat na 35 jaar praktijk in 's-Heerenhoek
Actie en djembégetrommel
in Bevelandse bibliotheken
donderdag 9 maart 2006
door Harmen van der Werf
's-HEERENHOEK - Zijn af
scheidscadeau aan 's-Heeren
hoek heeft hij al gegeven. Henk
Zwartelé (66) die zaterdag met
een receptie officieel afzwaait
als huisarts, sponsort drie jaar
lang het carnavalsfeest in Paere-
hat. Het gebaar tekent Zwartelé
ten voeten uit. Hij was veel
meer dan een huisarts, de Bour
gondiër Zwartelé.
Zo worden ze niet meer geboren
als huisarts. Zwartelé is één van
de laatste der Mohikanen. Hij
nam in 1971 de praktijk over
van Albert van Opdorp, de schei
dend WD-wethouder van Bor-
sele. Al die jaren heeft hij naar
eigen zeggen werkweken van ge
middeld tachtig uur gemaakt.
„Ik was huisarts van de wieg tot
het graf." Tot het allerlaatste -
hij verliet de praktijk op 1 janua
ri dit jaar - heeft hij bevallingen
gedaan. Hij heeft het aantal op
geteld en kwam tot duizend.
„Soms had ik er vijf in een week
einde. Hij deed ook stervensbe
geleiding thuis. „Uiterst dank
baar werk is dat." Gekkenwerk
was het eigenlijk, maar hij deed
het en nog zoveel meer. Zijn goe
de contacten met het ziekenhuis
in Goes waren beroemd. „Ik bel
de altijd direct de specialisten.
Zij wisten dat ik niet zomaar
belde. De mensen konden er zo
terecht." Zat een patiënt met
een huisvestingsprobleem: Zwar
telé belde de woningstichting.
„Dat kan nu niet meer, denk hk.
Ik was een soort ombudsman."
Bezig blijven
Zwartelé heeft onder het vele
werken lichamelijk niet gele
den. Hij mag als huisarts ge
stopt zijn, één a anderhalve dag
in de week ontvangt hij nog men
sen in zijn acupunctuurprak
tijk. „Ik moet bezig blijven. Ik
blijf er gezond bij." Privé heeft
hij ingeleverd, beseft hij. „We
zouden Sinterklaas vieren met
de kinderen. Gezellig. Werd er
gebeld, een spoedgeval, en daar
ging ik weer. 'Je was er nooit',
krijg je dan later te horen. En
dat was ook zo." Hij kan zich
voorstellen dat beginnende huis
artsen dit niet meer willen.
Maar de slinger is te ver aan het
doorslaan, vindt hij. „Het is zoe
ken naar een balans tussen de
beschikbaarheid voor de patiënt
en de bescherming van je eigen
belangen. Het laatste staat nu
wel erg voorop. Wie maakt er
nog sociale visites als huisarts?
Even de mensen opzoeken, zo
maar, om te horen hoe het gaat.
Je doet dan zoveel informatie
op. Slaat de slinger nog verder
door, dan vrees ik dat het vak
van huisarts verder onder druk
komt te staan. De huisarts is de
spil van de gezondheidszorg in
Nederland. Dat is werkelijk
goud waard en uniek in de we
reld."
Oude stempel
Zwartelé is een huisarts van de
oude stempel, van een verdwij
nend soort, zeker zoals hij invul
ling' gaf aan zijn vak en nog
steeds aan zijn leven. „Ik wil
met beide benen in de samenle
ving staan. Toen ik de praktijk
wilde ovërnemen, zei Van Op-
dorp 'dat kan, als je ook voorzit
ter wordt van de fanfare
Sint-Caecilia'. Ik heb het ge
daan en ben het nog."
Zo rolde hij ook in de voetbal en
de wielerwereld. Hij gaf al medi
sche begeleiding aan dorpsge
noot en wielercoryfee Jan Raas
in een tijd dat dit in de kinder
schoenen stond. Bij enkele wie
lerkoersen is Zwartelé nog te
vinden als koersarts. Wielren
nen is mooi, maar voetbal is het
mooiste in zijn ogen. Hij was
drieëntwintig jaar voorzitter
van de 's-Heerenhoekse voetbal
club De Patrijzen, tot het be
stuur plotseling besloot een an
dere koers te gaan varen. Gezel
ligheid moest voorop komen te
staan en niet meer de prestaties.
Zwartelé was direct weg, ander
half jaar geleden, wat hem op
z'n zachtst gezegd niet in dank
is afgenomen. Maar hij laat niet
met zich sollen, al mist hij het
voetballen enorm. „Het sfeertje
rond voetbal is fantastisch. Voet
bal is een besmettelijk virus."
Geheimzinnig: „Ik ga er nog
wat mee doen." Zwartelé blijft
Henk Zwartelé: „De huisarts is de spil van de gezondheidszorg in Nederland. Dat is werkelijk goud waard e
i uniek in de wereld."
foto Willem Mieras
actief, onder anderen als voorzit- middels ook van fusiepartner zal hem dan nog 'tegenvallen', Jeugdhoeve in 's-Heerenhoek.
ter van stichting zorgcentrum Poelwijck in 'sHeer Arendsker- de afscheidsreceptie zaterdag „Kom je ook een borreltje drin-
De Kraayert in Lewedorp en in- ke. Hij kan niet stilzitten. Dat van 14.00 tot 17.00 uur in De ken?"
door Harmen van der Werf
GOES - De bibliotheken in
Goes, Kapelle, Heinkenszand en
's-Gravenpolder haken volop in
op de boekenweek, met muziek-
voorstellingen en vooral veel
djembégetrommel. Het thema
van de 71ste boekenweek is mu
ziek. i
In de bibliotheek aan de Goese
Oostwal houden muziekgroepen
een week lang openbare repeti
ties. De eerste voorstelling is
vrijdagavond 17 maart. Het
harp-ensemble van de muziek
school speelt dan. De pretband
Ooronsnoe uit Goes is maandag
avond 20 maart aan zet, gevolgd
door het Lewedorpse kamermu-
ziekensemble Padovana uit Le
wedorp dinsdagavond 21 maart
en de djembé-groep Nadagana
woensdagavond 22 maart. Vrou
wenkoor Goose City Singers
geeft vrijdagavond 24 maart als
laatste in de serie een concert.
Alle optredens zijn om 19.30
uur.
Workshops
Djembé-geroffel is populair in
Bevelandse bibliotheken. Zowel
de bibliotheek in 's-Gravenpol-
der en Heinkenszand als die in
Kapelle houden speciale work
shops met de boekenweek. De
eerste workshop is vrijdaga
vond 17 maart in 's-Gravenpol-
der en de tweede is woensdaga
vond 22 maart in de bibliotheek
van Heinkenszand. Deelname is
gratis. Djembé is een Afrikaan
se trommel. Vijfentwintig instru
menten zijn beschikbaar. De
aanvangstijd is beide avonden
19.00 uur. In Heinkenszand wor
den rond 20.00 uur de winnaars
bekend gemaakt van de Borsel-
se schrijfwedstrijd voor jonge
ren.
In Kapelle gaat de djembé-work-
shop vrijdagavond 24 maart in
herhaling in de bibliotheek. Izzy
van Elk geeft de les, zoals ze we
kelijks doet aan beginners en ge
vorderden. Bert van Dunnen,
die de Afrikaanse trommels
maakt, geeft een demonstratie
'djembé bouwen'. Na de work
shop kunnen de deelnemers tot
21.00 uur meedoen aan een
djembé-sessie. Vooraf inschrij
ven bij de leeszaal.
De bibliotheken doen in de boe
kenweek mee aan een speciale
ledenwerfactie. Wie lid wordt,
krijgt een boekenbon van vijf eu
ro en een kaart waarmee in de
boekhandel het boekenweekge
schenk De Grote Wereld van
Arthur Japin kan worden opge
haald.
door Raymond de Frel
TERNEUZEN - De ene robot
is de andere niet. Neem bij
voorbeeld Robin, het staccato
sprekende koekblik met een
wekker als hoofd uit de be
faamde kinderserie Bassie en
Adriaan. Die ging ondanks
zijn simpele voorkomen als ro
bot door het leven. Maar als
hij gisteren al het robotge-
weld in het Zelden-
rust-Steelantcollege in Ter-
neuzen had gezien, zou hij
ongetwijfeld nog maar één
ding kunnen uitbrengen:
'A-dri-aan, hel-lup! Er zijn
hier ech-te ro-bot-ten!'
Zo'n 220 leerlingen van de
tweede klassen, van vmbo-ba-
sis tot en met havo, gingen gis
termiddag de strijd met el
kaar aan met zelfgemaakte ro
bots. De wedstrijd was de fi
nale van een vakoverstijgend
project van techniek, natuur
kunde en het nieuwe vak tech
nologie. Door het bouwen,
aanpassen en veranderen van
robots moesten leerlingen er
varen dat natuurkunde en
techniek nauw met elkaar
zijn verweven.
„Door dit project van het bu
reau Top van de Fontys Hoge
scholen zien leerlingen dat na
tuurkunde veel meer is dan
een theoretisch vak. Het bou
wen van een robot betekent
namelijk meer dan zomaar
iets in elkaar knutselen. Je
moet ook weten waarom en
hoe iets werkt", zei techniek
docent Kees Somers. „Juist
het bewegende aspect van een
robot schrikt veel leerlingen
af. Een robot maken? Da's
veel te moeilijk, riepen veel
leerlingen. Echt, dat komt
puur door de beweging van
het apparaatje. Want neem
ter vergelijking eens een mo
biele telefoon. Daar kunnen
ze allemaal wél meteen pro
bleemloos mee omgaan", al
dus Somers.
Het gros van de leerlingen l'
kreeg zijn robot wel degelijk
aan het wandelen. In een1 i
drukke kantine beoordeelden f
de juryleden Somers, Hans j
Bos (docent) en Titus J]
Frankemölle (rector) de robot-1
jes op technisch vernuft en
creativiteit. Een colablik als f
harnas, een boerka als kle- i
dingstuk, een stuk ijzer op
pantoffels... het kon de scho
lieren. niet gek genoeg zijn,
„Mijn vriendin Suzanne en ik
wilden onze robots als Play
boy-bunny's uitdossen, in
zo'n outfit hebben we name
lijk vorige week carnaval ge
vierd. Maar na verloop van
tijd bleek dat zo'n creatie
best moeilijk was om te ma
ken. Dus is het maar een fleu
rige vlinder geworden", ver
telde leerlinge Anna Dooms,
Niek Fermont (13) had thuis
nog een stukje goudkleurig
karton liggen. „Toen begon ik
maar wat te knippen en op
eens had ik een kroontje. En
dus werd mijn robot een ko
ning." Zijn klasgenoot Leroy
den Duik plantte op de kop
van zijn robot een spin. „Ik
winnen? Welnee, dat ding ziet
er niet uit en hij loopt nog
scheef ook!"
Nicky Verburg deed met een
fraai uitgedoste heksrobot
een gooi naar de creativiteit-
strofee, maar was wel zo eer
lijk om een deel van zijn ge
heim prijs te geven. „Het
meeste heb ik zelf gedaan,
maar mijn moeder heeft de
kleding genaaid."
Dat mocht niet baten, want
havo-leerling Quincy Poort
vliet toonde zich in beide cate
gorieën oppermachtig. Zijn
als beer verklede robot won
niet alleen de originaliteits-
prijs, maar bleek ook nog
eens in staat om de grootste
afstand af te leggen. Het beer
tje wandelde onafgebroken
drie meter. Dat was ver ge
noeg voor de hoofdprijs: een
mp3-speler.
Voila, een fraaie stoel. Van een beroemde
architect. En van golfkarton. Golfkarton dat
weer is gemaakt van oude kranten. Zodat u
als het ware uw nieuwe krant kunt lezen in uw
oude krant. Dat is nog eens een mooi voor
beeld van kringloop. En van het feit dat je van
karton heel wat meer kunt maken dan kokers
en dozen. Speelgoed bijvoorbeeld. En waar
om geen boekenkast? Of een leuk lees-
tafeltje? Wist u dat dat allemaal kon? Van karton.
e V®
Steeds weer plezier van karton en papier.
EEN PUBLICATIE VAN INFORMATIECENTRUM PAPIER EN KARTON, T (020) 654 30 43 WWW.PAPIERINFO.NL PARTICIPANTEN; STICHTING PAPIER RECYCLING NEDERLAND, VERENIGING VAN NEDERLANDSE PAPIER- EN KARTONFABRIEKEN, VERENIGING GOLFKARTON, KONINKLIJKE KVGO, NEDERLANDS UITGEVERSVERBOND
