Goed tandenpoetsen valt niet mee Moeders weten het beter PZC P PZC Calcium is goed voor oudere botten tl Gaatjes, tandverlies en ontstekingen door te weinig aandacht voor het gebit 4 Financiering voor voorlichting Spreekuur spatader in Lievensberg Training voor overwinnen angst Medicijn slecht bij uitstel dotteren Br vir !e' Tweetaligen zijn sneller met leren Zieke partner zorgt voor overlijden 27 februari 1956 maandag 27 februari 2006 door Mirna van Dijk AMSTERDAM - De afdeling pa rodontologie van het Acade misch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (Acta) onderzoekt de beste manier om mond en tan den bacterievrij te maken. Voor lopig is dat het ouderwetse handwerk. „Als ik op straat loop, clan zie ik erg veel plak zitten op de tan den van mensen", zeg't hoogle raar klinische parodontologie Ubele van der Velden. „Rare mensen zijn wij, hè?", vult colle ga Spiros Paraskevas aan. In ja nuari promoveerde Paraskevas onder leiding van Van der Vel den op een onderzoek naar het effect van tandpasta en rrxond- spoelmiddelen op tandplak en parpdontale aandoeningen. „Het belangrijkste in de tand heelkunde", zegt Van de Velden, „is proberen mensen hun tan den te laten houden. Daarnaast moeten ze ermee kunnen kau wen. Ook moeten tanden er aar dig uitzien. Je kunt je tanden verliezen door cariës, tandbe derf, en cloor parodontics, een ontsteking van het tandvlees die resulteert in afbraak van het weefsel en het bot waar de tan den in staan. Als dat bot weg is, dan vallen de tanden eruit. Dat komt veel voor, afhankelijk van de leeftijdsgroep waarnaar je kijkt. Van mensen rond de veer tig lijdt pakweg twintig procent aan parodontics en dreigend tandverlies. Het is niet te gene zen, alleen te stoppen. Daarvoor zijn operaties en therapie nodig. Je kunt het proberen te voorko men door een zo goed mogelijke mondhygiëne." Bederf van de tanden en ontste king van het tandvlees worden veroorzaakt door tandplak, of wel een laag aangekoekte bacte riën. In de mond is de afweer te gen bacteriën zwakker dan op andere delen van het lichaam. Een bacterie die zich heeft ge hecht aan het tandoppervlak, gaat er niet vanzelf af. Van der Velden: „Het is een won der dat het met die tanden nog zo aardig gaat. Dat komt door Er gaat niets boven het eigen gebit. Goed poetsen en regelmatig naar de tandarts is daarbij van groot belang. foto Cor Vos/GPD een dicht netwerk van bloedva ten in het tandvlees waaruit voortdurend witte bloedcellen stromen. Hun functie is het op eten van bacteriën. Dus hoe be ter die functie, des te minder last je hebt van tandvleesontste kingen. Dat varieert per per soon en is genetisch bepaald. Het wordt ook beïnvloed d ooi- het leven dat je l'èidt. Als je rookt of chronische stress hebt, gaat die functie achteruit. Daar om moet je poetsen en je tanden schoonmaken." Van der Velden: „De meeste mensen dénken dat ze hun tan den goed Schoonhouden, maar doen dat niet. De gemiddelde persoon poetst minder dan een minuut, en voor de meesten is dat te weinig." Paraskevas: „Het percentage plak die de proefpersonen uit mijn onder zoek tijdens het poetsen verwij derd hadden, lag tussen 51 en 58 procent. Dat betekent dat 42 tot 49 procent van de plekjes in de mond niet plakvrij waren na het poetsen." Hoe lang moeten we poetsen? Vuistregels zijn er niet, aldus Van der Velden: „Je moet het in dividueel bekijken. Er zijn men sen die hun leven lang niet poet sen, en met hen gebeurt niets. En je hebt mensen die heel be hoorlijk poetsen, en met hen gaat het mis. Effectief poetsen met een borstel is buitengewoon moeilijk. Dat vereist concentra tie, handvaardigheid en profes sionele instructie. Als je een vlek op tafel hebt, kun je net zo lang boenen tot hij weg is. Maar je hebt volstrekt geen idee of je tanden echt schoon zijn. Als je je mond volledig plakvrij zou willen maken, ben je ongeveer tien minuten bezig. Met een tan denborstel, tandenstokers en tanddraad, en misschien een in- terdentale borstel." Tandpasta Tandpasta komt opvallend ge noeg niet in het rijtje voor. Uit het onderzoek kwam namelijk naar voren dat het voor de plak- bestrijding in principe niet uit maakt of er met of zonder tand pasta wordt gepoetst. Paraske vas: „Het eindresultaat is niet af hankelijk van gebruik van tand pasta. Het is de beweging van de haren op de tandenborstel die ervoor zorgt dat plak wordt weggehaald." De ingrediënten van tandpasta, met name fluori de, kunnen wel helpen om plak weg te halen. En dat is handig omdat tien minuten poetsen voor de meeste mensen onhaal baar is. Bijkomend voordeel van tandpasta is dat het in vergelij king met bijvoorbeeld mondwa ter goedkoop is. Vrijwel ieder een gebruikt tandpasta. Uit oog punt van volksgezondheid ligt het voor de hand om pasta te ontwikkelen die plak en ontste kingen tegengaat. Het ei van Co lumbus, een chemische verbin ding die werkt tegen zowel bac teriën en plak als ontstekingen, is echter nog niet ontdekt. Van der Velden: „Als zoiets ge vonden wordt, kunnen we op houden met poetsen." Bekend is dat fluoride een positief effect heft. Uit het onderzoek van Pa raskevas is nu gebleken dat tandpasta met daarin tinfluori de (SnF2) of een combinatie van tinfluoride en aminfluoride (AmF) een hoger plakreduce- rend effect heeft dan pasta met alleen natriumfluoride (NaF). Mondwater Een nadeel van fluoride in tand pasta is dat deze doorgaans wordt weggespoeld na het poet sen, .terwijl het voor het beste ef fect ingeslikt dient, te worden. Mondwater is in dat opzicht be ter. Omdat je nooit een hele be volking aan het mondwater krijgt, moeten de tandpasta's voorlopig de rol van fluoridele veranciers vervullen. Toch is het goed mogelijk dat mondwaters in de toekomst een revolutionai re rol gaan spelen. Te meer om dat Paraskevas constateert dat dex-tig seconden spoelen genoeg is om alle vrije tandoppervlak- ken te bereiken met een mond- spoelmiddel. Maar zolang het chemische wonderingrediënt nog niet is gevonden, moeten we plak gewoon met de hand blij ven wegpoetsen. Van der Velden: „Er is veel ge beurd de afgelopen dertig jaar op het gebied van mondhygiëne in Nederland, in positieve zin. Ook de elektrische tandenbor stel heeft een belangrijke bijdra ge geleverd. Met een elektrische borstel verwijder je meer plak in minder tijd, als je hem goed hanteert. Dat betekent dat de haren van de borstel loodrecht staan op het oppervlak wat hij moet schoonmaken. Als je het niet goed doet, levert elektrisch poetsen geen enkele verbetering ten opzichte van de handtanden borstel. Voordeel van de elektri sche borstels is dat mensen dankzij de timers die er vaak op zitten, langer poetsen. Zelfs al doe je het niet helemaal goed, je haalt dan toch meer plak weg. Hoe en waarmee je ook poetst, het doet altijd wel iets. Of het ge noeg is om problemen te voorko men, dat is een individuele zaak." door Marieke van Schie Mevrouw Stientjes is zes tig jaar. „Ik ben uitge nodigd voor een osteoporose- onderzoek, vindt u het zinnig dat ik er aan mee doe?" Ze is een van degenen, die op grond van het risico op bot- ontkalking is gescreend en ge selecteerd. „Waarom ben ik eigenlijk voor dit onderzoek uitgeko zen?", wil ze weten. Ik leg uit: „U bent nu tien jaar in de overgang, uw leng te is al drie centimeter min der geworden. Dat duidt op het inzakken van de wervel kolom. Daarnaast heeft u ast ma en gebruikt u medicijnen om het minder benauwd te krijgen en minder infecties op te lopen. Dat middel bevat corticosteroid, een medicijn dat botontkalking veroor zaakt als je het langdurig ge bruikt. Dat is de tweede risi cofactor. Laatst vertelde u bo vendien dat uw moeder op oudere leeftijd botbreuken heeft gehad. Dat is een derde risico. Botontkalking is vaak een familiekwaal." Mevrouw Stientjes zegt aan het onderzoek mee te doen, het is nu duidelijker waarom ze ervoor in aanmerking komt. Ze had wel een brief gehad, maar een gesprek werkt toch nog steeds het bes te. Drie weken later zie ik haar, ze heeft een goede uitslag. Osteoporose heeft ze niet, maar wel osteopenie. „Dat be tekent dat er minder botweef- sel in de botten zit dan toen u jonger was. Ik wil eens met u nagaan hoeveel kalk u ge- bruikt." Kalktabletjes Ondanks regelmatig gebruik van zuivelproducten blijkt het allemaal wat mager. „U krijgt kalktabletjes van me met vitamine D", zeg ik. De zon laat deze winter ook ver stek gaan, dat kan vermoeid heid veroorzaken. Een tablet per dag, bij voorkeur voor het slapen gaan, dan werkt het het best!" Met een recept voor drie maanden in haar hand ver trekt ze, helemaal blij dat het allemaal nog zo gunstig uit pakt. Toch zie ik haar eerder terug, dan ik had verwacht. „Vanmorgen zag ik een kran tenartikel waarin staat dat al die kalktabletten met vitami ne D helemaal niets doen. Het grootste deel wordt uitge scheiden door de darm. Heeft het nu wel zin dat ik dat slik?" Dat begrijp ik. Ook ik had dat artikel gezien en dacht di rect dat dit wel consequen ties zou hebben voor mijn spreekuur. Mensen pikken zo'n uit de context gelicht be richtje snel op. „Ik ga het nog maals goed voor u nakijken", -beloof ik haar. „Is het goed dat u voorlopig door slikt en over twee weken een nieuwe afspraak maakt?" Bij het zoeken in de litera tuur kom ik een goed artikel tegen. Een onderzoeker van de universiteit van Wagenin- gen beschrijft de invloed van calcium op de gezondheid van de darm. Het klopt dat slechts een deel van de calcium wordt opgeno men om de botten te verster ken. Maar het restant dat door de darm heen gaat doet daar uiterst nuttig werk. Dat blijkt zeventig procent van de ingenomen hoeveelheid te zijn. Bij hoge inname loopt dat op tot negentig procent. Dit calcium slaat neer in de darm, hecht zich aan de gal- zure zouten en beschermt de darmcellen zo tegen de scha delijke invloed van die zou ten. Dit leidt waarschijnlijk tot minder kans op bacteriële infecties en darmkanker. Dit is goed nieuws voor mevrouw Stientjes. Niet voor niets slik ken veel ouderen kalk. Mis schien moeten we daar nog wel eerder mee beginnen! Marieke van Schie is huisarts door Mayke Calis AMSTERDAM - Babysterfte komt veel meer voor bij allochto nen dan bij autochtonen. Een van de oorzaken is de voorlich ting, die niet voldoende aan slaat. „Als schoonmoeder zegt: 'doe nog maar een dekentje', ge beurt dat." Zes Marokkaanse en Turkse moeders kletsen en roken een si garetje in de tuin van het Am sterdamse buurtcentrum de Kof fiepot. Een vrouw zegt niet ge stopt te zijn met roken tijdens haar zwangerschap. Dat gaf te veel stress. Daarom rookte ze er 'maar' vijf per dag. Ook de andere moeders zeggen flink te hebben doorgepaft ter wijl ze zwanger waren. „Dan blijft het kind wat kleiner, maar dat was juist een voordeel tij dens de bevalling", lacht een an der. Al langer was bekend dat baby- sterfte onder allochtonen fors hoger is dan onder autochtonen. Over de precieze oorzaken is nog weinig bekend. De voorlich ting over erfelijke ziekten, het gebruik van medicijnen, gezond eten, het slikken van folium zuur, niet roken en wiegendood, die al jaren wordt gegeven, slaat bij deze groepen blijkbaar niet aan. Eric Steegers, hoogleraar verloskunde en prenatale ge neeskunde aan het Erasmus Me disch Centrum in Rotterdam, vermoedt zelfs een verband tus sen de hoge babysterfte en het gebrek aan voorlichting. In com binatie met het feit dat veel al lochtonen pas heel laat op hun eerste controle komen. Onvoorbereid Verloskundige Marieke van Luin ziet veel allochtonen in haar Amsterdamse verloskundi ge praktijk. Zij herkent het beeld van vrouwen die pas na vier maanden zwangerschap voor het eerst op controle ko men. Dat is gevaarlijk, omdat ziekten zoals erfelijke bloedar moede vaak voorkomen bij Ma- Verloskundige Marieke van Luin aan het werk in haar praktijk. foto Phil Nijhuis/GPD rokkanen en Turken. „Als je dit niet weet en er niets aan doet, kan dat leiden tot ernstig zieke of zelfs dode kinderen." Ook bel len allochtonen vaak te laat wanneer ze weeën hebben. „Soms wachten ze met bellen tot hun man thuis is." Onvoorbe reide wouwen kunnen, overval len door de pijn, in paniek ra ken; dat bemoeilijkt de beval ling en het werk van de verlos kundige. Kraamhulp, in de eer ste week na de bevalling, wordt ook niet altijd aangevraagd. In de verloskundige praktijk ver- Al meer dan dertig jaar wordt er voorlich ting gegeven aan allochtonen over zwanger schappen en bevallingen, maar die slaat niet voldoende aan, stelt Aya Crébas, schrijf ster van een - dit voorjaar te verschijnen - handboek over voorlichting rondom de ge boorte. Volgens haar heeft dit te maken met de pro jectmatige aard van de meeste campagnes. „Voorlichtingscampagnes beginnen vaak klein en lokaal en stoppen wanneer het geld op is." De KNOV, de brancheorganisatie van verloskundigen, bevestigt dit beeld. „Projecten stoppen niet omdat ze niet goed zijn, maar omdat er geen geld meer is", zegt een medewerkster. Sinds kort werken veel veiioskundigen in grote steden samen met voorlichters in de eigen taal en cultuur, zo geheten 'vetc'ers'. Vrouwen die op controle komen en van wie de verloskundigen den ken dat ze wat extra voorlichting kunnen gebruiken, sturen zij door naar een vetc'er. Of de informatie nu wel overkomt en of ze de goede raad opvolgen, is nog niet onder zocht. GPD BERGEN OP ZOOM - Ziekenhuis'Lievensbei'g in Bergen op Zoom heeft een nieuwe polikliniek voor spataderen. Chirurgen en dermatologen houden gezamenlijk een sp ataderspreekuur' Sinds januari ontving de polikliniek 'Zuid-West' tweehon derd patiënten. Er ondergingen in die tijd 150 mensen een behandeling. Bij het 'flebologiespreekuur', de formele term voor de spataderbehandeling, wordt de patiënt ont vangen door een gespecialiseerd vaatverpleegkundige Chirurg en dermatoloog stellen een behandelplan op. Naast operatieve verwijdering en het dichtspuiten van ka-, potte vaatjes hanteert de poli nieuwe methoden als inspui ting onder geleiding van een echo, oppervlakkige chirur-i gie door kleine sneetjes en endoveneuze lasertherapie, het; lokaal dichtbranden van aders. KLOETINGE - Emei-gis, de instellixxg voor geestelijke ge-- zondheidszox-g in Kloetinge, begint in april cui'sussen voor mensen die angsten hebben en daar vanaf willen. De training 'Angst de baas' is gex'icht op het overwinnen van angstgevoelens die het dagelijks functioneren hinde ren of die lichamelijke ongemakken oproepen, zoals hart kloppingen, benauwdheid, trillen en slapeloosheid. De gx-atis cursus beslaat acht wekelijkse bijeenkomsten van elk twee uur. ,0N :evre lie z jerzc seek ■AWi brid§ latie! ;csl<: Dat 1 vren plaat Zuid toert buit, aang lien vrije dat r ioch' opnn LEUVEN - Mensen na een hax'tinfarct behandelen met een stolseloplossend medicijn tot ze kunnen worden ge- dotterd, leidt tot meer ernstige complicaties - zelfs tot De o overlijden - dan xnxstig afwachten. ;oorl Dit constateert F. van de Wex'f van de Katholieke Univer- :0 m siteit Leuven op grond van een studie onder 1667 patiën ten. De verwachting was dat het stolseloplossend middel nee de conditie van de patiënt juist zou verbeteren cloox-datde {eldr doorbloeding van het nart eerder herstelt. GPD Zenit BRUSSEL - Kinderen die tweetalig opgxmeien zijn :uit telin nedi lerdi tienjarige leeftijd sneller met aandachts-, taal- en reken- Sjk r taken dan kinderen die met één taal opgroeien. Bovendien hebben de hersenen van tweetalige kinderen tn g minder moeite met het uitvoeren van die taken. Dit steil K. Mondt van de Vrije Universiteit in Brussel na onder zoek onder 26 kinderen. Haar bevindingen zijn volgens Mondt een stextk argument om zo vroeg mogelijk te begin- nexx met meertalig onderwijs. GPD BOSTON - Ouderen van wie de partner (ernstig) ziel: wordt, lopen zelf een verhoogd risico om binnen een jaar te overlijden. Als de partner lijdt aan dementie of een psychiatrische aandoening, stijgt het risico (tot ruim twintig procent) op vroegtijdig overlijden van de niet-zieke partner. Dit schrijft N. Christakis van de Harvai'd Medical School Sorgl in Boston in het medisch tijdschrift The New England ien Journal of Medicine op grond van een onder-zoek onder ruim vijfhonderdduizend paren boven de 65 jaar. GPD welkomt Marieke van Luin een Turkse van in de twintig met haar vriend. Ze is al vier maan den zwanger, maar aan haar buik is nauwelijks iets te zien. Van Luin luistert naar het baby hartje, alles is in ox'de. „Ga je een zwangerschapscursus doen?", vraagt Van Luin. „Nee", zegt de Turkse terwijl"ze haar schouders ophaalt. Ze heeft genoeg familie die haar kan voorlichten. Autoriteit Dat laatste is een gx-oot pro bleem volgens de Haagse zorg consulent Anissa Laghzaoui. De rol van de moeders en schoon moeders van de zwangere is enoxrn. „Zij gelden als autori teit, omdat ze zelf vaak veel kin deren hebben gekx-egen. Toch is hun kennis van zwangex-schap- pen vaak verouderd." Dat je be ter geen aspirine of neusdrup pels kunt gebruiken tijdens je zwangerschap, maar wel folium zuur moet slikken, om de kans op open ruggetjes te ver-kleinen, is dan niet bekend. Zorgelijk, vindt ook Dineke Korfker, verloskundige en me disch antropoloog bij TNO Kwa liteit van Leven. Zij deed drie jaar geleden ondex-zoek naar kraamhulp en allochtonen. Wie gendood bleek veel voor te ko men in Turkse gezinnen. Ver moedelijk omdat daar veel wordt gerookt waar de baby bij is en het kindje niet altijd op de rug te slapen wordt gelegd. Lag hzaoui: „Een kraamhulp kan bij voorbeeld zeggen dat een pasge boren baby'tje het niet te waim moét hebben om de kans op wie gendood te verkleinen, maar als schoonmoeder zegt 'doe nog maar een dekentje', gebeuxt dal laatste." De Turkse Yasemin (30) die een kopje thee dx-inkt in buurthuis de Koffiepot, kan erover mee praten. Ze heeft twee kinderen en haar schoonmoeder bemoei de zich overal mee. „Ze zei dat ik niet moest luisteren naar cle kraamhulp en dat zij het beter wist." GPD KONINKLIJK DINER - Ter ene van de achttiende vexjaar- dag van pxïnses Beatrix heb ben koningin Juliana en prins Bernhard zaterdagavond in hel koninklijk paleis op de Dam een diner aangeboden aan verschillende regeringsau toriteiten. Aanvankelijk had het diner op zaterdag 4 febma- ri moeten plaasvinden, maar het werd uitgesteld wegens het overlijden van minister Don ker. PROTEST - De gemeentebestu ren van Middelburg en Vlissin- gen hebben met felle protest- Pj leven stelling genomen te gen de ronselactie van het AmJ sterdamse gemeentebestum- on der de Zeeuwse bouwvakarbei ders. De actie is een x-eactie op Amsterdamse advertenties die! vorige week in Zeeuwse bla-' den zijn verschenen. erd .X sedn 'eeli AD leeft OEFENZEGE - Op een zwaar besneeuwd veld heeft het Ne- derlands voetbalelftal met 3-1 i gewonnen van Feyenooi'd. De Rotterdammers boden Oranje, lezoi dat op 14 maart tegen Duits- uro land moet aantreden, goed par tij. Voor het Nederlands elftal ong scoorden Koopal, De Jager Lenstra. Van der Gijp maakte flat de goal van Feyenoox-d. md Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A, L. Ktoon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax:(0113)315609 E-mail' lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg ïel: 118)493000 ra:,.(ui 18)493009 c-'mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 Hulst. Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: 10114)372776 Fax: (0114)372771 E mail: euhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454651 Fax. (01111454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren Goes, Zierikzee en hulst: Maandag t/m vrijdag van 8.30 tol 17 00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 aulom. afschrijving acceptgiro per maand: 20,55 n.v.t per kwartaal: 59,75 62,00 per jaar: £229.20 233,30 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor he einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice, Postbus 31, 4460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag 1,80 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47,70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevoeni J overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgens H de Regelen voor het Advertentiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tol 18.00 uur Tel. (076)5312550 Fax. (076)5312340 Personeelsadvertenties: Tel: (076)5312240 Fax: (076)5312340 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (076)5312104 Fax. (076)5312340 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend goed Tel: (076)5312277 Fax:(076)5312274 Internet: v -Bi Ion v.pzc.nl/adverteren rechten voorbehouden ij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De door" verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor orue ii ri-ntenladministratie en'om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro- ii, de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteer- jn. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bi' ice, Postbus 314460 AA Goes. ij: PZC, Ie- Behoort tot WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 4