Jeugdzorg is vader en moeder
PZC
Hermans wil ziekteprobleem
deels bij werknemers leggen
jp
PZC
L
Spanje herdenkt
raadselachtige coup
door Antonio Tejero
Politiek Den Haag
vreest 7 maart
1
Lot van vijftienhonderd Nederlandse weeskinderen is onbekend fenomeen
23 februari 1956
donderdag 23 februari 2006
door Sevan Barsamoglu
Beelden van weeskinderen kennen
wij vooral uit het buitenland. In
vaak barre omstandigheden proberen
zij te overleven en wij doneren er grif
voor. Maar ook in Nederland leven
bijna vijftienhonderd kinderen die hun
ouders vroegtijdig hebben verloren.
Over hun lot is weinig bekend.
Sabine was amper zes jaar toen haar va
der overleed aan een hersenbloeding.
Kort daarna pleegde haar moeder zelf
moord. Zij herinnert zich maar weinig
van haar ouders. „Het enige dat mij is
bijgebleven, is dat ik van mijn vader al
tijd mijn bord met pap moest leege-
ten." Verder hebben familieleden haar
bijgepraat: haar vader was 'een sociale
man', zorgzaam en intelligent. Haar
moeder had psychische problemen,
vooral na de dood van haar man.
In wat voor omstandigheden groeien
weeskinderen in Nederland op? Sommi
gen worden opgevangen door Bureau
Jeugdzorg, maar de meesten worden op
gevangen door familie.
Sabine, inmiddels 26, kwam in huis bij
een oom en tante van moederskant.
„Zij hebben mij als hun derde kind op
gevoed, maar natuurlijk heb ik mezelf
wel eens afgevraagd hoe het geweest
zou zijn als ik bij mijn biologische
ouders was opgegroeid."
Waarheid
Haar 'nieuwe' ouders vertelden Sabine
dat haar moeder aan een hartaanval
was overleden. Op haar dertiende hoor
de zij 'per ongeluk' dat het zelfmoord
was geweest. Van een neef, die dacht
dat Sabine alles al wist. Drie jaar duur
de het voordat zij aan haar tante durf
de te vragen of het klopte. „Ik wilde
het eigenlijk niet weten en was bang
voor de waarheid."
Die waarheid maakte haar boos en ver
drietig. Lange tijd voelde zij zich in de
steek gelaten door haar moeder. Maar
na gesprekken met familieleden kon Sa
bine de beslissing van haar moeder be
ter begrijpen. „Zij had al veel proble
men voor de" dood van mijn vader en
misschien is zijn dood voor haar wel de
druppel geweest."
Volgens de laatste cijfers van de Socia
le Verzekeringsbank (SVB) kregen
1466 kinderen het afgelopen jaar een
wezenuitkering. Dat is ongeveer gelijk
aan het totale aantal weeskinderen, al
keert de SVB in sommige gevallen ook
Over het lot van veel weeskinderen in Nederland is niet veel bekend. Meestal worden zij door familie opgevangen. In andere gevallen, zoals bij Corien, wordt via het
Bureau Jeugdzorg een voogd aangesteld. In Coriens geval Ilja Yntema (r). foto Catrinus van der Veen/GPD
geld uit aan kinderen van wie één
ouder nog leeft, als niet wettelijk vast
ligt wie de vader is, of als de levende
ouder is ontzet uit de ouderlijke macht.
Weeskinderen krijgen tot hun zestien
de een uitkering en onder bepaalde
voorwaarden tot 21 jaar.
Vroeger, toen ouders eerder stierven
aan ziekten zoals tuberculose, waren er
veel meer weeskinderen. Voor hen
waren er toen speciale weeshuizen. In
1968 sloot het laatste: het Burger
weeshuis in Gorinchem. De lagere
sterfte van ouders met jonge kinderen
en de sociale voorzieningen hadden de
weeshuizen overbodig gemaakt. De
meeste weeskinderen in Nederland wor
den door familie opgevangen. Maar de
zestienjarige Corien uit Heerenveen
had geen familie om op terug te vallen.
Zij kwam onder voogdij van Bureau
Jeugdzorg. De kinderrechter wees een
voogd aan van Jeugdzorg.
Leefgroep
Corien woonde tot haar dertiende bij
haar pleegouders en daarna in zo'n the
rapeutisch gezinshuis, waar zij met on
der toezicht gestelde kinderen onder be
geleiding van twee volwassenen woon
de. Nu woont zij met zes andere kinde
ren in een leefgroep. Als zij zeventien
jaar-wordt, dan gaat zij zelfstandig
heidstraining doen bij een andere in
stantie. De training bereidt hen voor op
zelfstandig wonen. Corien is zeer te
spreken over haar voogd. „Zij regelt
veel en zij staat altijd voor mij klaar."
Zodra jongeren meerderjarig worden,
vervalt voor Bureau Jeugdzorg de
plicht om kinderen op te vangen en te
begeleiden. Als het nodig is, dan wordt
in bepaalde situaties de hulpverlening
voortgezet aan kinderen tot 23 jaar.
Sabine werkt bij een woningcorporatie
en eens per week staat zij achter de bar
in een kroeg. Het werk bevalt haar pri
ma. Voor de rest woont zij al een tijd sa
men met haar vriend; dit jaar gaan zij
trouwen. Het overlijden van haar
ouders zal Sabine haar hele leven met
zich meedragen, maar het is zeker niet
zo dat ze er dagelijks mee bezig is. „Ik
heb het met behulp van vrienden en fa
milie een plaatsje kunnen geven, waar
mee ik het voor een groot deel heb kun
nen afsluiten." GPD
*De naam Sabine is op haar verzoek
verzonnen.
Vandaag is het 25 jaar geleden
dat Spanje werd opgeschrikt
door een staatsgreep. Na een
kwart eeuw is nog altijd niet dui
delijk wie het brein was achter
de coup. De inmiddels bejaarde
plegers zijn weer vrij en leiden
een teruggetrokken leven.
door Henk van den Boom
Op 23 februari 1981, 's
avonds om zeven minuten
voor half zeven, viel luite
nant-kolonel Antonio Tejero
met tweehonderd aanhangers
het Congres in Madrid binnen
in een poging de jonge democra
tie omver te werpen. De staats
greep was rechtstreeks via ra
dio en televisie te volgen, door
dat op dat moment de stem
ming was begonnen voor de be
noeming van de nieuwe rege
ring Calvo Sotelo.
Beelden van schreeuwende en
schietende militairen, en van
congresleden die in paniek weg
kropen onder de parlementsban-
ken gingen de hele wereld over.
Net als de toespraak van de jon
ge koning Juan Carlos die in
een nachtelijke televisie-uitzen
ding de actie veroordeelde en
het Spaanse volk opriep om rus
tig te blijven.
Er volgden uren van angstige
spanning. Terwijl Tejero en zijn
handlangers de parlementsle
den gijzelden stuurde in Valen
cia bevelhebber Milans del
Bosch tanks de straten op, zoge
naamd om de nieuwe orde de
handhaven. Pas toen andere le
geronderdelen in het land zich
niet achter de coup schaarden,
trok Milans zijn troepen terug
en gaf Tejero zich over. Spanje
en de wereld haalden opgelucht
adem.
De staatsgreep vond plaats vijf
jaar na de dood van dictator
Franco. Spanje had veertig jaar
militaire overheersing achter de
rug. De burgeroorlog en de daar
op volgende dictatuur kostten
aan tienduizenden Spanjaarden
het leven. Het schrikbeeld van
een nieuwe periode van dicta
tuur verlamde de Spanjaarden,
toen ze de beelden in de Cortes
zagen.
Het optreden van Tejero was
niet helemaal een verrassing. De
plannen waren al drie jaar eer
der uitgebroed in een Madri-
leens café. De militairen waren
onder Franco verslaafd geraakt
aan de politieke macht en kon
den niet verkroppen dat ze niets
meer hadden te zeggen. Ze moes
ten luisteren naar politici die er
in hun ogen niets van bakten.
Politiek gezien beleefde Spanje
een zeer onrustige periode, waar
bij moordaanslagen aan de orde
van de dag waren. De couppo
ging van Tejero was niet de eni
ge. In 1985 kon een andere
staatsgreep worden verijdeld.
Korte tijd later wist de geheime
dienst een aanslag op het ko
ningshuis te voorkomen.
De Spaanse media besteden de
zer dagen veel aandacht aan de
'herdenking' van '23-F', maar
de meeste Spanjaarden hebben
een van de zwartste bladzijden
uit de geschiedenis voorgoed om
geslagen. Vooral de jongeren
kunnen zich nauwelijks voorstel
len dat hun ouders de democra
tie letterlijk hebben moeten be
vechten.
Gemoderniseerd
Het Spaanse leger is, dankzij de
toetreding tot de Navo, gemoder
niseerd en doet actief mee aan
allerlei internationale vredesta
ken. De oude generatie die nog
was besmet door de dictatoriale
bacil is inmiddels afgetreden.
Het dreigement onlangs door lui
tenant-generaal Mena, om het le
ger in te zetten als de Catalanen
de eenheid van Spanje bedrei
gen, wordt dan ook gezien als
een unicum en eigenlijk door
niemand serieus genomen. „Het
tijdperk van het gekletter met
de wapens ligt achter ons", zegt
historicus Juan Carlos Losada.
Maar net als vele anderen in
Spanje vraagt ook hij zich nog
altijd af wie het brein is geweest
achter de staatsgreep. Tejero en
de andere kopstukken legden tij
dens hun proces volkomen tegen
gestelde verklaringen af. Theo
rieën dat de Spaanse geheime
dienst in samenwerking met de
Amerikaanse CIA de staats
greep zou hebben beraamd, zijn
nooit bewezen. Maar de Span
jaarden blijven zich afvragen
waarom de Amerikanen de
staatsgreep niet veroordeelden.
Het blijft vreemd dat de Ameri
kaanse ambassadeur in de da
gen voorafgaand aan de staats
greep internsief overleg had met
hoge Spaanse militairen. GPD
door James McGoniqal
Als iemand zich ziek meldt, dan ligt de
rekening automatisch bij de werkge
ver, betoogt Loek Hermans. De voorzitter
van MKB Nederland verzucht: „Waarom
leggen wij dat probleem niet voor de helft
bij werknemers? Ik begrijp dat verzet
niet! En als je bij een ziekmelding écht je
been hebt gebroken, dan is er echt geen
werkgever die gaat zeuren over een paar
vrije dagen. Overigens: als ik mijn been
breek, dan heb ik wel wat anders om mij
zorgen over te maken dan een paar vakan
tiedagen."
Hermans gaat er eens goed voor zitten. De
aanval op het ziekteverzuim is geen oefe
ning in werknemers pesten, betoogt hij,
maar bittere noodzaak. „Nederland moet
in economisch opzicht een achterstand
van jaren inlopen. De concurrentie in Eu
ropa.en vanuit Azië zit niet stil. Dat is de
reden dat het bedrijfsleven meer ruimte
wil. Minder regels, beperking van het
recht op gratis ziektedagen en het sneller
en goedkoper maken van het ontslagsys
teem."
Werkgevers hebben het ziekteverzuim eer
der onder vuur genomen, maar vergeefs.
Nu is volgens Hermans de tijd wel rijp.
„Er is een overstijgend belang op lange ter
mijn: als wij zo veel mogelijk werkgelegen
heid in Nederland willen behouden, moe
ten ondernemers veel flexibeler kunnen
werken dan nu het geval is. Het gaat alle
maal te stroef."
Dat is ook de reden dat Hermans samen
werking zoekt met de andere werkgevers
organisatie, VNO-NCW. „Ik wil geen fu
sie, want ik begrijp heel goed dat er ver
schillen zijn tussen multinationals en be
drijven met een paar werknemers. Die ver
schillen zullen altijd herkenbaar moeten
blijven. Maar het gaat erom een stevige on-
dernemerslobby op de been te krijgen in
Den Haag en in Brussel. Dat is de reden
dat ik samenwerking zoek - maar geen fu
sie."
Wantrouwig
Hermans is tijdens het gesprek op zijn hoe
de. Hij weet dat een deel van de MKB-le-
den wantrouwig is ten opzichte van
VNO-NCW. Hij heeft bovendien net een
conflict achter de rug met zijn algemeen
directeur en zijn hoofd voorlichting. De le
den van MKB Nederland zijn niet happig
over conflicten in hun organisatie, die de
afgelopen jaren juist in harmonie wist te
werken.
Hermans: „Ik luister heel goed naar mijn
leden. Ik reis stad en land af om met ze te
praten. Ik hoor steeds dezelfde dingen.
Minder regels, meer flexibiliteit, een grote
re vuist in de richting van de overheid.
Voorzitter Loek Hermans van MKB Nederland: „Minder regels en beperking van het
recht op gratis ziektedagen." foto Harmen de Jong/GPD
Het doel dat de leden van MKB Nederland
voor ogen hebben is groei van de bedrij
ven en meer banen."
De balans is jarenlang naar de verkeerde
kant doorgeslagen, meent Hermans. „Be
drijven en ondernemers hebben het maat
schappelijk en politiek moeten afleggen te
gen de vakbeweging. Maar aan de over
trokken solidariteit die wij in Nederland
hebben georganiseerd moet een einde ko
men. Dat is op de lange termijn het beste
voor de Nederlandse economie en dus voor
ons allemaal."
Vanuit dit standpunt is Hermans dan ook
niet bang voor de discussie over het ont
slagrecht, waar de vakbonden in het ge
heel niet aan willen. „Als ik nou vanuit de
bedrijven die ik bezoek jaren hoor dat ze
liever geen mensen aannemen, omdat ze
bang zijn voor de kosten van een ontslagre
geling, dan is dat toch de boodschap die ik
ook aan de vakbeweging moet vertellen?"
Wat Hermans in deze discussie vooral
stoort, is dat vanuit de vakbeweging
wordt gesuggereerd dat werkgevers in de
kleinere bedrijven te makkelijk overgaan
tot ontslag.
„Onzin. Juist deze werkgevers kennen hun
personeel bij de voornaam, weten wan
neer hun vrouw jarig is. Als er al een pro
bleem is, dan is dat zij vanuit die houding
te lang wachten met een ontslagprocedure
als het bedrijfseconomisch al lang duide
lijk is dat het moet."
In samenwerking met VNO-NCW wil Her
mans ook de strijd aanbinden met de over
heid. „Er is een overdreven regelzucht in
Nederland. We willen alles 100 procent
dichttimmeren. Elk risico uitsluiten. Dat
kan dus met en de samenleving zal dat
moeten accepteren. Er zal ook wel eens
wat mis gaan. Maar waar het om gaat, is
dat bedrijven vrijer kunnen adem halen."
GPD
~~9
door Frank Hendrickx
Het gaat bij de gemeente
raadsverkiezingen om
lokale thema's: veiligheid in
de buurt, de openingstijden
van het zwembad, de fusie
van scholen. Dat is de theo
rie. In werkelijkheid houden
de landelijke partijen de re
gie strak in handen. De mis
sie: een herhaling voorko
men van 2002 toen partijlei
ders onherstelbaar bescha
digd raakten.
De campagnes voor de ge
meenteraadsverkiezingen be
gonnen maanden geleden. In
oktober nodigde de PvdA al
lokale kopstukken uit voor
een trainingsbijeenkomst in
Amsterdam. De belangrijk
ste spreker: Marco Esser, de
campagnestrateeg van Wou
ter Bos. De WD haalde in de
cember de liberale lijsttrek
kers naar Den Haag voor een
diner met Jozias van Aart-
sen. Ook aanwezig: campag
neleider Mark Rutte. Het
CDA heeft de persoonlijke as
sistent van Balkenende over
geplaatst van het ministerie
van Algemene Zaken naar
het campagneteam.
Het zijn lokale verkiezingen,
het gaat om plaatselijke the
ma's, maar het Binnenhof
wil niets aan het toeval over
laten. Gemeenteraadsverkie
zingen zijn van levensbelang
voor landelijke politici. Daar
bestaat sinds 2002 geen twij
fel meer over in Den Haag.
Het befaamde lijsttrekkers
debat na de overwinning van
Pim Fortuyn in Rotterdam
was het breekpunt in de car
rières van PvdA-leider Ad
Melkert en WD-voorman
Hans Dijkstal. Hun partijen
kregen er in de gemeente
raadsverkiezingen genade
loos van langs. De WD ver
loor 156 en de PvdA 231 ze
tels. In het aansluitende de
bat triomfeerde Fortuyn nog
maals, terwijl Melkert met
een zuur gezicht onderuitge
zakt aan tafel zat en Dijkstal
het pand voortijdig verliet.
Miljoenen kijkers hebben hel
debat gezien, in de herhaling
of op internet. Nog steeds
worden de beelden herhaald
„Melkert heeft die avond
zijn politieke doodvonnis ge
tekend", zegt Jacques Monas-
ch, toen campagneleider van
de PvdA. Het kader binnen
de partij kwamen jn
opstand. Wethouders en ge
meenteraadsleden verloren
hun baantjes en Melkert was.
de hoofdschuldige. De ver
liezers probeerden de uitsla
gen in eerste instantie te rela- jllac
tiveren. Gemeenteraadsver- Jijfl
kiezingen gaan nu eenmaal Bosn
over andere onderwerpen, er
doen veel lokale partijen teai
mee en de opkomst is bedui
dend lager. „De uitslagen
doortrekken naar de landelij- Del 1
ke verkiezingen is appels, pe
ren en hagelslag vergelij
ken" zei toenmalig premier
Kok. Hij kreeg ongelijk, De
trend van maart 2002 werd
verstrekt doorgezet naar de
landelijke stembusgang in
mei.
Gr
Graadmeter
„Het band wagon-effect", al-:
dus politicoloog Marcel Boo-
gers van de universiteit van BRU:
Tilburg. „Een partij raakt klgi
door zo'n gunstige uitslag in
een winnende stemming en
dat spreekt de kiezers aan.
Mensen willen bij de win
naars horen. De verliezers ko
men alleen te staan. De ge
meenteraadsverkiezingen gel- iee
den nu meer dan ooit als
graadmeter voor de landelij- sn'
ke verkiezingen in 2006."
De risico's voor de landelijke flrad
politici zijn daardoor geste
gen. Partijen hebben nog vol
op tijd om van programmate
veranderen, de beoogde lijst-
trekkers af te danken, of poli
tieke talenten te parachute
ren.
„Het gaat na deze verkiezin
gen rommelen", voorspelt
Jacques Monasch. De tochal
broze verhoudingen in iet
kabinet kunnen bij nectó-
gen op 7 maart onder dni
komen te staan. GPD
Je ui
itk-
terne
iracl
Z
I
WADDENZEE - De Zeeuwse
mosselkwekers lopen nog niet
over van enthousiasme om hun
werkzaamheden te verplaat
sen naar de Waddenzee. Nadat
de mosselparasiet een groot ge
deelte van de mosselcultuur in
Zeeland verwoest heeft zou
den de Wadden interessanter
worden voor de Zeeuwse kwe
kers, zo wordt in een rapport
van het Economisch Technolo
gisch Instituut gesteld. Het
gaat de meeste Zeeuwse mos
selmensen echter nog te goed
om aan verhuizen te denken.
DOODSTRAF - In Schotland
wordt de laatste ter dood ver
oordeelde alsnog terechtge
steld. Robert Boyle (24) werd;
ter dood veroordeeld daags
voor de afschaffing van de!
doodstraf. Boyle zou zijn ne
gen dagen oude zoontje heb
ben omgebracht.
SOM
Jenve
Mtsi
IJSBREKER - Het ijs heeft het' Wie'
veer Kortgene-Wolphaartsdijk Ms
stilgelegd. Het is niet mogelijk a be
om een ijsbreker in te zetten
omdat het ijs in De Zandkreek esk
te dik is. Het veer Veere- Kam- Jen
perland is de enige route
en naar N.-Beveland. Ondanl
extra veerdiensten zit dit ve
boordevol. De Westerschelde as
veren varen weer normaal, pen
doi
thre\
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax: (0113)315609
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail. redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax: (0111 )454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Goes. Zierikzee
en hulst:
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand: 20.55 n.v.t
per kwartaal: 59,75 62,00
per jaar: €229.20 233,30
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voorhal
einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1,80
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
urn
'VI
')ft
pent
'II rn
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevoerd
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV i il"
de Regelen voor het Advertentiewezen,
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax:(076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/OnroerendgoM
Tel: (076)5312277
Fax:(076)5312274
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van t
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een besta
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over v
ducten van de titels en de werkmaatschappiien van Wegener of d
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u di
:e. Postbus 31. 4460 AA Goes.
3 tot
et Wegener-concern Dedw»
id dat wordt gebruikt voorcn-
loru relevante dienstenen^ 2(
>or ons zorgvuldig gesewJ D
schriftelijk melden bi|: PZ<-- O
Behoort tot *j1* WGGGNGR
,ui
«ei
ral
Iffi
ilia
«je;
il En
Mjl
«rt
