PZC
Perspectief reisbureaus is slecht
NDC-VBK blijft geloven in
toekomst regionale kranten
Prima pastapersje
Wijnbeleggen
voor fijnproevers
27
garantiefonds royeerde sinds december vijf ondernemingen
Lego maakt
weer winst
M
Veenman blijft langer bij de NS
Winst en omzet Danone stijgen
Resultaat Credit Suisse valt tegen
TIE Holding nipt op winst
GM investeert in Michigan
profijt
donderdag 16 februari 2006
1 leen paar jaar wordt het voor-
[J/, de helft van het aantal
■i\sbureaus verdwijnt en tiental-
fe# kleinere reisorganisatoren
[wen het loodje. Tot op heden
Uit het met die koude sanering
nel mee, al zijn de voortekenen
dit jaar niet gunstig.
^Gerard Chel
DEN HAAG - Vanaf december
lorig jaar tot begin deze maand
tig het Garantiefonds, dat on-
irmeer in de gaten houdt of
reisorganisator of -bureau
njn financiële verplichtingen
h kan komen, zich genood-
siakt vijf ondernemingen het
lidmaatschap te ontnemen.
De geroyeerde leden mogen het
jogo van het fonds niet meer voe-
en klanten die niettemin bij
u>„e reisorganisaties boeken,
rijn hun geld kwijt als het op
BILLUND - De Deense speel
goedfabrikant Lego heeft vorig
jaar een winst voor belastingen
behaald van 702 miljoen kroon
(94 miljoen euro).
Een jaar eerder maakte het be
drijf nog een verlies van 1,7 mil-
rd kroon. Lego dankt het bete
resultaat onder meer aan de
coop van de vier Lego-
1-pretparken, zo blijkt uit
leren gepubliceerde cijfers.
lÓe omzet steeg in het afgelopen
jaar met 12 procent tot 7,1 mil
jard kroon (948 miljoen euro).
Vooral in Duitsland en Mid
den-Europa deed het bedrijf goe
de zaken met een omzetstijging
19,3 procent tot 1,6 miljard
kroon (213 miljoen euro). Daar
mee veroverde Lego zijn leiders
positie op die markten terug
van de Amerikaanse concurrent
Mattel. Mattel nam deze plek
2003 in. Het concern ver
kocht in juli vorig jaar voor 375
miljoen euro zijn pretparken
aanBlackstone. ANP/DP A
een of andere manier mis gaat.
Daarbij ging het onder meer om
bekende bedrijven als Peter
Langhout en Y'or Travel.
Toch denkt directeur Peter Sil-
bermann niet dat zijn fonds dit
jaar een recordbedrag aan
claims door misgelopen vakan
ties hoeft uit te keren. „Er zijn
tientallen zwakke broeders,
maar dat is ieder jaar zo. Als het
niet goed gaat is een bedrijf ver
plicht dat ons te melden, soms
handelen wij op eigen initiatief,
als we van derden signalen krij
gen."
In 2004 (de cijfers over vorig
jaar zijn nog niet bekend) werd
op basis van 'financieel onver
mogen' 27 bedrijven het lidmaat
schap van de Stichting Garantie
fonds Reizen (SGR) ontnomen.
Cijfers logenstraffen vooralsnog
Silbermanns relativering. In
2003 keerde het fonds voor 2,3
miljoen aan claims uit, in 2004
1,3 miljoen en de voorlopige cij
fers over vorig jaar komen uit
op een kleine 1 miljoen. Medio
vorig jaar waren bij het fonds
503 reisorganisatoren en 501 rei
sagenten ingeschreven, vier
meer dan een jaar eerder. Qua
omzet schat Silbermann dat zijn
fonds daarmee 'ver boven de 95
procent' van de reismarkt dekt.
„Als je naar de aantallen kijkt,
zal dat rond de 90 procent lig
gen, want er blijven natuurlijk
altijd scharrelaars."
Of het slecht gaat met de reis
branche als geheel valt moeilijk
te doorgronden. Niet alleen om
dat veel bedrijven weinig open
heid betonen zodra het om
winstcijfers gaat, ook omdat in
de omzetcijfers dubbeltellingen
kunnen voorkomen. Zo hebben
de nummers een tot en met drie
(TUI, O AD en Thomas Cook), ei
gen reisbureaus (waar ze ook rei
zen van de concurrent verko
pen) waarvan de omzet wordt
opgeteld bij datgene wat zij als
reisorganisator omzetten. Boven
dien reizen veel Nederlanders
ongeorganiseerd, zonder tussen
komst van reisorganisator - of
-bureau.
Indicator hoe de reisbranche er
voor staat is het jaarlijkse over
zicht van het vakblad 'Reisre-
De voorspelde koude sanering van de reisbranche is tot nu toe uitgebleven, maar de vooruitzichten zijn ongunstig.
foto GPD
vue', maar de cijfers door de be
drijven zelf worden verstrekt.
Zo blijkt uit de vorig jaar sep
tember gepubliceerde lijst, dat
van de top tien zes ondernemin
gen hun omzet over 2004 zagen
dalen. Wordt naar het aantal rei
zigers gekeken dan is het niet
veel beter: van de twintig bedrij-
ven .zagen"twaalf reisorganisato
ren het aantal klanten dalen. In
beide overzichten valt op dat in
ternetbedrijven wel (behoorlijk)
in de lift zitten.
Vooruitzichten
De vooruitzichten zijn niet echt
geweldig. Zo maakte brancheor
ganisatie ANVR onlangs bekend
dat het aantal Nederlanders dat
georganiseerd op wintersportva
kantie is gegaan, dit wintersei
zoen opnieuw is gedaald: met 8
procent ten opzichte van vorig
jaar. De zoveelste daling op rij,
terwijl uit het Continue Vakan
tie Onderzoek (CVO) blijkt dat,
na een stabilisatie van drie jaar,
in 2005 juist weer meer Neder
landers naar de sneeuw gingen.
De zomerboekingen kwamen
moeizaam op gang in januari,
een maand die traditioneel geldt
als een van de belangrijkste boe
kingsmaanden. Gaat de Neder
lander minder op vakantie of va
ker ongeorganiseerd? CVO-on-
derzoeker Ad Schalekamp:
„Dat laatste zeker niet, hij re
gelt z'n reis steeds vaker van te
voren. Op de bonnefooi met va
kantie gaan is de afgelopen ja
ren dramatisch teruggelopen."
We gaan wel wat minder op
reis, maar volgens Schalekamp
is het aandeel van de georgani
seerde vakanties vorig jaar met
drie procent gestegen. Voorals
nog gaan bij hem dan ook geen
alarmbellen rinkelen. „De
schommelingen die we zien zijn
conjuncturele verschijnselen, ze
ker geen voorbode dat de markt
instort."
Loonstrookje
Uit een peiling begin vorige
maand onder 9500 Nederlan
ders is gebleken dat de bereid
heid om dit jaar op vakantie ie
gaan, iets lager ligt dan vorig
jaar. Schalekamp: „Er is meer
twijfel."
Romana Engeman, directeur
van de ANVR: „Als ik zie hoe
2006 van start is gegaan, dan
word ik daar niet vrolijk van. Ik
wijt dat voor een deel aan de on
zekerheid over het loonstrookje.
En Turkije heeft natuurlijk last
van de vogelgriep. Aan de ande
re kant doen sommige bedrij
ven, nieuwkomers bijvoorbeeld,
het erg goed. Niet overal is het
kommer en kwel."
Silbermann: „Ik krijg genoeg
signalen uit de markt dat het
slecht gaat. Als u het me op de
man afvraagt: nee, een echt
goed gevoel heb ik niet." GPD
van onze redactie economie
LEEUWARDEN - De dagbla
den hebben het moeilijk. Le
zers en adverteerders lopen
weg, de concurrentie met televi
sie en internet is hard en nieu
we doelgroepen zijn moeilijk te
vinden. Tegen die achtergrond
is liet opmerkelijk dat de Noor
delijke Dagbladcombinatie
NDC-VBK, uitgever van het
Dagblad van het Noorden en
de Leeuwarder Courant, er een
paar kranten bij wil kopen. Sa
men met het Belgische Concen-
tra heeft NDC een bod uitge
bracht op Dagblad De Limbur
ger en het Limburgs Dagblad,
nu nog eigendom van de De Te
legraaf.
De geschiedenis van het huidi
ge NDC-VBK (Noordelijke Dag
blad Combinatie-Veen Bosch
Keuring) begint al in 1752 met
de oprichting van de Leeuwar
der Courant. Aan het begin van
de Tweede Wereldoorlog wordt
de Stichting Je Maintiendrai
opgericht, die illegale blaadjes
uitgeeft. De stichting zorgt er
na de oorlog voor dat de
Leeuwarder Courant kan blij
ven bestaan door voor 50 pro
cent aandeelhouder te worden.
Het doel van de stichting is plu
riforme en vrije pers in Fries
land tot in lengte van dagen te
realiseren, aldus voorzitter
Wilfried de Pree van Je Main
tiendrai Fonds.
In de zestig jaren na de oorlog
fuseert de Leeuwarder Courant
met het Groningse Hazewinkel
Pers en worden de Drents Gro
ningse Pers en boekenuitgever
De geschiedenis van het huidige NDC-VBK begint al in 1752 met de oprichting van de Leeuwarder
Courant. foto Koen Suyk/ANP
VBK opgekocht. Het inmiddels
enorme bedrijf is nog steeds
voor 90 procent in handen van
de stichting.
Juist de stichtingsstructuur is
volgens De Pree de verklaring
voor het succes van NDC-VBK.
„Bijna alle winst is altijd terug
gevloeid naar het bedrijf. Er
was daardoor een flinke reser
ve ontstaan waardoor we over
names konden doen." De onder
neming is ook op overname-
jacht buiten Groningen, Fries
land en Drenthe. Na door de
koop van VBK de grootste boe
kenuitgever in Nederland te
zijn geworden, heeft
NDC-VBK zich als een havik
op de Limburgse kranten ge
stort. „Dat we heel Nederland
willen veroveren klinkt wel
heel stoer. Wij geloven in regio
nale dagbladen, dat hebben we
in Noord-Nederland bewezen",
zegt directeur Jan de Roos van
NDC-VBK. De oplages van de
Leeuwarder Courant en Dag
blad van het Noorden dalen
veel langzamer dan van de
meeste andere kranten.
Maar toch is de uitbreiding bui
ten het Noorden ook ingegeven
om de basis van het bedrijf te
versterken. „In alleen
Noord-Nederland ben je op lan
ge termijn toch kwetsbaarder.
Wij hebben een cultuur binnen
ons bedrijf waarbij we ons tij
dig weten voor te bereiden op
ingewikkelde zaken. Daardoor
kunnen we op vrij soepele wij
ze veranderingen doorvoeren",
stelt De Roos.
Het bod, samen met Concentra,
op, Dagblad De Limburger en
het Limburgs Dagblad is daar
een logisch gevolg van. „Con
centra (uitgever van onder
meer de Vlaamse dagbladen Ga
zet Van Antwerpen en Het Be
lang van Limburg, red.), en
NDC-VBK lijken wat betreft
dagbladen en multimedia op el
kaar. Op de concurrentiemarkt
is het misschien wel aantrekke
lijk een joint venture aan te
gaan. In de mediawereld is veel
beweging. Een brede basis is
dan belangrijk om in het media
geweld dat de komende jaren
gaat spelen toch gezond te blij
ven." Behalve Vlaanderen
heeft NDC-VBK geen interna
tionale ambities. De uitgaven
van ons zijn heel erg regionaal
en aan taal gebonden. Dus onze
kennis en meerwaarde komt
vooral in Nederland en in een
deel van België tot zijn recht."
Regionale omroepen
Eerder dit jaar werd al aange
kondigd een regionale radiozen
der als concurrent van de pu
blieke radiostations in
Noord-Nederland te lanceren.
„We hebben te maken met on
eerlijke concurrentie. De regio
nale omroepen zijn heel sterk,
en financieel staan we al op
achterstand. Dat geldt ook
voor televisie. Maar bewegend
beeld hoort wel bij ons en we
hopen dat het via bijvoorbeeld
internet een belangrijke plek
krijgt. De journalisten van de
Leeuwarder en het Dagblad
gaan in de toekomst dan ook
met videocamera's op pad." De
jaarcijfers van NDC-VBK over
2005 wil De Roos pas in maart
bekendmaken. „Maar we heb
ben opnieuw meer omzet ge
draaid en meer winst ge
maakt." NDC-VBK haalde in
2004 een omzet van 289,4 mil
joen euro. De winst bedroeg
25,2 miljoen euro. ANP
kocht is voorbij. Er liggen geen klanten
meer in slaapzakken voor de deur om
als eerste 's ochtends een digitale came
ra te kunnen bemachtigen. Daarom
denk ik dat ik de pastamachine kan
aanbevelen, het zal zo'n vaart niet lo
pen, soms ligt 'non-food' wekenlang te
wachten in de winkel. Koop de machi
ne. Hij kost minder dan een deegrol. En
voor dat tientje heb je zeker drie zonda
gen pret. Veel dure pastamachines ver
dwijnen na een paar keer gebruik on
derin de kast. Ik heb zo'n machine al
twintig jaar, voor vet geld gekocht, en
doe er de leukste experimenten mee.
Maar eerst de vraag, heb je hem echt no
dig? Met als bijvraagje, is verse pasta
beter en/of lekkerder dan droge uit een
doos? Veel verse pasta's uit delicates-
senwinkels en verse uit koelmeubels
van de supermarkt zijn illusiepasta's.
Misschien makkelijk in het haastige
huishouden maar het is louter water
met bloem. Bij een blindproeverij zul
len proevers het onderscheid vaak niet
kunnen maken tussen verse gekookte
en gekookte droge en de kans is groot
dat ze een droge als beste aanwijzen.
Bijvoorbeeld die van De Cecco, door
veel Italianen geprezen als de beste.
Maar zo'n molentje maakt meer moge
lijk dan een pastafabrikant zou aandur
ven. Bijvoorbeeld mijn pasta, gemaakt
van witte bloem met uitsluitend toma
tenpuree. Is veel beter dan dat roodge
kleurde fabriekspasta. Zegt de visite.
Het belangrijkste aan het pastama
chientje zijn twee cilinders waar deeg
doorheen geknepen wordt. Het ding
wordt met de hand aangedreven met
een slinger. De ruimte tussen de stalen
cilinders kan worden afgesteld op vijf
dikten. Er kan een vijf millimeter dik
deeglaken uit gerold worden tot een
flinterdunne lap van 1 millimeter.
Met een opzetstuk kunnen van de deeg
lap vervolgens smalle of iets bredere
slierten gedraaid worden, maar dat
gaat niet geweldig. Het kost moeite om
de slierten los van elkaar te houden.
Veel beter kan een deeglaken met een
scherp mes in slierten gesneden wor
den. Of met een snijwiel, eventueel een
kartelwieltje.
De deeglap die tussen de cilinders uit
komt, moet met de hand begeleid wor
den anders wordt het een prop onder
het machientje. Ik heb dat opgelost
door de machine op een plank te klem
men. De plank staat schuin naar bene
den, de lap glijdt er langs. Rozerode
pasta van meer dan een meter lang
maak ik, als het moet van de visite.
UTRECHT - President-directeur Aad Veenman van de Ne
derlandse Spoorwegen blijft langer bij het bedrijf. De
raad van commissarissen heeft zijn contract verlengd tot
31 oktober 2008. Zijn arbeidsovereenkomst zou aflopen
op 31 oktober van dit jaar, zo meldden de NS gisteren.
Veenman (58) is gevraagd langer te blijven zodat hij de
evaluatie van de Spoorwegwet en de vervoersconcessie
kan meemaken. De NS kreeg deze concessie begin vorig
jaar. Dit contract met de overheid geeft het spoorbedrijf
het recht om tot 2015 op het hoofdrailnet te rijden. ANP
PARIJS - Het Franse voedings- en drankenconcern Dano
ne heeft vorig jaar een nettowinst uit gecontinueerde acti
viteiten geboekt van 1,03 miljard euro. Dat is 13,3 pro
cent meer dan in 2004, toen de winst uitkwam op 910 mil
joen euro.
Dat maakte Danone gisteren voorbeurs bekend. Ook de
omzet steeg, en wel met 6,1 procent naar 13,02 miljard eu
ro. De brutowinstmarge bedroeg 13,3 procent. ANP
ZÜRICH - De Zwitserse bank Credit Suisse heeft in het
vierde kwartaal een nettowinst geboekt van 1,1 miljard
Zwitserse frank (650 miljoen euro). Dat komt neer op een
stijging van 15 procent ten opzichte van dezelfde periode
in 2004. Dat maakte de bank gisteren voorbeurs bekend.
Het resultaat is minder dan analisten hadden verwacht.
Credit Suisse, de op een na grootste bank van Zwitser
land, beheert veel geld van rijke mensen en is verder ac
tief in de effectenhandel.
De stijging van de aandelenkoersen legde cle bank geen
windeieren. Wel werd het resultaat gedrukt door een voor
ziening van 421 miljoen frank (270 miljoen euro). De om
zet van Credit Suisse steeg in het vierde kwartaal met 10
procent naar 14,2 miljard frank (9,2 miljard euro). ANP
AMSTERDAM - TIE Holding heeft in het eerste kwartaal
van zijn gebroken boekjaar, dat op 1 oktober is begonnen,
een nettowinst geboekt van 11.000 euro. Een jaar geleden
was dat nog 461.000 euro, zo meldde het beursgenoteerde
softwarebedrijf gisteren.
De omzet steeg wel, van 2,1 miljoen naar 2,2 miljoen euro.
Het bedrijf investeerde de afgelopen kwartalen veel in
marketing en verkoop. Dit ging ten koste van de winstge
vendheid. In het boekjaar 2005 kwam de nettowinst uit
op 61.000 euro tegen 580.000 euro het jaar ervoor. ANP
PONTIAC - Autofabrikant General Motors heeft aange
kondigd 545 miljoen dollar te investeren in Michigan. De
grootste investering, 163 miljoen dollar, doet de verlieslij
dende onderneming in de productiefaciliteiten voor de
vrachtwagenfabriek in Pontiac (Michigan).
De investeringen moeten er toe leiden dat verder banen
verlies wordt voorkomen. GM meldde eerder dat 30.000
banen worden geschrapt om uit de rode cijfers te komen.
De malaise in de Amerikaanse auto-industrie heeft de
thuisstaat van GM, Michigan, zwaar getroffen. ANP
Er is verschil tussen droge pasta uit de
winkel en pasta uit het persje. Alle fa
briekspasta wordt met geweld door
kleine gaatjes geperst en de vorm van
de gaatjes bepaalt de vorm van de pas
ta. Een uitzondering is Chinese mie.
Die wordt in Nederland op oude drop-
vetermachines geperst. Zo werkt ook
het pastamolentje. Kon je dropdeeg ma
ken, dan draaide je er veters van.
De twee stalen cilinders kunnen ook
goed kneden. Scheelt spierpijn. Door
deeg er een paar keer door te draaien
wordt het net zo goed gekneed als een
uur lang met je handen. De machine
kan dus ook dunne taartbodems
draaien. Het is een deeglappenpersje
waar je dingen mee uithaalt die geen
Italiaan ooit had durven verzinnen.
Wouter Klootwijk
door Mathijs Rotteveel
Een Chateau Lafi-
te-Rothschild, een
Chateau Pavie, of toch maar
een fles Clos Fourtet? Heer
lijk, maar het is de vraag of
deze topwijnen ook goede be
leggingsobjecten zijn. Willem
van Dedem van Grand Cru
BV is ervan overtuigd.
De beleggingsmaatschappij
die hij in december vorig jaar
met twee collega's heeft opge
richt, gaat de komende der
tien jaar beleggen in een keur
aan voornamelijk Franse top
wijnen. Gedurende deze pe
riode is het beoogde jaarlijk
se rendement minimaal 15
procent. Grand Cru gaat zelf
in Frankrijk flessen kopen
van bekende chateaux om die
op te slaan en over enkele ja
ren te verkopen.
Omdat de maatschappij echt
alleen in wijn belegt, is het
niet te vergelijken met de an
dere wijnbelegging op de Ne
derlandse markt: het Orange
Wine Fund. Dit beleggings
fonds is genoteerd op Euro-
next en heeft niet alleen wijn-
bedrijven in portefeuille
maar bijvoorbeeld ook de be
drijven Constellation Brands
en LVMH Moet Hennessy,
die bekend zijn van de bieren
van Corona (Constellation)
en tassen van Louis Vuitton
(LVMH).
Voor een échte wijnbelegging
moeten belangstellenden dus
naar Grand Cru. En snel,
want de inschrijving sluit op
28 februari. De inleg is mini
maal één aandeel van 25.000
euro in vijf jaar vol te stor
ten, te beginnen met 5000 eu
ro op 1 maart van dit jaar. In
de komende vier jaar moet
telkens 5000 euro worden bij
gestort. Met het opgehaalde
kapitaal, dat volgens Van De
dem inmiddels tussen de vijf
en tien miljoen euro be
draagt, gaat Grand Cru tot
2013 wijnen inkopen. Die
worden 'onder ideale klimato
logische omstandigheden en
verzekerd tegen verlies en
diefstal' opgeslagen in een
Frans pakhuis om vanaf het
zelfde jaar in de verkoop te
gaan.
Van Dedem en zijn compag
nons zijn geen onbekenden in
de wijnwereld. De oud-ban
kier heeft in 2001 met 1,4 mil
joen euro 'Het Wijnfonds' op
gericht. Dat liep naar eigen
zeggen zo goed dat hij nu dus
echt groots gaat uitpakken.
Het prospectus van Grand
Cru, die is goedgekeurd door
de Autoriteit Financiële
Markten, bevat een heldere
omschrijving van het project.
De wereld van de Grands
Crus is een moeilijk toeganke
lijke. Het duurt jaren om het
vertrouwen te winnen van de
beste chateaux en daar grote
hoeveelheden wijn te mogen
kopen en 'allocation' te krij
gen van de handelaren. Dooi
de ervaring en kennis van
Van Dedem en zijn compag
non Christophe Sevenster,
die afgestudeerd is aan de
wijnfaculteit van de Universi
teit van Bordeaux, zeggen zij
in staat te zijn die 'alloca
tions' binnen te halen.
De Grands Crus hebben de
afgelopen jaren prijsstijgin
gen laten zien die een rende
ment van 15 procent recht
vaardigen. De consumenten
komen vooral uit de Verenig
de Staten en Azië, economi
sche grootmachten die ook de
afgelopen jaren sterk zijn ge
groeid. In de prospectus
wordt daar dan ook op gewe
zen. Ook enkele risico's ko
men aan bod, zoals het valu
tarisico. Als de dollar daalt,
worden Europese wijnen
duur voor Amerikanen.
De directe invloed van het va
lutarisico op het fonds is be
perkt. De grootste risico's
zijn echter nauwelijks in te
schatten. Hebben Van De
dem en Sevenster werkelijk
de juiste contacten in Frank
rijk? Wat als deze personen
er tussentijds mee willen stop
pen? Zal de prijsstijging van
de topwijnen, ondanks het
huidige hoge prijsniveau,
doorzetten? De populariteit
van Franse wijnen is tanen
de, maar de Grands Crus hou
den nog stand. Blijven ze dat
doen tot 2018? Beleggers die
deze vragen onvoldoende
kunnen beantwoorden, kun
nen uiteraard alsnog inschrij
ven. Maar dan vooral als fijn
proevers: het is mogelijk het
eventuele rendement in fles
sen uitbetaald te krijgen.
GPD
