Iran kan ons wel eens verrassen PZC Revolutie landbouw Brazilië levert weinig nieuw werk op v i PZC Bijna klaar voor meer kerncentrales Cartoonrel maakt Deense jeugd bang Nieuwe Israëlische ambassadeur in Nederland vreest voor kernmachtontwikkeling wm.-% -i> 14 februari 1956 dinsdag 14februari 2006 door Carel Goseling Harry Kney-Tal is er zeker van: Iran poogt op agressie ve wijze massavernietigingswa pens te verkrijgen, in het bijzon der een atoombom. De diplo maat Kney-Tal leidde tot voor kort het politieke onderzoeks centrum van het Israëlische mi nisterie van Buitenlandse Za ken. Een centrum waar Iran top prioriteit heeft. Sinds 1 februa ri is hij ambassadeur van Israël in Den Haag. „Wij maken ons grote zorgen", zegt Kney-Tal. „Wij waarschuw den al langer maar kregen steeds als reactie dat het alle maal niet zeker was en te vroeg voor maatregelen." Maar nu lig gen de nucleaire activiteiten van Iran toch bij de VN-Veilig- heidsraad, nadat Groot-Brittan- nië, Frankrijk en Duitsland na mens de EU, en het atoomagent schap IAEA jarenlang vergeefs poogden Iran op andere gedach ten te brengen. „Iran zegt dat het volgens het verdrag tegen de verspreiding van kernwapens recht heeft op de hele nucleaire cyclus en dat het dat nodig heeft voor vreedzame doeleinden. Maar wie gelooft dat nog? Tehe ran tracht de rest van de wereld voor de gek te houden." „Het is een politiek van alles ris keren", zegt Kney-Tal. Die lijn is onder de nieuwe president Machmoud Ahmadinejad ver hard. „Diens voorganger Khata mi stond open voor de interna tionale gemeenschap, hij zocht geen confrontatie. Op het laat ste moment keerde Iran altijd op zijn schreden terug. Maar Ahmadinejad gelooft dat hij ge lijk heeft. Hij is jong en erg reli gieus. Hij verlaat nooit het land, is populair en heeft een brede machtsbasis. De revolutionaire garde staat achter hem. Hij zegt dat hij staat voor de échte revo lutie, voor de erfenis uit 1979." Dat Iran veel aan de olie ver dient geeft Ahmadinejad bewe gingsruimte, meent Kney-Tal. „Hij kan sociale vrede afkopen. Er is geen oppositie. Zijn regime klapt niet snel in elkaar." De machthebbers voelen zich zeker van hun zaak en zijn niet bang voor het Westen, ook al omdat de olieprijs gestegen is tot 70 dollar en er een enorme vraag is. „Het Westen is in hun ogen zwak, decadent en verdeeld", zegt Kney-Tal. „Het wil niet het risico lopen dat Iran de oliekraan dichtdraait. Dan gaat de olieprijs naar 100 dollar per vat. Dat betekent lagere econo mische groei, het inleveren van welvaart. En dat riskeert het Westen niet, denkt Iran." Vol gens de ambassadeur schept Ahmadinejad er genoegen in de internationale gemeenschap te tarten. Hij is er zeker van de si tuatie in de hand te hebben en laat het desnoods op een con frontatie aankomen. „Iran ver wacht dat het Westen uiteinde lijk zal terugkrabbelen." Veel vernacht Kney-Tal niet van de gang naar de VN-Veiligheids- raad. Het besluit daartoe was een compromis tussen degenen die met Iran willen doorpraten, en de landen die nu actie willen. „Iran rekent op Rusland en Chi na, beide vetomachten en lan den die Iran van energie voor ziet. Hoe meer tijd verloren gaat, hoe groter de kans dat zij op een moment zeggen: 'Wij zijn er, we hebben een atoomwapen'. Wat is de volgende stap? Laten zien dat wat zij doen, onaan vaardbaar is? De VS willen dat wel, maar Europa? „Wij denken dat Iran ons wel eens kan verras sen. Dat het dichter bij het nu cleaire 'point of no return' is dan velen denken." Verbale aanvallen Over de verbale aanvallen van Ahmadinejad op Israël zegt Kney-Tal: „Zijn retoriek over ons is heel erg slecht. Zelfs de Arabische landen hebben dit soort bewoordingen nooit tegen ons gebruikt." „Iran zegt dat het de regio zal destabiliseren als maatregelen tegen het land worden genomen." De crisis wordt volgens Israël met de dag groter. „Kijk wat er nu gebeurt met de Deense cartoons", zegt Kney-Tal. „Het gaat om enorme woede, exclusief gericht tegen door Ben Jansen Stoppen maar. De dertig medewerkers van het Ge meenschappelijk Bouwbu reau Kerncentrales in een ba rak op het terrein van de kerncentrale Borssele realise ren zich eind april 1986 dat hun werk erop zit. Bij Tsjer- nobyl in de toenmalige Sov jet-Unie heeft zich een ern stig ongeluk met een kerncen trale voorgedaan. Overal in Europa worden maatregelen getroffen om risico's voor de volksgezondheid te beper ken. Melk en verse groenten worden vernietigd. „Zodra duidelijk werd wat er was gebeurd in Tsjernobyl, be grepen we dat we wel konden ophouden met de voorberei dingen voor de bouw van nieuwe kerncentrales in Ne derland", zegt Hans den Boer, hoofd van het bouwbu reau en later - tot oktober 1998 - directeur van de kern centrale Borssele. „We zijn maar op zoek gegaan naar in formatie over die centrale in Tsjernobyl. Van voorbereidin gen voor nieuwe kerncentra les in Nederland is verder niets meer gekomen. Er moet ergens in een van de kantoren op het terrein van de kerncen trale nog een kast staan, waar in we het resultaat van al on ze verrichtingen tot dan toe hebben opgeborgen." Bijna - twintig jaar geleden was Nederland toe aan de bouw van meer kerncentra les. In januari 1985 hakt het kabinet de knoop door: min stens twee kerncentrales, elk met een vermogen van zeker 1000 megawatt (ter vergelij king: de huidige centrale in Borssele heeft een capaciteit van 450 megawatt). Als plaats van vestiging heeft Borssele de voorkeur. Achter de bestaande kerncentrale is ruimte genoeg voor twee nu cleaire stroomfabrieken. In de tweede helft van het jaar treffen de Staten van Zee land en de gemeenteraad van Borsele de planologische voor bereidingen en gaan Den Boer en zijn mensen aan de slag. „Wij stelden de specifica ties op, waarmee aan leveran ciers van kerncentrales offer tes konden worden gewaagd. Dat betekent aanduiden welk soort centrales we wilden en welke subsystemen erin moes ten zitten. Ook beschreven we de plek waar de centrales zou den moeten komen met de be schikbaarheid van koelwater, de mogelijkheden om de opge wekte elektriciteit af te voe ren en de risico's die de scheepvaart op de. Wester- schelde zou kunnen opleve ren." Het werk van het bouwbu reau was bijna afgerond toen de ramp in Tsjernobyl zich voordeed. Geen twijfel Ondanks het ernstige inci dent in Oekraïne en de discus sies over sluiting van de kern centrale Borssele heeft Den Boer geen moment getwijfeld over de toekomst van kerne nergie. „Het zat er gewoon aan te komen. We kunnen kernenergie niet missen. Olie en gas raken op, de vraag naar energie neemt nog steeds toe en het duurt nog ze ker tientallen jaren voordat er voldoende technologie is ontwikkeld om zonne-energie rendabel toe te passen. Ik ben ervan overtuigd dat we moe ten inzetten op drie energie bronnen: kolen, kernsplijting en zon." Hoe netjes de vruchten van de inspanningen van het bouwbureau uit 1986 ook zijn bewaard, als uitbreiding van kernenergie weer wordt over wogen, zal het werk helemaal opnieuw moeten gebeuren. Den Boer: „De wereld is ver anderd. De nutsbedrijven van vroeger zijn nu commerciële ondernemingen en die willen garanties van de overheid op het gebied van vergunningen en beleid." Een kerncentrale van 1800 megawatt met inherent veili ge technologie - volgens Den Boer op dit moment een idea le capaciteit voor Nederland - kost vandaag de dag 2 a 2,5 miljard euro. Daarvan gaat ongeveer 18 procent in bouw kosten zitten. Den Boer: „Dat is dus geld dat in en om Zee land wordt besteed: een klei ne 400 miljoen euro. Dat lijkt me een aardige opsteker voor de Zeeuwse economie." het Westen. Het gaat om hun waarden en Iran deint op die golf mee. Wij staan voor een di lemma. We moeten iets doen met die woede en dat is moei lijk, want democratieën bewe gen langzaam. Maar zij laten zich niet kalmeren." Iran gaat er volgens Kney-Tal van uit dat de VS na Afghanis tan en Irak geen zin hebben in een nieuw conflict. Iran is bo vendien geen Irak. „De mogelijk heden van de EU en het IAEA zijn uitgeput. De Veiligheids raad is een nieuwe fase. De vraag is of het een nieuwe stap is in de diplomatie met Iran, of dat we maatregelen nemen die indruk maken. Laat het het Wes ten zien dat het menens is? Mis schien wil Iran dan wel weer praten. Het heeft industriële en kapitaalgoederen nodig. Hun raffinagecapaciteit is onvoldoen de. Ze importeren zelfs olie. Ze zijn dus kwetsbaar." Volgens Kney-Tal moet het Westen het Iraanse regime proberen te beïn vloeden. „Ik ben er niet zeker van dat de Veiligheidsraad tot maatregelen besluit. Er gaan verhalen dat Israël desnoods Iran zal aanvallen. Geloof die re toriek niet. Wij vallen niet aan. Wij zijn een klein land en som mige zaken zijn te groot voor ons. De VS sluiten een aanval niet uit in de hoop Iran tot een rationele discussie te bewegen. Rationaliteit is de naam van het spel. De vraag is alleen of Tehe ran dat spel' meespeelt. Ze drei gen al met tegenmaatregelen, met het opzeggen van het atoom verdrag en rekenen op hun vrienden die zeggen Irans ambi ties te delen. De zaak ligt op de snijtafel van de wereld. Als Iran een kernwapen krijgt, verandert dat de hele situatie in het Mid den Oosten. Dan wil Saoedi-Ara- bië er ook een en zullen andere landen volgen. Strategisch wordt het dan een heel andere zaak," GPD Brazilië is in tien jaar uitge groeid lot een landbouwgroot- macht. Het land is wereldleider met de export van soja, koffie, tabak, suiker, sinaasappelsap en slachtkippen. Brazilië heeft met 175 miljoen koeien de grootste veestapel ter wereld. Maar de successtory kent schaduwzij den. door Frans Lindenkamp Sinds 1990 is de landbouw productie m Brazilië verdub beld. Dit jaar wordt een nieuw record verwacht. De productie verhoging gaat hand in hand met een ongeremde zucht naar nieuwe landbouwgrond. De weidse savannes (cerrado), die de zoom vormen van het Amazo neoerwoud, verdwijnen in rap tempo. Bemiddelde landbouwers uit het 'overvolle' agrarische zui den trekken in groten getale met hun gezinnen landinwaarts, aangetrokken door de spotgoed kope grond en het gunstige kli maat. Met sterk verbeterde be mestingstechnieken hebben ze de schrale cerrado met succes ontgonnen. Ze halen daar oog sten binnen waar Amerikaanse boeren alleen van durven van dromen. De oprukkende landbouw houdt echter geen halt bij de sa vannes. Grote veeboeren bran den het verderop gelegen oer woud plat voor hun kuddes. De jungle maakt er plaats voor uit-, gestrekte graslanden. De schade aan de natuur wordt op de koop toe genomen. De landbouw is uitgegroeid tot het groene anker van de economie zoals de Brazilianen het noe men. Zeven landbouwproducten zijn goed voor ruim 40 procent van de export. Staatsschuld Het Braziliaanse landbouwbe leid geniet de steun van IMF en Wereldbank. Niet vreemd, want met de binnenstromende valuta beschikt de regering over vol doende fondsen voor de aflos sing van de hoge buitenlandse schuld. En dat was in het verle den wel anders. Maar niet iedereen profiteert van wat minister van Land bouw Roberto Rodriguez om schrijft als de 'stille revolutie'. t.* 1 Dankzij mechanisatie is de pro ductiviteit verbluffend hoog. Eén boer voedt duizend mon den. Maar helaas schept de meest dynamische sector binnen de Braziliaanse economie wei nig werkgelegenheid. „Op alle boerenbedrijven met meer dan duizend hectare grond, de fazendas, werken maar 600.000 mensen. Boerenbe- drijfjes waar gezinslandbouw beoefend wordt, bieden daaren tegen werk aan dertien miljoen mensen", vertelt Joao Pedro Ste- dile, de leider van de militante Beweging van Landlozen (MST). „De oprukkende groot schalige landbouw verjaagt ar me kleine boeren van hun grond. Ze delven het onderspit door toenemende concurrentie, isolement en gebrek aan perspec tieven. En soms worden ze zelfs fysiek bedreigd als ze niet op hoepelen." Volgens Stedile bestaat er een rechtstreeks verband tussen ar moede en grootgrondbezit. „Eén procent van de boeren in Brazi lië heeft de helft van de land bouwgrond in handen. Als ge volg van de ongelijke verdeling telt het land 4,5 miljoen boeren gezinnen, die geen toegang tot grond hebben. Deze mensen kun nen zich niet naar behoren voe den en hebben praktisch geen geld voor levensonderhoud." Stedile benadrukt dat Brazilië wat dat betreft nog in de feoda le tijd zit. Honderdveertigdui zend landloze gezinnen kampe ren her en der langs de kant van weg omdat ze nergens anders heen kunnen. Hervorming Stedile is voorstander van een radicale hervorming van de landbouw. Het is in zijn ogen de enige manier om tot een betere verdeling van de welvaart te ge raken. De mogelijkheid daartoe be staat. De Braziliaanse grondwet door Windy Kester De beelden van brandende vlaggen en ambassades die worden aangevallen ja gen vooral kinderen in Dene marken angst aan. Kranten komen met tips en kinderpsy chologen draaien overuren om de gemoederen te beda ren. 'Zet de televisie ook eens uit en laat de kranten niet overal slingeren' adviseert het Deen se dagblad Metro Expressen. Het land is in de ban van mos lims die woedend zijn over Mohammed-cartoons die de Deense krant Jylland Posten plaatste. Klaus Wilmann, voorzitter van de Nationale Deense Kin- derraad, maakt overuren. '„Kinderen zien de onafgebro ken stroom van dramatische beelden en krijgen daardoor het idee dat de hele wereld in brand staat en ze zelf direct gevaar lopen. We worden con stant gebeld door ouders en le raren die om tips vragen. Oudere kinderen zoeken va ker contact via onze websi te." De vorige keer dat de kin derpsychologen het druk had den, was na de tsunami, waar van ook veel Scandinavische kinderen het slachtoffer wer den. Ook het gijzelingsdrama in Beslan maakte indruk. Wil mann: „De situatie nu is an ders. Kinderen registreren dat hun land direct wordt aangevallen en zien dat als een aanval op henzelf." Wereldoorlog De Danebrog, de vlag die De nen normaal op een verjaar dagstaart of, traditiegetrouw, in de kerstboom zien, wordt nu door schreeuwende man nen in brand gestoken. „Ik hoor dagelijks verhalen van kinderen die zeker weten dat hier en nu de derde wereldoor log uitbreekt." Om de gemoederen te beda ren, heeft de Kinderraad een draaiboek opgesteld voor ouders die niet weten wat ze met de situatie aan moeten Zo moeten vaders en moeder niet laten zien dat ze zelf mis schien ook bang zijn voor aan slagen. 'Vertel dat het risico dat iets gewelddadigs in Dene- marken gebeurt klem is', luidt de tip. Verder schrijft de Raad: 'Help geruchten, over drijvingen en onwaarheden uit cle wereld. Mythen zorgen voor meer angst dan feiten'. „Praten, uitleggen, verkla ren" zijn het belangrijkste, meent psycholoog en Kinder ombudsman van Noorwegen Reidar Hjermann. Ook hij heeft het sinds de Moham- med-rel en brandende Noorse ambassades drukker dan nor maal. Toch ziet hij het niet somber in. „Een kind tussen zes en twaalf jaar oud kan dit prima hanteren, mits een vol wassene verklaart wat er alle maal gebeurt en waarom." Samenleving Hjermann denkt dat de ont wikkelingen zelfs tot iets posi tiefs kunnen leiden. „Ouden en leerkrachten kunnen van de aanleiding gebruik maken hun kinderen te leren over de gevaren die belediging, wan hoop en generalisatie met zich meebrengen. Zijn Deense collega Wilmann denkt ook dat de meeste kin deren in Denemarken als de rust wederkeert over hun angst heenkomen. Hij hoopt alleen dat ouders zich bewust zijn van hun verantwoorde lijkheid voor hoe Denemar ken er straks uitziet. „Als we in de toekomst vreed zaam willen samenleven, is het belangrijk dat we voor zichtig zijn met wat we onze kinderen nu vertellen", zegt hij, doelend op de kans dat een moslimvriendje de schuld krijgt van wat extremisten in het Midden-Oosten doen. In het draaiboek staat: 'Ver klaar dat geen enkel kind in Denemarken, ongeacht etni sche achtergrond, verantwoor delijk is voor het geweld in de rest van de wereld'. GPD CENTRALE - Gedeputeerde Staten hebben aan Provinciale Staten gevraagd twaalf mil joen gulden beschikbaar te stellen voor uitbreiding van de Centrale Zeeland. Plet gaat om - een turbo-generator en een stoomketel. De provincie Zee land zal een lening moeten aan gaan om de uitbreiding te be kostigen. HERINDELING - Gedeputeer de Staten willen het aantal Walcherse gemeenten terug brengen van negentien naar vijftien. Dat laten zij in een brief aan de gemeenten weten. Dat betekent dat Biggeker- ke-Koudekerke, ke-Meliskerke en Grijpsker- ke-Sint Laurens-Serooskeife tot één gemeente worden sa mengevoegd. UNIE - Het Indonesische kabi net heeft, gisteravond besloten de Unie met Nederland ter stond op te zeggen. Ook word! overwogen de overeenkomsta van de Ronde Tafel Conferen tie, hoofdzakelijk op finan cieel en economisch gebied, ie beëindigen. Minister Sjamsoec- din van voorlichting beschul digt Nederland van aan goede wil, met name inde kwestie-Nieuw-Guinea. De groeiende landbouwsector levert Brazilië broodnodige inkomsten op die deels worden ingezet voor het aflossen van de staatsschuld. Voor de miljoenen arme boerengezinnen biedt de landbouwrevolutie echter nauwelijks perspectieven op lotsverbetering. foto Chris van Alem/GPD voorziet in onteigening van braakliggende grond van groot grondbezitters. Maar net als zijn voorgangers verroert de socialistische presi dent Lula zich amper. Stedile vindt dat de president een duide lijk keuze moet maken. Zijn be leid is tot dusver gericht op de landbouwexport en de buiten landse schuldeisers. Niet op de zo noodzakelijk geachte hervor ming van de landbouw. Op papier mogen de afgelopen drie jaar dan wel 245.000 gezin nen aan een lapje grond zijn ge holpen, maar volgens Stedile zijn deze mensen daardoor nog niet veel beter af. „Lula maakt dezelfde fout als andere presidenten. Zonder scholen, medische zorg, elektri citeit, stromend water en gereed schap veranderen deze nederzet tingen onherroepelijk in slop penwijken. Agrarische hervor ming is zo geldverspilling." GPD Hoofdredactie: A. L- Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax:(0113)315609 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraal18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax:(0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax: (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454651 Fax:(0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren Goes, Zierikzee en hulst: Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vri)dag gedurende de openingstijden: zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgiro per maand: 6 20,55 n v.t per kwartaal 59,75 62,00 per jaar: €229.20 233,30 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand vóórhel einde van de betaalperiode PZC. l.a.v lezersservice. Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1.80 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevost overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgen de Regelen voor hef Advertentiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (076)5312550 Fax. (076)5312340 Personeelsadvertenties: Tel: (076)5312240 Fax:(076)5312340 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (076)5312104 Fax. (076)5312340 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend go Tel: (076)5312277 Fax:(076)5312274 n voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren uvc, vuui u ibicvo,»» ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig 9ese"T:, de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schrifteli|k melden bil-' zersservice, Postbus 31. 4460 AA Goes. iei van het Wegener-concem. n bestand dat wordt gebruitlvoorfr'- jr u relevante diensten^ ook TAI POR Behoort tot WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 4