pzc
Door ied're kleur bemind
Duits chanson vereist terughoudendheid
Johanna W. wil met haar poëzie vooral sfeer treffen
Middelburgs Theater
brengt toneelstuk
Tennessee Williams
Sloeweg onder de loep genomen
Extra bodemonderzoek in Waarde
Ook Reimerswaal kort op ozb
Workshops arbeidsmarktbeleid
Rijontzegging
kost Clingenaar
zijn baan
Lezing over olie
Weerman te gast
bij Anbo
Waardenaar schrijft nieuw couplet Wilhelmus
zaterdag 11 februari 2006 17
door Rolf Bosboom
MIDDELBURG - In het Mi-
nitheater aan de Verwe-
rijstraat in Middelburg is van
avond de première van Gla
zen Speelgoed, het nieuwe
stuk van de Vereniging Mid
delburgs Theater.
Het stuk wordt gespeeld door
Marianne Sinke, Peter Boot,
Barbara Kouwijzer en Paul
Clijnck. Regisseur is Dick
Zwitser, voor wie het het eer
ste stuk is bij het Middelburgs
Theater.
Glazen Speelgoed is de Neder
landse vertaling van The
Glass Menagerie, een stuk van
Tennessee Williams. Het ver
haal speelt zich af in St. Louis
en gaat over de praatgrage en
dominante moeder Amanda
Wingfield (gespeeld door Ma
rianne Sinke), die in een uit
zichtloze situatie in de jaren
dertig probeert te overleven
met haar twee kinderen: de re
belse Tom en dochter Laura,
die een handicap heeft.
In een poging een romance te
regelen voor Laura nodigt
Amanda een collega van Tom,
Jim, uit voor een etentje.
Daardoor lijkt het bestaan
van de familie een gunstige
wending te nemen, totdat het
plan van Amanda in duigen
valt.
Het stuk van Tennessee Willi
ams is gebaseerd op zijn
jeugdervaringen en kan wor
den gezien als de verbeelding
van de American Dream, die
slechts voor enkelen is wegge
legd.
Première
Glazen Speelhoed gaat van
avond in première. Er zijn
ook voorstellingen op zater
dag 18, zondag 19 (matinee)
en vrijdag 24 februari, op
woensdag 8, vrijdag 10, zater
dag 11, zaterdag 18, zaterdag
25, zondag 26 (matinee) en
vrijdag 31 maart en op zater
dag 1 en zaterdag 15 april. De
avondvoorstellingen begin
nen om 20.30 uur, de mati
nees om 14.30 uur. De kaart
verkoop verloopt via de Stads
schouwburg Middelburg.
regen
de dag
wil maar niet open gaan vandaag
zwaar om ons heen
de troosteloze luchten
zij schenken ons hun overvloed
gestage regen
vage gloed
van Icleur nog slechts
in triest getinte tuinen
geteisterd buigen bloemen zich
onder teveel
van glanzend natte kruinen
en mensen wachten nog maar wat
en zuchten
VLISSINGEN - Het Vlissingse college van burgemeester
en wethouders denkt na over een ongelijkvloerse kruising
over het Kanaal door Walcheren en het spoor ter hoogte
van de Sloeweg.
De verwachting is dat het over een aantal jaren drukker
wordt en dat er meer opstoppingen kunnen ontstaan bij
de Sloebrug en de spoorwegovergang. Door de komst van
de S14/S15 van Vlissingen naar Koudekerke is de drukte
op de Sloeweg toegenomen.
Het college beklemtoont dat er geen plannen zijn en dat
er nog geen onderzoek wordt uitgevoerd. Het is een idee
dat op de lange termijn in een plan kan uitmonden. „Met
de gedachtevorming daarover moet je vroeg beginnen,
omdat het een complex vraagstuk is", reageert wethouder
L. Poppe-de Looff
WAARDE - Op een nieuwbouwlocatie aan de Julia-
nastraat in Waarde laat de gemeente Reimerswaal een
extra bodemonderzoek uitvoeren. Wethouder J. Bliek
(SGP, milieu) heeft daartoe besloten, nadat er een klacht
was binnengekomen van een bewoner en de ChristenUnie
er ook vragen over had gesteld.
Na een sanering van het perceel - waar eerder bebouwing
was - heeft de gemeente Reimerswaal een geschiktheids
verklaring voor woningbouw afgegeven. Er zouden nog
olieresten in de bodem zitten, aldus een bewoner. Voor al
le zekerheid is daarom een extra bodemonderzoek nodig,
vindt wethouder Bliek. „Want wij kunnen het als gemeen
te natuurlijk niet maken dat wij een verklaring afgeven,
terwijl er nog vervuiling in de grond zou zitten."
De gemeente betaalt het extra bodemonderzoek en zal
zich beraden op verdere stappen, als de resultaten bekend
zijn.
KRUININGEN - Ook in de gemeente Reimerswaal krij
gen de eigenaren van bedrijfswoningen een korting op
een deel van de onroerend zaakbelasting (ozb), aldus wet
houder J. de Kunder (CDA, financiën).
Hij reageert op een motie die de WD Reimerswaal heeft
ingediend voor de raadsvergadering van 21 februari.
WD-raadslid M. van der Meijden-de Dreu roept daarin
op om het gebruikersdeel van de ozb op bedrijfswoningen
automatisch terug te geven.
Voor 'gewone' woningen wordt dat sinds dit jaar niet
meer in rekening gebracht, nadat het kabinet Balkenende
daartoe had besloten op voorspraak van de WD. Wethou
der De Kunder geeft aan de voor 21 februari ingediende
WD-motie overbodig te vinden. Van der Meijden-de
Dreu handhaaft die toch, voor alle zekerheid.
ZIERIKZEE - De gemeente Schouwen-Duiveland gaat de
meningen peilen over het voorgenomen nieuwe arbeids
marktbeleid.
Diverse organisaties die daarmee te maken hebben, zijn
uitgenodigd om maandag aan de hand van workshops de
aanbevelingen in de gemeentelijke startnotitie onder
vuur te nemen en te toetsen aan de praktijk. Met het nieu
we beleid wordt een betere afstemming van vraag en aan
bod op de arbeidsmarkt nagestreefd.
Patricia Beysens zingt 25 jaar Duitse expressionistische chansons: „In de loop der jaren wordt je vertolking rijper, krijgt het meer gewicht." foto Carlos Dekeyrel
foor Rolf Bosboom
Mw- EN ST JOOSLAND -
m |Dat ze nu een van de voor
naamste vertolksters is van het
ug* Duitse expressionistische chan
son, had Patricia Beysens zelf
nooit durven denken. „Ik heb
•lie muziek wel altijd heel mooi
gevonden, maar zag mezelf er
niet in terechtkomen, want op
school was ik niet zo goed in
Ms. Het leek me daarom onbe-
reikbaar."
lot duwde haar toch in die
ting. In 1981 werd ze ge-
•gd het liederenprogramma
'w Schranke over te nemen, na
dat de oorspronkelijke zangeres
was afgehaakt. 'Soms kies je,
tons word je uitgekozen', zo
tak heeft ze het zelf eens omschre-
Sv ten De liefde op afstand werd
ooi intense relatie, die nu pre-
iea nes 25 jaar floreert,
gei: Vanwege dat jubileum én' het
mts feit dat het in 2006 vijftig jaar
edeö ieleden is dat de Duitse toneel--
pijver en dichter Bertolt
«echt overleed, heeft ze een
ze°J speciaal programma samenge
klit steld: Der Haifisch. Dat zingt ze
'O-Borgen, samen met haar vaste
Frank Vercruysse op
in De Wegwijzer in
'-en Sint Joosland.
ws?waards ze inmiddels een vaste
'Het is al de derde keer
dat ik
er optreed en dat lijkt me
goede traditie. Het is een
toooi theater, met een voor mij
:r - 'Malformaat."
net. Beysens (Rotterdam, 1956), die
I* jaar en dag in Antwer-
w°ont, is behalve zangeres
ook instrumentaliste - ze speel
de ooit bastuba bij het Zeeuwse
blaasensemble Sint Juttemis -
en schilderes. De Duitse chan
sons zijn wel de rode draad in
haar werk. „Het zijn liederen
die ik zelf graag geschreven zou
hebben. Als ik de teksten hoor,
dan denk ik vaak: ja, zó is het."
Het Duitse chanson verschilt we
zenlijk van het Franse, zegt ze.
Het is diepgaander, minder on
dubbelzinnig. „Bij het Franse
chanson hoor je de melodielijn
vaak ook in de begeleiding. Als
je alleen het pianospel van een
Duits chanson zou horen, heb je
geen idee welk lied het is. In die
zin is het dubbel. Het is niet zo
dat de tekst in het deuntje ver
dwijnt. Ze vullen elkaar juist
aan."
De liederen zijn vaak satirisch
van toon, maar wel subtiel. Ze
kwamen tot stand in periodes
waarin niet alles openlijk kon
worden gezegd, dus was de
maatschappijkritiek vooral on
derhuids terug te vinden. „Dat
betekent dat je heel nauwkeurig
met de interpretatie moet om
gaan. Bij een cabaretlied mag je
overdrijven. Zo'n chanson moet
je juist wat terughoudend bren
gen."
Zijpaden
Sinds het begin van de jaren
tachtig is ze steeds op zoek ge
weest naar nieuw of nog nauwe
lijks bekend materiaal. „Ik ben
ook niet begonnen met het zin
gen van de bekende klassiekers
in het genre, want die kent ieder
een toch al." Daarmee koos ze
bewust niet voor de makkelijk
ste weg, maar verkende de zijpa
den, de context waarbinnen de
klassiekers tot stand kwamen.
'Al jaren nu zingt Patricia Bey
sens tegen de stormwind in',
schreef Geert van Istendael re
cent over haar.
In haar jubileumprogramma
staat Bertolt Brecht (1898-1956)
centraal, maar vooral ook de om
geving waarin hij zijn naam kon
vestigen, zoals zijn regie-assis
tenten bij het Berliner Ensem
ble, met name Heinz Kahlau en
Wolf Biermann. „Het program
ma hangt tussen zwaar en licht.
Veel teksten zijn behoorlijk
scherp. Die wissel ik af met lied
jes die luchtiger zijn. Tussen de
nummers door vertel ik van al
les, zoals anekdotes over hoe het
werk is ontstaan."
Dit jaar wordt Beysens vijftig.
Ze hoopt tot op hoge leeftijd
Duitse chansons te kunnen blij
ven zingen, want er is nog ge
noeg materiaal voorhanden. De
tijd werkt, zegt ze, alleen maar
in haar voordeel. De stem wordt
geleidelijk wat lager, wat alleen
maar beter past bij het genre.
Doorleefder
Bovendien zorgt de gegroeide le
venservaring ervoor dat ze de
liederen steeds doorleefder kan
brengen. „Toen ik ermee begon,
was ik 24. Dan heb je die geloof
waardigheid nog niet. Maar in
de loop der jaren wordt je ver
tolking rijper, krijgt het meer
gewicht. Uiteindelijk zal de uit
voering zangtechnisch mis
schien wel aan trefzekerheid
verhezen, maar de overtuigings
kracht wordt alleen maar gro
ter."
Concert: 'Der Haifisch door Patri
cia Beysens en Frank Vercruysse,
morgenmiddag in De Wegwijzer,
Molenweg 25, Nieuw- en Sint Joos
land. Aanvang: 15.00 uur.
LfAflctor Dooms
MIDDELBURG - De Middel
burgse politierechter A. Gaa-
teerheeft gisteren een 31-jarige
drankrijder uit Clinge bij ver
stek veroordeeld tot een jaar rij
ontzegging- waarvan de helft
voorwaardelijk en 550 euro boe-
heeft verstrek
kende gevolgen voor de Clinge-
Eaari want hij zal door zijn
werkgever worden ontslagen.
Zo bleek tenminste uit het dos
eer. De Clingenaar had er vol
gens de politierechter onverstan-
'"S dig aan gedaan om niet naar de
:1' zitting te komen. Verdachte ver
leerde nog in zijn proeftijd toen
lij 10 juli vorig jaar in de ge-
Jwnte Hulst werd aangehou-
3 jen met een alcoholgehalte van
microgram: ruim twee keer
eel alcohol als is toegestaan.
=stt)i MIDDELBURG - Alexander
Ibys van de Vrije Universiteit
Brussel houdt donderdag 16 fe
bruari een lezing voor de Roose-
vell Academy over 'De economi
sche politiek van offshore olie'.
fe. pe lezing wordt gehouden in
zaal 3 van het Helm-gebouw
Idejr van de Roosevelt Academy en
begint om 11.00 uur.
In zijn lezing staan vragen cen-
Z traal als: heeft offshore olie echt
invloed op de wereldolieprijs of
is het slechts speculatie? en wat
de relatie tussen de olieprijs
i de exploitatiekosten? en wat
shet toekomstbeeld voor de pe-
roleumindustrie?
SCHARENDIJKE - Meteoro
loog Jos Broeke van Meteo Zee-
land is dinsdagmiddag 14 fe-
bniari te gast bij de Anbo Mid-
|mh densehouwen in gebouw De
Hoeksteen in Scharendijke.
m Broeke vertelt tijdens deze bij
eenkomst hoe het weerbericht
81 ot stand komt. Verder is er gele-
««..isniH vragen te stellen aan de
50-i ieeuwse weerman. De bijeen-
begint om 14.00 uur.
door Ernst Jan Rozendaal
WAARDE - Otto Veenhoven uit
Waarde snapt wel dat de spelers
van het Nederlands voetbalelf
tal nauwelijks meezingen als
het Wilhelmus wordt gespeeld,
maar het irriteert hem ook. Een
nieuw, door hem geschreven cou
plet kan daar verandering in
brengen. „Als ze dit uit volle
borst meezingen, hebben we de
wedstrijd al bijna gewonnen."
Veenhoven heeft een creatieve
geest. Hij ontwikkelde het idee
een leeuw zo groot als de euro
mast voor de Vlissingse kust uit
zee te laten verrijzen. Helaas
nooit uitgevoerd. Zijn nieuwe
plan is niet minder ambitieus.
Volgens hem heeft het echter al
le kans van slagen.
Veenhoven heeft het Wilhelmus
van een zestiende couplet voor
zien. Acht regels die de Neder
landse voetballers komende zo
mer zonder probleem voor de
wedstrijd kunnen meeschallen.
Nu vindt hij het spelen van het
volkslied maar een beschamen
de vertoning. „De spelers ken
nen de tekst niet of willen die
niet kennen. Als het meezit
mompelen ze wat, maar de mees
ten houden hun kaken stijf op el
kaar."
Wat wil je ook, met passages als
'ben ik van Duitsen bloed' en
'den koning van Hispanje heb ik
altijd geëerd'?
De andere coupletten zijn nog
minder geschikt, dus heeft Veen
hoven er één bedacht. „Zie het
als een moderne aanbouw."
Zijn couplet gaat als volgt:
Wij Nederlanders willen houwe
de Vrijheid die ons volk bindt
Oranje blijven wij getrouwe
door ied're kleur bemind
Een gezegend land, geliefd
en gekoesterd in ons hart
bestrijdend wat ons zeer grieft:
hij die dreigt en ons allen tart.
Daarmee kan zelfs Salomon Ka-
lou uit de voeten, denkt Veenho
ven. Vrijheid heeft hij niet toe
vallig met een hoofdletter ge
schreven. Dat is het thema, heel
actueel én van alle tijden. Een
vondst noemt hij 'door ied're
kleur bemind', direct na het
Otto Veenhoven uit Waarde schreef een nieuw, zestiende couplet voor het Wilhelmus. „Stel je voor, alle spelers en supporters die meezin
gen, de ontroering die dan toeslaat, dan heb je de wedstrijd al bijna gewonnen." foto Willem Mieras
Oranje. „Dat geeft aan dat iede
re kleur, iedere religie opgaat in
Oranje. Dit is een couplet waar
iedereen zich in kan vinden."
Veenhoven heeft de bondscoach
Van Basten en Van 't Schip een
brief geschreven met het voor
stel zijn couplet voor aanvang
van interlands te laten zingen
door het Nederlands elftal, 'in
een pittig marstempo, zoals eer
tijds de soldaten van de Prins
van Oranje in de Tachtigjarige
Oorlog'. Hij. schrijft: „Zien jul
lie onze jongens daar staan,
Marco en John? Op 11 juni in
Leipzig. Voor het oog van de he
le wereld. Niet langer apathisch
en los-van-elkaar, maar
lijf-aan- lijf,- linkerarm om
schouder van teamgenoot gesla
gen, rechterhand op het hart,
het hoofd trots geheven, uit vol
le borst het fonkelnieuwe cou
plet zingend. Eén geheel, één
bonk kracht, de strijdlust knet
tert er vanaf!
Antwoord
Na enig aandringen heeft Veen
hoven antwoord gekregen van
perschef Kees Jansma van de
KNVB. In een e-mail laat hij we
ten dat de 'ideeën en visie' van
Veenhoven 'tussen alle andere
werkzaamheden door' zijn be
sproken met de twee bonds-
coaches. „Zij waren bijzonder
verrast door de wijze waarop en
de toewijding waarmee u met de
beleving van een voetbalwed
strijd aan de slag bent gegaan",
aldus Jansma. Toch kunnen ze
niet aan Veenhovens verzoek
voldoen, meldt hij, omdat de spe
lers zelf bepalen of ze het volks
lied willen meezingen of niet.
„In de ogen van de moderne
coach is 'het van wezenlijk be
lang dat elf individuen, welis
waar binnen het uitgestippelde
voetbaltechnische strijdplan, de
ruimte krijgen hun eigen keuzes
te maken."
Belachelijk, zo'n antwoord,
vindt hij. „Er moet daar iemand
opstaan die tegen die spelers
zegt: 'Zingen.' Waarom niet
ouderwets de zweep erover? Wie
niet meezingt, op de bank."
Maar Veenhoven is niet voor
één gat te vangen. Hij heeft zijn
couplet als verjaarsdagscadeau
opgestuurd aan koningin Bea
trix. „Met een flinke kat aan de
KNVB, dat begrijp je wel." De
ze week kreeg hij antwoord. De
algemeen secretaris van Hare
Majesteit de Koningin bedankt
Veenhoven en antwoordt dat
'toezending van de tekst voor
een nieuw couplet van het Wil
helmus op prijs is gesteld'.
Dat is meer dan een standaard
brief, weet Veenhoven zeker.
„Dit betekent dat de koningin
mijn couplet heeft gezien, heeft
gelezen, er iets over heeft ge
zegd. Ik beschouw het als in
stemming." De brief van het ko
ninklijk huis heeft hij inmiddels
doorgestuurd aan de KNVB.
Met op de envelop twee woor
den: ter overdenking.
De pogingen om zijn vers bij in
terlands gezongen te krijgen,
geeft hij niet op. „Stel je voor,
een groot koor op het voetbal
veld, alle spelers en supporters
die meezingen, de ontroering
die dan toeslaat, dan heb je de
wedstrijd al bijna gewonnen."
dicht kunt raken, wat is daarop te
gen?"
Johanna W. is het pseudoniem van Jo-
pie Adriaanse-Roelse uit Goes. Van
haar is net in eigen beheer de bundel
Bladeren door de seizoenen versche
nen, waarin ze in poëzie een compleet
jaar doorloopt, met veel aandacht voor
diverse omgevingen en de weersomstan
digheden.
„Als kind hield ik al veel van gedich
ten. Een jaar of acht geleden ben ik er
wat meer mee gaan doen, maar ik deed
dat vooral voor mezelf. Alleen een paar
kennissen wisten dat ik poëzie
schreef." Ze ontwikkelde zich mede
door haar betrokkenheid bij de Zeeuw
se schrijversvereniging Pennevreugd.
Op de harde schijf van haar computer
staat inmiddels een groot aantal gedich
ten. Recent besloot ze die in rubrieken
onder te verdelen en bundeltjes te gaan
maken. Het eerste resultaat was Kind
van de zee. Dat was oorspronkelijk be
stemd voor familieleden, maar kwam
later ook in de boekhandel en de VW
in haar geboorteplaats Domburg te lig
gen.
„Tot mijn verbazing werden daar 55
exemplaren van verkocht. Ook kreeg ik
er best aardige reacties op. Dat heeft
me ertoe gebracht mijn territorium wat
uit te breiden." Dat ze op de goede weg
is, bleek vorige maand wel uit haar no
minatie voor de Landelijke Gedichten
dag Poëzieprijs, met haar inzending On
derweg. Een 'sterk vers', aldus de jury:
'kort maar krachtig, sterke beelden'.
In Bladeren door de seizoenen vergaar
de ze materiaal uit de afgelopen vier
jaar. „Sfeer treffen vind ik heel belang
rijk in mijn gedichten. Ik probeer te be
reiken dat de lezer ervaart wat ik zelf
ook ervaren heb. Door te spelen met
taal, kun je een bepaalde emotie oproe
pen."
Ze kan eindeloos sleutelen aan een ge
dicht. „Het is pas af als ik er helemaal
tevreden over ben. Ik zit heel veel te
plussen en te minnen voordat het klaar
is, maar het moet wel lijken of het een
makkie was, of het in één keer is neerge
pend."
Boek: 'Bladeren door de seizoenen', ge
dichten van Johanna W., met illustraties
van de in Goes opgegroeide Caroline
Stroeks. Uitgave in eigen beheer, €7,95.
Verkrijgbaar bij De Koperen Tuin en Het
Paard van Troje in Goes, De Drukkerij in
Middelburg en Read Shop in Domburg
Jopie Adriaanse-Roelse alias Johanna W. noemt zich geen grote dichter. Deson
danks heeft ze succes met haar bundels „Dat je mensen met een gedicht kunt ra
ken, wat is daarop tegen?" foto Willem Mieras
door Rolf Bosboom
GOES - Ze wil zich niet meten met de
grote dichters. „Ik weet dat ik een
trapje lager zit, maar ik denk dat er
best veel mensen zijn die poëzie op dit
niveau kunnen waarderen", zegt Jo
hanna W. „Ik ben het er niet mee eens
dat alleen onverkoopbare poëzie goe
de poëzie is. Dat je mensen met een ge-
