Avontuurtjes rond
het Veerse Meer
Echte bikkels verven in de vrieskou
23
Man en Paard
dinsdag 7 februari 2006
Landgoed Rijckholt in natuurpark Noord-Beveland tussen Geersdijk en Kortgene. Rob Bakker van het natuurpark én voorzitter van de Stichting Avontuurlijk Veerse Meer,
meent dat de toerist behoefte heeft aan verscheidenheid. Door samenwerking kunnen de activiteiten gezamenlijk worden gepresenteerd. foto's Dirk-Jan Gjeltema
Zo'n vijftien kleine
re ondernemers
werken sinds enige
tijd samen in de stich
ting Avontuurlijk Veer
se Meer. Ze houden
zich bezig met platte-
landstoerisme en (spor
tieve) vrije tijdsbeste
ding. Door de handen
ineen te slaan willen
ze hun 'producten' be
ter in de markt zetten.
Dat wordt onder meer
zichtbaar door het uit
geven van het blad
Avontuurlijk Veerse
Meer.
Belangrijk is dat bezoe
kers aan het gebied
rondom het Veerse Meer
duidelijk wordt dat er
veel meer te beleven valt
dan zeilen en surfen, stelt
voorzitter Rob Bakker
van de stichting Avontuur
lijk Veerse Meer. „Onze
groep richt zich op een
aanbod dat buiten zee en
strand ligt. Het zijn vrij
wel allemaal ondernemers
die de recreatie erbij
doen, niet de grote jon
gens zoals bijvoorbeeld
Roompot."
Kenmerkend noemt Bak
ker het plezier dat de deel
nemers in de stichting heb
ben in hun activiteiten.
„Iedereen vindt het leuk
en weet dat hij er niet het
grote geld mee kan verdie
nen. Maar er kan voor de
toerist wel een interessant
aanbod uit voortkomen."
Aan die verscheidenheid
is behoefte, meent hij.
Voorbeelden zijn: zeil-
school, fluistersloepen,
boomgaardterras,
kunst-minicamping, na
tuurpark, bruine vloot,
zelfplukkerij. Door samen
werking kunnen de activi
teiten gezamenlijk wor
den gepresenteerd. Niet
iedereen hoeft op eigen
houtje bekendheid probe
ren te verwerven.
Bakker (zelf van natuur
Proef- en demonstratieboerderij De Rusthoeve in Colijnsplaat.
park Noord-Beveland bij
Geersdijk) ziet ook goede
mogelij Wieden voor combi
naties en arrangementen.
Zo kan voor de bezoekers
een aantrekkelijk keuze
programma ontstaan. Bij
voorbeeld een kano huren,
lunchen in de boomgaard,
op de fiets het gebied ver
kennen en afsluiten met
een tochtje in een fluister-
sloep. Een strip- of kor
tingskaart, waarbij naar
elkaar verwezen wordt,
staat ook op de wensen
lijst.
Bakker erkent dat de
naam Avontuurlijk Veerse
Meer best wel ambitieus
is. Bij het Veerse Meer
denk je niet meteen aan
wild-watervaren of berg
beklimmen. Hij moet er
wat om lachen. „Wat is
avontuurlijk? Het is een
beetje lastig te omschrij
ven, maar kanoën in de
kreken kan ook avontuur
lijk zijn. We zoeken het
niet in het spectaculaire
en richten ons op mensen
die iets anders willen in
hun vakantie en het bui
tengebied willen leren ken
nen."
De stichtingvoorzitter
maakt duidelijk dat er
veel van wat er in het lan
delijk gebied aangeboden
wordt, onbekend is. „Er
zijn een heleboel enthou
siastelingen, die allerlei
leuke dingen doen, terwijl
de toeristen niet weten
dat ze er zijn. Je moet ze
dus op het spoor zetten, ze
hapklare brokken aanbie
den."
Trend
Volgens Bakker is er dui
delijk een markt voor.
„Buitengebied is een
trend, zeker als je kijkt
naar de groep vijf
tig-plus." Hij onder
streept dat daarbij wel
steeds de kleinschaligheid
goed in de gaten gehouden
moet worden. „Daar heb
ben mensen juist behoefte
aan." Het aanbod toegan
kelijker maken voor de po
tentiële bezoekers staat
voorop bij het maken van
het speciale Avontuurlijk
Veerse Meer-magazine,
dat de stichting in april
uitbrengt. „Het is een doel
matige manier van acquisi
tie bedrijven, zonder dat
je de kleinschaligheid uit
het oog verliest. We doen
het in samenwerking met
de stichting Marketing en
Promotie Zeeland-Delta
en we hebben subsidie ge
kregen in het kader van
Vitaal Platteland Zeeland.
Dat maakt het allemaal
makkelijker", aldus Bak
ker.
Het blad is bedoeld voor
het hele resterende jaar
2006. Meevaller is dat er
veel adverteerders gewor
ven konden worden. De
omvang is meteen fors: 92
pagina's en het.blad
wordt tweetalig, Neder
lands en Duits. Bakker is
ermee in zijn nopjes. Voor
waarde voor succes is wel
dat het tijdschrift ruim
verspreid kan worden.
Niet alleen via de deelne
mers in de stichting, maar
via alle toeristische accom
modaties rondom het Veer
se Meer en ook in super
markten.
Thema's
Bakker wijst erop dat het
magazine geen accommo-
datiegids wordt. „Wij mel
den alleen evenementen
en activiteiten, we richten
ons in eerste instantie op
de toerist die al in het ge
bied is." De informatie is
verdeeld over een aantal
thema's, zoals fietsen,
paardrijden, op de boerde
rij, varen, wandelen, nazo
meren, eten en drinken
(met inbegrip van streek
producten). Ook aan ver
haaltjes over het gebied
zelf wordt gedacht.
Er is subsidie voor twee
jaar aangevraagd. Dat is
nodig, vindt Bakker, om
dat het slagen van het pro
ject niet in een seizoen ge
meten kan worden. De uit
gifte van het tijdschrift be
schouwt hij overigens als
een begin. Van daaruit
moeten meer activiteiten
van de stichting groeien.
„Het blad is een middel
om verder te gaan." Daar
bij denkt hij onder meer
aan gezamenlijke arrange
menten, een bezoe-
kers-knipkaart en het op
zetten van nieuwe dingen,
bijvoorbeeld een fietsrou
te langs de mooiste plek
jes rondom het Veerse
Meer.
Rinus Antonisse
Poëzie die zo fraai verzorgd
en grafisch verantwoord is
uitgegeven als de dichtbundel
Man en Paard van Nelleke Mal-
jaars, verleidt onmiddellijk tot
lezen. De vormgevers die zich in
'Snowball' hebben ingesneeuwd
en de illustratrice, Hella Jans,
verdienen een compliment voor
af. Zij geven er blijk van dat ze
de inhoud verstaan hebben en
ze bieden voldoende beeld
spraak voor de lezer en kijker
om hun eigen visie te vormen.
Titel en naam worden helder
vermeld (man en paard wordt
meteen genoemd), verder geeft
de wazig-olijfgroene illustratie
op de blauwe omslag een beeld
te zien van twee kinderbenen
met de hielen naar de kijker ge
richt alsof de gestalte zich af
wendt van deze kijker om haar
eigen gang te gaan. Door deze
illustratie heen staat een ge
dicht afgedrukt, half niet lees
baar. Het half leesbare maakt je
nieuwsgierig naar de rest van de
tekst. Dat betekent de bundel
openen, het gedicht van de om
slag opzoeken, het gedicht wil
len lezen en tenslotte de bundel
in zijn geheel willen kennen en
zelfs willen bezitten.
En zo hoort het ook. Poëzie is
net als een gouden of zilveren
sieraad dat aanlokkelijk in een
fraaie vitrine te pronk moet lig
gen. Je betaalt er gi'aag de prijs
voor die je ervoor over hebt. Dat
is nooit te veel. Nog geen vijf
tien euro is voor de liefhebber
van 'sieraden' een kleine prijs.
Bij deze bundel vroeg ik me af:
wat is de poëzieliefhebber voor
iemand? Is hij een elitaire fijn
zinnige estheet die graag getrof
fen en geboeid wordt door bij
zonder taalgebruik? Is hij een
zoeker naar levenswijsheid in
religieuze en filosofische zin?
Niet in de lange volzinnen van
het proza, maar in de bliksemin
slag van de versregel?
Ieder mens zou een poëzielief
hebber moeten zijn. Men ver
geet dikwijls dat poëzie gewoon
gemaakt wordt van taal. De oor
spronkelijke betekenis van
poëet is maker. Taal is het be
langrijkste bezit van de mens.
Taal maakt de mens, taal is de
mens. Taal onderscheidt hem
van de rest van de wereld. De
dichter is de taalgebruiker bij
uitstek. Hij experimenteert met
alle facetten van de taal, met
haar klank en haar betekenis.
Voor de dichter is een woord
een verzameling van betekenis
sen en tevens een mogelijkheid
tot klank waarmee hij elke ge
luidsbarrière kan doorbreken.
Om het in beeldtaal te zeggen:
hij slaat met de toverstok van de
taal water uit de rots, hij diept
er goud en diamanten mee op
uit de aarde, hij duikt er parels
mee op uit de zee.
Om het gedicht 'Man en Paard'
uit de gelijknamige dichtbundel
van Nelleke Maljaars goed te
verstaan is het nodig de hele
bundel even onder de aandacht
te brengen.
De bundel bestaat uit drie afde
lingen: 1 Wording, 2 Binding, 3
Loslaten. Elke afdeling wordt
voorafgegaan door een aquarel
van de beeldende kunstenares
Hella Jans. Deze illustraties zijn
veel meer dan alleen kleurige
toevoegingen bij de tekst. Voor
de aandachtige lezer zitten ze
vol betekenissen in relatie tot de
gedichten. De prent bij de afde
ling 'Wording' zit vol heimelijke
toespelingen op het milieu waar
uit de gedichten ontstaan zijn.
Verwijzingen
De lege stoelen, de taboeretten,
het orgeltje, de vage notenbal
ken op de achtergrond, de
'klank'guirlandes aan de rand,
het zijn allemaal verwijzingen
naar de bigotte orthodox Chris
telijke sfeer waarin de dichteres
is opgegroeid. Vanaf het eerste
gedicht al is de breuk van de
dichteres met deze bigotte we
reld evident. Wat ervan rest zijn
lege stoelen en franje van melan
cholische herinneringen.
Zo versluierd en vol halftinten
als de beeldtaal van de illustra
ties is, zo openlijk en direct is de
taal van de gedichten. Het zijn
eensdeels contrasten die elkaar
versterken, anderzijds openba
ren de gedichten en illustratie
elkaar. De gedichten noemen
man en paard, de prenten dui
den enkel aan, voorzichtig en on
bestemd. Als zodanig vullen ze
elkaar ook prachtig aan.
Ik beperk me tot het titelgedicht
van de bundel. De titel 'Man en
Paard' is metaforisch van toe
passing op de hele bundel. Ieder
gedicht is een kort verhaal, een
beknopt verslag van een voorval
in het leven. Dikwijls zijn de
emoties erin voelbaar, maar al
tijd zijn de 'verhalen' levens
echt, onverhuld, authentiek en
vitaal. Ze zijn voor iedereen di
rect herkenbaar en inpasbaar in
elk mensenleven.
Het bijzondere en tevens het pa
radoxale van dit gedicht 'Man
en Paard' is dat het inhoudelijk
gaat over de onmacht van de
dichter om man en paard te noe
men.
Gedachten worden achtergela
ten als schimmen, het zijn woor
den in de mist. Het woord is nog
geen vlees geworden. Maar die
schimmige gedachten blijven te
rugkomen en je inhalen en ze
trekken zich niets aan van wet
en regel. Ze halen je links in, de
plaaggeesten, de deugnieten, de
aso's! Dat beeld van links inha
len vind ik nou een dichterlijke
vondst die trefzeker de moed
wil, de pesterigheid en de irri
tante haastigheid weergeeft van
gedachten die je niet met rust
willen laten. Aan zulke vond
sten herken je de ware dichter.
Vleselijk
'Dan gaat het spoken', sluit de
dichteres de eerste fase van het
denkproces af. En tevens opent
ze ermee de volgende. Hoe onge
richt en fragmentarisch de ge
dachten nog zijn, toch worden
ze voelbaar. Ze worden vlese
lijk, zou ik bijna zeggen: ze 'strij
ken langs je benen'. Ook dat is
weer zo'n vondst die een tekst
tot een gedicht maakt. Gedach
ten en woorden hebben niet al
leen met het hoofd te maken; ze
raken het hele lichaam, van top
tot teen. In de slotfase is de ge
dachte tot klank gebracht. Het
is woord geworden, maar het
zijn nog woorden, die ver weg
klinken in de mist. 'Nog is het
hoge woord niet gesproken' (Ro
land Holst). De dichter moet
nog de moed opbrengen het ge
dicht te voltooien.
Maar je kunt dit gedicht ook le
zen als de expressie van elk crea
tief proces. Verder ook van een
meer psychologisch proces: de
moed opbrengen om je gedach
ten duidelijk te verwoorden, om
voor je mening uit te komen, om
man en paard te noemen. In rela
tie tot de inhoudelijke kant van
deze gedichten: het proces van
'Binding' afd. 2, en van 'Losla
ten' afd. 3, van de hersenschim
men van het verleden, is dit een
cruciaal gedicht.
In concreto betekent dit de afre
kening met de onwetendheid en
de onschuld van de jeugd. Het
betekent ook de bevrijding van
de knellende banden van een
streng orthodoxe geloofs- en le
vensopvatting.
Hiervan zijn deze teksten een ge
slaagde dichterlijke getuigenis,
soms vlammend van verontwaar
diging en protest, soms vol hu
mor en begrip voor wat wezen
lijk is in het leven.
Ik wens deze gedichten veel le
zers toe.
Lou Vleugelhof
De kinderboerderij
aan de Evertsenlaan
in Terneuzen is een
drukbezochte plek.
Evdh brood brengen
voor de dieren, even
eruit met de kinderen,
even een ommetje ma
ken. Verstandelijk ge
handicapten van de
stichting Tragel ver
zorgen de dieren en on
derhouden de stallen.
In deze rubriek weke
lijks bericht over het
wel en wee op de Ter-
neuzense kinderboer
derij.
Werknemers van Dethon bezig met het schilderen van de schuren
op het terrein van de kinderboerderij. foto Peter Nicolai
Je hebt bikkels en je hebt bik
kels. De eerste categorie rept
bij het haardvuur stoer dat over
een paar maanden, als de zon
weer iets meer de dienst uit
maakt, de kozijnen een dikke
lik verf krijgen. De andere
groep voegt meteen de daad bij
het woord. Voor een beetje vries
kou deinzen de medewerkers
van reïntegratiebedrijf Dethon
niet terug. En dus krijgen alle
stallen op de kinderboerderij de
ze weken een grondige verf-
beurt.
Gure wind, uitsneeuwende mist,
keiharde grond? Ach, daar valt
best mee te leven, vinden de
Dethon-medewerkers. Zij ver
zetten de voorbije weken bergen
onderhoudswerk. Na de paar
denstallen en de hooischuur is
nu de grootste schuur aan de
beurt. „Ik weet het, het is koud.
Maar ze moesten nu werk heb
ben. Eerst kwamen ze elke don
derdag en vrijdag met vier man
nen, maar de groep is inmiddels
uitgebreid tot acht mensen. En
het is natuurlijk niet de bedoe
ling dat zij hier maar een beetje
lanterfanten. Zij doen daarom
dingen waaraan we zelf niet toe
komen", vertelt beheerster An-
gelique. De schuur is afgezet
met hekken, om te voorkomen
dat bezoekers besmeurd het ter
rein weer verlaten. Dat is trou
wens geen overbodige luxe. Het
mag dan erg koud zijn, maar de
boerderij heeft deze winter over
visite niet te klagen. Vooral na
dat begin vorige maand in de
krant een berichtenstroom over
de financiële problemen van de
Stichting Kinderboerderij op
gang kwam, is het aantal bezoe
kers toegenomen. Is het niet om
zomaar eens naar de dieren te
kijken, dan is het wel om een
gift te doen. De stichting komt
jaarlijks dertigduizend euro te
kort voor de exploitatie van de
kinderboerderijen in Terneuzen
en Clinge. „Ileel veel mensen le
ven met de boerderij mee. Zo is
er bijvoorbeeld een wat ouder
vrouwtje, dat hier bijna elke
week even binnenstapt. Telkens
stopt ze ons wat kleingeld in de
handen. Voor in de giftenpot. Al
les wat ze kan missen, geeft ze
aan de kinderboerderij, zei ze
laatst. Lief toch? Ze had zelfs
een collecte in haar flat gehou
den", zegt Angelique.
Dankzij eerdere donaties is vori
ge week een terras aangelegd
voor rolstoelgebruikers. In het
houtatelier van de Stichting Tra
gel in Axel wordt momenteel ge
werkt aan een zandtafel, zodat
rolstoelers straks op het terras
met zand kunnen kliederen.
„Eerst dachten we dat zo'n zand
tafel zeker tweeduizend euro
kostte. Die prijs stond in ver
schillende boeken, maar we kun
nen het nu in houtatelier laten
maken. Dat scheelt een heleboel
geld. De zandtafel is dus op
komst, maar nu is het weer spa
ren voor een nieuwe glijbaan.
Cliënt Maarten heeft onze oude
glijbaan vorige week afgebro
ken, omdat een inspecteur het
toestel had afgekeurd. Er zat
een gat in het houtwerk, waar
door de glijbaan niet meer aan
de strenge veiligheidsregels vol
deed", aldus beheerster Andrea.
Voorlopig moet de boerderij het
dus met een speeltoestel minder
doen. En wellicht wordt ook het
aantal bomen uitgedund, want
de natuurliefhebbers van vereni
ging De Steltkluut nemen deze
week op het terrein al het groen
onder de loep. Bomen die ziek of
dood zijn, worden op een stapel
gegooid. Waarna de echte bik
kels zich weer in het zweet mo
gen werken om de stammen in
mootjes te hakken.
Raymond de Frel
