Houten huizen veroveren het land
Met lobelia' s de winter door
Milka-woning uit Litouwen
Stoere romantiek
in Engels eiken
Een Ests huis trekje
aan als een warme trui
W 9
Buiten koken
Stofzuigen
Kraan
Designhal
zaterdag 4 februari 2006
Als het aan tuinkenners ligt, ko
ken wij dit jaar allemaal buiten.
Natuurlijk komt de ouderwetse
barbecue tevoorschijn, maar in
de tuin schijnt nu ook een com
pleet fornuis te horen staan. Vol
gens producent van tuinmeubi
lair Bowisse - die een robuuste
houten buitenkeuken op de
markt brengt - treden wij daar
mee in de voetsporen van de Au
straliërs. Daar is buiten koken
een heuse levensstijl. Maar ja,
daar schijnt de zon ook vaker
dan bij ons. Het bedrijf is van 9
tot en met 12 februari te vinden
op de Outdoor Kookfair in Zwol
le. Het evenement van de Dutch
Barbecue Association is gekop
peld aan de tuinbeurs Tuinidee.
De beurs vindt plaats in de IJs-
selhallen, Rieteweg 4 in Zwolle.
Informatie: www.outdoorkook-
fair.nl
Zet er een Landrover bij of
een oude Austin Healy; een
paar wellies bij de deur en een
waxcoat aan de haak. Laat een
Yorkshire terriër rondlopen en
je waant je in Engeland. Maar
dit is Broekhuizen, onder de
rook van Meppel. En de hout
bouw is weliswaar van Engels
eiken, maar gewoon door plaat
selijke timmerlieden in elkaar
gezet.
Stoerheid en romantiek hangen
in de lucht. „Zowel mannen als
vrouwen kunnen hier verliefd
op worden", meent Mira Bloe
men, directeur van English Heri
tage Buildings. Samen met haar
man Ren verkoopt zij deze stoe
re romantiek in Nederland; en
met groeiend succes. „Mensen
herkennen steeds meer de solide
kwaliteit van eiken."
Het concept van English Herita
ge Buildings - niet te verwarren
met gelijknamige badkamerac-
cessoires en de bekende 'trust' -
is ontwikkeld door een Engelse
architect, die vaak betrokken
was bij verbouw en restauratie
van landgoederen.
„Daar kwamen dan steeds nieu
we bijgebouwen bij, zoals gara
ges, tuinkamers, ateliers en paar
denstallen." De architect stan
daardiseerde die bouw. Op basis
van dwarsdoorsneden en profie
len kan een ontwerp gemaakt
worden dat vaksgewijs kan wor
den uitgebreid. Van een eenvou
dige open tweevaksgarage tot
een gastenverblijf met meerdere
kamers, alles wordt met eiken
palen en schoren gebouwd. En
met de traditionele pen-gatver-
bindingen. Er komt geen spijker
aan te pas.
Het echtpaar Bloemen kwam in
aanraking met English Heritage
Building via een advertentie in
een oldtimerblad, waarin impor
teurs voor de Benelux werden
gezocht. „In Nederland wordt
wel steeds meer gebouwd, maar
dat is vooral houtskeletbouw
naar Fins of Zweeds voorbeeld
met vurenhout als basis. Eiken
hout is weliswaar veel duurza
mer en sterker, maar ook aan
zienlijk duurder. Dus kostte het
wel enige moeite de scepsis van
klanten te overwinnen."
Maar dat lukt steeds beter. Ze
ker in een landelijke omgeving
van bijvoorbeeld Drenthe pas
sen de Engelse landschapsstijl
en grijs eiken misschien wat be
ter dan de Scandinavische stijl
van naaldhout en blauw, geel en
rood.
„Voor de Nederlandse markt
hebben we het concept wel
enigszins aangepast, vooral bij
de dakbedekking. Waar men in
Engeland vooral werkt met
shingles, passen we hier vooral
dakpannen en soms riet toe. Je
kunt natuurlijk ook wisselen in
gevelbekleding, met verschillen
de houtsoorten of zelfs andere
materialen."
Bij English Heritage Buildings
werken ze volgens het principe
dat het frame van het gebouw
een gegeven is, maar dat de ver
dere invulling volledig door de
klant bepaald kan worden. „Al
les wordt in Engeland gemaakt
op basis van de bouwtekening
die we met de klant hebben op
gesteld. In de fabriek in Woods
Corner, East Sussex, wordt het
gebouw op proef gebouwd,
waarna het als pakket naar Ne
derland wordt gestuurd."/GPD
Informatie: English Heritage
Buildings www.ehbp.nl
Wonend in Baarn kregen
Herman en Jolanda van
Vliet behoefte aan de rust van
het platteland. Samen met hun
vier kinderen gingen zij op zoek
naar een huis in de buurt van
zijn broer en moeder in het noor
den. Zij stuitten op een stuk
grond met een bouwval in Doe-
zum. Daar maakten zij hun
droom waar: het huis is af.
Nu kunnen zij oude fruitrassen
telen en zeldzame veerassen fok
ken en later misschien zelfs
pleegkinderen opvangen. „Ik be
schouw dit huis als een gift",
zegt Herman van Vliet. Het hou
ten huis moest uit Estland ko
men. „Voor mijn werk als
marktontwikkelaar kwam ik
vaak in Estland. De huizen spra
ken me aan. Toen we wat meer
geld hadden, besloten we te im
porteren."
Drie vrachtwagens met 'logs',
houten balken, lieten ze uit het
Guido Bruinsma foto GPD
Guido Bruinsma kreeg ge
noeg van het volleyballen
en wilde iets anders. Toen hij
een oud-volleybalcollega uit Li
touwen tegenkwam die hem op
de houten huizen wees, besloot
Bruinsma een kijkje in Letland
voormalige Oostblok aanruk
ken. Een aannemer uit Dokkum
had in september de fundering
gelegd. De eerste houten balk
was een secuur werkje, daarna
was het een kwestie van stape
len. Tussen de balken kwam
vlas, als isolatiemateriaal. Bin
nen vijf weken stond de woning
overeind.
Van Vliet gebruikt zijn eigen
huis als showmodel; hij ver
koopt de loghouses namelijk
ook. Het hout, de aannemer en
de bouwers regelt hij voor ieder
een die ook een huis uit Estland
wil. „Er zijn inmiddels al wat
mensen komen kijken, en zij wa
ren heel enthousiast." Over de
prijs kan hij weinig zeggen.
„Een loghouse is niet goedkoop.
Maar de uiteindelijke kosten
hangen van veel zaken af. Of er
geheid moet worden bijvoor
beeld."
Van Vliet is blij met zijn nieuwe
optrekje. „Het is een heerlijk
huis, je trekt het aan als een
warme trui. Iedere keer als ik
rond het huis loop, verbaas ik
me weer", zegt hij.
De verwarmde vloer is van ter
racotta, verder is bijna alles
van hout. De wanden, de keu
ken, zelfs de douchecabines.
Van Vliet houdt van natuurlijke
materialen. „Hout is heel ge
zond. Het is vochtregulerend en
isoleert goed. Er zit geen radio
activiteit in, zoals in steen. Bo
vendien is een houten huis snel
te bouwen. En de sfeer natuur
lijk hé?"
Je zou verwachten dat er veel
tijd in het onderhoud van een
houten huis zit, maar volgens
Van Vliet valt dat reuze mee.
„De balken zijn allemaal geïm
pregneerd tegen schimmels. Het
eerste jaar moet je twee keer
beitsen, het jaar daarop nog een
keer om de ontstane scheuren te
bedekken. Daarna hoeft het nog
maar een keer in de vijf jaar.
Dat klinkt veel, maar kozijnen
van een stenen huis opnieuw
verven kost evenveel tijd." En
het rieten dak? „Dat gaat zeker
veertig jaar mee. "/GPD
Informatie: www.huizenvan-
hout.nl
en Litouwen te nemén. Hij zag
er wel brood in. „Ik vind houten
huizen een mooi product", zegt
Bruinsma. „Je bespaart 40 pro
cent op de energiekosten, omdat
ze erg goed geïsoleerd zijn. En
het is gezonder wonen. Boven
dien zijn de huizen erg degelijk
gebouwd."
Het blauwpaarse huis van de fa
milie Wieggers valt meteen op
tussen de bakstenen woningen.
„Tja, die kleur", lacht Jos Wieg
gers; „Dat was wel gewaagd.
We wilden eigenlijk wit met
geel, maar dat mocht niet van
de gemeente. Hier vlakbij de
kust vonden we een mariene
kleur erg leuk. In het dorp vra
gen ze vaak: Hé, ben jij van die
Milka-woning?"
De houtskeletwoning is ge
maakt van houten panelen te
gen een laag van stucwerk, osb
en gipsplaat. Bruinsma ver
koopt ook houtstapelbouw-hui-
zen: balken die op elkaar zijn ge
stapeld.
Al een tijdje wilde de familie
graag een houten huis. Toen ze
op de website van Bruinsma te
rechtkwamen, zagen zij dat Li
touwers goedkoper konden bou
wen dan Duitsers. „Waar begin
nen we aan, dachten we in het
begin soms. Het bouwen van
een huis is toch vrij emotioneel.
Maar de bouwvakkers uit Litou
wen werkten keihard en heel
precies. Nederlandse bouwers
zie je na vier uur 's middags niet
meer werken. De Litouwers
werkten van zeven tot zeven. In
tien weken stond het huis over
eind. En bovendien: ze floten
niet naar vrouwen."
Een huis uit Litouwen importe
ren, mag dat zo maar? „Er zijn
geen speciale vergunningen
voor nodig", zegt Bruinsma.
„En de tewerkstellingsvergun
ning is net afgeschaft. De wonin
gen moeten natuurlijk wel vol
doen aan alle Nederlandse eisen
van het bouwbesluit. Ze worden
opgeleverd door de Vereniging
Eigen Huis."
De woning van Wieggers kostte,
cascogereed, 107.000 euro. Dat
is inclusief dakpannen, houten
vloer op de bovenverdieping, ter
ras, balkon, ramen en binnen
deuren. Het huis is gemaakt van
de houtsoort Siberisch spruce;
terras en balkon zijn-van lariks-
hout. Wieggers en zijn gezin wo
nen er zes weken en voelen zich
al helemaal thuis. „Het huis had
meteen sfeer", zegt hij ./GPD
Informatie: tel. 06-222302086 en
www.vg-loghouses.nl
Je kunt lobelia's grofweg in
twee groepen verdelen: de
eenjarige soorten met honder
den kleine azuurblauwe bloem
pjes, die je vaak in bloembak
ken en hanging baskets ziet en
de min of meer winterharde
soorten die soms een hoogte van
wel anderhalve meter bereiken.
Over die laatste, winterharde
groep wil ik het hebben want
over hangmandjes schrijf ik niet
graag. Misschien heb ik er te
vaak mijn hoofd aan openge
haald.
De bekendste vaste plant lobe
lia is Lobelia cardinalis, een
vochtminnende soort uit
Noord-Amerika. Lobelia cardi
nalis bloeit met spinachtige,
bloedrode bloemen in de nazo
mer en sterft in de winter terug
tot een sappige, groenblijvende
rozet. De stevige bloemstengel
wordt - in vochtige grond ten
minste - een meter lang. Die
groenblijvende rozet is het zwak
ke punt van deze lobelia, want
alles wat 's winters boven de
grond blijft, is kwetsbaar. Alles
van waarde is weerloos, niet
waar? Zo komt het nogal eens
voor dat de bladrozetten van Lo
belia cardinalis de winter niet
overleven. Hetzij doordat ze be
vriezen en anders wel wegrot
ten. Je kunt daar wel wat aan
doen door de planten 's winters
af te dekken, maar ook dat stel
len ze niet op prijs. Dus: dek er
op als het vriest en er weer af
als het dooit. Zo blijf je ook
's winters actief in de tuin. Slak
ken zijn dol op Lobelia cardina
lis en het is bijzonder navrant
als je ontdekt dat de slakken in
het voorjaar de planten oppeuze
len nadat je ze met veel zorg
door de winter hebt gecoacht.
De meest gekweekte cultivar is
'Queen Victoria', met bieten-
rood blad en bloedrode bloe
men.
Terwijl Lobelia cardinalis dus
een zorgenkind is, bestaan er
wel degelijk lobelia's die met
het grootste gemak te kweken
zijn. Zo'n probleemloze soort is
Lobelia siphilitica, met kleine
blauwe bloemen die wat wegval
len in een overdaad aan fris
groen blad.
Lobelia siphilitica is door kwe
kers met Lobelia cardinalis ge
kruist, in een poging om de
mooie rode kleur van de laatste
te koppelen aan de winterhard-
heid van de eerste soort. Dat is
niet gelukt. Een beetje dan,
want de nakomeling van beide
ouders, Lobelia x gerardii, is
wel winterhard maar niet rood.
Lobelia x gerardii, die u meestal
zult tegenkomen onder de naam
'Vedrariensis' bloeit met bloe
men in een weinig interessante
schakering van paarsblauw.
Maar je kunt die fletse bloemen
wel wat oppeppen door er bij
voorbeeld knalgele rudbeckia's
naast of voor te planten.
Een aardige, wintei'harde, maar
onbekende soort is Lobelia laxi-
flora var. Angustifolia, een
mondvol voor een bijna heester
achtige plant met buisvormige
bloempjes die van buiten koraal
rood en van binnen geel zijn. Op
afstand is het effect oranje. De
elegante blaadjes van de plant
zijn dun en spits. De bloeitijd is
lang, van juni tot oktober. Ter
wijl de meeste lobelia's van
vochtige grond, of zelfs van moe
ras houden, groeit deze laatste
soort liever op droge grond, op
een zonnige standplaats. De
plant wordt niet hoog, nauwe
lijks een halve meter, maar
groeit flink in de breedte. Een
vierkante meter mag je er wel
voor uittrekken.
Alle genoemde vaste plant-lobe-
Lobelia cardinalis.
lia's komen uit Noörd-Amerika,
maar de meest spectaculaire
van alle lobelia's komt van het
zuidelijk halfrond, uit Chili. Lo
belia tupa is een struikachtig
vertakte plant van anderhalve
meter hoog, met groot, grijsvil-
tig blad en baksteenrode, ge
helmde bloemen. Het is een van
die onmogelijke planten die in
de zomer, tijdens de groei, veel
water nodig hebben en in de
foto GPD
winter liever droog staan. Je
ziet dat wel vaker bij planten
van het voor ons verkeerde half
rond. Wat zij vragen is precies
het omgekeerde van wat wij
kunnen bieden. Maar mocht Lo
belia tupa onverhoopt de winter
overleven, dan is het viltige
blad in ieder geval niet aantrek
kelijk voor slakken.
Romke van de Kaa
Ook al werken niet alle exempla
ren even effectief,.de stofzuiger,
zonder stofzak is inmiddels inge
burgerd. LG komt met twee
nieuwe modellen waarvan de
zuigkracht volgens het bedrijf
altijd op niveau blijft. De appa-
raten passen automatisch de
zuigkracht aan op de hoeveel
heid stof. Die is dankzij een indi
cator afleesbaar, zodat zicht
baar wordt op welke plaats al
gezogen is. Een speciale borstel
moet er bovendien voor zorgen
dat huismijt uit onder meer ta
pijten en matrassen verdwijnt.
De dure variant (een stem geeft
aan of het stofreservoir vol is)
kost 399 euro, de goedkope 299
euro.
Rettangolo is de naam van een
nieuwe kraan in het assortiment
van Franke. Opvallend is het
strakke, vierkante ontwerp, dat
volgens de producent van roest
vrijstalen accessoires goed aan
sluit bij een moderne keuken.
De verschillende modellen zijn
ook verkrijgbaar in chroom. Het
goedkoopste model kost onge
veer 450 euro.
De entree van een huis zegt alles
over de bewoners. Daarom komt
het bedrijf Zack, vooral bekend
van design accessoires, met een
stijlvolle productlijn voor de
hal. Deze bestaat onder meer uit
spiegels (vanaf 132 euro), een
kapstok (355 euro), bijzettafel- jij
tje (215 euro) en krukje (255 eu- Ij
ro).
Een aantal artikelen is overi- i
gens moeiteloos toepasbaar in
andere ruimtes in huis. Informa
tie: www.zack.nl
Stapje voor stapje verkennen
de bouwbedrijven de wereld
van de 'log homes'. „Sinds de
overheid aannemers verplicht
20 procent meer hout in de
bouw te verwerken, merk je dat
er meer interesse is om te bou
wen met hout, Daarnaast is het
milieuvriendelijker", verklaart
redacteur Arjan de Heer van
het vakblad Houtwereld.
Op de website van de vereni
ging van houtskeletbouwers
(www.vhsb.nl) prijkt een lijst
met de namen van houtskelet
bouwers en houtskeletbouwtim-
merfabrikanten in Nederland.
Deze bedrijven bouwen alleen
houten skeletten, de rest van
het huis is van ander materiaal.
Drie bouwers/bewoners vertel
len over de geneugten van het
wonen in hout.
Herman en Jolanda van Vliet in hun loghouse in Doezum. foto Jan Willem van Vliet/GPD
Mira Bloemen, directeur van English Heritage Buildings, foto Kees van de Veen/GPD
