n kerk moetje geloven
In
zo
Godshuis van Groede
wordt bed breakfast
Alles wat recht lijkt
in dit huis is krom
WESDIJKHOMESTYLE
Kijk op: www.mooierhuis.nl
voor de 3D FOTO TOUR!
GARAGEDEUREN GEVELTECHNIEK «ZONWERING
TEL. 0111 417270 BURG. BOUMANSTRAAT 1 NIEUWERKERK (ZLD)
TT] Redactie bijlagen: 0113-315680
Wwww.pzc.nl
U.E-mail:redactie@pzc.nl
Postbus 314460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Noord- en Midden-Zeeland: 0113-315520;
Zeeuws-Vlaanderen: 0114-372770;
Nationaal: 020-4562500.
zaterdag 4 februari 2006
Als er hier iemand thuis
hoort, dan is Hij het
wel. Want op deze plek
werd jarenlang het geloof in
Hem en Zijn Vader bezon
gen en beleden door de
rooms-katholieke Groedena-
ren. Maar nu staat het for
se, puntgave Jezusbeeld er
al ruim een jaar verloren
bij, in een kerk zonder al
taar en orgel. Als het aan
Utrechtenaar Jan Ducaat
(42) ligt, dan komt daar ech
ter snel verandering in. Zijn
plannen om het godshuis
om te vormen tot woonhuis
met bed breakfast zijn in
een vergevorderd stadium.
En als die ingrijpende meta
morfose is afgerond, dan is
Hij ongetwijfeld een vaste
gast in zijn eigen huis.
De Sint Bavokerk in Groede staat al ruim een jaar leeg;
in het in 1861 gebouwde godshuis worden drie apparte
menten en een woonruimte gerealiseerd.
foto's Peter Nicolai
gewoonweg niet meer open te
houden. Dat is deels de eigen
schuld van de katholieken, want
met name de teruggang van het
kerkbezoek maakte een sluiting
onafwendbaar.
Droomhuis
Ducaat was al jaren op zoek
naar een markant gebouw. Na
een vakantie in Frankrijk be
sloot hij met zijn gezin nog een
weekje aan de
West-Zeeuws-Vlaamse kust te
vertoeven. Et voila, daar vond
hij zijn droomhuis. „Ik kon niet
bevroeden dat het een kerk zou
worden, maar het moest wel iets
aparts zijn. Ik heb koetshuizen
gezien, fabriekjes, scholen,
maar de prachtige sfeer in de
kerk in Groede pakte me met
een. En dat niet alleen, een ge
bouw wordt ook bijzonder ge
maakt door de locatie en de men
sen in de directe omgeving. Het
is mede daarom vooral niet de
bedoeling om de kerk vol met ap
partementen te stoppen. We heb
ben drie appartementen ge
pland, waarin zes tot acht men
sen kunnen overnachten. Meer
niet, want bezoekers moeten al
tijd het gevoel blijven houden
dat ze een kerk binnenkomen",
zegt Ducaat.
De Utrechtenaar, in het dage
lijks leven projectmanager bij
een automatiseringsbedrijf,
woont nu met zijn vriendin Hel-
la Breedveld, hun tweejarige
zoontje Iska en het afgelopen
woensdag geboren dochtertje
Kaato in een tussenwoning in
Utrecht-West. Drukke weg in
de buurt, bijna geen tuin, kort
om: een totaal andere situatie
dan hun nieuwe stek in Groede,
waar rust en ruimte regeren.
De openbare bestemming van
de kerk is inmiddels omgezet in
een woonbestemming, de eerste
bouwtekeningen zijn klaar en
de laatste eigendommen van de
kerk zijn uit het gebouw ge
haald. En dus kan Ducaat aan
de slag, zou je denken. Maar
waar begin je in hemelsnaam?
En wat laat je bijvoorbeeld in
tact? De buitenkant van de kerk
blijft in elk geval zo veel moge
lijk onberoerd, maar binnen
moeten logischerwijs de nodige
verbouwingen worden gedaan'
om tot een bewoonbare kerk te
komen.
Om zo maar wat praktische za
ken aan te stippen: een galm in
een kerk is mooi, maar na een
paar uur wordt het behoorlijk
irritant dat alles wat je zegt on
middellijk weerkaatst op je
trommelvliezen. En nog een hei
kel punt: hoe krijg je de kerk op
een financieel verantwoorde wij
ze warm? Het godshuis in de hui
dige staat laten is immers vra
gen om torenhoge rekeningen.
Ducaat: „Direct bij de entree,
aan beide kanten van het tegel
pad, komen drie volledig geïso
leerde appartementen met een
begane grond en eerste verdie
ping. Denk daarbij aan een con
structie waarbij je een doos in
een doos zet. Op die manier hoef
je dus niet altijd de hele kerk te
verwarmen. Aan de zuidkant,
waar tot voor kort het altaar
stond, gaan wij wonen. In feite
gaan wij huizen in een bestaand
pand bouwen, maar wel met oog
voor de'huidige vormen. Zo la
ten we het middengedeelte nage
noeg onberoerd. Vanaf dat punt
blijf je een prachtig zicht op de
gewelven in het dak houden.
Ook de bogen boven de apparte
menten blijven zichtbaar. Na
tuurlijk moeten er veel dingen
veranderen, maar uit respect
voor het gebouw willen we de
aanpassingen minimaal hou
den."
Zo blijft het zwart-witte tegel
pad in functie en ook de kerkto
ren blijft ongemoeid. Inclusief
de in 1560 gemaakte kerkklok,
die na de Tweede Wereldoorlog
naar de katholieke kerk werd
gebracht, omdat de Duitse bezet
ter de originele klok had ge
roofd.
Modenier glaswerk
Het zal inmiddels duidelijk zijn:
de sfeer en het karakter van de
kerk blijven ook in de toekomst
heilig. Dat lijkt overigens mak
kelijker dan het is. Op de kerk
rust nu een woonbestemming en
dus moet het nieuwe huis van de
familie Ducaat ook aan de he
dendaagse eisen voldoen. Daar
om zullen de dertien
glas-in-loodramen hoogstwaar
schijnlijk plaatsmaken voor mo
derner glaswerk. „Ze bepalen
deels de sfeer in de kerk, maar
het is heel lastig om aan alle
nieuwbouweisen te voldoen. De
glas-in-loodramen kunnen niet
open, laten weinig licht binnen
en het is enkel glas. Daarom
gaan we waarschijnlijk over op
transparant glas. De verdeling
van de ramen blijft wel intact.
We willen het raamwerk zelfs
nog wat verder naar beneden
doortrekken, zodat we ook dicht
bij de grond lichtinval hebben.
Het is trouwens wel de bedoe
ling om de afbeeldingen in de
glas-in-loodramen op andere
plaatsen in de kerk te laten te
rugkomen, zodat de beleving
van het geheel niet wordt aange
tast. We zullen zoveel mogelijk
hergebruiken. Het hout van de
kerkbanken wil ik bijvoorbeeld
gebruiken voor een bibliotheek
in het woongedeelte."
In maart of april hoopt Ducaat
over alle nodige bouwvergunnin
gen te beschikken, waarna een
aannemer het grovere werk op
zich zal nemen. Een hovenier
mag in die tijd een groenafschei-
ding aanleggen tussen de kerk
en het nabije kerkhof, zodat zo
wel de familie Ducaat als de na
bestaanden van overledenen een
stukje privacy houden. Begin
volgend jaar wil de familie
Utrecht definitief verruilen
voor Groede. Ducaat: „We pro
beren in de zomer van 2007 onze
eerste gasten te ontvangen,
maar ik houd nog een slag om
de arm. Het kan ook een jaar la
ter worden."
Raymond de Frel
In de Sint Bavokerk in de
Schuitvlotstraat in Groede
staan meerdere heiligenbeelden.
Het kerkbestuur van de Heilige
Antoniusparochie gaf ze aan Du
caat, als aandenken en omdat
het depot van de parochie al vol
staat met beelden. Het bestuur
wilde echter wel voorkomen dat
over een paar jaar één van de
overbodige beelden op een rom
melmarkt voor een aardig prijs
je van de hand zou worden ge
daan. En dus blijven de beelden
in de kerk, als herinnering aan
de vroegere functie van het uit
1861 daterende gebouw. „Ik zou
het zelf nooit durven vragen,
maar het kerkbestuur wilde ze
me graag geven. Ik zal ervoor
zorgen dat ze een mooie plek in
het geheel krijgen, bijvoorbeeld
in de logeerverblijven. Trou
wens, als ik dan toch dingen uit
de kerk wegdoe, geef ik ze terug
aan het kerkbestuur", vertelt
Jan Ducaat.
De beelden zorgen samen met
dertien prachtige glas-in-loodra
men uit de jaren vijftig voor
kleur in de kerk. Maar verder is
het er vooral koud en kaal. Dat
is ook niet vreemd; de kerk is im
mers in de afgelopen maanden
beetje bij beetje uitgekleed. Zo
doet het unieke, in 1860 gebouw
de Hooghuysorgel nu dienst in
Aardenburg. En het neogotisch
hoofdaltaar werd twee weken,
geleden in het bijzijn van een
aantal Groedenaren voor het
eerst gebruikt in de Heilige Mar-
tinuskerk in het Limburgse
Born.
De katholieke Groedenaren kun
nen hun geloof sinds vorig jaar
in omliggende dorpen belijden.
De kerk in hun eigen dorp was
DE VOORDEUR
De voordeur biedt toegang tot een woning, maar wat
daar achter schuil gaat, blijft voor velen onzichtbaar.
In deze serie een kijkje achter de voordeuren van
Zeeuwse huizen. Iedere week gaat een andere deur
open en geeft de bewoner een blik in zijn of haar leven.
foto's Mechteld Jansen
Ooit rende hier de dorpsjeugd van Ellemeet door de
gang, nu betreden slechts drie paar kindervoeten
het pand aan de Dorpsstraat 13. De tweeling Emile en
Noel van vijf en hun zus Doménique van acht bewonen
samen met hun ouders Zwanet (38) en Erwin (40) van
Eek de voormalige dorpsschool.
Een karakteristiek pandje in het hart van Ellemeet.
„Het is niet zo groot, het was immers een kleine dorps
school", vertelt Zwanet. Zij weet dat de school rond
1890 werd gebouwd. Het pand heeft tevens een fietsen
makerij en een gemeentelijke werkplaats gehuisvest.
Voordat Zwanet en haar partner het kochten, deed het
dienst als vakantiewoning. „Er moest heel veel aan ge
beuren. We hebben bij wijze van spreken iedere steen
omgedraaid. Er stonden nog kolen- en houtkachels en
er zaten nog van die bakelieten stopcontacten."
„Er is ook niets recht hier. Alles wat recht lijkt, is dus
krom. En als je iets ophangt, dan moet je het zelfs een
beetje scheef hangen anders ziet het er niet uit. We heb
ben ook deuren 'scheef' moeten laten maken, anders
pasten ze niet. Ik merk wel dat we inmiddels veel meer
durven dan bij vorige verbouwingen. 'Even' een muur
slopen, daar zitten we niet meer mee. Mijn man merkt
ook dat hij steeds meer kan." Lachend: Hij kan nu
zelfs stuken..."
„Ik heb een colldge gemaakt met wat ik allemaal in
huis zou willen. En dat is hier allemaal gelukt. De kleu
ren, de inrichting alles. Het is eigenlijk een oud omhul
sel rond een nieuwe binnenkant. Want binnen hebben
we bijna alles vernieuwd."
Dorpsstraat 13... Een beladen nummer, maar dat is
geen probleem voor het gezin. „In Den Haag woonden
we ook op nummer 13. Ik heb er geen slecht idee bij of
zoiets. Ik ben niet zo bijgelovig denk ik."
Het huis is doorleefd en sfeervol. „Toen we het voor
het eerst zagen, had ik er gelijk een goed gevoel over.
In een dolle bui hebben we, met het zweet op de kop,
een bod uitgebracht. Ik weet dat nog dat een vriend
van ons, hij is makelaar, ons afraadde om het te kopen.
Maar wij wilden het per se hebben. En we hebben er
nooit spijt van gehad. Het is een fijn huis. Maar we zijn
nog steeds niet klaar met verbouwen. We wonen er nu
zo'n twee jaar in. De rechterkant, waar we leven, is
langzamerhand wel klaar. Maar links, waar ik een psy
chologiepraktijk heb, moeten we nog veel doen. Ik ben
onlangs ook gestart met vrouwengespreksgroepen, dus
ik ontvang veel bezoek. Het moet er dan wel goed uit
zien."
„Toen we aan het verbouwen waren, bleven er veel
mensen staan om te kijken en een praatje te maken. Zo
zijn we veel over ons huis te weten gekomen. Iemand
vertelde ons bijvoorbeeld dat meneer Poldermans, die
het Zeeuws volkslied heeft geschreven, hier nog als on
derwijzer heeft gewerkt."
Het pand heeft nog leuke, oude details. Zo is er een
wc-deur op de eerste verdieping die nog stamt uit de
tijd dat het huis gebouwd is. Zwanet heeft 'iets met
licht'. „Er hangen hier veel kroonluchters. Op de wc be
neden hangt zelfs een echte antieke. Die is zo'n 150
jaar oud. Iemand wilde die gewoon weggooien en dat
vond ik toch wel zonde."
Annemarie Zevenbergen
