De pijn achter
de lach van
Irina Sloetskaja
Alles voor enkele seconden roem
PZC
zaterdag 4 februari 2006
turim 2006
Irina Sloetskaja werd als fragiele kleuter
door haar moeder Natalia op het ijs ge
zet omdat sport goed voor haar gezond
heid zou zijn. De Russische kunstrijdster
maakt op bijna 27-jarige leeftijd nog
steeds haar sprongen. Vooral uit liefde
voor de sport, maar ook om de medische be
handelingen van haar moeder te bekosti
gen.
Het is haar handelsmerk. Iri
na Sloetskaja laat bijna
altijd haar stralende lach zien.
Maar het is goed te weten dat
achter die lach veel pijn
schuilt.
Het gebeurde 's avonds in de ho
telkamer in Sint Petersburg,
tussen de korte en lange kür
van de Grand Prix finale van
2003 in, dat Sloetskaja's moe
der onwel werd en in het zieken
huis moest worden opgenomen.
Het was het begin van een lang
medisch traject dat nog niet is
afgesloten.
Sloetskaja, ze is enig kind,
meldde zich een maand later af
voor het wereldkampioenschap
van 2003. Ze koos ervoor haar
titel niet te verdedigen, omdat
ze zich verplicht voelde bij
haar moeder te zijn. ,,'Ik heb
nog een paar wereldkampioen
schappen voor me, maar ik heb
maar één moeder"lichtte ze
haar besluit toe.
Nierziekte
Haar moeder Natalia heeft een
ernstige nierziekte. Nadat een
eerste niertransplantatie mis
lukte, staat ze nu opnieuw op
een wachtlijst. Ze zal haar
dochter niet naar Turijn kun
nen volgen, omdat ze per week
enkele dialyses moet onder
gaan.
Maar ook de gezondheid van Iri
na ('vrede') Sloetskaja zelf be
dreigde haar loopbaan op het
ijs. De winnares van het olym
pisch zilver in 2002, werd hal
verwege 2003 opgenomen in
een ziekenhuis in Moskou.
Sloetskaja ging door de molen,
de uitkomst was een schok:
chronische astmatische bronchi
tis en vasculitis, een ontsteking
van de bloedvaten.
De afgelopen vier jaar zijn zon
der twijfel de zwaarste jaren
uit haar leven geweest. Irina
Sloetskaja heeft de Russische
ziekenhuizen vaker van binnen
gezien dan haar lief is. Ze slikt
in variabele doses medicijnen,
onder andere prednison om de
ontstekingen te onderdrukken.
Gezwollen benen en algehele
vermoeidheid spelen haar par
ten.
Op de vraag hoe het met haar
gaat, antwoordt ze nooit 'gewel
dig'. „Want dat is niet zo. Elke
dag is anders. In het algemeen
heb ik problemen, ik ben snel
vermoeid. Soms word ik wak
ker en denk ik dat ik mijn be
nen niet kan bewegen, zoveel
pijn doen ze. Maar ik doe alles
voor het schaatsen, omdat ik
van de sport houd. Dat is wat
ik kan."
De artsen adviseerden haar, me
dio 2003, ten minste een jaar
geen topsport te bedrijven.
Sloetskaja toonde wilskracht
door eind 2003 de trainingen te
hervatten. Ze verbaasde ieder
een door in maart 2004 haar
rentree te maken op het hoog
ste niveau. Op het wereldkampi
oenschap in Dortmund eindig
de ze als negende.
Niet een klassering die bij haar
past, maar dat deed er toen niet
toe. Irina Sloetskaja maakte vo
rig seizoen (2004-2005) een glo
rieuze rentree. Ze was min of
meer afgeschreven, maar daar
heeft ze zich nooit bij neerge
legd. Waar Sloetskaja ook op
het ijs verscheen, de overwin
ning was voor haar.
Sloetskaja meldde zich aan het
einde van vorig seizoen als favo
riete op het wereldkampioen
schap in haar eigen Moskou.
Het scenario had niet mooier
kunnen zijn, met haar zieke
moeder in het publiek.
Nerveus
Sloetskaja was stiknerveus, ze
voelde de druk van de hoge ver
wachtingen, maar slaagde in
haar missie. Ze kreeg met een
technisch zware kür, met haar
krachtige combinatie van twee
drievoudige sprongen het pu
bliek op de banken.
De wereldtitel die ze in 2002
als eerste Russin had gewonnen
en een jaar later niet kon verde
digen, haalde ze op emotionele
wijze drie jaar later weer op.
Op eigen kracht en haar moe
der was er bij. Het is goed dat
ze huilde, want een stralende
lach zou nep zijn geweest.
In januari van dit jaar won
Sloetskaja de Europese titel
voor de zevende maal, een ver
betering van het record van de
legendes uit de vorige eeuw, Ka-
tarina Witt en Sonja Henie. Op
9 februari, een dag voor de ope
ningsceremonie in Turijn,
wordt Sloetskaja, sinds 1999 ge
trouwd met Sergei Michejev, 27
jaar oud. Voor een kunstrijd
ster is dat bejaard. Sloetskaja
kan, als ze wint, de oudste olym
pisch kampioene kunstrijden
worden sinds de Britse Madge
Syers het goud won in Londen
tijdens de Winterspelen van
1908.
Maar het is inmiddels bijna een
traditie dat de olympisch kam
pioene een tienermeisje is. In
1994 was het pas 16-jarige Oek
raïense weeskindje Oksana Ba-
joel trendsetter. In 1998 werd
Tara Lipinski, met 15 jaar en
255 dagen, de jongste olympi
sche winnares uit de geschiede
nis van de Spelen. En in 2002
ging de zege naar de 16-jarige
Sarah Hughes.
Maar Irina Sloetskaja heeft in
middels zoveel grotere proble
men overwonnen, dat ze zich
niet laat tegenhouden door een
statistische reeks.
Gijs van Oosten
BronnenNBC, Boston Globe,
Detroit Free Press.
Irina Sloetskaja kan in Turijn de oudste olympisch kampioene kunstrijden worden sinds de Britse Madge Syers in 1908. foto Toru Hanai/GPD
Aan de Olympische Spelen in Salt Lake Ci
ty deden vier jaar geleden een skiër uit
Fiji en een langlaufer uit Brazilië mee. In Tu
rijn zullen wederom de exoten voor een vrolij
ke noot zorgen.
Meedoen is belangrijker dan winnen. De olym
pische strijdkreet gaat in Nederland al lang
niet meer op. Normen en limieten van
NOCNSF bepalen of een atleet wordt uitgezon
den naar de Olympische Spelen. Maar ook in
Turijn zal een aantal tropische verrassingen
zich melden voor de openingsceremonie. Vaak
alleen met het dragen van de vlag eisen ze hun
seconden van roem op.
Wie weet nog wie de winnaars zijn van het
schansspringen en de viennansbob tijdens de
Spelen van 1988 in Calgary? De kampioenen
van weleer zijn vergeten, maar velen herinne
ren zich nog wel de capriolen van Eddie 'The
Eagle' Edwards en het Jamaicaanse bobteam.
Mooie voorbeelden voor Ethiopiër Robel Tekle-
mariam. Als eerste vertegenwoordigt hij zijn
land tijdens de Winterspelen. De 31-jarige in
Addis Abeba opgegroeide skiër begon drie
jaar geleden in zijn nieuwe vaderland Ameri
ka pas serieus te trainen.
Skiën, rodelen en bobsleeën zijn enkele spor
ten waarin de exotische deelnemers nog volop
worden omarmd. Anders is dat met ijshockey,
kunstrijden en schaatsen. De internationale
bonden van die disciplines stellen strenge ei
sen om ervoor te zorgen dat het beperkte deel
nemersveld door de beste atleten wordt opge
vuld.
Ook bij het schansspringen zijn ze overstag ge
gaan. Edwards verwierf met zijn komische uit
straling - bol gezicht, veel te grote bril met
jampotglazen - in 1988 wereldfaam door zich
met ware doodsverachting van de schans te
storten.
Veiligheid
Na de Spelen van Calgary introduceerde het
Internationaal Olympisch Comité (IOC) de 'Ed-
die-The-Eagle-regel'. Om de veiligheid te ga
randeren, moeten atleten zich eerst bewijzen
in grote internationale wedstrijden.
De bril van Edwards besloeg steevast tijdens
De Venezolaanse rodelaarster Igninia Bocca-
landro maakte vier jaar geleden in Salt Lake
City indruk met haar postuur. Ze ging als een
worst in een strak pak (85 kilo schoon aan de
haak) naar beneden, foto Kazuhiro Nogi/AFP
een sprong waardoor hij de grootst mogelijke
moeite bij de landing had. Hij eindigde zowel
op de 70- als de 90-meterschans als laatste.
Niet roemloos, want hoe slechter hij presteer
de, hoe populairder hij werd bij het publiek.
De Brit die bakken geld verdiende met promo
tionele activiteiten - hij veroverde de Engelse
en Finse hitlijsten met de liedjes 'Fly Eddie
Fly' en 'Mun Niemi En Eetu' (Mijn naam is Ed
die) - ging door foute beleggingen weer net zo
makkelijk bankroet. Het leven van Edwards,
tegenwoordig rechtenstudent, wordt verfilmd.
Het bobsleeteam van Jamaica, dat in 1988 de
harten stal van velen.
foto Catrinus van der Veen/GPD
De Jamaicaanse bobbers gingen Edwards
voor. Walt Disney belichtte in 'Cool Runnings'
niet alleen de race, maar vooral de bizarre
voorbereiding van de vier teamleden op de
Spelen.
Ronduit kolderiek was de scène waarin de af
daling in een badkuip werd nagebootst. De Ja-
maicanen veroverden meteen de harten toen
ze weinig modieus gekleed aan de openingsce
remonie van Calgary deelnamen.
De afdalingen van Devon Harris, Dudley Sto
kes, Michael White en Samuel Clayton werden
Ane Abernathy van de Maagdeneilanden start
in Turijn voor de zesde keer op de Winterspe
len. De 48-jarige rodelaarster heeft de bij
naam 'Grandma Luge'.
foto Matthias Hiekel/DPA
gekenmerkt door crashes en materiaalpech.
Over het begin zegt Harris: „Ik vond het eigen
lijk het meest idiote plan ooit door een mens
bedacht."
Prajoux-Bouma
De gedachte dat alleen exotische landen voor
opmerkelijke deelnemers zorgen, is een ver
keerde. De Nederlandse Ski Vereeniging stond
er in 1952 op een deelnemer af te vaardigen.
Zo verscheen de bijna 40-jarige in Duitsland
geboren Margriet Prajoux-Bouma in Oslo op
het onderdeel reuzenslalom. Prajoux-Bouma
kwam op het 1200 meter lange parcours bijna
anderhalve minuut later binnen dan de winna
res. Ze daalde af met de angstige voorzichtig
heid van een kat die voor het eerst door de
sneeuw stapt.
Melkzuur
Ook de 43-jarige Thaise langlaufer Prawat Na-
gvajara wist in Salt Lake City niet wat er spor
tief van hem werd verlangd. „Mijn coach heeft
me iets proberen uit te leggen over de toename
van melkzuur in het lichaam. Ik moet haar
nog maar eens bellen om te horen wat er nu
precies gebeurt", zei hij na zijn race in 2002.
Nagvajara had zich ingeschreven voor de der
tig kilometer, maar werd op een derde van de
strijd van de baan gehaald. In de korte tijd die
hem was gegund, kwam hij ten val, verloor
zijn bril en kreeg kramp.
Dat lot bleef de Mexicaan Roberto Alvarez op
de 50 kilometer in Calgary bespaard. Een
klein uur na de voorlaatste deelnemer stotter
de hij over de finish. Vier jaar later gaf hij
maar een halfuur toe op zijn 'naaste concur
rent'. „Zeg nu maar eens dat ik geen vorderin
gen heb gemaakt", aldus de opgewekte Mexi
caan.
Naast het langlaufen maakt ook de internatio
nale bond voor rodelaars er een potje van. Shi
va Keshavan uit India vreest nu al het olympi
sche parcours van Turijn. „De baan is erg
snel, maar ook erg gevaarlijk. Toen ik er was
werden tien mensen naar het ziekenhuis over
gebracht met meervoudige botbreuken, zware
verwondingen en blauwe plekken."
Ane Abernathy van de Maagdeneilanden is ge
waarschuwd. De 48-jarige rodelaarster stort
zich in Turijn voor de zesde keer van een olym
pische heuvel af en kreeg daardoor zelfs de bij
naam 'Grandma Luge'.
En wat te denken van Igninia Boccalandro. De
Venezolaanse maakte indruk met haar pos
tuur. Ze ging als een worst in een strak pak
(85 kilo schoon aan de haak) in Salt Lake City
naar beneden. Het publiek genoot er van. Boc
calandro kreeg waarvoor ze was gekomen.
Peter van der Hulst
