Een gezonde eter wordt niet dik Leed dat modeziekte heet PZC PZC Dieet helpt tegen ouderdomsblindheid Ex-uroloog schrijft boek over afslanken zonder negatieve verschijnselen Dampen tegen taaislij mziekte Sport is goed voor hersenen Bewegen helpt kinderen tegen Ml Geen ruggenprik bij gordelroos 15 Wijn hoort bij gezond leven 30 januari 1956 maandag 30 januari 2006 door Roy Touker ZWOLLE - Omelet met cham pignons. zeewolf uit de oven. bloemkoolpuree met kaas en per ziken in frambozensaus. Het wa ter loopt je in de mond bij dat soort gerechten. Niets voor mij, zal de lezer met overgewicht denken. Daar word ik alleen maar dikker van. Mis dus. De Zwolse uroloog Han de Hond toont met zijn recent versche nen boek Lekker gezond - ge wicht aan dat je met dat soort gerechten helemaal niet dikker wordt. Integendeel: je kunt er zelfs van afslanken. Een mensenleven kan soms vreemd verlopen. Vraag het Zwollenaar Han de Hond (52) maar. Zijn leven stond in dienst van de geneeskunde. Hij was uroloog, totdat hij in 2001 ge troffen werd door een burn-out. Terugkeer naar zijn professie bleek uiteindelijk geen optie en dus moest hij het over een ande re boeg gooien. Hij is over ge zondheid gaan schrijven. Zijn eerste product ligt nu in de boekhandel: Lekker gezond - ge wicht. Het is het eerste boek uit een themareeks en in dit deel gaat het over gewicht, overge wicht dus. Deel twee - te ver schijnen in juni - gaat over de ouder wordende man en deel drie - gepland voor het eind van dit jaar - over de ouder worden de vrouw. En om iedereen even met beide benen op de grond te rug te plaatsen: ouder worden begint al op je dertigste. Koolhydraten Zijn eerste boek is bedoeld voor iedereen. Althans iedereen die met het gewicht worstelt. Dat deed de ooit 110 kilo wegende De Hond ook, maar tegenwoor dig zit hij er met zijn 88 kilo bla kend bij. Hij combineerde zijn oude professie met zijn nieuwe en geeft tegenwoordig leefstijl adviezen. Zijn raad komt vaak op hetzelfde neer: afvallen! Mak kelijker gezegd dan gedaan, denkt de lezer met overgewicht. Niet dus, wel gemakkelijk. Als je de discipline maar opbrengt. veerd zijn", benadrukt De Hond nog eens. „Je moet kiezen voor een andere manier van eten." Dat een andere manier ook lek ker kan zijn, bewijst zijn eerste boek. Wie wil afvallen, denkt niet meteen aan gerechten als wildzwijnfilet met rozenbottel- saus, lamsvlees met honing en tijm of zuurkool met appeltjes. „Toch kun je ze ongestraft op ta fel zetten." De Hond waarschuwt 'afvallers' om vooral niet te rigoureus te werk te gaan. „Dat leidt alleen maar tot een dwangmatig eetpa troon." Simpel Voormalig uroloog Han de Hond schreef het eerste van een reeks boeken over gezondheid: Lekker gezond - gewicht „Bijna iedereen weet hoe je kleding moet combineren, maar bij voeding gaat dat niet op. Wat weten wij nou van voeding? Verdraaid weinig." foto Tom van Dijke/GPD „Het gaat om mentaliteit. Je moet er zelf van bewust zijn hoe je omgaat met je gezondheid en je gewicht. Als je het niet echt wilt, schiet het niet op. Het moet uit jezelf komen." Recente onderzoeken tonen aan dat vijftigplussers steeds onge zonder zijn gaan leven. De Hond wil die generatie uiter aard niet meteen afschrijven, maar staat wel een langetermijn- slag voor ogen. „Bijna iedereen weet hoe je kleding moet combi neren, maar als het om voeding handelt, gaat dat niet op. Wat weten wij nou van voeding." De Hond beantwoordt de vraag zelf: „Verdraaid weinig. Wat is nou goed vet, wat doen koolhy draten met je? Iedereen die de moeite neemt om de eerste acht tien bladzijden uit mijn boek te lezen, komt daar achter." De Hond wil meer. „Al vanaf groep 8 op de basisscholen zou aandacht gegeven moeten wor den aan voeding. Je moet kinde ren al bewust maken, daarvan kunnen ze later alleen maar pro fiteren" Hij ziet Nederland dezelfde kant opgaan als de Verenigde Staten, waar de helft van de be volking met overgewicht kampt. „We hebben minder beweging - ook tijdens de dagelijkse arbeid - maar eten wel hetzelfde en ook nog in dezelfde hoeveelheden. Vijftigplussers sporten te wei nig en hebben een grote drem pel om naar de sportschool te gaan. De sportscholen worden voornamelijk bevolkt door twin tigers, dertigers en veertigers die vaak bewust met hun ge zondheid bezig zijn." Verschuiving De voormalig uroloog weet waaraan het allemaal ligt: de westerse mens is te veel gericht op dierlijk vet. „McDonald's ver koopt tegenwoordig ook sala des, maar de mensen komen er voor de hamburgers. Verder zie je een verschuiving: minder groente en fruit, maar meer vlees. En dat heeft directe gevol gen voor de gezondheid. In Ja pan wordt veel meer vis gegeten en daar komt bijna geen pro staatkanker voor. Onder eski mo's heb je nauwelijks hart- en vaatziekten." Afvallen betekent niet meteen veroordeeld zijn tot water en brood. „Een vette kroket is niet altijd verkeerd. Die eet ik ook wel eens, maar je moet er geen drie in de week tot je nemen. Je moet de weg weten en gemoti- door Marieke van Schie Mevrouw Spijker maakt zich zorgen. „Mijn va der heeft de laatste jaren van zijn leven niet meer kunnen lezen", zegt ze, Voor het eten las hij altijd een hoofd stuk uit de bijbel voor en dat lukte toen ook niet meer. Nu ik zelf ouder word, vraag ik me af wat mijn voorland is. Is er iets wat ik kan doen om de ze oogziekte te voorkomen?" Terwijl ze aan het woord is, gaan mijn gedachten terug naar haar vader. Het was een feest om hem te ontmoeten. Tussen hem en zijn dochter was een innige relatie. Sa men hadden ze het goed. Voor elk probleem zocht ze een oplossing. Zo ontdekte ik via haar dat er veel hulpmid delen zijn voor mensen met ouderdomsblindheid. Een te levisieloep, speciaal eet- en drinkgerei, de gesproken bi bliotheek. Visio bleek een goe de adviseur voor het aanme ten van hulpmiddelen op maat. Maar wat ze preventief kon doen? Ik wist het niet een twee drie. „Ik ga me nog eens extra oriënteren. Wie weet zijn er nieuwe ontwikkelingen", zeg ik. Met die woorden is ze voorlopig tevreden. Zo start ik mijn zoektocht op internet en in de medische literatuur. Tot mijn verrassing vind ik bruikbare informatie, gepu bliceerd in het medische tijd schrift JAMA. De blindheid op oudere leeftijd heet 'ouder- doms macula-degeneratie'. De macula, ook wel de 'gele vlek' genoemd, is het centrale deel van het netvlies waar mee je scherp ziet. In de ma cula zitten een groot aantal kegeltjes. Dit zijn lichtgevoe lige cellen die contrast en kleuren kunnen waarnemen, waardoor het onderscheiden van details mogelijk wordt gemaakt. Dit wordt het cen trale, scherpe zien genoemd. Hiermee kun je bijvoorbeeld gezichten herkennen, lezen en tv kijken. Bij de macula degeneratie sterft het cen trum van het netvlies af. Het is de belangrijkste oorzaak van ongeneesbare blindheid in de geïndustrialiseerde lan den. Met het stijgen van de leef tijd neemt het aantal patiën ten met ouderdomsblindheid toe. Het eindstadium van de ziekte treedt gemiddeld op in de leeftijd van 70 tot 75 jaar. In Nederland heeft één op de tien tachtig-plussers met de ze aandoening te maken. Volgens berekening van de Nederlandse oogarts/ onder zoeker Van Leeuwen komen er in 2015 jaarlijks 7540 nieu we OMD-patiënten bij. Men sen die roken of bij wie OMD in de familie voorkomt, lopen een verhoogd risico. Het ont staan ervan op oudere leef tijd kan worden voorkomen door voldoende vitamine C, E, zink en beta-caroteen te eten. Dat is een bruikbaar artikel, hier kan ik naar ik hoop de dochter van meneer Spijker blij mee maken. Het is ook een prettig gevoel om een handreiking te kunnen bie den. Niet alle vormen van ma cula degeneratie zijn te voor komen of te behandelen. Er is een vorm, die al op jeugdi ge leeftijd toeslaat. Dat noe men we de juveniele macu la-degeneratie, of de ziekte van Stargardt. Deze ziekte komt voor bij een op de tien duizend mensen, is erfelijk bepaald, en kan tot uiting ko men vanaf het zevende levens jaar. De centrale blik gaat verloren, maar de patiënten kunnen vanuit de ooghoeken het linker en rechter deel van het gezichtsveld blijven zien, waardoor je je kan bewegen zonder ergens tegenaan te lo pen. Hier helpt een dieet niet. Wel zijn er speciale brillen, met gele of oranje glazen, die het scherp zien vergroten en beschermen tegen fel licht. Helaas is er voor deze vorm nog geen oplossing gevonden. Marieke van Schie is huisarts door Patricia van der Zalm AMSTELVEEN - Onverklaarde chronische pijn, rsi en whiplash zijn voorbeelden van 'modeziek ten': ze krijgen op zeker mo ment veel aandacht in de media en verspreiden zich dan als een epidemie. Wetenschappelijk be wijs voor het ontstaan van de klachten ontbreekt echter vaak. Welke rol kan de revalidatie arts bij de behandeling spelen? 'Wij nemen ze altijd serieus. Er is niemand bij gebaat als je ze het bos instuurt.' Persoonlijk heeft dr. Joop Ruijg- rok, revalidatiearts in het Acade misch Ziekenhuis Maastricht (AZM), weinig op met het woord 'modeziekten'. Hij weet precies wat ermee wordt be doeld, maar vindt het een nogal denigrerende benaming. „Het blijft oppassen. Er kan iets aan de hand zijn. Misschien wordt er over vijf of tien jaar een dui delijke oorzaak voor bepaalde klachten gevonden. Dan scha men we ons waarschijnlijk dat we die patiënten naar huis heb ben gestuurd." Ruijgrok was afgelopen week een van de sprekers op een con gres over modeziekten in Am stelveen, en sprak daar met on der anderen psychiater Frank Koerselman en gynaecoloog Cees Renckens over het ver schijnsel modeziekten. Deze aandoeningen, bijvoor beeld het chronische pijnsyn- droom fibromyalgie, bekkenin stabiliteit of whiplash, hebben gemeen dat er geen gefundeerd wetenschappelijk bewijs is voor de klachten. Claims Zodra onverklaarde klachten een naam hebben, ontstaan er claims met betrekking tot behan deling, vergoeding of schade loosstelling. Maar door gebrek aan wetenschappelijk bewijs, kunnen deze niet goed worden onderbouwd. Uitgesproken tegenstander van deze claims is Cees Renckens, de voorzitter van de Vereniging tegen Kwakzalverij. Kort ge zegd is zijn motto: zolang er geen objectief bewijs is voor be paalde klachten, bestaat een aandoening niet. Ruijgrok vindt die benadering te kort door de bocht. „Neem rsi ('muisarm') of fibromyalgie, waarbij patiënten vaak overal pijn hebben", zegt hij. „Bij rsi koppelt de pijn zich aan bepaal de bewegingen en kan hardnek kige vormen aannemen. Deze pa tiënten ervaren sneller pijn, en dat verergert door stress. Je kunt het daarom niet meer puur technisch benaderen, al zijn er met speciale apparatuur wel kenmerkende afwijkingen ge vonden. Ook de psyche speelt een belangrijke rol. Als je rsi-pa- tiënten bijvoorbeeld onder tijds druk laat typen, gebruiken ze hun spieren anders dan gezonde personen." Ruijgrok beaamt dat rsi of ande re onbewezen aandoeningen kunnen verergeren zodra er een naam voor is bedacht. Stempel „Het zou kunnen dat je de kwaal dan gaat koesteren. Maar artsen moeten deze patiënten wel serieus blijven nemen. Het heeft geen zin als je ze het bos in stuurt. Ze gaan bij andere art sen shoppen. En de klachten ver dwijnen niet door het stempel 'modeziekte'." Het AZM kijkt dus bewust naar lichaam én geest. „Want je kunt de motoriek niet goed bestuderen als je de psychi sche component buiten beschou wing laat. Daarom hebben wij wekelijks overleg met een psy choloog en psychiater over de moeilijke gevallen. Wij kijken dus ook naar de beperkingen voor het dagelijks functioneren. Wat kan iemand nog? En hoe kan iemand zo snel mogelijk weer zo zelfstandig mogelijk le ven?" Patiënten met chronische - onbe grepen - pijn zijn volgens Ruijg rok gebaat bij duidelijkheid: ge ruststelling dat er vooralsnog niets 'ernstigers' aan de hand is, en training om ze zo goed moge lijk te leren functioneren. „Vaak zijn ze door de pijn bang om te bewegen, terwijl dat meestal niet nodig is. We beha len soms spectaculaire resulta ten: iemand die in een rolstoel binnenkomt en drie maanden la ter weer op de been is." De laatste tien jaar ziet Ruijg rok veel patiënten met chroni sche pijn: whiplash, rsi, het chro nisch regionaal pijnsyndroom type I (hardnekkige pijn in arm of been, bijvoorbeeld na een breuk), of fibromyalgie (langdu rige pijn in het hele lichaam). „Daar zitten wel, wat je noemt, modeziekten onder. Fibromyal- gie-patiënten komen vanwege hun klachten bij de internist, de gynaecoloog, de orthopeed, de SYDNEY - Tweemaal daags een kwartiertje zoute damp inademen. Dat is de nieuwste, goedkope, maar effectieve behandeling van longaandoening taaislijmi I te (cystische fibrose). Dit schrijft M. Elkins van de uni siteit van Sydney in het tijdschrift New England Jou of Medicine op grond van een proef bij 164 patiënten. De zoute waterdamp maakt het taaie slijm in de lot meer vloeibaar, waardoor het slijm en de bacteriën hi uit de longen kunnen worden verwijderd. Dit voed1 de voor deze ziekte zo kenmerkende ontstekingen ii longen. GPD GRONINGEN - Sporten is niet alleen goed voor lichaam, maar ook voor de geest. Bewegen leidt nair,-. se tot de aanmaak van nieuwe hersencellen, tenminst- pe muizen. Dat concludeert K. Van der Borght van de R; sei universiteit Groningen in het proefschrift waarop zij langs promoveerde. De aanmaak van nieuwe hersencellen vindt vooral pk in de hippocampus, een hersendeel dat van groot be! is bij leren en het geheugen. GPD De essentie van de methode De Hond is in wezen heel simpel; weet wat je eet: En daar schort het vaak aan: we hebben onvol doende kennis van voeding en voedingsbestandsdelen en wat die met ons doen. Grofweg gesteld zijn er energie leveranciers als koolhydraten, vetten en eiwitten en 'ondersteu ners' als mineralen, sporenele menten, vezels, vitaminen en wa ter. Je hebt dierlijke en plantaar dige eiwitten en we hebben ze al lebei nodig. Alleen gaat de con sumptie van te grote hoeveelhe den ten koste van vezels. Koolhydraten zijn ook te rang schikken in 'goed' en 'slecht'. Vrijwel alle groente en fruit is goed, snoep en ijs zijn slecht. Vetten zijn onder te verdelen in verzadigde (fout) en onverzadig de (goed). Goed vet is vet dat in de koelkast vloeibaar of smeuig is, zoals de meeste plantaardige vetten maar ook visvetten. Vezels zijn altijd goed. In helde re taal maakt Han de Hond dui delijk wat wel en niet kan. Zijn methode komt kort gezegd neer op het beperken van verzadigde vetten en foute koolhydraten. Dat je desondanks lekker kunt blijven eten, bewijzen de recep ten in Lekker gezond- gewicht. Kort na de uitgave is het boek al onderscheiden bij de Gourmand World Cookbook Awards. GPD Lekker gezond - gewicht, uitge verij Miller, 160 pagina's, 14,95 Al NIJMEGEN - Kinderen die weinig bewegen, hebbenii m meer kans de chronische vermoeidheidsziekte ME te! gen. Dat concluderen Nijmeegse onderzoekers. Zijfle ben diverse onderzoeken naar cle mysterieuze ziekte va studeerd, die niet door iedereen als ziekte wordt erki de Erg vaak komt in de onderzoeken naar voren, dat Mb he tiënten op jeugdige leeftijd lichamelijk inactief ware: weinig aan sport deden. Het is op zichzelf geen oorzaak van ME, maar maakt mand wel extra ontvankelijk voor de ziekte, aldus hot* iy raar Gijs Bleijenberg, hoofd van het Nijmeegse Kerch centrum Chronische Vermoeidheidsziekte. In Neder! ee lijden 30.000 tot 40.000 mensen aan ME. GPD x kc UTRECHT - Een injectie in het ruggenmerg met om d; kingsremmende en pijnstillende medicijnen heeft sla de kort een gunstig effect op de ernst van klachten bij go: H< roos. Vanwege de kans op bijwerkingen van de rug vc prik is het geven van een ruggenprik bij de behandé ie van gordelroos daarom af te raden. Dit stelt A. van (UMC Utrecht) in het medisch tijdschrift The Lancel grond van een onderzoek onder 598 patiënten. GPD KOPENHAGEN - Een heel andere kijk op het gege K dat (matig) wijn drinken goed is voor je gezondheid: sen die wijn kopen (en drinken), kopen (en gebmil a meer groente, fruit, olijven en vetarme melk, vlees dan mensen die bier kopen. Dit concludeert D. Johansen van het Statens Institui Folkesundhed in Kopenhagen in het British Medical Jt zi nal op grond van het vergelijken van 3,5 miljoen ksi bonnen van supermarkten. De wijn is dus waarschijnlijk maar een (klein) onder van het gezondere leefpatroon van de wijndrinkers. Gi H SCHOUWBURG - De Middel burgse Schouwburg is van plan het gebouw door middel van een verbouwing te verbete ren. Door de toenemende be langstelling voor toneel is de zaal namelijk te klein gewor den, en ook op enkele andere punten voldoet het gebouw niet meer aan de eisen. Het Middelburgs college heeft de raad voorgesteld 2500 gulden in de kosten bij te dragen. SCHAATSERS - Ze grepen net naast de medailles, maai de Nederlandse schaatsers Kees Broekman en Wim de Graaff hebben op de olympi sche vijf kilometer de Rus sche hegemonie samen mei Zweed Ericsson een geduel slag toegebracht. Erica H. won het zilver, de beide Ned: T; landers finishten beiden 8.00,2 minuten, goed voorn gedeelde vierde plaats. De R; di si sche wereldrecordhouder Efki ris Shilkov pakte het goud. HELIHAVEN - MiddelbiD wil een grondruil met een p: w ticulier. Op die manier wil vi gemeente de nodige grond vi w werven voor een gemeenscha t\ pelijke helihaven met Vliss v: gen. Die is gepland Oost-Souburg. Rsi is een voorbeeld van een modeziekte: ze krijgen op zeker moment veel aandacht in de media en ver spreiden zich dan als een epidemie. foto Bram Lammers/GPD reumatoloog. Deze patiënten hebben vaak een verhoogde ge voeligheid voor pijn. Gaan ze bij koud, nat weer bijvoorbeeld naar buiten, dan ervaren ze dat als pijnlijk. Het liefst ligt zo ie mand in bed of in een warm bad." Overbelast Meestal zijn fibromyalgie-pa- tiënten vrouwen die langdurig overbelast zijn geweest, zoals na een lange tijd vol stress en angst. „Vaak zijn ze lager opgeleid en houden zich met moeite staande in de maatschappij. Omdat ze veel klagen over moeheid en pijn, zijn artsen doorgaans niet dol op hen. Toch is aangetoond dat hun zenuwstelsel extra ge voelig is. Deze ontregeling is het meest gebaat bij duidelijke voor lichting, geruststelling en prakti sche begeleiding. Dat verlaagt de stress, zodat ze zich beter le ren te redden." Flink lichamelijk trainen heeft bij deze patiënten weinig zin. „Wij zijn gestopt met hun te re valideren, maar sturen ze wel door naar een speciale cursus waarin ze leren omgaan met hun klachten", aldus Ruijgrok. GPD Hoofdredactie: A. L Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax: (0113)315609 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax:(0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454651 Fax:(0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren Goes, Zierikzee en hulst: Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgiro per maand: 20,55 n.v.t per kwartaal: 59,75 62,00 per jaar: €229.20 233,30 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voorhs einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice. Postbus 31,4460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag; 1,80 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevok overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgen de Regelen voor het Advertentiewezen, Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18,00 uur Tel. (076)5312550 Fax. (076)5312340 Personeelsadvertenties: Tel: (076)5312240 Fax:(076)5312340 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (076)5312104 Fax. (076)5312340 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114I37277P Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend g«< Tel: (076)5312277 Fax: (076)5312274 Internet: www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De M- aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor 0 (abonnementenadministratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten enl ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geseletü de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: Pit Postbus 314460 AA Goes. weGeNeR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 4