Fenomeen elektriciteit in beeld
Meer dan een postzegel
PZC
maaltijdservice 1
voor ouderen uit
Tentoonstelling Historisch Museum Goes roept gevoelens van nostalgie op J)e Wieken breidt
weekenddiensten
kinder
postzegels
vrijdag 20 januari 2006
Kroatië
bijvoorbeeld voor Iljits
Ze kennen elkaar
door en door.
Toch weten ze iets
niet van elkaar.
door Esme Soesman
ZIERIKZEE - Zorgcentrum De
Wieken in Zierikzee gaat zeven
dagen in de week twee maal
daags warme maaltijden en een
broodmaaltijd bezorgen bij zelf
standige wonende senioren in
Zierikzee en omgeving. Het stre
ven is op den duur tussen de - in
totaal - 150 en 200 maaltijden
per dag te slijten.
Nu zijn dat er nog geen honderd.
Dagelijks worden er binnens
huis 62 maaltijden genuttigd en
buitenshuis - via de huidige
maaltijdservice van De Wieken -
nog eens 35. Directeur A. Pinxte-
ren verwacht vooral veel van de
uitbreiding met avondmaaltij
den, omdat er tot dusverre uit
sluitend 's middags een warme
maaltijd bezorgd kon worden.
„Er komt toch een hele groep
aan die gewend is 's avonds
warm te eten", geeft hij de gelei
delijke verandering in behoefte
aan. Voor De Wieken heeft het
dubbel bezorgen als voordeel
dat de capaciteit goed over de
dag kan worden verdeeld.
Het Zierikzeese zorgcentrum
stapt over op een nieuw berei-
dingsprocedé. Maaltijden wor
den voortaan per component in
bulk (koelvries) aangeleverd om
vervolgens in speciale ovens te
worden opgewarmd. In tegen
stelling tot de huidige situatie -
zaterdag 21 en
zondag 22 januari 2006
CENTRAAL ALARMNUMMER
112
Huisartsen
Huisartsenpost Schouwen-Duiveland
Kon. Gustaafweg 2, Zierikzee
tel. 0900-1585 (geopend ma. t/m vr. van
18.00 tot 8.00 uur, in weekeinde of tij
densfeestdagen)
Tandartsen
Spreekuur 16.30 -17.00 uur. tel.
06-53737162.
Apotheken
Apotheek Zierikzee, Dam 18, tel. (0111
I 1
waarin je alleen kunt kiezenh. f
sen menu A en menu B - kiW
eters voortaan diverse eonJ "fl
nenten naar eigen wens con|W'
neren. Zo kunnen ze als helm,
re 'a la carte' hun diner san®
stellen, benoemt medewet
J. Mulder nog een voordeel n
het nieuwe systeem. Koks
niet meer nodig, maar dat h«
- door een functiewisseling
geen ontslag tot gevolg.
Dat De Wieken dit finaaj M
kan bolwerken (anderhalf l
geleden blies zorgorganisatie}; f.i
lévo de bouw van een ceninj
keuken op Schouwen-Dsj
land af), heeft volgens PiÊ® f
ren met kleinschaligheid te s
ken. „Met honderd maaltijd
heb je één ketel nodig, melba i
derdtien twee. Maar het vrdj
wel een veel grotere in\g f
ring", haalt hij bij wijzes L
voorbeeld aan.
De maaltijden worden ro x
aan huis bezorgd, tussen si,'"
twaalf en een uur 's middag; e
tussen vijf en zes 's avonds.Oi
een broodmaaltijd behoort! »j|
die tijden tot de mogelijkhei
Ontbijt wordt de avond voed
aan huis bezorgd. Ook kani
worden gegeten in het seniore. |n
restaurant in het zorgcenlij;
Daar staat twee keer per d li
een warm buffet klaar. Del
ken wil met deze voorzien©
senioren in de omgeving help
zelfstandig te blijven wonen
a
412906, geopend za. 09.00-12.30iv 1
16.30-17.30 uur. Zo. 12.00-12.30wj
18.00-18.30 uur.
Wijkverpleging
Allévo. Schouwen-Duiveland tel.
(0113)249111.
Dierenartsen
Weekenddienstartsen Schouwen-Dj
land voor spoedgevallen bereikte n
telefoon 412180.
Spoedgevallen spreekuur gezel- E
schapsdierenzaterdag 13.00-13.3i li
uur, Grevelingenstraat 17 teZierik-
zee.
Dierenambulance
Stichting Dierenvrienden Schouwe
Duiveland, tel. (0111)406111.
NIERSTICHTING
voor kinderen door kinderen
geld
door Mieke van der Jaqt
GOES - Je hoeft helemaal niet
zo heel oud te zijn om voortdu
rend 'O ja' te roepen bij de ten
toonstelling Bevelanden onder
stroom, die vanaf 28 januari in
het Historisch Museum in Goes
te zien is. Over elektriciteit gaat
het en je hoeft niet jong te zijn
om je erover te verbazen dat dat
nog maar driekwart eeuw ge
meengoed is.
Frank de Klerk, die een begelei
dende brochure schreefzag ook
zijn halve jeugd passeren en hij
weet zeker dat ook anderen die
nostalgische ervaring zullen heb
ben. Het gaat dan over de perio
de na de Tweede Wereldoorlog,
toen de productie van elektri
sche apparaten een enorme
vlucht nam.
Maar het begon al veel eerder.
In de laatste helft van de negen
tiende eeuw had je petroleum en
gas, en dat was het. In de stad
brandden de lampen en de for
nuizen op gas en ook in sommi
ge dorpen werden gasfabrieken
gebouwd. Hansweert, Kruinin-
gen en Krabbendijke hadden bij
voorbeeld een eigen gasfabriek,
die net als die in Goes, een vuile
erfenis hebben nagelaten. Wie
ih het buitengebied zat, of ver
weg van de gasbuis, was klant
bij de olieboer.
Het is dan ook niet verwonder
lijk dat daar de eerste stroom
werd opgewekt, toen het feno
meen aan het begin van de twin
tigste eeuw zijn magische op
wachting maakte. Boeren en be
drijven richtten coöperaties op,
om kolen- en dieselgestookte ge
nerators te laten draaien. Ge
meenten deden hetzelfde en wel
dra waren overal stokers aan de
slag die het apparaat van 's och
tends zeven tot 's avonds tien
uur aan de pruttel hielden. Een
paar minuten voor tienen veroor
zaakte de stoker een dipje, ten
teken dat het hoog tijd werd om
in de bedstee te duiken of om de
petroleumlamp op te zoeken.
In Goes had ondernemer Van
Liere een apparaat aangeschaft
voor de fabrikage van ijs. De
overcapaciteit verkocht hij aan
weetuhetalvanelkaar.nl
De Stichting Kinderpostzegels helpt met uw
kinderen in binnen- en buitenland.
Kijk op www.kinderpostzegels.nl
de bioscoop en enkele cafés,
waar het gewone volk het won
der kwam aanschouwen. Zoiets
moois wilde iedereen wel; lam
pen die niet van de tocht te lij
den hadden, waar geen vlamme
tje aan te pas kwam en waar
zulk mooi licht uit straalde.
Toen de Provinciale Zeeuwse
Elektriciteits Maatschappij
(PZEM) in 1929 de Bevelandse
gemeenten polste, deed dan ook
bijna iedereen mee. De gemeen
ten die zelf een gasfabriek had
den of pas geïnvesteerd in een ei
gen apparaat, wachtten soms
nog even af, maar op de meeste
plaatsen kon het feest van het
licht beginnen. Vanuit Walche
ren, waar de Vlissingse centrale
stroom uit kolen opwekte, wer
den kabels gelegd en daar ging
Beveland: op weg in de vaart
der volkeren.
Marketing
In de opstelling die het museum
heeft gemaakt uit eigen bezit,
bruiklenen van andere musea en
particulieren, is duidelijk te
zien hoe razendsnel na de oor
log een fenomeen als marketing
ontstond. Philips, goede bondge
noot van de PZEM, sprong in
het gat in de markt en maakte
het fluks groter. Aanvankelijk
wei'den voorlichtingsavonden
gehouden maar reclame in tijd
schriften en kranten deed het
ook prima. Waren het in het be
gin radio-ontvanger en spullen
voor in de keuken; al snel kwa
men er haardrogers, klokken en
andere gemakken met snoeren
op de proppen. De advertenties
laten er geen twijfel over be
staan: vlot en modern ben je pas
als je in je gesteven, aangerim-
pelde rok de keukenprinses uit
hangt tussen zo veel mogelijk
stopcontacten.
Voor de meeste mensen was het
evenwel behoorlijk wennen, zo
blijkt uit de verhalen die De
Klerk heeft opgetekend in zijn
brochure. „Een vrouw op Wal
cheren had een kookplaat en
een elektrische ketel aange
schaft,- maar het wilde maar
niet lukken. Telkens als ze wa
ter wilde koken ging het vrese
lijk stinken. De leverancier
kwam erbij en vroeg haar dan
toch eens voor te doen hoe ze
het deed. Ze zette de kookplaat
aan, plugde de ketel in en zette
die bovenop de kookplaat. Bij
mensen die nooit zonder vuur
hadden gekookt, ging het er ge
woon niet in dat het mogelijk
was: zoveel warmte uit een
draadje."
Dat verklaart ook de aanvanke
lijke angst voor elektriciteit, die
er bij veel mensen zeker was.
Maar het wende. Toen pas in
1957 door toedoen van NS-top-
man, de Zeeuw Frans den PIol-
lander, het spoor geëlektrifi
ceerd werd, waren de Goesena-
ren zo dankbaar dat de Station
straat naar hem werd genoemd.
De tentoonstelling blijft in het
Museum tot en met 17 juni.
Vanuit Walcheren werd de PZEM-kabel naar Zuid-Beveland gelegd. foto Zeeuws Documentatiecentrum
NIERDONOR
JA/NEE
