Tegelkachel als alternatieve cv
Mala Multra werkt puur op gevoel
■B
Las Malas kiest voor muziektheater
15
Kamer toetst convenant Borssele
Fietsverlichtingscontrole
Luisterboeken in Thoolse bieb
Beeldschermen gestolen
Klacht over entree appartementen
ELCHT
Stralingswarmte
donderdag 19januari 2006
DEN HAAG - De Tweede Kamer wil de besluitvorming
over de sluitingsdatum van de kerncentrale Borssele be
gin april hebben afgerond. Voorafgaand aan de finale Ka
merdebatten wordt een hoorzitting georganiseerd. Ook
gaat de parlementsadvocaat het convenant bestuderen
waarin staatssecretaris Van Geel (CDA, Milieu) met de
aandeelhouders Delta en Essent en exploitant EPZ heeft;
afgesproken dat de kerncentrale uiterlijk eind 2033 dicht
gaat. Kamerlid Duyvendak (GroenLinks) heeft dat voor
stel gisteren gedaan in een procedurevergadering. „Het
gaat om een lange tijd, om veel geld en een onomkeerbare
constructie", verklaart hij. „Wat als in 2023 de internatio
nale regelgeving over kernenergie verandert waardoor
het convenant moet worden opengebroken? Als Kamer
willen we graag een oordeel over dat soort aspecten."
Voor de hoorzitting zal de Kamer vooral juridische ex
perts oproepen, meer dan deskundigen op het gebied van
kernenergie.
MIDDELBURG - Bij een fietsverlichtingscontrole aan de
Koudekerkseweg in Middelburg zijn gisterochtend 24 be
keuringen uitgeschreven. De controle werd gehouden tus
sen zeven uur en kwart over acht.
Een bekeuring ging naar iemand die zijn legitimatiebe
wijs niet kon laten zien en de rest was voor het niet voe^
ren van fietsverlichting.
THOLEN - In de bibliotheek van Tholen zijn sinds kort
luisterboeken te leen. Zowel jeugdboeken als literatuur
voor volwassenen zijn te leen op geluidsragers. Inmiddels
zijn ruim dertig populaire titels in voorgelezen vorm op
schijfjes beschikbaar. De bibliotheek werkt aan een uit
breiding van het luisteraanbod.
NIEUWERKERK - Bij een inbraak in een winkel aan de
Oude Noordstraat in Nieuwerkerk is in de nacht van dins
dag op woensdag voor een nog onbekend bedrag aan!
TFT-beeldschermen en computersystemen gestolen. Een;
medewerkster die tegen drie uur die nacht nog boven de
winkel verbleef, werd gealarmeerd door glasgerinkel. Ze
ging beneden kijken en zag de daders er nog net vandoor
gaan. Ze kwamen het pand binnen door een ruit in te
slaan.
HULST - De gemeente Hulst heeft een klacht ontvangen
over de bereikbaarheid van appartementencomplex Tivo-
li Gardens in Hulst. Volgens de briefschrijfster moet het
complex beter bereikbaar worden gemaakt voor minder
mobiele mensen. Een afgevaardige van de gemeente heeft
hierover gesproken met de Vereniging van Eigenaren
(WE) van het complex. Uit dit gesprek blijkt dat de be
reikbaarheid van het complex aan de Willem Alexander-
straat alleen kan worden verbeterd door het verlagen van
het trottoir. Het perceel is echter in eigendom van de WE
en aanpassingen aan de stoep moet de vereniging dan ook
zelf bekostigen.
door Rolf Bosboom
VLISSINGEN - Het kost de Vlis-
singse kunstenares Mala Multra
enige moeite om over haar werk
te praten. Ze wil er niet te veel
over theoretiseren, omdat schil
deren voor haar vanzelfspre
kend is, iets wat ze volledig van
uit haar gevoel doet. En dat is
nu eemnaal moeilijk onder woor
den te brengen. Desondanks
doet ze een dappere poging.
„Het schilderen is eigenlijk al
tijd bij mij aanwezig geweest",
zegt Multra (1965), die oorspron
kelijk afkomstig is uit Mauritius
maar al vele jaren in Vlissingen
woont. „Al van jongs af was ik
erg bezig met kleuren. Iets wat
wit is, móet ik nu eenmaal be
schilderen."
Links en rechts, onder meer in
Brussel, was eerder al een enkel
werk van haar te zien, maar nog
niet verzameld in een soloten
toonstelling. Ton Veraart en Bi-
anca Baake konden haar die mo
gelijkheid wel bieden, doordat
zij - voor andere doeleinden -
een pand hebben gehuurd naast
hun woning in de Nieuwstraat
in Vlissingen. Doordat het nog
even leeg staat, kan het dienen
als gelegenheidsgalerie, in eer
ste instantie voor tweeënhalve
week. De tentoonstelling werd
gistermiddag geopend.
De werken van Mala Multra val
len vooral op door hun formaat.
De woonkamer is bijvoorbeeld
gevuld met drie enorme doeken.
„Ik maakte aanvankelijk kleine
re schilderijen, maar daar raak
te ik op den duur op uitgekeken.
Ik houd van grote, weidse geba
ren. Het dynamische element in
mijn werk komt meer tot leven
op een groot doek."
Haar schilderijen zijn opeensta
pelingen van kleuren, soms dun
maar vaak ook pasteus aange
bracht, de ene keer transparant
en de andere keer dekkend. Tal
loze kleurvariaties schemeren
voortdurend door elkaar heen.
Wie er langer naar kijkt, merkt
dat de doeken vele mogelijkhe
den bieden voor associaties en
betekenissen, die voor iedereen
verschillend zullen zijn.
Ongeduldig
Uitgangspunt is steeds kleur.
„Ik begin altijd met enkele kleu
ren die niet gestructureerd zijn.
Daar groeit geleidelijk iets uit.
Ik gebruik acrylverf, omdat die
snel droogt. Ik ben ongeduldig,
wil niet wachten, maar steeds
doorwerken."
Elk werk heeft een eigen sfeer.
Het ene is ook beduidend don
kerder van tint dan het andere,
al zijn er altijd duidelijke licht
punten zichtbaar. „Als ik mijn
penseel pak, bestaat er niets an
ders meer voor mij. Ik ga dan
volledig op in wat ik doe. Dat is
echt een genot. De meeste schil
derijen zijn daardoor voor mijn
gevoel vrolijk. Maar het sombe
re moet ook kunnen bestaan in
een schilderij. Juist die tegen
strijdigheid maakt het werk
naar mijn idee dieper." Haar ge
voel zegt haar wanneer een
werk af, wanneer het goed is. Ze
is vooral tevreden met de drie
grote doeken in de woonkamer.
„Dat zijn mijn favoriete doeken.
Ze zijn goed afgewerkt. In de
manier waarop ik naar een schil
derij kijk, klopt het. Het is har
monieus."
De toeschouwer mag in haar
werk zien wat hij wil. „Dat laat
ik aan ieders verbeelding over.
Ik heb niet de intentie om iets te
laten zien, niet bewust althans.
Ik werk puur op gevoel. Kleuren
zijn nu eenmaal emoties."
Expositie: 'Warm', schilderijen
van Mala Multra, t/m 5 februari ïn
het pand Nieuwstraat 31, Vlissin
gen. Geopend: onregelmatig, maar
veelal in het weekeinde en op af
spraak (0118-416644).
De Vlissingse kunstenares Mala Multra: „Als ik mijn penseel pak, bestaat er niets anders meer voor mij. Ik ga dan volledig op in wat ik
doe." foto Ruben Oreel
j^Bavmond de Frel
Nieuwe woningen worden gemid
deld vier- tot vijfduizend euro
duurder, omdat zij sinds dit jaar aan
mi strengere milieueisen moeten voldoen.
Volgens directeur J. Fokkema van de
Vereniging van Nederlandse Project
ontwikkeling Maatschappijen is de
tfoedkoopste manier om nieuwe hui
zen aan de eisen te laten voldoen een
ventilatiesysteem dat de warmte uit
vieze lucht van binnen afgeeft aan ver
ijl se lucht van buiten. Biologisch bouw-
pionier Sietze Leeflang uit Breskens
|as die uitspraak in de krant, waarna
zijn haren recht overeind gingen
staan. Het kan namelijk ook anders.
leeflang stond in 1976 samen met zijn
vrouw Anke aan de wieg van Stich
ting De Twaalf Ambachten in Boxtel,
een technisch centrum dat zich inzet
voor experimenten met ecologische
n'pjj technieken. En al die uitvindingen die
nen ook nog eens te geschieden met zo
eenvoudig mogelijke middelen op een
ambachtelijke, simpele wijze. De
Twaalf Ambachten wil dat iedereen
wat minder afhankelijk wordt van
grootschalige, moderne, technische
systemen. De mens kan namelijk ook
heel veel zelf oplossen, betoogt de fa
milie Leeflang.
Het reilen en zeilen van De Twaalf
Ambachten in Boxtel hebben Sietze
en Anke Leeflang inmiddels overge-
aan hun dochter. Het echtpaar
W verhuisde vier maanden geleden naar
waar het hoopt meer men-
rtuigen van het nut van ener-
Vooropgesteld, niet om
beter van te worden, het
;n er om alleen om hun idealen
mE!l [uit te dragen. „Wij willen echt geen be-
voor bedrijven zijn. Sterker
meestal worden wij als 'goedaar-
;ek' beschouwd. Het is niet onze
om winst te maken. Wij wil
Sietze Leeflang uit Breskens zweert bij stralingswarmte met behulp van een tegelkachel.
foto Peter Nicolai
len laten zien dat mensen ook heel
veel zelf kunnen doen met eenvoudige
middelen", zegt Sietze Leeflang.
Radiator
Dat neemt natuurlijk niet weg dat hij
hoopt dat zoveel mogelijk mensen zijn
visie in de praktijk brengenrln zijn
huis is geen radiator, of beter gezegd
luchtverwarmer, te bekennen, Leef
lang zweert bij strahngswarmte. De
lucht? Die moet je ongemoeid laten,
vindt hij. „Het klinkt misschien gek,
maar ik heb het liefst koude lucht in
huis. Buitenlucht is duizend procent
gezonder dan binnenlucht die niet kan
worden geventileerd. Ventileren is een
absolute noodzaak. Doe je het niet,
dan help je je gezondheid naar de
knoppen. Maar doe je het wel, dan
gaat er veel warmte verloren. Opge
warmde lucht kan gevolgen hebben
voor de gezondheid. De geribbelde of
gegolfde plaatijzeren verwarmingsele
menten van de centrale verwarming
staan hun warmte af door het opwar
men van de lucht. Daardoor ontstaat
een opstuwing van verwarmde lucht,
en een aanzuiging van koele lucht.
Dat zorgt voor een constante luchtcir-
culatie in huis, waardoor huisstof
voortdurend in zwevende toestand
wordt meegenomen. Dat kan, in com
binatie met het drogend effect van
warme lucht, resulteren in hoofdpijn.
Wij vinden het luchtverwarmingssys-
teem een knoeiboel. En het jaagt men
sen die een nieuw huis willen kopen
nu ook nog eens op extra kosten", zegt
Leeflang.
Infrarood
De familie Leeflang is overtuigd van
een systeem dat warmte verschaft
door infraroodstraling. Om die natuur
lijke warmte op een verantwoorde en
veilige wijze in huis te krijgen, hebben
Sietze en Anke Leeflang het gros van
de muren in hun huis voorzien van
slangen, waardoor warm water wordt
geleid. De muren zorgen dus voor
warmte, die wordt aangevoerd door
een tegelkachel in de huiskamer. Een
spiegellaag in de muur weerkaatst de
warmte naar de woon- en slaapka
mers.
Stijgwarmte
„De kachel staat los tegen de muur en
is niet met de slangen verbonden. Hij
straalt de dichtstbijzijnde muur
warm, waardoor het water in de slan
gen ook op temperatuur komt. Als ge
volg van stijgwarmte begint het water
te circuleren, waardoor ook de boven
verdiepingen worden verwarmd. De
kachel werkt op hout, maar kan bin
nen vijf minuten overschakelen op
gas. Dat maakt het gebruik voor men
sen die vaak van huis zijn net iets
praktischer. We hebben daarom een
milieuvriendelijke gasbrander ontwik
keld, die vanuit de stookruimte van de
kachel dienst doet. Maar de eigenlijke
bedoeling is hout te stoken, op een ge
zonde, schone manier. Deze tegelka
chel verhit blokken hout niet vanon
der naar boven (zoals in een open
haard), maar andersom. Op die ma
nier geeft het blok geen houtgassen
prijs en krijg je optimale warmte. Je
zet het blok recht overeind in de stook
ruimte. Daarboven stook je een vuur
tje, waarna het anderhalf uur duurt
voordat het eerste blok is opgebrand.
Deze kachel heeft per dag een kleine
zeven kilo hout nodig om een door
snee eengezinswoning van beneden
tot boven te verwarmen."
Bakkerij
De familie Leeflang wil de komende
tijd een voormalige bakkerij achter
hun woning inrichten als een soort in
formatiecentrum voor geïnteresseer
den. „Mensen die een tegelkachel wil
len hebben, moeten wel zelf aan de
slag. Bij ons kunnen ze informatie krij
gen hoe en met welk materiaal ze een
tegelkachel kunnen maken. De eerlijk
heid gebiedt wel te zeggen dat de gas
brander in dit verwarmingssysteem
geen veiligheidskeurmerk heeft. Onze
verzekeraar heeft de brander in ons
huis als veilig aangeduid. Met de kant
tekening dat als er onverhoopt toch
iets gebeurt, wij voor de kosten op
draaien."
Meer informatie op www.del2ambach-
ten.nl
ton scène uit het muziektheaterstuk Kaatje is verdronken.
foto Dirk-Jan Gjeltema
^[AliPankow
In een huis ach-
de dijk wonen drie mensen.
Jader Johannes ergert zich aan
- J8 eZfd van de buurman, moeder
loij '®a maakt zich druk over lupi-
fs en dochter Ka is flink aan
i Puberen. In dit gezin gaat al-
s met de botte bijl. Iedereen
|Mt steeds opnieuw zijn plekje
Ég Stellen.
|e personages treden aan in
I muziektheaterstuk 'Kaatje
verdronken' van Alex van
irmerdam. Theatergroep Las
das gaat zaterdag 28 januari
10 Podium Brogum in Zierikzee
in premiere
r - er vervolgens een kor-
tournee door de provincie
«stars achter Las Malas
is voor 'verdorven vrou-
jj®) zijn Marijke Reuser uit
""jikzee en haar dochter Lara
tres Reuser uit Middelburg.
Ée Reuser is lange tijd met
aer verbonden geweest aan
Theatergroep Zierik. „Naast ar
tistieke ambitities spelen bin
nen een vereniging sociale richt
lijnen mee. Om de zoveel tijd
moet bijvoorbeeld iedereen een
keer kunnen spelen. Dat snap ik
best, maar ik wilde wat anders:
kiezen voor een stuk dat me aan
spreekt en daar dan de passende
bezetting bij zoeken", zegt Reu
ser. Zij besloot daarom samen
met haar dochter een eigen stich
ting op te richten, waarbinnen
ze zelf produceert, regisseert en
speelt.
Na enkele succesvolle eenakters
vindt ze het nu tijd voor een
avondvullende voorstelling,
waarbij ze zelf de regie voert.
„Ik heb specifiek gekozen voor
muziektheater omdat ik graag
een productie met meerdere dis
ciplines wilde maken."
Volgens Reuser is 'Kaatje' een
typisch Van Warmerdam-stuk.
De mensen daarin lijken bij
hem in eerste instantie heel nor
maal, maar zijn toch ook een
beetje weird. „De dialogen zijn
zo goed, vaak komisch, maar
ook wrang. Dan wordt het bijna
gênant als je er om moet lachen.
Er wordt gemept, gescholden,
gehuild, hilarische en gevoelige
momenten wisselen elkaar af",
zegt de regisseur.
Reuser is blij met de cast die zij
heeft kunnen samenstellen.
Naast haar dochter vertolken
Pim Lokerse van het Middel
burgs Theater en Larissa de
Keijzer van De Zeeuwse Kome
die in Vlissingen er een rol in.
Verder toont gastspeler Robb
Dijkstra zich bereid er weke
lijks voor uit Rijswijk te komen.
Voor composities, toetsen en
zang tekent Josie Kneepkens en
Els van Zutphen verzorgt de per
cussie.
Gouden tand
Vader, moeder en Kaatje als de
drie mensen in het huis achter
de dijk lijken tot elkaar veroor
deeld. Hun dagen worden ge
vuld met onmacht, verveling en
met elkaar het leven zo zuur mo
gelijk te maken. Totdat de man
met de gouden tand hun leven
binnenstapt. Wie is hij? Wat wil
hij?
Reuser kiest voor een gestileer
de vormgeving. Tot in ver door
gevoerde details kiest zij voor
de kleur blauw in verschillende
variaties. Daarmee tilt zij zowël
verhaal als beeld boven het rea
lisme uit ter ondersteuning van
de thematiek. Op de vraag hoe
ze dat thema zou willen om
schrijven, trekt ze even een
frons en zegt dan: „Het gaat mis
als je mensen die niet goed bij el
kaar passen, dwingt toch bijeen
te blijven."
'Kaatje is verdronken' wordt opge
voerd op zaterdag 28 januari in Po
dium Brogum, Zierikzee, donder
dag 9 februari in Podium 't Beest,
Goes, zaterdag 11 februari in 't
Vestzaktheater, Vlissingen, zater
dag 18 februari in Dorpshuis Re-
nesse en zaterdag 4 maart in 't
Spiegeltheater, Middelburg. De
voorstelling in 't Vestzaktheater
begint om 20.15 uur, de overige op
voeringen beginnen om 20.30 uur.
Kaarten kunnen gereserveerd wor
den via telefoonnummer:
06-40174701.
