Oorlog om olie teistert Nigeria
PZC
Miljoenen Afrikanen getroffen
door altijd weerkerende droogte
PZC
El Baradei kan
bestuurders
nog een lesje leren
Haatzaaiers
Aanslagen op installaties in Niger Delta zijn aan de orde van de dag
te gast
'H ww THtomtè mi.
17 januari 1955
dinsdag 17 januari 2006
In Nigeria is een ware olieoorlog
uitgebarsten. Militante inwo
ners van de Niger Delta voeren
bijna dagelijks aanslagen uit op
olie-installaties en gijzelen me
dewerkers van oliemaatschappij
en.
door llona Eveleens
Het Biits-Nederlandse olie
concern Shell heeft uit vei
ligheidsoverwegingen 330 werk
nemers teruggetrokken uit de
olierijke Niger Delta. Enkele
personeelsleden van het con
cern raakten zondag gewond
toen een groep militanten van
de Ijaw, het grootste volk in de
delta, een aanval uitvoerde op
een olie-installatie.
„De aanvallers kwamen met
speedboten, staken twee perso-
neelsonderkomens in brand, ver
nielden een vei'werkingsvoorzie-
ning en gingen weg", aldus een
verklai-ing van het concern.
Nigeriaanse soldaten schoten op
de aanvallers. In het vuurge
vecht kwamen enkele militairen
om het leven.
Vorige week werden vier onder
aannemers van Shell ontvoei'd.
Zij zijn nog altijd in handen van
hun gijzelnemers. En dagelijks
wordt met dynamiet wel ergens
in. de delta schade toegebracht
aan een olie-installatie waai~-
door de pi'oductie tijdelijk is ver
minderd.
De Beweging voor de emancipa
tie van de Niger Delta eist de
aanslagen op. De leden willen
de vrijlating van Ij aw-1 eider Mu-
jahid Dokubu Asari, die vastzit
op beschuldiging van verraad,
en Diepreye Alamieyaseigha,
een voormalige staatsgouver-
neur, verdacht van het witwas
sen van geld. Asaiï staat aan het
hoofd van militante Ijaw-jonge-
ren die in het vex-leden pijplei
dingen saboteerden, de olie af
tapten en vei'kochten. „Dat is
geen diefstal want de olie is van
ons. De mensen in de Niger Del
ta zijn de eigenaren van het
zwarte goud", verklaarde hij vo
rig jaar.
In het najaar van 2005 was de
maat vol voor de Nigeriaanse au
toriteiten. Asari werd geaires-
teex*d en is in afwachting van
zijn rechtszaak. Direct na zijn
arx-estatie vex-klaarden Ijaw-jon-
geren de olieproductie de oor
log, maar pas de laatste weken
zijn de aanslagen in alle hevig
heid toegenomen.
Ondanks afkeuring van de da
den van de Ijaw-militanten be
staat er enige sympathie voor
hun situatie. De olieproductie in
de Niger Delta levert de rege
ring en internationale oliemaat
schappijen enorm veel geld op,
terwijl de meeste bewoners er in
bittere armoede leven. Het groot
ste deel van de jongex'en is werk
loos.
Minder begrip is op te brengen
voor de eis tot vrijlating van
staatsgouvemeur Alamieyasei
gha. De Ijaw was in Groot-Brit-
tannië gearresteerd op verden
king van het witwassen van een
kleine twee miljoen Britse pond.
Borgtocht
Hij werd op borgtocht vrijgela
ten en wist het land te ontvluch
ten om in Nigeria op te duiken,
tot grote schaamte van de autori
teiten. Hij werd uit zijn ambt ge-
ze,! en gearresteerd.
Al jaren eisen de inwoners van
de Niger Delta meer ontwikke
ling. Oliemaatschappijen bouw
den de laatste jaren scholen en
ziekenhuizen om de bevolking
gunstig te stemmen. Daarbij
werd over het hoofd gezien dat
in de Delta de Ijaw weliswaar
de meerderheid vormen, maar
er ook andere stammen leven,
zoals Itsekeri en Urhobo. Die
stammen leven met elkaar in on
min. „Het systeem wekte af
gunst bij degenen die geen pro
ject kregen. Onbedoeld werd het
de oorzaak van fricties tussen
volken", gaf vorig jaar de Ameri
kaanse oliegigant Chevron Texa
co toe.
De oliemaatschappijen en de Ni
geriaanse regering hebben te
lang de eisen van de bewoners
van de Niger Delta naast zich
neergelegd. Te laat is begonnen
met een poging tot ontwikkeling
van het gebied. Ongenoegen
maakte de bevolking extremis
tisch. De duizenden militaix-en
door Marten Wiersma
Het is een uitstekend idee
onx Mohanxed el Baradei
de Four Freedoms Award toe
te kenixexx. Er kan imnxers
niet genoeg gewicht worden
gehecht aan het voorkomexx
van nucleaire ongelukken.
Zo bezien hebben de Ameri
kanen en Zeeuwen een goede
keus gemaakt. En dat schept
verplichtingen.
El Baradei wordt gehuldigd
in een pi'ovincie waar een po
litieke meex-dei'heid staat te
juichen nu de kerncentrale
Boi'sele nog pakweg 25 jaar
wordt opengehouden. En
waar het dagelijks provincie
bestuur, slaafs het liberale
overheidsbedrijf Delta vol
gend, de ruimte aan het voor
bereiden is voor een tweede
nucleaire centrale.
El Baradei weet dat er in
1968 al een verdrag is geslo
ten waaraan alle Europese
landen meedoen. Dat verdrag
beoogt de invoering van kern
energie, onder de voor-waai
de dat de deelnemende lan
den hun kernwapens weg-on-
derhandelen. Amerikanen
met kernwapens en Zeeuwse
bestuurdei-s met kerncentrale-
plannen vormen kortom niet
de meest aangewezen part
ners om El Bai'adei en zijn
werk in het zonnetje te zet
ten. Ook niet als de andere
'gangbare' argumenten voor
kernenergie in de discussie
worden betrokken. Bijvoor
beeld dat we meer kerncen
trales nodig hebben om het
broeikaseffect te voorkomen.
Of dat we afhankelijk zijn
van de Russen. Dat wax-en we
(in Europa) altijd al, en de
Russen zijn betrouwbaar ge
bleken. De x-uzie met de Oe-
kraïners wordt er nu met de
haren bijgesleept. Beiden heb
ben volstrekt verknoopte eco
nomieën en cultuur. Geen
wonder dat er spanning zit
tussen die twee. Hun ruzie
lijkt de pleitbezorgers van
kernenergie wel zeer goed uit
te komen. En dan dat eeuwig
lijkende verhaal over de tech
nologische sprongen. Wei'd
ooit beloofd dat de proble
men met het afval zouden
worden opgelost, nu zijn er
nog twee potten goud aan de
horizon geplaatst. Die van de
'inhei'ent veilige centrales' en
de bewerking van laagwaar
dig uranium om dreigende te
korten te voorkomen. Deze
beloften zijn nooit ingelost.
Zeeuwse bestuurders maken
zich op om de Zeeuwen een
tweede kerncentrale op te
dringen. Maar eex-st gaat men
zich richten op duui'zaam-
heid, volgens gedeputeei'de
Suurmond. Dat wox-dt tijd.
Al tien jaar ligt er de verplich
ting om 250 megawatt wind
energie te plaatsen. Er is pak
weg slechts eendei-de daar
van gerealiseerd. Het voedt
de twijfel aan de politieke in
tenties en bestuurskracht. Op
het vlak van toepassing van
bio-energie wordt geen enke
le activiteit vex-nomen en vrij
wel alle energiebedrijven in
Nederland hebben projecten
om energie te winnen bij tuin
bouwkassen. Delta niet. Ren
dabel? Veelzeggend is de vi
sie van Nuon, die zegt niet in
kemenei-gie te stappen. Dat
is namelijk niet rendabel.
Onbegrijpelijk
Het blijft onbegrijpelijk dat
de meest rendabele vorm,
energie besparen, niet cen
traal wordt gesteld. Met een
fractie van de investeiingsgel-
den, benodigd om een paar
procent extra stroom op te
wekken, kan 30 procent ener
gie worden bespaard. Daar
lijken Zeeuwse noch Neder
landse noch Eui'opese be-
stuux-dei's aan te denken.
In mei ontvangt El Baradei
de Four Freedoms Award. Ho
pelijk brengt deze laureaat
met een heldere rede de Ne
derlandse en Zeeuwse be-
stuui'dei's nog eens onder de
aandacht welke voorwaarden
er aan kerncentrales gesteld
moeten worden.
Marten Wiersma is lid van Pro
vinciale Staten voor Groen-
Links
die in de regio zijn gestatio
neerd worden vaak verrast dooi
de guerrilla-achtige aanvallen,
uitgevoerd door groepjes man
nen die zich in het moerasge
bied verplaatsen in snelle en
wendbare speedboten. Het leger
kan niet met groot geweld optx-e-
den, omdat de gi-oep nog altijd
de vier buitenlandse ondex-aan-
nemers van Shell in gijzeling
heeft.
Een anonieme bron binnen het
concern in Nigeria verklaarde
eerder: „Er bestaat een kans dat
we al het personeel uit de delta
terugtrekken totdat de regering
de situatie onder controle
heeft."
Maar gistei'en verklaax-de Shell
officieel geen plannen te hebben
zich terug te trekken uit de Nige
riaanse riviex-delta. Zo'n maatre
gel zou enoi'me gevolgen hebben
voor de pi-oductie en de prijs
van olie. Volgens een woordvoex--
der van het olieconcern is er in
ieder geval één persoon omgeko
men, die niet bij Shell onder con-
tx-act stond, maar bij een bedrijf
dat diensten aan de
Brits/Nederlandse onderneming
levei-t. Het gaat om een catering
medewerker,
Het Duitse persbureau DPA,
dat de Nigeriaanse krant Daily
..wtw tm wli, kü
Honger dreigt voor ruim dertig
miljoen mensen in Oost-Afrika,
een regio geteisterd door droog
te. In de getroffen landen be
staan ideeën om de telkens te
rugkerende ramp te voorkomen.
Maar het voorzorgsmaatregelen
treffen, mist de ondersteuning
van de regering.
door llona Eveleens
Naomi Musingila laat met
een zucht de jerrycan met
klotsend water van haar rug
glijden. „De zeven kilometer
naar de rivier lopen valt wel
mee, maar terug is zwaar met
twintig liter water, en heuvelop
waarts", vertelt de jonge
vrouw. Ze strekt haar rug en
pakt een vrucht van de ape-
broodboom die ze openbreekt.
Ze knabbelt aan de zoute za
den. „We eten de laatste jaren
maar een keer per dag. Voor
vanavond maak ik soep van de
ze zaden."
De vruchten zijn, zoals uit de
naam blijkt, geliefd bij apen.
Maar in tijden van droogte en
honger wordt het ook etenswaar
voor mensen. Grote delen van
Oost-Afrika kampen al ruim
een jaar met droogte, de bevol
king van Ikutha heeft al vijf
jaar geen regen gehad. Honger
lijden is een levensgewoonte ge
worden.
Ikutha ligt in de Oostelijke Pro
vincie van Kenia, waar de Kam-
bastam woont. Al jaren trekken
de inwoners aan de bel over hun
situatie. Pas toen regeringsle
den in de hoofdstad Naix*obi
tv-beelden kregen voorgescho
teld van de eex-ste hongerdoden
werd de noodtoestand uitgeroe
pen. Het gx-ootste deel van de
oostkant van Afrika is getroffen
door droogte en voor ruim der
tig miljoen mensen dreigt hon
ger. Er heerst altijd ergens op
het continent gebrek aan voed
sel. Ideeën voor het voorkomen
van honger bestaan, maar deze
wox-den niet of nauwelijks omge
zet in maati'egelen.
„Droogten komen hier vaker
voor, maar zo erg als nu hebben
we sinds 1961 niet meer meege
maakt", herinnert Nicolas Mu
singila zich. Plij is boer en de
schoonvader van Naomi. „Waar
om slaat de regering geen water
putten? Met water zijn al onze
problemen opgelost."
Een veelgehoorde opmerking op
het Yatta-plateau waarop Ikut
ha ligt, maar het grondwater is
te zout voor iriïgatie. Er be
staan slechts enkele stroompjes
op de hoogvlakte en die staan
een paar dagen na regenval al
weer droog. Boeren in dit ge
bied zijn gezegend met vruchtba
re rode aarde. Maar ze zijn ook
volkomen afhankelijk van regen
water.
„Dit gebied is beter geschikt
voor veeteelt. De bevolking leeft
hoofdzakelijk van de landbouw.
De veeteelt is bijzaak. Het zou
precies andersom moeten zijn",
legt Humphrey Kimani uit. Hij
is projectleider van de ontwikke
lingsorganisatie Adi'a, die sinds
enkele jaren de boeren in de re
gio probeert te overtuigen van
omschakeling. „De droogten zul
len telkens terugkeren. Daar
moeten we mee leven. Structure
le veranderingen zijn nodig."
Cursus
De eerste groep boeren heeft in
middels een cursus gevolgd over
hoe ze van landbouw op veeteelt
moeten overstappen. Zo'n veran
dering van de plaatselijke econo
mie betekent een kleine revolu
tie en vereist ondersteuning van
de regering. „Wij geven informa
tie en suggesties hierover aan de
lokale ambtenaren, maar of het
bereikt de regering in Nairobi
niet of de ministers zijn te veel
bezig met politiek in plaats van
hun departementen te leiden",
meent Humphrey Kimani.
Voortekens
Iedereen reageerde te laat op de
voortekens van droogte en de
daarmee gepaard gaande hon
gersnood. Nu pas koopt de over
heid koeien van nomaden ter
wijl het landschap al bezaaid
ligt met karkassen. Ook boei'en
en nomaden bleven te lang op re
gen hopen.
Hulporganisaties namen veelal
een afwachtende houding aan.
Een onderzoek toont aan dat mo
menteel 20 procent van de 3,5
miljoen Kamba's enig aanvul
lend voedsel ontvangt, terwijl in
middels de helft van het volk
volledige voedselhulp nodig
heeft.
De veixleling van voedsel gaat
Independent aanhaalt, spreekt
over een gx-oot aantal slachtof-
fers, de afgelopen vijf dagen. Bij
de aanvallen zijn volgens het
persbureau minstens 22 perso
nen omgekomen.
Dertien daarvan zouden solda
ten zijn, die het olieplatform be
waakten. Verder zouden er vele
gewonden zijn gevallen en wor
den meerdere personen nog ver
mist. G PD
Kamate Ngui en zijn buurman bij de ineengevallen opslagplaats voor voedsel. Al jaren trekken de inwo
ners van Ikutha aan de bel over hun situatie, maar veel gebeurt er niet. foto llona Eveleens/GPD
nogal eens gepaard met cliënte-
lisme en corruptie. Dorpschefs,
verantwoordelijk voor de verde
ling, voorzien eerst familie en
kennissen. „En als je dan wat
voedsel krijgt, eist de dorpschef
soms dat je een deel afstaat aan
iemand die hij aanwijst", weet
Kamate Ngui uit eigen ervaring.
Zijn akkers staan leeg en zijn op
slagplaats is ineengestort. Hij
ziet geen noodzaak om het
bouwsel te reparex-en.
Aan het begin van de droogte be
zat hij zeven koeien en dertig
geiten. Nu zijn er nog respectie
velijk twee en vier over. „We
moesten verkopen. We hadden
geld nodig voor voedsel, school
geld en medicijnen."
De kinderen in zijn familie gaan
naar de basisschool die gratis is
en waar leerlingen een maaltijd
krijgen. Maar de oudere kinde
ren kunnen niet meer naar de
middelbare school die wel geld
kost. „Ik gun mijn kinderen een
makkelijker bestaan dan het mij
ne", zegt Kamate Ngui. „Maar
als ze niet naar school gaan, zul
len ze nooit verder komen dan
boeren in Ikutha."
De CD A-fractie in de Tweede Kamer vj
dat mensen, organisaties en politieke \,v
tijen die oproepen tot haat en terreur i
hard moeten worden aangepakt. Haatzaaiers i%
ten direct uit hun functie kunnen worden gjU
Ook willen de fractieleden dat zij het steniredj
kwijtraken en dat ze hun paspoort moeten inleyj
ren. Organisaties die zich op het verkeerde padfo
geven dienen onverwijld ontbonden en verbod)
te worden.
In de notitie Alles van Waarde, is Weerbaar
de CDA'ers nog verder. Zo wensen ze een verdgj
aanscherping van de Strafwet en het Burgerij»
Wetboek om mensen die verdacht worden van It
aanjagen van ongenoegen op religieuze of politie
ke grondslag makkelijker en sneller te kunnenve
volgen. Het CDA wil dan ook nog een speciale ca:,
missie waar burgers kunnen klagen over kwetsT
de uitlatingen. Die commissie zou dan de bevow
heid moeten krijgen om 'gezaghebbende uitspi.
ken te kunnen doen'. Dit alles onder het motto'da
de weerbaarheid van de Nederlandse democraö
tegen het extremisme wordt vergroot'.
De spierballentaal die de CDA'ers
mooi in de retoriek die her en der opwelt in
loop tot de gemeenteraadsverkiezingen, maa
meer is het niet. De Nederlandse wet- en regeljj
ving biedt vooralsnog voldoende mogelijkheds
om haatzaaiers te vervolgen en te neutralises
Het optreden van minister Verdonk tegen de haai
predikende imams in Eindhoven getuigt daarva
Ook het instellen van een speciale klaagcommis
is verre van functioneel. Iedere Nederlanden!
door anderen gekwetst of beledigd wordt staat hi
vrij om naar de rechter te stappen, die dan de juii
dische ruimte heeft om 'gezaghebbende uitsprs
ken te doen'. Met dit voorstel voor een hardere aai
pak van de (moslim)terreur gaat het CDA voort
aan de mening van de meerderheid van de
landse moslims die liever onder de beschermii
van het Nederlands recht leeft dan onder het ja
van de sharia. Die meerderheid stoot de fracü
met deze nota voor het hoofd.
De christen-democraten gaan met hun pleidc*
voor hardheid ook voorbij aan de waarschuwu
van de nationale coördinator terrorismebestr
ding, T. Joustra, die vorige week nog stelde dat k
optreden van overheden geen gevoelens van discn
minatie en stigmatisering mag veroorzaken, ft
beurt dat wel - en dat zal de CD A-aanpak zeki
doen - dan leidt dit alleen tot een verdere polaria
tie en radicalisering.
BUSONGELUK - Bij een ern
stig busongeluk in Enschede
zijn zeven personen zwaarge
wond geraakt. De overige 23
inzittenden raakten lichtge
wond. De bus, die elke dag per
soneel voor de Enschedese tex
tielfabrieken ophaalt, botste
bij het passeren van een ande
re bus tegen een boom. Twee
personen wei-den uit de bus ge-
slingerd. De gewonden werden
overgebracht naar het zieken
huis.
CULTUREEL CENTRUM -
Kattendijke krijgt een fraai
cuitureel-sociaal centrum. De
Kattendijkenaren hebben zich
lang moeten behelpen,,
de gemeente er financieel dij
middelen niet voor had, maai
over een paar maanden zal tó
gebouw er staan. In het ga-
bouw is plaats voor een toned
zaal, kleuterschool, badhuis r
consultatiebureau.
OVERVALLEN - Een fietsea
winkel in Amsterdam is gister
middag overvallen. De gewa
pende overvaller bedreigde Ie
winkelpersoneel en eiste
Drie personeelsleden mo
zich ontkleden, waarna dt
overvaller vijfhonderd gulds
uit de kassa griste en ervar-
door ging.
Hoofdredactie:
A L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax: (0113)315609
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel, (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Goes, Zierikzee
en hulst:
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand: 20,55 n.v.t
per kwartaal: 59,75 62,00
per jaar; €229.20 233,30
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail. Iezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voorhet
einde van de betaalperiode.
PZC, La.v. lezersservice.
Postbus 31,4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1,80
Alle bedragen zijn inclusief 6%BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgw®
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volgt*
de Regelen voor het Advertentiewezen,
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax:(076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onroerendgw
Tel: (076)5312277
Fax: (076)5312274
Auteursrechten voorbehouden i
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern.
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruiktvt>0 "j.
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig 8?®,.jj.
de derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden Di|.
zersservice, Postbus 31, 4460 AA Goes.
Behoorttot WeGeNeR
