Het knusse schooltje verdwijnt
mm
mf
I 1
fusies in het
in
fl
Gun de oude
garde haar
nostalgie
De roomse
blijheid maakt
het verschil
En weer staat er een grote scholenfusie op stapel. Deze week werd bekend dat het
katholieke Sint Willibrordcollege en het protestants-christelijke Buys Ballot
College, beide in Goes, per 1 augustus 2007 worden samengevoegd. Daardoor ont
staat een school met ruim 2500 leerlingen, waarmee de fusieschool straks tot de gro
tere in Zeeland behoort. De afgelopen jaren hebben zich in het algemeen voortgezet
onderwijs talloze fusies voltrokken. Op deze pagina een overzicht én gesprekken
met twee oud-gedienden. „Goeie hemel, samenwerken met die roomsen?"
ÉlH
■i
Mi'
3iii:ni:iii7Ji
foto's Willem Mieras
Calvijn College
Pontes Scholengroep
Goes, Zierikzee, 3200 leerlingen
Iwoo, vmbo, havo, atheneum, gymnasium, vwo-(2-talig)
Ontstaan in 1999 uit:
Groot Stelle, Goes
Scholengemeenschap Schouwen-Duiveland, Zierikzee
RSG Pieter Zeeman, Zierikzee
Goese Lyceum, Goes
Buys Ballot College
Goes, 1220 leerlingen
vmbo, havo, atheneum, gymnasium
Ontstaan in 1996 uit:
Ter Welle, Goes
Buys Ballot College, Goes
Sint Willibrordcollege
Goes, 1400 leerlingen
vmbo, havo, vwo
Ontstaan in 1968 uit:
R.K. HBS St. Willibrord College, Goes
R.K. Ulo, Goes
Scholengemeenschap Scheldemond
Vlissingen, 1150 leerlingen
Iwoo, vmbo, havo, vwo
Ontstaan in 1994 uit:
VBO Weyevliet, Vlissingen
Scheldemond, Vlissingen
Nehalennia
Middelburg, 1469 leerlingen
Iwoo, vmbo, havo, atheneum, gymnasium
Ontstaan in 1996 uit:
Stedelijke Scholengemeenschap, Middelburg (SSGM)
DeWellinge, Middelburg
Christelijke Scholengemeenschap Walcheren
Middelburg, 2819 leerlingen
Iwoo, vmbo, havo, atheneum, gymnasium
Ontstaan in 1995 uit:
CSW, Middelburg
Delta College, Middelburg
Bestevaermavo, Vlissingen
Zwin College
Oostburg, 1175 leerlingen
vmbo, havo, atheneum, gymnasium
Ontstaan in 1985 uit:
St.-Eloy, Oostburg
Rijksscholengemeenschap Koningin Wilhelmina, Oostburg
in 1995 gefuseerd met scholengemeenschap Oostdijke, Oostburg
Zeldenrust-Steelantcollege
Terneuzen, 1233 leerlingen
vmbo, mavo, havo, vwo
Ontstaan in 1995 uit:
Zeldenrustcollege,Terneuzen
Steelantmavo,Terneuzen
Stedelijke Scholengemeenschap De Rede
Terneuzen, 1350 leerlingen
Iwoo, vmbo, havo, atheneum, gymnasium
Ontstaan in 1994 uit:
Petrus Hondius,Terneuzen
De Vaart,Terneuzen
in 2002 gefuseerd met De Schans,Terneuzen
Reynaert College
Hulst, 1557 leerlingen
Iwoo, vmbo, havo, atheneum, gymnasium
Ontstaan in 1995 uit:
De Rietvliet, Hulst
Het Ravelijn, Hulst
Jansenius S.G., Hulst
Als er bij iemand Sint Willi-
brord-bloed door de aderen
stroomt, dan is het de 64-jarige Jan Li-
monard uit Vlissingen wel. Hij zat op
de toen nog piepjonge katholieke HBS
in Goes. Dat was in een tijd dat de pa
ters van de Heilige Harten nog op het
bord stonden te krijten. Niet veel latei-
keerde hij als docent Frans terug in de
schoot van zijn vertrouwde middelba
re school. Hij bleef het Sint Willi
brordcollege tot aan zijn pensioen
trouw. Glimmend: „Het is een soort
familie."
De Limonards waren rasechte Vlissin-
gers, nou ja, wel met Franse genen.
Meegereisd met de marine van Napo
leon zetten de Limonards in 1800 voet
op Zeeuwse bodem. Zij vonden het er
zo aangenaam dat zij er maar bleven.
Bijna vanzelfsprekend hingen zij het
katholieke geloof aan. Het was dan
ook niet verwonderlijk dat vader Li-
monard hechtte aan onderwijs in de
sfeer van de heilige kerk.
Om die reden boemelde zoon Jan in
1953 met een schooltas en een pakje
boterhammen naar Goes. „Het Sint
Willibrordcollege in Goes, opgericht
in 1950, was toen de enige katholieke
HBS in Zeeland. Mijn vader zat in be
sturen van de lagere school en de kerk
en het bestond niet dat ik naar een
openbare of protestants-christelijke
school zou gaan. Dus moest ik spo
ren."
Geen verkeerde keus, kijkt Jan terug.
„Het was een knus schooltje aan de
Singelstraat, het gebouw waarin nu
het museum huist. Een lokaal met een
potkachel, die de conciërge om de
paar uur met kolen bijvulde. Paters
van de Heilige Harten uit Sint Oeden-
rode gaven er les. Natuurlijk speelde
de katholieke identiteit een rol. We
openden de dag met een gebed, en dat
is nu nog zo op het Willibrord, we had
den heilige missen in de kerk aan de
overkant, maar het was nooit zo dat je
de hele dag met God werd geconfron
teerd."
Carnaval
Integendeel, de paters waren altijd in
voor een potje pingpongen in de pau
ze. Met carnaval hosten zij mee door
de gangen en zij stonden dansavonden
in Slot Ostende toe.
Een sportieve pater bepaalde het be
roepsmatige lot van Limonard, die
door zijn docenten was aangespoord
MO Frans te doen. „Ik gaf als stagiair
les op het Willibrord. Op een dag had
ik net mijn trein naar Vlissingen ge
mist. Komt er een hijgende pater aan:
'Jan, de docent Frans heeft ontslag ge
nomen'. Zo keerde ik terug op het
Sint Willibrordcollege. Als docent."
Zo betrokken als de paters waren, zo
gaf ook Limonard zijn ziel en zalig
heid aan het Sint Willibrordcollege,
dat eind jaren zestig sterk was ge
groeid doordat mavo en havo waren
toegevoegd. De laatste jaren is de
school buitengewoon populair en dijt
ze sterk uit. Zelfs ouders uit westelijk
Schouwen sturen hun kinderen naar
Goes.
„Betrokkenheid is een kenmerk van
het Sint Willibrord, alleen zal die er
op andere scholen ook zijn. Er hangt
een bijzondere sfeer, maar waardoor,
tja, ik kan er niet precies de vinger op
leggen. Aandacht, respect, tolerantie,
het is moeilijk te definiëren. Docenten
zijn buiten de lessen heel actief. We
hadden de lerarenband The Willies, ik
zat in de cabaretgroep De Frustraat-
zangers. We organiseerden brugklas
shows en afscheidsfeesten. Zongen
we: 'Dag lief Sint WC, vreugd van al
die jaren, neem ik met mij mee'. Het
leuke is dat de jongere generatie do
centen het stokje overneemt. Je ziet
diezelfde inzet tijdens open dagen.
Dan wordt het gehele docentenkorps
ingeschakeld om informatie te geven
en met mensen te praten. Kennelijk
ontstaat bij ouders en kinderen daar
door de indruk: 'dit is een goede
school'."
Kolos
Hij weet van het voornemen het Sint
Willibrordcollege en Buijs Ballot Col
lege te fuseren. Limonard heeft daar
over een niet al te uitgesproken me
ning. „Liever niet, maar als het finan
cieel en organisatorisch voordelen op
levert, moet de fusie maar. Al wordt
het dan wel een kolos, terwijl ze lande
lijk gezien juist terugkomen van enor
me scholengemeenschappen. Op een
kleine school ken je elkaar nog. Een
docent kan leerlingen ook meer aan
dacht geven, en, niet onbelangrijk, in
de gaten houden."
Een grote groep (oud-)collega's voelt
niets voor een fusie met het Buijs Bal
lot College. Zij vrezen dat met de ver
menging van onderwijssecties de Willi-
brord-sfeer verwatert. Die weerstand
kan Limonard wel plaatsen.
„De school is natuurlijk lang niet
meer zo katholiek als vroeger, dus be
houd van identiteit speelt geen hoofd
rol, vermoed ik. De identiteit is voor
ouders ook zelden een argument; die
kiezen gewoon voor een goede school,
Ik denk wel dat de roomse blijheid, de
levenslust, het durven lachen en spot
ten over jezelf ons toch wel onder
scheidt van calvinisten. Daar zit mis
schien het belangrijkste cultuurver
schil."
Nu het bestuur, de Stichting Christe
lijk Onderwijs Zeeland waaronder bei
de scholen vallen, de fusie doorzet,
hoeft Leiden niet per se in last te zijn,
denkt Limonard. „Zolang het maar
een goede school blijft." Anders moet
de Alberti-hit van De Frustraatzan-
gers weer uit de kast worden getrok
ken: 'Niemand stuurt zijn eigen kind
daarheen'.
Frank Balkenende
Met grote passen, wapperende jas
panden én een versleten lederen
aktetas spoedde hij zich altijd over
het schoolplein. Op weg naar het klas
lokaal. Om zijn leerlingen te onderwij
zen in grammatica; om ze de weg te
wijzen naar hoofd- en bijzinnen; om
ze te vertellen over plof- en wrijfklan-
ken, maar óók om op opgetogen wijze
te verhalen over Marsman en Guido
Gezelle.
Bijna veertig jaar was A. P. Cornet le
raar Nederlands op het Christelijk Ly
ceum voor Zeeland te Goes. Kort voor
dat het lyceum fuseerde (in 1985) met
de Casembrootmavo tot het Buys Bal
lot College, ging hij met pensioen. Tot
zijn groot verdriet. Want had hij ooit
geen ingezonden stuk in het leraren-
blad geschreven, waarin hij zich 'gru
welijk ergerde aan het gezucht en ge
steun over al die leraren die opge
brand zijn en snakken naar het einde
dat de vut hen aanbiedt'? Cornet
moest niet aan de vut dénken, kon
zich niet voorstellen dat ook hij eens
gepensioneerd zou raken. „Maar het
was onvermijdelijk natuurlijk. Het
heeft jaaaren geduurd voordat ik er
overheen was. Het is een rouwproces
geweest. De leerlingen, die miste ik
het meest.
Ach, dat goeie ouwe Christelijk Ly
ceum voor Zeeland. Aan de Bergweg
stond het. Op dezelfde plek waar het
nieuwe Buys Ballot verrees. Cornet
schreef er destijds een vers over:
Het oud gebouw verdween
En een nieuw massief verscheen
Alle betrokkenen, zie:
Gelukgewenst maal drie
Doch gun de oude garde
Dat ze zwelgt in nostalgie.
Gevoelens van nostalgie heeft Cornet
(85 jaar inmiddels) nog steeds. Als hij
terugdenkt aan Kootje Traas bijvoor
beeld. Ko ('een schrandere vent') zou
later ook in het onderwijs terechtko
men, maar in zijn jonge jaren was hij
een 'klier van een jongen; altijd
dwars, altijd vervelend'. Cornet ver
telt het met een glimlach: „Ik had de
gewoonte om in de vierde Idas een op
stel te laten maken, waarbij leerlin
gen konden kiezen uit tien onderwer
pen. Een van die onderwerpen was:
Onze leraar Nederlands. Veel leerlin
gen dachten: 'Als ik nu maar een aar
dig stukje schrijf over meneer Cornet,
dan is het wel in orde'.
Zo niet Ko Traas. Hij leverde een
werkstuk af met weinig vleiende kwa
lificaties aan het adres van zijn do
cent Nederlands. Die nam er met ge
fronste wenkbrauwen kennis van,
knikte vervolgens waarderend en be
loonde het opstel ('er zaten hier en
daar een paar kleine fouten en ontspo-
rinkjes in') met een mooie negen.
Zó'n type leraar was A. P. Cornet.
Toen hij nog in korte broek liep, wist
hij al dat hij leraar Nederlands zou
worden. „De Nederlandse taal was
voor mij je-van-het. En het was na
tuurlijk ook een makkelijke studie.
Dacht ik. Later bleek dat niet het ge
val. Maar ja, je had de tanden in de
korst brood gezet en je moest kauwen
tot je het doorgeslikt had."
In 1947 kreeg hij zijn aanstelling bij
het Christelijk Lyceum voor Zeeland.
Het was kort na de Tweede Wereldoor
log en de accommodatie was vrij ge
brekkig. „We hebben in allerlei gebou
wen en gebouwtjes gezeten, overal
werd les gegeven: op een zolder, in
een kerk."
Tachtig leerlingen en een stuk of twin
tig leerkrachten telde het lyceum des
tijds. „Op elke vier leerlingen één le
raar. Dat was bijna individueel onder
wijs."
Hoe anders was dat toen hij de school
definitief verliet: om en nabij de dui
zend leerlingen zaten er toen op het
Christelijk Lyceum voor Zeeland.
Cornet woont nog steeds vlakbij het
huidige Buys Ballot, in de Jasmijn
straat. Van daaruit heeft hij altijd
zicht gehouden op de school. Letter
lijk en figuurlijk.
Intiem karakter
Uiteraard heeft hij de berichten ge
volgd over de voorgenomen fusie van
het Buys Ballot College en het St. Wil
librordcollege. En vanzelfsprekend
heeft hij zo zijn eigen opvattingen
over fusiegolven en mammoetscholen.
„Verschrikkelijk. De school verliest
het intieme, zorgende en aandachtge-
vende karakter. De sfeer waarin een
leerling stof tot zich moet nemen en
verwerken is ongelooflijk belangrijk.
Als de sfeer goed is, dan gaat het opne
men en verwerken gemakkelijker."
„Een klas met 32 leerlingen kan ik
ook nog wel met de sjambok regeren.
Maar de vertrouwelijkheid, die ont
breekt vaak in een grote klas; waarom
zit Piet in zo'n grote klas altijd hele
maal achterin? Omdat Piet daar uit
het zicht van de leraar is en boter
kaas eieren kan spelen met zijn
vriendjes."
Het heeft Cornet enigszins verbaasd:
leerkrachten op het (katholieke) Willi
brordcollege hebben grote moeite met
de voorgenomen fusie, onder meer om
dat zij vrezen dat hun school haar
identiteit verliest, docenten van het
(christelijke) Buys Ballot hebben daar
kennelijk minder moeite mee. „De
identiteit speelt op het Buys Ballot
kennelijk geen rol meer. Maar als zich
in mijn tijd iets dergelijks zou hebben
voorgedaan, dan zou ik hebben ge
dacht: 'Goeie hemel, samenwerken
met die roomsen? Het fundament
waarop je staat, heb je bewust geko
zen. Je kunt Rome en Dordt niet sa
men op een bank zetten'."
Willem van Dam
Jertentié-exploitatie:
Kd en Midden-Zeeland: 0113-315520;
£s Vlaanderen: 0114-372770;
tonaal: 020-4562500.
aterdag 14 januari 2006
Olav gaat zijn
grootvader
Thor Heyerdahl
achterna
Middelburg, Goes, Krabbendijke,Tholen, 2970 leerlingen
Praktijkonderwijs, vmbo, havo, vwo
Ontstaan in 1994 uit:
Voetiuscollege Scholengemeenschap, Goes
Ds. B. Smijtegeldtmavo, Middelburg
Rehoboth Scholengemeenschap, Krabbendijke,Tholen
V
