Sarren uit haat en woede
PZC
WINNAARS
COLLECTIE
postkantoor
15 toppers uit de
Nederlandse literatuur
Ander werk
Willem Brakman
vrijdag 13 januari 2006
Lezersredacteur A. J. Snel is
bereikbaar per post op het
adres van de
Centrale Redactie van de PZC,
Stationspark 28,
Postbus 31,
4460 AA Goes.
Telefonisch: 0113 - 315660..
E-mail:Lezersredacteur®pzc.nl
Het forum waarop lezers zich.
kunnen uiten over actuele
zaken is bereikbaar via
internet: www.pzc.nl.
Sinds in deze krant het een en
ander is veranderd aan het weer
bericht heeft een enkele lezer
zijn instemming betuigd maar
veel talrijker waren de blijken
van afkeuring. Het weder houdt
dit volk dag in dag uit bezig, dat
is duidelijk. Er vielen termen
als 'betreurenswaardig' en 'kar
dinale fout'
Ontstemming gold het ontbre
ken van wat werd aangeduid als
het 'weerpraatje', de grootte van
de tekst en het verdwijnen van
de drukverdeling. Een oud-zee-
varende maakte bezwaar tegen
het feit dat het windvaantje con
stant ZZW wijst en vrij alge
meen werd het verlangen naar
een meer regionaal toegesneden
bericht kenbaar gemaakt. De re
dactie inventariseert de kantte
keningen en beziet of aanpassin
gen alsnog zinvol zijn.
Begrippen
'Een Goese lezer heeft zich de
laatste tijd geërgerd aan het feit
dat in de PZC de werkwoorden
'rooien' en 'kappen' door elkaar
gesmeten worden. Er wordt nog
al wat gerooid en gekapt, dus de
vermaning is welkom.
Ook gebruiken wij het werk
woord 'opvriezen' niet goed,
meent hij. Dat is, dunkt mij, een
beetje te streng. Opvriezen bete
kent volgens Van Dale onder
meer: 'weer gaan vriezen'. Dat
deed het de afgelopen tijd wel
degelijk.
D@(§(d]
Het vertrek van Meindert Inderwisch als cplumnist bij deze kraE
heeft tot wat reacties geleid van lezers, Daarbij werd duidelijk^
wat door de een als Goed Nieuws wordt ervaren, door een andei;
een Kwade Boodschap wordt gezien. Dat heeft alles te maken m
persoonlijke smaak. De ene lezer kenschetst het werk van Inder
wisch als stilistische diarree, de andere spreekt over fijnzinnig,p
tisch proza. Zo werd de redactie bevestigd in de wetenschap datj
wisseling van de wacht vrijwel altijd arbitrair is. Zoals voetbaltr !9
ners bij de vervanging van spelers tijdens een wedstrijd commen
taar krijgen van talrijke deskundigen, zo ontvangt de redactievi U
de krant bij het doorvoeren van veranderingen altijd gratis adh; el
Gejuich is opgegaan in huize Van Kampen in Heinkenszand toe
derwisch enkele weken geleden melding maakte van zijn afschep
als columnist. Jennie Van Kampen: „Dat was nou eens echtgoeó
nieuws: de heer Meindert Inderwisch stopt ermee! Ik las de kop'
scheid' en mijn hart sprong op. Zou het waar zijn? Zou hier sprak
zijn van een echt afscheid van die vermaledijde kunstmatigheid':;
ja hoor, het is waar. Ik ben zo opgelucht dat we verlost zijn vant
artificiële, pseudo-wetenschappelijke columns. U zultzegget
lees ze dan niet. Maar uit een soort masochisme wou ik toch vaal
weten wat er nu weer uit zijn namaakbrein uitgebraakt werd
Lichtpunt
Geheel anders was de toonzetting van een brief van Marlies van;
keren-Staal uit Noordwelle. „Tot mijn ontsteltenis deelde uw in;
dels voormalig columnist, de heer M.Inderwisch, de lezers meet
zijn contract met de PZC door u niet is verlengd. Voor mij wast
column mijn lichtpunt van de week, het eerste wat ik las in de dj
derdagkrant. Wat een schrijftalent, wat mij betreft verreweg dei»
te van uw columnisten. Ik genoot elke week. Zoveel diepgang,^
veel wijsheid, zoveel herkenning."
In het spoor van Van Pij keren liet Helga van Baaren uit
Burgh-Haamstede weten: „De sfeer bleef vaak door mijn g
spelen en zette me aan tot het langs andere wegen beschouwenn
allerlei onderwerpen."
Fout
Van S. Lelie, arts, die in vroeger jaren belast was met het staatst
zicht op de volksgezondheid in Zeeland ontving ik een in hoffeli'.
en milde bewoordingen gestelde brief over bekopping in de krar
Hij zag onlangs boven een artikel staan: 'Gynaecoloog gaat vake
de fout'. Lelie: „De strekking van het artikel was weliswaar ieto
genuanceerder - maar goed kunnen lezen wat er staat, is óók een
aparte kunst - nietwaar. Inderdaad, in het bericht stond niet dai|
naecologen er massaal een potje van maken, maar dat tegen hen
meer klachten worden ingediend dan tegen andere medici. Lelie
voegde bij zijn brief een artikel uit Medisch Contact waarin werd
uiteengezet dat het aantal klachten tegen gynaecologen juist op«
lend gering is. Goed Nieuws dus.
Lezersredacteur A.J. Snel ontvangt graag goed nieuws van lezen
om door te geven aan andere lezers. Hoe hij bereikbaar is, staatii
het colofon linksboven in de rubriek Redactie Reactie.
Citaat:
Spelen is een bezigheid die men niet ernstig genoeg kan
nemen.
Jacques Yves Cousteau
door A.J. Snel
Het heeft de biljarter Jean Paul de
Bruijn geraakt, toen vorig jaar in
deze krant werd gemeld dat hij op
nieuw Europees kampioen bandstoten
was geworden, maar dat hij een niet ge
wenste winnaar was. Hij zou zich lastig
hebben gedragen tijdens het toernooi,
en het publiek zou op de hand van Dick
Jaspers, zijn grote tegenstrever, zijn ge
weest.
Die berichtgeving stak hem. En het be
paalde hem er nog eens bij dat de ver
standhouding tussen sportlieden en vei"-
tegenwoordigers van de media soms
moeizame trekjes kent. De Bruijn is
ooit als een ijskonijn beschreven, maar
ook werd hij wel als een te emotionele
speler afgeschilderd.
Tegenstrijdige kwalificaties die zijns in
ziens geen van beide bij hem passen. En
waarmee naar zijn gevoel een beeld van
hem geschapen wordt dat afwijkt van
wat mensen die hem kennen van hem
denken.
Sociaal
„Wie vaker met mij te maken heeft ge
had, weet dat ik heel makkelijk te bena
deren ben en dat ik er altijd naar streef
me sociaal op te stellen. Als een journa
list dan interpreterend tot de conclusie
komt dat ik lichtgei'aakt ben tijdens een
partij, hindert me dat. Ik wil niet dat er
zo'n beeld van me ontstaat, gewoon om
dat ik zo niet in elkaar zit. Net als heel
veel andere mensen vind ik het natuur
lijk leuk als ze me aardig vinden. Niet
dat ik speel om aardig gevonden te wor
den. Tijdens een partij wil ik winnen. In
de sport kan ik een hai'de zijn; ga ik tot
de toelaatbare sportieve grenzen. Maar
dat maakt me als mens nog niet onaar
dig, denk ik."
Van 23 tot en met 29 januari wordt in
Sluiskil het eerste van de toernooien om
de wereldbeker driebanden gespeeld.
De Bruijn hoort tot de deelnemers. Hij
zal, omdat hij andere verplichtingen
heeft, niet figureren in een demonstra
tie die de Provinciale Zeeuwse Courant
op 19 januari organiseert als opmaat tot
de World Cup. Vorig jaar trad hij tij
dens een soortgelijk PZC-evenement
wel op. Bij die gelegenheid ontmoette ik
hem voor het eerst en hij vertelde me
iets over de naar zijn mening onterechte
manier waai'op de pers soms met sport
mensen omgaat.
In een nader gesprek, een klein jaar la
Jean Paul de Bruijn: 'Soms wordt een verkeerd beeld van mij gegeven'
ter, toont hij zich zeker niet bitter. Niet
temin, hij voelt zich af en toe onjuist be
jegend. „Weet je, op een bepaald mo
ment staat er iets in de ki'ant over kri
tiek die ik zou hebben gehad over iets
met de tijdklok. Dat komt dan uit de
wandelgangen. Ik word geciteerd, ter
wijl een journalist mij nooit heeft ge
sproken. Hij geeft iets door wat een an
der denkt van mij te hebben gehoord.
Zoiets gaat een eigen leven leiden en be
paalt mee hoe buitenstaanders over mij
denken. Zelf ben ik tijdens een wed
strijd natuuiiijk niet bereikbaar. Mijn
mobiele telefoon laat ik in de auto. Ik
begrijp wel dat een verslaggever ge
haast kan zijn, maar dan nog kan ik het
niet waarderen dat mij via via woorden
in de mond gelegd worden die ik niet ge
sproken heb. En als ik Eui-opees kam
pioen word in een wedstrijd waarbij ik
ook nog eens een record breek, dan is
het zuur om te lezen dat de organisatie
en het publiek liever Jaspers als kam
pioen had gehad. Dat frustreert. Wat
voor uitwerking het heeft? Ik ga nog
meer gefocust de volgende wedstrijd in.
Om te laten zien wat ik in mijn sport
waard ben. En daarop wil ik ook graag
beoordeeld worden: op mijn sportieve
prestaties."
Show
Jean Paul de Bruijn kan overigens wel
relativeren. Hij begrijpt dat een sport
man op zijn niveau deel uitmaakt van
een show en dat de berichtgeving mede
daardoor wordt bepaald. „Het zal ook
wel waar zijn dat er beter negatief over
je geschreven wordt dan helemaal niet.
Maar soms wordt een onderdeel van die
show vei'keerd geïnterpreteerd. Ik speel
een partij in een zaal waar dat 'Heb je
even voor mij' van Frans Bauer woi'dt
gedraaid en na een beurt doe ik op die
muziek, die inderdaad hindexiijk was,
foto Ruben Oreel
een paar danspasjes. Daarmee ben ik
het kwijt. Maar in de krant wordt de uit
leg gegeven dat ik niks kon hebben. Dat
is dan jammer. Het zal er wel bijhoren."
Klinkt in die constatering een zekere be
rusting dooi1? „Nee, nee", verzekert De
Bruijn. „Publiciteit hoort bij de sport
en kan dienen tot meerdere glorie van
het biljarten. Ik ben gepassioneerd in
die sport en ik weet hoe groot de beteke
nis van publiciteit is. Als niemand er
via de media iets over zou horen, wat
zou de sport dan helemaal waard zijn.
Vanaf mijn elfde jaar tot nu ik veertig
ben, heb ik geregeld in de schijnwer
pers gestaan en goed beschouwd heb ik
haast altijd een goede pers gehad. Ik
heb wel graag dat het blijft gaan over
mijn prestaties. En och, journalisten
hebben het ook niet altijd even makke
lijk. Het lijkt mij niet zo simpel in een
tekst de sfeer terug te geven van een
wedstrijd. Of van een gesprek."
WINNAARS
COLLECTIE
De PZC geeft, in samenwerking met de andere kran
ten van het Wegener-concern, sinds kort ook literaire
boeken uit. De afgelopen vijftien weken verscheen el
ke week een klassiek te noemen boek uit de Neder
landstalige literatuur.
De boeken zijn uitgekomen uit in de serie 'Winnaars
Collectie', omdat het gaat om schrijvers die een be
langrijke literaire prijs hebben gewonnen
Tegen een aantrekkelijke prijs zijn de boeken te
verkrijgen bij Bruna en andere boekhandels, post
kantoren en -agentschappen en Free Record
Shops. Abonnees van de krant betalen 4,95 euro,
niet-abonnees 7,50 euro.
Vanaf morgen is het vijftiende en laatste deel in de
reeks verkrijgbaar: 'Werther Nieland' van - toen
nog - Gerard Kornelis van het Reve.
Zie ook www.winnaarscollectie.nl
door Hans Gulpen
De schrijver, onervaren
als hij was, wist aanvan
kelijk niet dat hij goud in
handen had. Gerard Reve, er
gens in de jaren zeventig:
„Van Werther Nieland herin
ner ik mij nog heel goed dat
ik, toen ik de novelle had vol
tooid, er zelf een zeer geringe
dunk van had en dat ik, bij
de inzending ex*van aan de re-
daksie van De Vrije Bladen
in 1949, niet verwachtte dat
het opgenomen zou worden.
Sedei'tdien is het verhaal mij
echter steeds dierbaarder ge
worden, en ik beschouw het
thans als een hoogtepunt in
mijn werk."
En inderdaad, Werther Nie
land geldt als een van de
meesterwerkeê van Gerard
Reve. Die toen overigens nog
Gerai'd Kornelis van het Reve
heette. Werther Nieland is
een van de weinige boeken
van de Volksschrijver waarin
een kind de hoofdrol speelt. Dat is in dit ge
val niet Werther, maar Elmer, een elfjarige
jongen door wiens genadeloze ogen we de we
reld waarnemen.
Elmer woont in een Amsterdamse buitenwijk
vol lelijke mensen in sombere huizen met
vochtige tuinen. Ze lijken zich daar vooral te
vervelen. Dat geldt ook voor hun kinderen.
Elmer beziet zijn omgeving met een menge
ling van afgrijzen en achterdocht. Ter verdrij
ving van zijn eenzaamheid verricht hij zinlo
ze bezigheden als het losrukken van een re
genpijp of het martelen van kleine dieren.
Zo leert Elmer ook Werther Nieland kennen,
een nieuwe jongen in de buurt. „Hij was ma
ger en slungelachtig van gestalte en iets lan
ger dan ik. Zijn gezicht stond onverschillig en
verveeld; hij hield zijn dikke, vochtige lippen
te ver naar voren. Hij had diepliggende, don
kere ogen en zwart krulhaar. Zijn voorhoofd
was laag. De huid van zijn gezicht vertoonde
oneffenheden en schilfertjes. Ik kreeg het ver
langen hem op een of ander wijze te kwellen
of geniepig te bezeren."
Dat is Elmer ten voeten uit: meedogenloos re
gistrerend en sadistisch. Ook uit zijn beschrij
vingen van andere personages in het verhaal,
onder wie Werthers gekke moeder, spreekt
een mengeling van haat, wreedheid, medelij
den en uit eenzaamheid voortkomende woede
Gerard Reve werd op 13 december 1923
in Amsterdam geboren als Gerard Kor
nelis van het Reve. Na een niet voltooi
de gymnasiumopleiding en verschillen
de baantjes - bij onder meer het Parool -
legde Reve zich toe op het schrijven.
Zijn romandebuut 'De avonden' zorgde
in 1947 voor een schok in de Nederland
se letteren en werd een klassieker. Reve
schreef nadien niet alleen een groot aan
tal romans, maar ook talloze brieven,
die in gebundelde vorm hoogtepunten
in zijn oeuvre zijn geworden. Hij wordt,
met Harry Mulisch en W. F. Hermans,
gerekend tot de Grote Drie van de na
oorlogse Nederlandse literatuur. Heel
wat prijzen vielen de schrijver ten deel,
waaronder de P.C. Hooftprijs en de
Prijs der Nederlandse Letteren.
en verdriet. Gevoelens die zich ontladen in
sarrende opmerkingen.
Werther Nieland is een wurgend boek, temeer
ook doordat de somberheid en het fatalisme
niet worden gecompenseerd door de relative
rende grappen die Reves latere werk kenmer
ken. Het is ook een poëtisch boek. Het staat
vol met prachtige zinnen in een kraakheldere
taal. „Op de lege slaapkamer bleef ik lang
voor het raam staan. Uit de dennetakken re
genden schaars enige naalden. 'De stilte zeilt
als een schip', dacht ik."
foto ANP
De avonden (1947),
roman
Op weg naar het einde (1963),
reisbrieven
Nader tot U{ 1966)
reisbrieven
De taal der liefde (1972)
roman
Lieve jongens (1973),
roman
Een circusjongen (1975),
roman
Oud en eenzaam (1978),
roman
Moeder en zoon (1980),
roman
De vierde man (1981),
novelle
Brieven aan geschoolde arbei
ders (1985),
brieven
Verzamelde gedichten (1987),
gedichten
Het boek van violet en dood
(1996),
roman
15 gelauwerde Nederlandse schrijvers. Allen winnaars van prestigieuze literaire
onderscheidingen. Een prachtige collectie boeken in harde kaft gebonden en
voorzien van een fraaie stofomslag. Met zorg samengesteld door de boekenredactie van
o;a. de PZC en alleen voor abonnees te koop met een éénmalige korting op elke titel. U vindt
uw voórdeelbon 3x per week op de voorpagina van deze krant. Knip de bon uit
en lever 'm in bij één van de filialen van Bruna. Free Record Shop of op het Postkantoor.
U ontvangt dan het boek van de week met 2,55 korting (normale prijs
7.50). Iedere zaterdag verschijnt er een nieuw 'Winnaars' boek in de verkoop (zolang de
voorraad strekt). U kunt de collectie ook per post ontvangen 2,50 verzendkosten per boek).
Als u zich intekent op de hele collectie ontvangt u het laatste boek gratis.
Een winterreis
Aan Willem Brakman ('s-Gravenhage, 1922) werd de P.C.
i Hooftprijs 1980 toegekend. Waar bij andere winnaars deze
I ultieme bekroning vaak kwam aan het eind van hun werkbare
leven, was de prijs voor Brakman eerder aanleiding om het
eens flink op een schrijven te zetten. Inmiddels heeft hij meer dan vijftig boeken
gepubliceerd, waarvan 35 na de toekenning van de P.C. Hooftprijs. Brakmans
debuut 'Een winterreis' verscheen in 1961Het is een roman met autobiografische
trekjes. Vooral is het een ode aan Brakmans vader. De schrijver: 'Ik vind dat je een
mens geen groter eerbetoon kunt geven dan dat je hem beschrijft zoals-ie is. Hij
vond het hoogste niveau dat je kon bereiken onderwijzer. Toen ik arts werd,
begreep-ie het niet meer. Ik kan met de hand op het hart beweren: ik heb
verschrikkelijk veel van die man gehouden. Zo veel, dat ik het het leven nooit
vergeven heb dat hij aftakelde, zoals ik dat in 'Een winterreis' beschreven heb.'
Winnaar nr. 15: Gerard Reve
vanaf zaterdag 14 januari verkrijgbaar
o,a. verkrijgbaar bij
samengesteld door de
boekenredactie van uw krant
Rem CO Campert Het leven is vurrukkullufc
Thomas Rosenboöm i De mensen thuis
Jan Wolkers I De doodshoofdvlinder
Tessa; de Loo I Deimeisjes,van de sulkenvérkfabjmJ
Geert Mak,I Het stadspaleis
Gees Nooteboom i De verliefde gevangene
Simon Vestdijk I op afbetaling
Jan Cremer 11| Jan Cremer
Gerrit Kouwenaar i Ik was geen soldaat
F. Bordewijk l Noorderlicht
Hugo Claus I De geruchten
A.F.Th, van der Heijden I Advocaat van de hanen:
K. Schippers I Eerste indrukken
Willem Brakman I; Een winterreis
Gerard Reve I Werther Nieland
het alfabet van Zeelan
www-winnaarscollectie, r
5ltfl.l llt>
Normale winkelprijs 7,50 pst.
(zolang de voorraad strekt)
