Zwijgen op de preekstoel
NeWYORK
Tips voor de beklimming
ReislDoeken
New York City 2006
New York City
2006
City Guide
Wie nog een stukje verder omhoog klimt, krijgt een prachtig uitzicht op de Preek
stoel. Duidelijk zichtbaar is ook de enorme scheur in de rots. De eerste miljoenen
jaren is er nog geen gevaar.
De Preekstoel ligt in het zuidelijk deel van Noorwegen, in de buurt van Stavanger. Een klim
m J^k naar de Preekstoel kost alleen zweetdruppels. Het enige waan/oor betaald moet worden is
UB het parkeren van de auto of camper Voor een auto is dat ruim 6 euro. Vlak bij de Preekstoel
ligt een gelijknamige camping, gerund door het Nederlandse echtpaar Nachenius. Bij het
startpunt zelf ligt ook nog een lodge met 62 bedden
Allebei een ideale uitvalsbasis voor een (vroege) klim naar de Preekstoel. Twee keer per week, op dins
dag en donderdag, vliegt er vanaf de camping ook een helikopter naar de Preekstoel. Zo'n rond
vlucht duurt ongeveer tien minuten en kost circa dertig tot veertig euro per persoon, afhankelijk of er
twee of drie mensen meegaan.
Meer informatie over de Preekstoel is te krijgen bij het Stavanger Toeristenbureau: tel. 00 47 - 51 84
02 00 of www.stavanqer-turistforeninq.no
Algemene informatie over Noorwegen is te krijgen bij Innovation Norway, tel. 0900 - 899 11 70 en
www.visitnorwav.nl
zaterdag 31 december 2005 W18
Meer interesse voor
'nieuwe landen'
Nu de grenzen tussen Oost en West zijn wegge
vallen en Oosteuropese landen al EU-lid zijn of
dat willen worden, groeit de toeristische belang
stelling voor dit deel van Europa. Tsjechië be
gint voor de westerse toerist al een beetje ver
trouwd te worden, maar landen als Roemenië
en Slowakije hebben hier nog niet echt een
naam als vakantieland opgebouwd. Dat maakt
het voor vakantiegangers niet alleen avontuur
lijk, maar ook wel een beetje lastig.
Welke routes kan ik het beste rijden? Hoe vind
ik vakantieaccommodatie die aan mijn wensen
voldoet? Wat moet ik beslist doen en wat kan
ik beter laten? Op vragen als deze wil Vakantie
bureau Oost Europa een antwoord geven. De
non-profit organisatie heeft zich tot doel ge
steld het toerisme naar de Baltische landen, Slo
wakije, Tsjechië, Roemenië en Polen op te krik
ken. Op website wordt vakantieaccommodatie
(campings, pensions en vakantiewoningen) aan
geboden. Ook andere toeristische informatie,
routebeschrijvingen, kaarten, reis- en taalgid
sen en uitgestippelde kampeertochten worden
door het bureau verstrekt.
www.vakantieoosteuropa.nl
Hotel New York bij de
Westcord Groep
Hotel New York op de Rotterdamse Wilhelmina-
pier (voormalige hoofdkantoor van de Holland
Amerika Lijn) is per 1 januari 2006 onderdeel
van de Westcord Groep. De eigenaars, de ge
broeders Tieleman hebben daardoor hun firma
Hotel New York Groep met onder meer de Euro
mast, een nieuwe naam gegeven: Brotherhood.
Het befaamde hotel New York met de groene to
rentjes zal uiterlijk en in stijl hetzelfde blijven.
De Westcord Groep heeft drie hotels in Amster
dam en vijf op diverse Waddeneilanden.
door HANS VAN ALEBEEK
Natuurschoon is oneerlijk
verdeeld over de wereld. In
ons landje zie je door de bo
men al lang geen bos meer
terwijl elders in de wereld aan bossen
en wildernis soms geen eind lijkt te ko
men. Neem Noorwegen. Zo veel ber
gen, fjorden en watervallen, het is niet
eerlijk.
Maar zelfs dan is er altijd iets dat nog
weer mooier is dan al de rest. In Noor
wegen is dat de Preikestolen. In ge
woon Nederlands: de Preekstoel. Een
attractie van Moeder Natuur die elk
jaar meer dan 100.000 mensen trekt.
Of ze allemaal boven komen, is de
vraag maar als dat wel zo is, zijn het
ook 100.000 heel gelukkige mensen
want dit fenomeen moetje gezien heb
ben. Of misschien is 'gedaan hebben'
een betere omschrijving want in tegen
stelling tot heel veel andere natuurlij
ke wereldwonderen krijg je dit Noorse
juweel niet zo maar cadeau.
Waarschuwing
Twee uur heen, twee uur terug. Zo
luidt de droge waarschuwing voor ie
dereen die de tippel naar de Preekstoel
wil maken. En dat is nog zwak uitge
drukt want dit is niet bepaald een ge
wone bergwandeling. Op papier stelt
het eigenlijk niet zo veel voor: verti
caal ga je 'maar' 334 meter omhoog en
horizontaal 'slechts' 3,8 kilometer.
Maar gecombineerd is het een regel
rechte kuitenbijter en moreelbreker.
Vooral ook omdat er nauwelijks spra
ke is van een fatsoenlijk pad naar bo
ven.
Er zijn onderweg wel wat vlakke stuk
ken en paadjes, ja zelfs enkele mooie
houten vlonderpaden over wat zompi
ger gedeelten, maar het grootste deel
van de tocht gaat over rotsen, keien,
kiezels en stenen. Van klein tot heel
groot, van vlak tot heel steil.
Welke gek begint daaraan? Deze gek
dus, en nog een paar andere klaute-
raars die de vroege ochtend gebruiken
om in alle rust naar boven te komen.
Al na een kwartier lopen we te hijgen
en te puffen als een zware shagroker
die zo dwaas is om aan de marathon
van New York te beginnen.
Gelukkig volgt er dan even een vlakker
stuk. En zo zal het blijven gaan. Afzien
en genieten liggen hier dicht bij el
kaar. Elke keer als het even wat vlak
ker is en je denkt dat je het zwaarste
Dit plaatje wil ie
dereen in zijn
plakboek.
Hoe hoog je
ook komt,
schapen zijn
er altijd. Op
de achter
grond diverse
torentjes van
kunstig op el
kaar gestapel
de stenen.
Foto's GPD
Madame Tussauds goedkoper
De zanger Gordon (r) heeft ook een eigen
beeld. Foto ANP
Campings van het jaar bekend
Van de ruim drieduizend campings in Europa
roept de ANWB er jaarlijks vijf uit tot 'Camping
van het Jaar'. Ze krijgen deze pluim omdat ze
zich onderscheiden door de hoge kwaliteit van
hun gastheerschap en de puike voorzieningen.
Het zijn de kampeerders zelf die campings no
mineren voor de onderscheidingen, dat wil zeg
gen de lezers van de ANWB-campinggidsen en
de Kampeer Caravan Kampioen. De Cam
pings van het Jaar 2006 zijn: Denemarken -
Camping Mons Klint, Borre; Frankrijk - Cam
ping Le Talouch, Roquelaure; Nederland - Cam
ping 't Schinkel, Hoenderloo; Oostenrijk -
Ötztaler Naturcamping, Langenfeld en Tsjechië
- Camping Chvalsiny, Chvalsiny. Een uitgebrei
de beschrijving van de Campings van het Jaar
2006 staat in de nieuwste editie van Kampeer
Caravan Kampioen die vorige week is versche
nen.
Vier nieuwe vluchten
Transavia.com is gestart met de verkoop van tic
kets voor vier nieuwe bestemmingen in de zo
mer van 2006. Vanaf 26 maart wordt zes keer
per week vanaf Schiphol naar het Schotse Glas
gow (Prestwick) gevlogen en vijf keer per week
van Rotterdam-Airport naar Toulon in Frank
rijk. Vanaf 27 maart kan men vijf keer per
week vanaf Schiphol naar Valencia in Spanje
vliegen en vanaf 13 april gaat viermaal per
week een vlucht vanaf Schiphol naar Pau Py-
rénées in Frankrijk. De vlucht Glasgow kost en
kele reis vanaf €19,99 (kaal de vliegreis, zonder
belastingen), Toulon vanaf vanaf €29,99, Valen
cia vanaf €39,99 en Pau vanaf €29,99.
Het is letterlijk en
figuurlijk een van de
hoogtepunten van
Noorwegen. De
Preekstoel, een
ongelooflijke rots
met een
verpletterend
uitzicht over de
uitgestrekte fjorden.
Zonder twijfel een
van de allermooiste
natuurfenomenen
ter wereld. Maar je
moet er wel wat voor
doen om dat te
ervaren.
nu wel hebt gehad, komt er weer een
steil stuk en is het pad nog minder pad
dan het al was. Maar wie klaagt er als
de zon door het bladerentak piept, de
vogeltjes ons gepuf met vrolijk gezang
proberen te overstemmen en het uit
zicht met elke meter mooier wordt?
Volle glorie
Bijna boven ontvouwt de Preekstoel
zijn schoonheid in volle glorie. Dit is
bijna onnatuurlijk: een vierkante pi
laar. als met een warm mes uit de rot
sen gesneden, hangt tegen de steile
fjorden aan geplakt. Bovenop het pla
teau kijk je 604 meter verticaal om
laag. Let wel: zonder hekjes want die
zijn er niet.
Op het laatste stuk naar boven begint
het kippenvel al te komen. Rechts zijn
rotsen, links alleen maar duizelingwek
kende diepte en daartussen een heel
smal paadje. Eenmaal bovenop de
Preekstoel gaat het kippenvel in kal-
koenenvel over. Dit is werkelijk beang
stigend mooi. Natuurlijk dat ongeloof
lijke uitzicht maar vooral ook het idee
dat, als je zou struikelen of vallen, je
600 meter lager te pletter valt.
Gek genoeg willen de meeste klim
mers die angst ook echt onder ogen
zien. Voetje voor voetje, maar vaker
nog veilig en plat op de buik, schuife
len ze naar de rand. Even kijken, de
dood in de ogen zien, en dan weer snel
terug naar een veiliger plekje op deze
mooiste picknickplaats ter wereld. Net
als de rest vleien we ons in stilte neer
op de Preekstoel en kijken en genie
ten. En ondanks alle zweetdruppels
blijven de rillingen vrolijk doorlopen
over de rug.
Ondanks het ontbreken van elk hek of
ketting is er de afgelopen jaren nooit
iets noemenswaardigs gebeurd op de
Preekstoel. Misschien is dat ook juist
dankzij het ontbreken van die voorzie
ningen want hier haalt zelfs de groot
ste waaghals het niet in zijn bolle
hoofd om effe stoer te doen.
Enorme scheur
Voor een nog betere kijk op dit wereld
wonder klimmen we via een ander pad
achterom de Preekstoel nog een stukje
verder omhoog. Daar is nog beter te
zien hoe prachtig de natuur deze uit
kijktoren heeft uitgeslepen. Maar ook
zie je dan pas goed de enorme scheur
die er ooit, over miljoenen jaren, voor
zal zorgen dat deze ranke toren naar
beneden zal donderen. Maar nu is vol
gens deskundigen alles nog steeds hart
stikke veilig, voor zo ver je dat kunt
zeggen van een dakterras van 25 bij 25
meter op 600 meter hoogte.
Nagenietend, met zacht wegtrekkend
kippenvel, beginnen we aan de afda
ling. Die is net zo lastig als omhoog.
Vooral ook omdat het inmiddels elf
uur is en de Preekstoel werkelijk be
stormd lijkt te worden door honder-
1. Ga heel vroeg op pad of juist
laat in de middag. Dan is het niet
zo druk en kun je in je eigen tem
po klimmen. Het licht voor de fo
to's is dan ook beter.
2. Draag stevige (berg)schoenen.
Knieën, enkels en voeten krijgen
het op de rotsen soms stevig te
verduren.
3. Neem voldoende eten en drin
ken mee en pauzeer op tijd. On
derweg noch op de top is ook
maar iets te krijgen of te koop.
4. Neem, net voor de top, ook
nog even de extra klim verder
omhoog. Kost maar een kwartier
tje maar biedt een nog fraaier uit
zicht op de Preekstoel.
5. Daal rustig af. Zeker als er al
meer klimmers naar boven zijn
gegaan, worden de rotsen en stap
stenen nat en glibberig.
6. Voor kinderen onder de 6 jaar
is deze trip niet aan te bevelen.
Maar zelfs oudere kinderen moe
ten rekening houden met een pit
tige tocht waar geen eind aan
lijkt te komen.
den klauteraars. Als mieren op weg
naar hun hol, klimt de colonne om
hoog. Oude oma's, kindjes op slipper
tjes, papa's met een kleine koter op de
nek, iedereen puft zich een weg naar
boven. Maar of dat verstandig is? Een
preekstoel is niet voor iedereen wegge
legd en de Preekstoel zeker niet.
Reisgidsen met elkaar vergelijken is niet al
tijd eerlijk; vaak bedient elke gids een an
der publiek. Dat blijkt bij voorbeeld bij het
doorlezen van twee New York-gidsen die te
gelijkertijd op het bureau belandden. Een
Engelstalige van Michelin en eentje in het
Nederlands van Insight.
'New York City 2006' heeft Michelin zijn
gids genoemd, een primeur want de eerste
Michelingids voor Noord-Amerika. Klein
zoon Edouard van de gelijknamige oprich
ter schrijft dan ook zelf het voorwoord. De
gids beschrijft èn beoordeelt honderden ho
tels en restaurants, van luxe tot eenvoudig,
van duur tot betaalbaar. En uiteraard wor
den de etablissementen die de fel begeerde
1, 2 of 3 sterren hebben gekregen even
apart genoemd.
Wat direct opvalt is de prima toegankelijk
heid van de informatie. Via diverse steek
woorden (wijk, categorie, keuken, naam
e.d.) vind je snel wat je zoekt. Vervolgens
krijg je de gewenste gegevens waarbij
prijs&keuken uiteraard een hoofdrol spe
len, maar ook voldoende praktische infor
matie wordt opgediend. Inclusief een websi
te of e-mail adres - indien beschikbaar. Ver
levendigd met kaartjes, foto's en recepten
een uitstekend gidsje om bij je te hebben
wanneer je 'Big Apple' bezoekt. Al was het
maar om één avondje de bloemetjes Miche-
linwaardig buiten te kunnen zetten.
RESTAURANTS
($S HOTELS
New York City 2006, uitgave van Michelin, 478
blz., €15, ISBN 2-06-711555-3, www.michelintra-
vel.com
•fvlNSICHT
De tweede gids is van een ge
heel andere orde, maar daarom
niet minder interessant. In de
Insight-reeks 'City Guide' ver
scheen New York, een lekkere
complete gids, ook voor diege
ne die de stad al kent. Pre is bij
voorbeeld dat uitgebreid stil
wórdt gestaan bij de historie
van de stad, de wijken, kunst
cultuur en ook het dagelijks le
ven.
Met plenty aan praktische info,
ja zelfs een maandlijst met te
rugkerende evenementen.
Het prettige van de gids is ook
dat aan de hand van wandelin
gen hoogtepunten en belang
rijkste bezienswaardigheden
worden genoemd en toegelicht.
Dat maakt het maken van keu
zes overzichtelijk en makkelijk.
De tweede New York-gids dus
die in de handbagage mee
moet.
New York City Guide,
Insight/Cambium, 257 blz., €18,90,
ISBN 90-6655-607-2, www.in-
sightguides.nl
GERARD CHEL
De nieuwe eigenaren van Madame Tussauds, de
Dubai International Holding, heeft besloten de
toegangsprijzen voortaan met 35 procent te ver
lagen. Een kaartje voor een wandelingen langs
de wassenbeelden van beroemdheden kost
voortaan €15,00. De prijsverlaging is vorige
week ingegaan De Tussauds Group wil haar
marktaandeel uitbreiden. Vorig jaar kwamen
er in Amsterdam een record aantal bezoekers,
zo'n 450.000, van wie 40 procent uit Nederland.
In totaal trekken de vestigingen meer dan 14
miljoen gasten. Madame Tussauds Amsterdam
per week geopend van 10.00 uur
