pzc
De hele
dag door
gokken
VakantieStunt
www.vakantiestunt.nl
Redactie bijlagen: 0113-315680
www.pzc.nl
E-mail: redactie@pzc.nl
Postbus 314460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Noord- en Midden-Zeeland: 0113-315520
Zeeuws-Vlaanderen: 0114-372770
Nationaal: 020-4562500
zaterdag 31 december 2005
Het was de laatste grote bezitting van Portugal,
en drijft nu grote broer Hong Kong - op amper
een uurtje varen - tot grote jaloezie. Want
Macao, dat zich geheel richt op toeristen die
komen om te gokken in de casino's of op de
renbanen, is booming.
Reizeri
Uitzicht over Macau, aan de horizon het vaste land van China.
Foto's Paul van Riel
door PAUL VAN RIEL
I
Veracht door hen die een
plaats beoordelen naar 'wat
er omgaat', geliefd door hen
die nog kunnen beleven 'wat
ervan uitgaat' en dat is hier veel; de at
mosfeer van een groots verleden en de
charme van het Zuid-Europese aan de
andere kant van de aardbol, dus dub-
bel-exotisch. Zo beschreef de scheeps-
arts-dichter-schrijver Jan Slauerhoff in
de jaren twintig van de vorig eeuw de
vervallen laatste Portugese bezitting in
het Oosten.
Alweer vijf jaar is de inmiddels uit
haar krachten groeiende stad op een
schiereiland aan de zuidkust van het
Chinese vasteland aan de boezem van
het moederland teruggekeerd, zij het
als Special Administrative Region
(SAR). En verachting is omgeslagen in
bewondering (of is verwondering beter
gezegd?). Want er gaat veel om, daar in
Macao, heel veel.
Waar de Macanezen tot tien, twintig
jaar geleden door de inwoners van gro
te broer Hong Kong (op nog geen uur
tje varen) met de nek werden aangeke
ken, is er nu regelrechte jaloezie. Het
ene enorme bouwproject na het ande
re wordt opgeleverd, voornamelijk ge
richt op een aanzwellende toeristen-
stroom van vasteland-Chinezen die in
middels flink wat geld hebben stuk te
gooien.
Uitstraling
De hele economie drijft op het gokken
door miljoenen toeristen en dagjes
mensen in casino's en op renbanen
(paarden en honden). Toch is de uitstra
lingvan deze unieke stad, ondanks het
geweld dat de recente nieuwbouw de
skyline heeft aangedaan, door haar be
stuurders op waarde geschat, met als
beloning de bijschrijving van het oude
centrum met een twintigtal monumen
tale gebouwen, waaronder kerken en
zelfs een vuurtoren en de pleinen die
al dit moois met elkaar verbinden, op
de Unesco Werelderfgoedlijst. Dat ge
beurde op 20 juli van dit jaar.
Het kleine grondgebied van de stad -
een schiereiland en de twee kleine ei
landen Taipa en Coloane, nu met brug
gen verbonden - in de delta van de Pa
relrivier leende zich nooit voor groot
schalige, zware industrie. Behalve de
florerende, maar risicovolle vuurwerk
fabrieken (de laatste sloot bijna vijf
tien jaar geleden) was er een kleine
speelgoed- en textielindustrie en visse
rij. Maar zelfs honderd jaar geleden
werden de casino's al goed bezocht.
Een andere Nederlandse schrijver die
over Macao berichtte, is Louis Coupe
rus, die in 1922 op zijn laatste reis naar
de Oost (1922), kort de stad aandeed
vanuit Hong Kong. Hij was er niet ka
pot van: 'Dit alles is van matig toeris
tisch belang; met moet het 'gedaan'
hebben; dat is alles. Evenals men des
avonds een blik gaat slaan in de speel
huizen van de Chineesche wijk, die Ma-
cao hebben doen noemen het Mon-
te-Carlo van China.'
Was Couperus in góede gezondheid ge
weest, dan had de couleur locale hem
wellicht meer bekoord; hij werd ernsti
ger ziek in Japan op zijn lange reis en
overleed niet lang na terugkeer in Ne
derland. De 'gok' van de overheid en
het bedrijfsleven om alles op de kaart
toerisme/casino's te zetten, heeft goed
uitgepakt: bijna 17 miljoen bezoekers
in 2004, een groei van 40 procent ten
opzichte van 2003.
Golden Dragon
Om al die mensen 24 uur per etmaal be
zig te houden (en velen doen dat ook
letterlijk), draaien er nu meer dan twin
tig casino's met inspirerende namen
als Golden Dragon, Legend, Pharoa,
Diamond, Crystal Palace en Lisboa. Een
van de laatste aanwinsten is het gigan
tische Sands (adres: Rua de Monte Car
lo dicht bij de Feriy Terminal.
Het oogt van buiten als een hangar
waar gemakkelijk twee of drie Boeings
747 gestald kunnen worden.In het
luxueuze interieur tel ik vanaf de om
loop op de eerste (restaurant-)verdie-
ping beneden mij 130 speeltafels voor
roulette, baccarat, blackjack, 3-card po
ker en het plaatselijke spelletje fan
tan. De nieuwe niet-rokerszaal Pearl
Room valt net buiten mijn gezichts
veld. Veertig bemande kassaloketten
zijn paraat voor het wisselen van cash
in fiches en vice versa. Schaars geklede
go-go girls dansen 's ochtend om elf
uur al op de met pluche banken inge
richte, cirkel
vormige enorme
bar. Pr-man Benny van het nt°,
Sands Casino weet mij later nog te
vertellen dat in het casino per etmaal
57.000 nieuwe kaartspellen worden ge
bruikt; elk deck wordt na één speelron
de vernietigd.
Contrast
Een groot contrast met het Floating Ca
sino, waar ik een paar jaar terug, voorr
een - volgens mij - veel te rigoureuze
opknapbeurt en op een minder mon
daine locatie afgemeerd, de lokale vis
ser en havenarbeider in korte broek en
smerig T-shirt en op teenslippers een
gokje kon zien wagen. Vaak met een
kleine transistorradio aan het oor om
de paarden- of hondenrennen live te
kunnen volgen. Na een verkwikkend
Tsingtao-biertje in een verlaten restau
rant annex bar van de drijvende gok-
hal 'slechts' veertien speeltafels...) die
nu Casino Macau Palace heet (Avenida
de Amizade, Outer Harbour), besluit ik
tot een lange, nostalgische avondwan
deling. Bij mijn eerste bezoek vanuit
Hong Kong - in 1978 om het 'gedaan'
te hebben - was deze locatie bij de nieu
we ferry terminal een oninteressante
uithoek, waar het hoogstens één week
einde in november vol mensen was, tij
dens de jaarlijkse Grand Prix races, die
op een spectaculair stratencircuit wor
den gereden.
Coloane
'r/JOÏGN
In het
schemerdon
ker ontwaar ik
de silhouetten van
een splinternieuwe at
tractie aan het water. Fisherman's
Wharf, 'soon to be opened'. Een mix
van Disneyland and Huis Ten Bosch in
Japan - de op ware grootte uitgevoerde
Amsterdamse grachtenpanden (aan
zee!) zijn misschien voor de vaste
land-Chinezen exotisch, maar daar
voor ben ik niet naar Macao gekomen.
Ik wandel dus in de zwoele, nu snel
donker wordende avond richting oude
stad, langs de voet van de Guia-heuvel
(Colina da Guia).
De vuurtoren op de berg, de oudste
langs de Chinese kust, verliest lang-
Macau drijft Hong
Kong tot jaloezie
zaam zijn betekenis voor het scheep
vaartverkeer, dat steeds verder van de
stad komt te liggen door de constante
landaanwinningen. Ik verwijl een poos
in de Jardin S. Francisco. De naamge
ver, de jezuit Franciscus Xavierus,
kwam rond het midden van de zestien
de eeuw in Macao aan om het Woord
te verkondigen in China en Japan. De
jezuïeten speelden daarop een belang
rijke rol in de culturele uitwisseling
tussen het Westen en China.
De imposante facade van de Sao Pao-
lo-kerk (de rest van de kerk werd lang
geleden door branden verwoest) is een
must voor elke bezoeker. In de scha
duw van het Fortaleza do Monte herin
nert die aan de stichting van het eerste
westerse college in Azië in 1594. De
kerk werd voltooid in 1640. In de gezel
lige, smalle straatjes die beneden de
enorme kerktrap naar het oude cen
trum leiden, is het nog druk. Souvenir-
winkeltjes, theehuizen en restaurants
doen goede zaken. Ik hoor het zangeri
ge Kantonees, de harde keelklanken
van het Mandarijn, een enkel woord
Portugees, maar ook Japans en stacca
to Koreaans: a truly Asian mix. Dit is
het Macao dat ik door de jaren heen
heb leren kennen en waarvan ik houd.
Op naar de A Ma-tempel. Kleiner dan
de Sao Paolo, maar minstens even foto
geniek. Een beetje te ver met de benen
wagen, maar een pedi-cab is snel ge
vonden.
Dagjesmensen
Nog zijn daar de dagjesmensen die
snel wat wierook branden en hun ge
bed prevelen. Naar deze boed
dhistische tempel uit de Ming-periode
(1368-1644) is de stad genoemd:
A-ma-ngau (de baai van... Macao). De go
din A-Ma is beschermheilige van de vis
sers. Pal tegenover het tempelcomplex
is van bamboe een enorm theater ge
bouwd waar klassieke Chinese opera
voorstellingen te zien zijn.
Ik besluit toe te geven aan mijn knor
rende maag en neem een taxi terug
naar het centrum, via de slingerende
Avenida da Repoeblica, waarvandaan
vroeger een weids uitzicht over de
Praia, de Baai, bestond. Aan de einder
staat nu een congrescentrum naast de
338 meter hoge Macau Tower. De baai
is een meer geworden. Mijn honger ver
mindert er niet om en ik verdiep mij al
vast in een denkbeeldig menu; géén
Kantonees, dat kan ik in Hong Kong
wel weer eten. Porco Balichao Tamarin-
ho, African Chicken? Dubbel-exotisch!
Slauerhoff/Reisbeschrijvingen. Uitg. Nijgh
Van DitmarNippon Louis Couperus.
Uitg. Leopold
Macao is het gemakkelijkst te bereiken via Hong
^Kong. Er zijn daarvandaan snelle ferry's naar Ma-
cao Cathay Pacific biedt in het winterseizoen een
citytrip vanaf Schiphol naar Hong Kong voor 775
Euro p p. ind. vlucht, transfer en hotel Te boeken bij VNC
Travel, specialist in Azië-reizen: www vnc.nl of tel 030
2311500 'Kale'tickets v a 555 Euro tel. 020 6532010 of
www.cathaypacific.nl
Beste reistijd lente of herfst In weekeinden en op feestda
gen is reserveren van ferry en hotel gewenst Walk The
Talk: het enige wat je nodig hebt is een mobieltje en een
plattegrond www.WalkTheTalkMacau.com Informatie:
www.macautourism.qov.mo
Lokale zoetigheid is populair als souvenir.
De facade van de St Paul's kerk.
Verre stedentrips
Stedentrips maken een enorme
vlucht door. Door de lagere ta- qj
rieven worden steeds meer ste-
den toegankelijker, Welke stad
wilt u nog graag bezoeken "O
Stem mee in de Graadmeter.
Ga naar de website van deze
krant en klik op de rubriek oo
Reizen.
Knus thuis met kerst Q
Knus met z'n allen rondom de kerst
boom, cadeautjes in overvloed, lekker
warm en met alle dierbaren thuis
Kerst vieren. Volgens de laatste graad
meter gaat u met de kerst niet op va
kantie. Als u wel gaat, dan doet u dat
het liefst om uw familie te ontlopen.
De uitstag:
(Jk Ik blijf het liefst thuis „o/
W met Kerst 58 /o
Op kerstvakantie
Cfk ...om familie-activiteiten ,no/
te ontwijken 30
Q ...om Kerst in andere 5„,
sferen te vieren
0) -voor een romantische
vakantie
...vanwege de vele vrije
dagen rond Kerst
Vraag antwoord
Mag een reisorganisatie een reeds geboekte reis wijzi
gen zonder de klant daarover te informeren?
Mirjam Dresmé van de ANVR: 'Voor touropera
tors aangesloten bij hetANVR mag dit niet.
Volgens ANVR reisvoorwaarden mogen wezen
lijke wijzigingen alleen gedaan worden als er
sprake is van gewichtige omstandigheden. Een
reiziger heeft een rondreis van een week ge
boekt met een driedaags bezoek aan Jeruza
lem. Als die stad opeens niet meer op het pro
gramma staat, dan noemen we dit een wezen
lijke wijziging. De touroperator moet wijzigin
gen binnen drie werkdagen aan de consument
doorgeven en binnen 24 uur voor mensen die
over maximaal tien dagen vertrekken. Als de
reiziger de wijziging wel wezenlijk vindt, en
daar een goede reden voor heeft, kunnen reis
organisaties een alternatief reisaanbod doen of
de overéénkomst opzeggen. In het laatste ge
val moeten ze de reissom terugbetalen aan de
reiziger. Als de beide partijen het niet eens
wórden, kan de reiziger de reis het beste toch
maken en reizen onder een zogenaamd pro
testakkoord. De klacht komt bij de Geschillen
commissie Reizen terecht, die hierover uit
spraak doet.'
Alle ANVR reisvoorwaarden kunt u bekijken
op www.anvr.nl. Klik op 'Onderwerpen' en ver
volgens op 'ANVR-brochure 2005'.
Heeft u ook een vraag? Mail naar
redactie@weqenermultimedia.nl
Voor meer vragen en antwoorden; ga naar de
website van deze krant en klik op de rubriek
Reizen.
Reis in 5 clicks
Een steeds grotere groep Nederlandse toeris
ten gaat naar Dublin. Dit jaar reisden een re
cordaantal van 106.000 Nederlanders naar de
stad. Cafeetjes, bars en eettentjes zijn op bijna
elke straathoek van Dublin te vinden. Volgens
de Dubliners zelf zijn hier de beste pubs van
de wereld. Vooral in het Temple Bar District
zijn verschillende pubs en nachtclubs te vin
den. De sluitingstijden van het uitgaansleven
zijn nog steeds anders dan bij ons; door de
week gaan de cafés om 23:30 uur dicht en in
het weekend vaak om 1:30 uur. Maar sfeervol
le pubs met Guinness en Jameson whisky zijn
niet Dublins enige eigenschappen. Ook de au
thentieke muziek, die je overal in de stad kunt
horen, is ongekend. Gezang in de gezellige ca
feetjes is eerder regel dan uitzondering. Zelfs
buiten komt de muziekje tegemoet dankzij de
vele straatmuzikanten die gitaar, dwarsfluit of
een ander instrument spelen.
Vlucht: www.rvanair.com
Stedentrip; www.dublin.nl
Tips: www.reisqenieten.nl/dublin
Vakantiebeurs: www.vakantiebeurs.nl
Informatie: www.tourismireland.com
