Imam Fawaz toont zich gematigd
PZC
K
Zalm oogst louter kritiek met
zijn uitspraken over armoede
Dood na scheiding
PZC
Eenzaam opsluiten
maakt machteloos
Voorganger van omstreden moskee noemt zelfmoordterroristen criminelen
mmm
Hm tomo&Uói
s~
30 december 1955
vrijdag 30 december 2005
door Alex Boqers
Imam Jneid Fawaz staat te
boek als radicaal en de Haag
se As Soennah-moskee waar hij
preekt, is al sinds de opening in
191)8 omstreden. De afgelopen
weken was As Soennah in het
nieuws door de verdwijning van
drie jongens, die zouden zijn ge
ronseld voor de jihad. Fawaz
had het afgelopen jaar ruzie
met politica Hirsi Ali en de
Haagse burgemeester Deetman.
In een milde stemming blikt hij
terug.
Bij uw moskee wordt geronseld
voor de jihad. Vindt u het te ver
antwoorden als jongens naar
Irak of Tsjetsjenië gaan om te
vechten
„Deze jongens vergissen zich.
Ze denken dat ze een heilige oor
log gaan voeren, een jihad, maar
ze weten eigenlijk niet echt wat
een jihad is. Een jihad is veel
meer dan een oorlog. Een oorlog
kan jihad zijn, maar de jihad
gaat om het helpen van mede
moslims. Ze kunnen dat ook
doen door te gaan studeren en
het goede voorbeeld te geven.
Bovendien, de strijd in Irak is
geen jihad. Het is een door Ame
rika begonnen politieke strijd
waar allerlei groeperingen mis
bruik van maken. Zo'n man als
Al Zarkawi (beruchte Al Qaeda
leider in Irak, red.) zit ook hele
maal mis met zijn oproep om
Jordanië aan te vallen omdat ze
de VS steunen. Mensen die ver
volgens een hotel opblazen in
Jordanië zijn geen martelaar,
maar gewoon crimineel."
U hebt een behoorlijke aanva
ring gehad met de Haagse burge
meester Deetman. Hij zou vol
gens u hebben gezegd dat u
'naar uio eigen land moet ver
trekken'. Deetman ontkent en
Haagse gemeenteraadsleden zeg
gen dat u liegt.
„Een imam een leugenaar noe
men, dat gaat echt heel erg ver.
Ik ben een geestelijke en mag
niet liegen. Moslims hebben dan
ook heel verbaasd gereageerd
op deze uitspraken. In eerdere
gesprekken kreeg ik al het idee
dat Deetman niet bijzonder op
mij gesteld was, maar nu viel hij
echt tegen me uit. Hij was niet
voor rede vatbaar. Ik denk dat
het komt, omdat de islam meer
voet aan de grond krijgt in Ne
derland. Voor mensen als Deet
man is dat niet prettig, want
voor hem is het geloof iets sym
bolisch geworden. Ook kan hij
het niet hebben dat wij niet
meer alles pikken wat er over
ons wordt gezegd. Vroeger voel
den moslims zich minderwaar
dig, tegenwoordig reageren we
feller als op aanvallen."
Zoals door Hirsi Ali. U hebt ge
zegd dat zij op de toorn van Al
lah kan rekenen. Komt het ooit
nog goed?
„We staan open voor kritiek.
Maar op het moment dat je de
profeet gaat uitschelden, zijn
wij noodgedwongen ons daar te
gen te verweren. Hirsi Ali mis
bruikt haar positie als Kamerlid
om een strijd te voeren tegen de
islam. Ze heeft het de hele tijd
over de verderfelijkheid van de
islam, omdat die vrouwenbesnij
denis toe staat. Maar in werke
lijkheid is het een heel klein
deel van de islamitische wereld
die dat toestaat en uitvoert.
Waarom houdt ze zich als Ka
merlid niet bezig met huiselijk
geweld in het algemeen? En nu
wil ze de film Submission 2
gaan maken met als thema ho
mofilie in de islam. Maar waar
om heeft ze het met over de pro
blemen van homo's in het Ameri
kaanse leger?"
Eén van de laatste discussies in
de Tweede Kamer ging over de
boerka, de gezichtssluier. Een
meerderheid wil deze verbieden.
U predikt gematigdheid, is een
boerka gematigd?
„In de stroming die ik vertegen
woordig is een boerka niet ver
plicht. Ik heb daarom geen moei
te met een verbod, maar je moet
ook naar de andere kant van het
verhaal kijken. Ten eerste gaat
het maar om heel weinig vrou
wen, dus wat bereik je nou echt?
Ten tweede zal het slecht vallen
in het buitenland. Kranten in
bijvoorbeeld Saoedi-Arabië zul
len er veel aandacht aan beste
den. En de bevolking in die lan
den zal het idee krijgen dat Ne
derland van de moslims af wil.
Dat zal kwaad bloed zetten."
Eén van de eerste activiteiten in
de As Soennah moskee in 2006
is een congres. 'En wij zullen jul
lie zeker beproeven met iets van
vrees, honger en vermindering
van bezittingen, levens en vruch
ten; en geef de geduldigen blijde
tijdingen?' Wat moeten we met
zo'n thema denken van uw ver
haal?
(Schaterlachend) „Dat thema
heb ik niet verzonnen, maar de
jongeren voor wie het congres
bedoeld is. Geen zorgen. Het is
geen waarschuwing, eerder het
tegenovergestelde. Wat er wordt
bedoeld is dat moslims geduldig
moeten zijn en niet de wapens
op moeten pakken. We zijn
bang dat we de komende tijd
nog meer over ons heen krijgen.
Nog meer regelgeving, bijvoor
beeld over het al dan niet mogen
dragen van hoofddoekjes. Maar
ook in het dagelijks leven. Zo
zijn er moslims die niet een paar
keer per dag onder werktijd mo
gen bidden, terwijl diezelfde
baas wel rookpauzes toestaat.
En vorige week nog kwam een
broeder klagen over de sociale
dienst, die zijn vrouw wilde
spreken. Toen die man vroeg of
hij daar bij mocht zijn, zei de
ambtenaar met een dubbelzinni
ge toon: 'Nee, en ik wil minstens
een uur met haar achter geslo
ten deuren doorbrengen'." GPD
door Floor Ligtvoet
Opgesloten in een naar
geestige cel. Niet om een
misdrijf, maar vanwege een
ernstige ziekte. Binnen de
geestelijke gezondheidszorg
worden dagelijks patiënten
in de separeercel gestopt.
Veel te vaak, vinden patiën
ten en hulpverleners.
„Ik schreeuwde de longen uit
mijn lijf, maar niemand luis
terde. Vijftien uur lang
bracht ik door in absolute af
zondering." Sylvia (36) heeft
meerdere malen opgesloten
gezeten in een separeercel,
een kleine, afgesloten kamer
met alleen een matras. „Vrese
lijk."
De vrouw heeft een borderli
ne persoonlijkheidsstoornis.
Ze is daardoor het ene mo
ment opgewekt, het andere
moment diep ongelukkig. In
een desperate bui krast ze
wel eens met een mes in haar
arm. „Om het rotgevoel er uit
te laten stromen." Zelf mutila
tie is de medische term voor
Sylvia's gedrag. In de psychia
trische kliniek waar ze acht
jaar behandeld werd, was een
snij-incident aanleiding ge
noeg voor een opname in de
separeercel. Sylvia begrijpt
dat nog altijd niet. „Van snij
den word ik altijd heel rus
tig." Toch werd de psychisch
zieke vrouw door hulpverle
ners regelmatig in een dik,
stug katoenen shirt gehesen
en in de separeer gezet. „Ik
hoorde de sleutels in het slot
vallen en daarna werd het
stil. Doodstil."
Traumatisch
Bert Lendemeijer, hoofd van
het kenniscentrum GGZ Zorg
verlening, promoveerde op se
paraties in de psychiatrie.
Zijn standpunt is duidelijk.
„We moeten er mee ophou
den. Je moet ernstig zieke
mensen, vaak met psychoses,
niet alleen laten." Het hoort
niet meer thuis in de moderne
psychiatrie, meent ook Hans
Hesta, psychiater en hoofd
Zorg van instelling de Gelder
se Roos in Tiel. Zijn instelling
wil in 2010 helemaal separeer-
vrij zijn. „Want het is geen be
handeling. Uit niets blijkt dat
het helpt." Sylvia schrikt er
soms nog wakker van. „Ik
schiet in de stress als ik een
rammelende sleutelbos hoor."
Maar niet alleen voor patiën
ten is separeren traumatisch.
Ook voor hulpverleners is het
'heel vervelend', stelt Hesta.
„Voor de patiënt ben je op
dat moment de vijand Er
speelt altijd een element van
gevaar mee." Verpleegkundi
gen moeten de angstige en
soms agressieve patiënt eten
brengen en douchen.
Omslag
En dat terwijl het echt anders
kan, meent Lendemeijer „In
98 procent van de gevallen
zijn er betere middelen. Medi
catie bijvoorbeeld. Je moet
zoeken naar mogelijkheden
om zo'n noodsituatie te voor
komen." Mondjesmaat begint
dat besef in psychiatrische kli
nieken door te dringen. Maar
voor hulpverleners houdt dat
wel cultuuromslag in, zegt
Margret Overdijk. Zij is team
leider op een afdeling van Alt-
recht, een psychiatrische in
stelling in de regio Utrecht
waar delinquenten met een
psychotische stoornis worden
opgevangen. „We hebben vier
separeercellen. Die zaten al
tijd vol. En nog was het hier
onveilig." Incidenten met pa
tiënten waarbij verpleegkun
digen werden gestompt en ge
slagen deden zich regelmatig
voor. Dus werd met iedere pa
tiënt en zijn familie een plan
gemaakt. „Welke signalen
geeft hij als het de verkeerde
kant op gaat? Hoe spelen we
daar het beste op in? Deze me
thode heeft zijn vruchten afge
worpen, volgens Overdijk.
Het aantal separaties is op
haar afdeling enorm gedaald.
Eerst waren het er negentig
per jaar, nu minder dan tien.
GPD
(De naam van Sylvia is om
privacyredenen gefingeerd.)
doorThea van Beek
en Eelco van der Linden
Minister Gerrit Zalm van Fi
nanciën vindt dat in Neder
land snel iemand arm wordt ge
noemd. In een interview noemt
hij cijfers over de forse toename
van het aantal armen 'betrekke
lijk'. Volgens Zalm is de onder
kant van de samenleving nu
veel welvarender dan in zijn ei
gen jeugd. Een rondgang langs
deskundigen en betrokkenen.
Clara Sies, oprichter Voedsel-
bank:
„Zalm heeft gelijk als je de ar
moede vergelijkt met Afrika
Als het gaat om Nederland,
weet hij niet waar hij het over
heeft. Hij zou eens een dagje
moeten meelopen op onze uit-
deelposten. Armoede is niet kun
nen rondkomen en je normale
vaste lasten niet kunnen beta
len. Wij komen steeds meer men
sen tegen die dat niet redden.
Per week maken zevenduizend
huishoudens gebruik van de
Voedselbank. Ze komen daar
voor pas in aanmerking als twee
volwassenen aantoonbaar niet
meer voor voedsel hebben te be
steden dan 200 euro per maand.
Daarmee zitten we nog onder de
normen van het Nibud."
Harry Mens, makelaar-miljo
nair:
„We zijn het er allemaal over
eens dat een Voedselbank niet
hoort. Maar ik weet zeker dat
van die zevenduizend klanten
bij de Voedselbank er misschien
wel duizend zijn die daar mis
bruik van maken. Sommige men-
sen pakken alles wat makkelijk
is. Ik begrijp wel wat Zalm be
doelt, want in z'n algemeenheid
is het in Nederland verbeterd.
Het welvaartsniveau is geste
gen, Vroeger dronken we inder
daad geen koffie en hadden
geen tv. Mensen kunnen zich
ook verbeelden dat ze arm zijn.
Armoede wordt vaak afgezet te
genover rijkdom, maar dat lost
mets op. Als ik Bill Gates tegen
kom, ben ik een arme jongen.
Het is maar waar je het ïjkpunt
legt. Ik kom arme mensen tegen
die met een uitkering van 800 eu
ro wel auto rijden. In elk huis
van arme mensen staat toch een
magnetron."
Martinus Muskens, sinds 1994
bisschop van Breda:
„Het is onzin om vergelijkingen
te maken met de eigen jeugd of
de armoede in Afrika. Armoede
gaat vooral over sociale uitslui
ting, mensen raken geïsoleerd
en daarover moet je je druk ma
ken. Je bent arm in de maat
schappij waarin je nu leeft, alle
verwijzingen naar andere tijden
en streken zijn flauw. Hier vin
den we dat mensen recht heb
ben op een beetje ontspanning,
dus daarom is een televisie geen
luxe-product waarvan een arme
makkelijk afstand zou moeten
kunnen doen."
Per week maken zevenduizend huishoudens gebruik van de Voedselbank. Ze komen daarvoor pas in
aanmerking als twee volwassenen aantoonbaar niet meer voor voedsel hebben te besteden dan 200 eu
ro per maand. foto Harmen de Jong/GPD
Marcel van Es, directeur incasso
bureau Intrum-Justitia:
„Die uitspraken van Zalm zijn
wars van de realiteit. Dit jaar
waren er 1,6 miljoen incasso-op
drachten, een verdrievoudiging
in de afgelopen drie jaar. In Ne
derland verkeren 400.000 men
sen in een problematische
schuldsituatie. Zalm ontkent
dat er een probleem is, waar
door het ook niet wordt aange
pakt. Dit soort uitspraken heeft
een averechtse werking en ge
tuigt van een regentenmentali
teit. Armoede is dat je het ene
gat met het andere gat moet
dichten. En het zijn niet alleen
de minima die het moeilijk heb
ben. Ook bij de middeninko
mens zie je een stijging van de
schulden Dan gaat het om ach
terstallige huur, hypotheekaflos
sing, energiekosten en tele
foon."
Marieke Henselmans, werk
zaam voor 'Nooit Meer Rood',
een stichting die adviseert hoe
schuldenvrij en spaarzaam te
(over)leven:
„Gerrit Zalm moet snel een cur
sus sociale vaardigheden gaan
doen Hij mag deze dingen niet
zeggen, want hij staat aan de
top en heeft uitzicht. Iemand
die moet rondkomen van 740 eu
ro en 375 euro kwijt is aan huur,
inclusief huursubsidie, kijkt te
gen de muren aan van zijn por
tiek. Die persoon leeft in een iso
lement, zit vaak gevangen in ei
gen trots en heeft niets aan com
mentaren als die van Zalm. Men
sen kopen er niets voor te weten
dat je ook met een Nederlandse
bijstandsuitkering tot de 13 pro
cent rijksten van deze wereld
hoort."
„Wel goed is het om te proberen
het denken over geld en geld uit
geven te veranderen bij arme
mensen. Wij laten zien dat door
goede keuzes te maken je ook in
Nederland nog een redelijk le
ven kunt leiden." GPD
Het jaar 2005 laat ons met een in
trieste balans zitten. Maar liefst
twaalf jonge kinderen werden door de
ex van hun moeder, doorgaans hun ei
gen vader, vermoord. Twee kinderen
werden door hun moeder vermoord.
Van de in totaal zeven daders maakten
er vijf een einde aan hun leven. Wat be
zielt in vredesnaam vaders en zelfs moe
ders om kinderen, in de meeste geval
len hun eigen kinderen, het jongste
slachtoffertje 3 jaar oud en het oudste
10, te wurgen, dood te steken, uit het
raam te gooien? Vaak worden door de
wetenschap de grootste drama's het
slechtst onderzocht. Zo ook hier. Er is
bitter weinig systematisch onderzoek
gepleegd naar, zoals het wel wordt ge
noemd, de 'meeneem-suïcide'. Dat kan
niet liggen aan het feit dat het weinig
voorkomt. Want schattingen uit ver
schillende westerse landen laten zien
dat tussen de 5 tot 8 procent van alle
moorden en 2 tot 4 procent van alle suï
cides van het 'meeneem'-type, dat wil
zeggen van het moord-zelfmoord type,
zijn. Waarschijnlijker is dat de verkla
ring ervoor gezocht moet worden in het
feit dat zowel wetenschappers, justi-
tie-mensen als het grote publiek een in
stinctieve huiver hebben om zich al te
zeer in de psychologische en sociale
achtergronden van deze drama's te ver
diepen. Er lijkt een stilzwijgende con
sensus te bestaan dat mensen die zoiets
vreselijks doen, niet te begrijpen zijn
En dat we er maar beter aan doen, ook
voor ons zelf, niet te proberen hen te be
grijpen. De algemene houding is er
daarom een van gelatenheid. Dit soort
dingen gebeurt nou eenmaal. En het is
natuurlijk vreselijk als het je over
komt, als achterblijvende ouder, als
grootouders, als andere direct betrokke
nen. Maar niemand die ziet of gelooft,
dat drama's van dit type te voorkomen
zijn. Ik deel dat geloof niet. Sterker
nog, ik vind het eigenlijk vreselijk dat
zoveel mensen die houding hebben.
Want zelfs al hebben we op dit moment
maar weinig systematische kennis over
de meeneem-suicide, de kennis die we
wel hebben, is belangrijk genoeg. Mijn
collega Steven Stack bijvoorbeeld on
derzocht over een reeks van jaren ruim
16.000 moorden in Chicago. Hij vond
dat maar in twee gevallen van moord
het risico op zelfmoord sterk toenam.
Namelijk moord op de (ex-)partner en
moord op kinderen. De oorsprong van
moord op de (ex-)partner of kinderen,
aldus Stack, is meestal gelegen in een
frustrerende, chaotische, langdurige in
tieme relatie Het komt vrijwel niet
voor in of na kortdurende relaties. Het
kempatroon in die langdurige relaties,
althans bij de 'toekomstige' dader, is
ambivalentie: het voortdurend heen en
weer geslingerd worden tussen gevoe
lens van woede en liefde. Die woede
wordt doorgaans gevoed door jaloezie,
niet zelden van een ziekelijke sterkte.
De 'trigger' is bijna altijd een scheiding
of de dreiging daarvan. De dader rea
geert daar doorgaans op met depressie.
Maar die is aan de buitenkant, vooral
bij mannen, lang niet altijd zichtbaar
Regelmatig is er sprake van een zogehe
ten 'smiling' depressie: een (vage) glim
lach van buiten en heftig verdriet en
woede van binnen. Depressie is sowie
so een risicofactor van suïcide. Maar
het risico daarop is hier groter, doordat
de betrokkene zich volslagen machte
loos voelt om in dit leven aan de
niet-gewenste situatie nog iets te veran
deren. Die volslagen hulpeloosheid en
de gedachte dat de dood van alle be
trokkenen alles 'oplost' - de hulpeloos
heid, de scheiding, de ondragelijke ge
voelens, maar ook de schuld en het zelf
verwijt over wat je je kinderen zult aan
doen - maakt moord-zelfmoord niet zel
den een aantrekkelijke optie. Kortom,
ik herhaal het nog maar eens, scheiden
is een risicovolle gebeurtenis. Daarom
zullen we het als samenleving voortaan
toch echt tijdig en openlijk met de twee
meest betrokkenen over die risico's
moeten hebben.
Rene F.W. Diekslra
ZEEWERING - De 2500 meter
lange zeedijk langs de Wester-
schelde bij Schore wordt ver
hoogd en verzwaard. Dat is gis
termiddag besloten tijdens een
vergadering van het water
schap De Breede Watering be
westen Yerseke. De ingreep
die ongeveer vier miljoen gul
den zal kosten, is nodig omdat
de zeewering bekendstaat als
een van de zwakste waterkerin
gen van de provincie. De zee
dijk krijgt een hoogte van acht
meter boven N.A.P.
PAALHOOFD - Het Ameri
kaanse Liberty-schip Trans-
union is gisteravond om
streeks half zeven bij Vlissin-
gen op een paalhoofd gevaren
en vast blijven zitten. Het
schip was zonder lading van
uit Gent op weg naar Baltimo
re. De Transunion lag hoog op
het water en is waarschijnlijk
door de sterke wind uit koers
geraakt. Om kwart over één
zorgde de vloed ervoor dat het
schip zijn weg kon vervolgen.
ATOOMWAPENS - De Neder
landse onderwijzers zijn voor
een verbod op het maken en be
zitten van atoomwapens. I
is bekend geworden tijdens
het congres van de landelijke
vereniging in Hilversum.
Hoofdredactie:
A L. Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail redactie@pzc nl
Lezersredacteur: A J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax (0113)315609
E-mail: lezersredacteur®'pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel (0118)493000
Fax (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel'(01111454651
Fax: (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Goes. Zierikzee
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
E-mail. web@pzc nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand: 20,55 n.v t
per kwartaal- 59,75 62,00
per jaar; €229,20 233,30
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het
einde van de betaalperiode.
PZC, La.v lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk
maandag t/m vrijdag €1,25
zaterdag: 1,80
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93 00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevend
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volgzrs
de Regelen voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag l/m vrijdag
tijdens kantooruren
zondag van 16.00 tot 18 00 uur
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax:(076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax: (0114)372771
Business to Business/Onroerend go»
Tel (076)5312277
Fax: 1076)5312274
Internet: www pzc nl/adverteren
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant 8V is een onderdeel van het Wegener concern Decoc3
aan ons verstrekte gegevens hebben wi| opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voorwrz
labonnementenladministratte en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en Pe
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig
de derden Als u op deze informatie geen prijs ste"J~
zersservice. Postbus 31. 4460 AA Goes.
W. „„W. 3 nTC L»
u dit schriftelijk melden bi|. reu'
Behoort tot WeGeNeR
4'
