PZC
27
Jos Brink in de huid
van een foute zanger
Virtuoos
gedanst
leven
woensdag 28 december 2005
swb
Deze week wordt de dans
film Valse Wals in het
Schuttershof vertoont, drie
maanden na in première te zijn
gebracht op het Nederlands
Film Festival in Utrecht. Daar
had de Gouden Kalveren-jury
er twee nominaties voor over, in
de categorieën beste production
design (van Eric Bemhard en
Joppe van der Zwan) en beste
muziek (Rainer Hensel). Gewon
nen werd er verder niets, maar
het was toch al behoorlijk wat
erkenning voor een film van iets
langer dan een uur.
Regisseur is Mare de Cloe die
zich hier in een uiterst inventie
ve vorm bewijst. Het betreft een
Orkater-productie die feitelijk
werd ontleend aan drie eenak
ters die eerder in het theater
zijn opgevoerd met telkens Ria
Marks en Titus Tiel Groeneste-
gen in hoofdrollen. Dialogen ko
men er niet aan te pas. Alles wat
er te zeggen valt, wordt uitge
drukt via dans en mime, virtu
oos zoals je het van Orkater ge
wend bent.
Het eerste deel speelt in een
ouderwetse havenkroeg: zeeman
en serveerster vinden elkaar in
een dynamisch gefilmde, gepas
sioneerde tango. Het tweede
deel is gesitueerd in een huiska
mer waar we de versukkeling
ran de relatie al zien plaatsvin
den bij het koppel op de bank,
voor de tv die tevens het punt
vormt van waaruit de camera
hen bestudeert. Het gaat om een
statische registratie van passivi
teit, maar briljant is hoe De
Cloe dat weet te accentueren
door juist in razend tempo
steeds kleine ingrepen te plegen
in de details van decors en kos
tuums: minstens twintig in twin
tig minuten terwijl de mensen
zelf intussen slechts minimaal
lijken te bewegen.
In het derde deel slepen de
vrouw en de man zich door hun
oude dag, als stadsmarginalen
m Madrid, op een metrostation
en - als tragisch finale - eindi
gend op een strand waar de man
m elkaar zijgt en de vrouw al
leen verder sloft. Meest verbluf
fend is echter de scène van
Marks en Groenestegen, act
erend op een bed dat op wieltjes
in noodgang een hellende straat
afrijdt.
Pieter van Lierop
false Walsregie Mare de Cloe, met
Ria Marks en Titus Tiel Groeneste
gen, te zien in Schuttershof in Mid-
Actrice Ria Marks.
foto Phil Nijhuis/GPD
In boekhandel 't Spui op de Oude Markt in
Vlissingen is de tentoonstelling Foto's Vlis-
singen te zien. De expositie toont foto's uit
het beeldarchief van Beeldbank Zeeland.
De tentoonstelling loopt tot en met 28 ja
nuari.
De expositie van Servaas wordt morgen ge
opend door wethouder van Driessche in 's
Landhuis, te Hulst. Servaas exposeert een
aantal van zijn figuratieve werken, met di
verse druktechnieken gemaakt. Te zien tot
20 januari.
In de Herenstraat in Middelburg is er een
kerst- en nieuwjaarstentoonstelling te be
zichtigen. Met onder andere De vlucht
naar Egypte, 12 Apostelen en de nucleaire
bewapeningswedloop. Deze tentoonstel
ling is de derde in de reeks Year of Psysics
2005 en te zien tot 4 februari. Open van
dinsdag tot en met zaterdag van 13.00 tot
17.00 uur.
In de Directiekamer bij de ingang van de
Drukkerij in Middelburg worden schilde
rijen geëxposeerd van de families Schütz,
Kimpe, Vaarzon Morel en anderen. Deze
zijn te bezichtigen tot en met 28 januari.
In het Zeeuws maritiem Muzeeum in Vlis-
ROTTERDAM
Kerstoratorium 'In de volheid van de
tijd'.
Festival voor amateurpianisten, dat eens
in de twee jaar in de Doelen wordt ge
houden. Driehonderd pianisten uit heel
Nederland spelen ieder vijf minuten tij
dens Europa's grootste pianofestival
voor amateurs.
wo. do. vr. Doelen, Grote Zaal.
Kerstcircus Ahoy'. Al 35 jaar verzorgt
het circus een gevarieerd programma,
wo. do. vr. za. zo. Ahoy'
George Baker.
Optreden George Baker.
wo. Holland Casino - 21.00 uur.
Wibi Soerjadi: Kerstgala.
Wibi Soerjadi zal een aantal van zijn eigen
transcripties ten gehore brengen,
wo. Doelen, Grote Zaal - 20.15 uur.
Soul.
Het rotheater. Een soulhappening die een
ander licht werpt op de drijfveren van ge
wone mensen. Pieter Kramer regisseert
een grote cast van acteurs en muzikanten,
wo. do. vr. Rotterdamse Schouwburg -
20.15 uur.
Turks fruit.
Theater/musical naar het boek van Jan
Wolkers. Rick is beeldhouwer en pas verla
ten door de mooie Olga. Hij probeert haar
uit alle macht te vergeten door allerlei mei
den tussen de lakens te trekken en volko
men los te gaan. Toch kan hij haar maar
niet uit zijn geest verdrijven. Met Antonie
Kamerling e.a.
wo. do. vr. Luxor Theater - 20.00 uur.
Koos Alberts
Concert Koos Alberts met vele bekende
nummers.
do. Holland Casino Rotterdam, Podium
plein - 21.00 uur.
Anita Meijer.
Op de laatste dag dat het Holland Casino
in 2005 geopend is treedt zangeres Anita
Meijer op.
vr. Holland Casino Rotterdam, podium
plein - 22.00 uur.
WDMC: Orquesta Pegasaya.
Met haar mengeling van salsa, merengue,
zouk en tumba staat het internationaal be
roemde Orquesta Pegasayazij garant voor
een avond swingen in Caribische sferen,
vr. De Schiecentrale - 21.00 uur.
ANTWERPEN
Don Giovanni
Voorstellingen in de Bourla: Don Giovan
ni, muzikale theatervoorstelling naar het
libretto van Da Ponte met muziek van Mo
zart, door Walpurgis o.l.v. Judith Vindevo-
gel, wo. 20.00 uur; Nieuwjaarsconcert: con
cert met werk van Jaques Offenbach, Bi-
zet en Berlioz, door het Symfonisch Orkest
van de Vlaamse Opera o.l.v. dirigent Clai
re Gibault m.m.v. Delphine Haidan, so
praan,
zo. 15.00 uur
Geert Hoste Staat
Eindejaarconference van Geert Hoste in
de Arenberg.
wo. do. en vr. 20.15 uur
Clouseau
Concert in het Sportpaleis:
In 't Lang.
do. vr. en ma. 20.30 uur
Raid Coppens
Stand-up comedy en cabaret In 't Midden,
Zuiderkroon,
wo. en do. 20.15 uur
Oliver Twist
Voorstelling in de Stadsschouwburg:
Oliver Twist is een familiekerstmusical
naar Dickens,
di. 19.30 uur
Samson en Gert Kerstshow
Show, waarin Samson en Gert samen met
hun gekke vrienden, Het Samsonorkest en
het Samsonballet hun 15-jarig samenzijn
vieren. Koningin Elisabethzaal.
wo. do. vr. za. (niet om 17.00 uur) ma. en
di. 11.15,14.00 en 17.00 uur
singen is een expositie ingericht met bij
zondere Japanse prenten. De tentoonstel
ling omvat prenten vanaf 1641 tot nu. Te
zien op ma. t/m vri. van 10 tot 17 uur en
op zat., zon. en feestdagen van 13 tot 17
uur.
Ik heb voor hem gewild is een cine-poème
van Jan Baeke en Alfred Marseille in gale
rie Caesuur in Middelburg. De presentatie
is de vierde in de reeks Dichters op de rui
ten, een jaarlijks terugkerend project in sa
menwerking met dichter F. van Dixhoom.
Te zien tot en met 7 januari.
Harry Englebert uit Den Haag is gast-
exposant in Atelier/Beeldentuin Daniëlle
Orelio in Burgh-Haamstede. met voer
tuigen in brons en andere materialen. Ook
is er werk aanwezig van edelsmede Mir
jam Bentvelzen. Te zien tot en met 21 ja
nuari.
Parallel aan de tentoonstelling Oog in
Oog-portretten uit Amerika is een street-
art project op de schutting van het Zeeuws
Museum in Middelburg. Sela brothers
sisters laat in een muurschildering zien
hoe zij geïnspireerd is door de portretten
van Van Citters.. Deze tentoonstelling
loopt tot en met 22 januari.
De Zeeuwse Kunstkring komt met een ten
toonstelling tijdens de jaarlijkse winterten
toonstelling in de Vleeshal te Middelburg.
Deze winter staan er een twintigtal echte
strandhuisjes in De Vleeshal. De tentoon
stelling loopt tot en met 5 januari. Ope
ningstijden van 11.00 tot 17.00 uur.
Het is de eerste keer dat fotograaf Gerrit
Kulik, die zich begin dit jaar in Vlissingen
heeft gevestigd zijn foto's exposeert in Zee
land. In het café restaurant SOIf laat hij
kleurenfoto's zien uit verschillende richtin
gen, zoals dieren, fantasie, abstract en fo
to's uit de gamizoensbakkerij. Deze ten
toonstelling loopt tot 29 januari.
ROTTERDAM
Museum Het Schielandshuis: t/m 12 fe
bruari, Richters en het panorama. In april
1940, vlak voor het bombardement, maak
te Richters vanaf de Stadhuistoren een pa
noramatekening van Rotterdam.
Kunsthal Rotterdam: t/m 15 januari: Char
lie Chaplin in beeld..t/m 8 januari: Mees
ters van de Romantiek. Nederlandse schil
derkunst 1800-1850.
Museum Boijmans Van Beuningen: t/m 31
december: De hoogtepunten uit de verza
meling oude kunst, uit de periode
1400-1700 en 1730-1950.
Maritiem Museum Rotterdam: t/m 31 de
cember: WereldHaven - HavenWereld; t/m
31 december: Binnenvaart. Leven, werken
en wonen van de binnenschipper vroeger
en nu.
ANTWERPEN
KMSK: tot 31 december - ExtravagAnt:
Antwerpse schilderijen voor de Europese
markt en Le Tour de France: Een tocht
langs de Franse kust in verzamelingen; tot
2006 - Rijksmuseum aan de Schelde
Meesterwerken uit de schatkamer van Ne
derland.
Rubenshuis: tot 31 december - Sam Dille-
mans - schilderijen.
Fotomuseum: tot 8 januari - oude vleugel -
Sabena Air Nostalgie; nieuwe vleugel
2de verdieping; Europalia Rusland:
Street- Art and Fashion, actuele fotogra
fie uit Rusland; nieuwe vleugel 4de verdie
ping, zaal Arena - New Photographers
2006.
Zilvermuseum Sterckshof: tot 8 januari -
14de Zilvertriënnale; tot 29 januari -
Christofle - Hoogtepunten van een Dynas
tie.
MOMU: tot 5 februari 2006 - Europalia
Russia - Katharina Prospect - 'The
Russians' by A.F. Vandevorst; Momu Gal
lery.
GENT
Kunsthal Sint-Pietersabdij: tot 8 januari -
Het kunstsalon van Gent: Laureaten van
de tweejaarlijkse wedstrijd beeldende
kunst voor Gentse kunstenaars.
S.M.A.K.: tot 8 januari - Sergej Bratkov
en Sven 't Jolle; tot 15 januari - Carsten Ni-
colai en Kunst Nu- Rindfleisch Rapedi-
us: Vierproject erfgoeddag met Oude Dok
ken - Flanders Expo - Artevelde Station
en Gent Sint-Pieters.
MIAT: tot 8 januari 2006 - Aan Tafel! Phi
lippe Gauderlier, de Belgische Escoffier,
meesterkok uit Gent: de wereld van de
19de-eeuwse eetcultuur in Gent.
Design Museum Gent: tot 8 januari - Extre
me North: design en architectuur uit Noor
wegen; tot oktober 2006 - De Collectie Al-
onso: van Art Nouveau tot Studio Glass
Mouvement.
Huis van Alijn: tot 29 januari - Romain
Royal - Koning van het Gentse volksthea
ter.
BRUGGE
Arentshuis: tot 31 december - Rubens, Jor-
daens Van Dyck, Vlaamse meesterteke-
ningen.
Arentshof: tot 31 december - Kunstetalage
'sfeerbeelden' - keramiek en schilderwerk.
Huis De Meester: tot 31 december - Kalli
grafie - Carolien Coppens en Nathalie De
Meester.
Camous S.F.X.: tot 31 december - Brugge
in toegepaste kunsten werk van Anny
Mortier.
Guido Gezellemuseum: tot 15 januari - In
put Output: selectie van kunstwerken
van jonge kunstenaars.
De Bond: tot 22 januari - Willy De Sauter
- sculpturen en installaties.
Museum voor Volkskunde: tot 19 februari
- Erfgoed in beeld: werk van 3 jonge foto
grafen.
Groeningemuseum: tot 26 februari - Van
Eyck tot Bosch: Oud Nederlandse kunst
uit Dresden.
Bruggemuseum - Stadhuis: - tot 26 februa
ri - tentoonstelling Gotiek - neogotiek. De
Bovenzaal van het stadhuis van Brugge
1905-2005
Stationsplein: tot 8 januari - Ijspaleis
Sneeuw- en ijssculpturenfestival
KNOKKE
Scharpoord: tot 15 januari - o Dennen-;
boom, o Dennenboom;Zwart Huis: tot 26
februari - Christophe Coppens, 'Dream
your dreams'.
VRIJDAG
Kees de jongen
Zie woensdag.
Stadsschouwburg, Middelburg, 19.00 uur
Jos Brink Trudy Labij
Zie donderdag.
Theater De Mythe, Goes, 20.00 uur
Leen de Broekert en Annegeer Stumphius
zie woensdag.
Marie Tak van Poortvliet Museum, Domburg, 20.00 uur
St. David's Minstrels Ernst Daniël Smit
Oudejaarsconcert Sylvestertime van het Zeeuws-Vlaams
mannenkoor St. David's Minstrels.
Samen met gastsolist Ernst Daniël Smit geeft het mannen
koor St. David's Minstrels een verrassend oudejaarsconcert,
genaamd Sylvestertime. De muziek varieert van opera tot ne
gro-spirituals.
Het Scheldetheater, Terneuzen, 20.00 uur
Adrie Oosterling
Kleinkunstenaar Adrie Oosterling geeft een eindejaarsvoor-
stelling.
Op de scheidslijn tussen oud en nieuw kijkt hij naar zijn we
reld met toekomst en verleden, ernst en humor, chanson, ca
baretlied en verhaal.
't Kerkje, Waterlandkerkje, 20.15 uur
Racoon
Optreden Zeeuwse band in hun hometown.
De dit jaar zo succesvolle Zeeuwse band geeft het laatste op
treden van het jaar in Goes. Uitverkocht.
Podium 't Beest, Goes. 21.00 uur
ZATERDAG
Aaike Jordans
De Goese dichter Aaike Jordans vertolkt 52 speedsonetten.
Aaike Jordans schreef het hele jaar door iedere week een
speedsonnet, geïnspireerd op een gebeurtenis in die week.
Door het lezen van deze halve sonnetjes geeft hij een eigen
soort jaaroverzicht.
De Drukkerij, Middelburg, 14.00 uur
DINSDAG
Ernst en Bobbie show
Het populaire duo brengt de show We gaan verhuizen.
In de show vol bekende liedjes beleven Ernst en Bobbie een
spannend avontuur. Ze mogen verhuizen naar het Kasteel
van de kasteelheer. Daar moeten ze een kostbare schat bewa
ken. Als dat maar goed gaat...
Sporthal Baskensburg, Vlissingen, 10.30 en 14.00 uur
Champagne Charlie
Een nieuwjaarsconcert van de blues roots formatie Cham
pagne Charlie uit de Zeeuwse delta.
De vijf geroutineerde muzikanten laten met passie en ent
housiasme een mix van Amerikaanse muziekstijlen herle
ven. Champagne Charlie brengt een combinatie van diverse
snaarinstrumenten en meerstemmige zang.
Café de Mug, Middelburg, 21.30 uur
os Brink zat tot diep in
Jde nacht te werken aan
een preek in de Duif,
zijn geliefde kerk, vlak ach
ter zijn huis in Amsterdam.
Maar als hij begint te praten
over zijn rol als liedjesschrij
ver Jacques van Tol in de mu
sical 'Als op het Leidse-
plein...' valt alle vermoeid
heid weg. Hij declameert tek
sten van de man die prachti
ge liedjes schreef maar onder
tussen fout was in de oorlog.
Jos Brink: „Jacques van Tol
was een a-politieke man, een
hele lieve volgens zijn kinderen,
die een enorme stommiteit be
ging in de oorlog. Hij was een
veelschrijver en ging daar ge
woon mee door in de oorlog. Er
moest brood op de plank voor
vrouw en kinderen. Hij ging bij
de NSB, maar heeft nooit dat
uniform gedragen. Het stomste
wat hij deed was het meewer
ken aan een radioprogramma
voor de Duitsers, moffen, zou ik
bijna zeggen. Dat heb ik van
huis uit mee gekregen. Ik was
bij het peuterverzet. Zie je het
voor je, mijn moeder smokkelde
stenguns in de kinderwagen en
wie lag op het matrasje? Ik heb
haar wel eens gevraagd: 'hoe
kon je dat doen?' En ze zei: 'het
moest gewoon'.
Ik spreek nu niet meer van mof
fen. Het is een ander volk gewor
den, denk ik, hoop ik. Je moet
vergeven, maar niet vergeten. Ik
kijk veel naar de Duitse televi
sie. Ik spreek het ook goed, het
is een mooie taal. Er zijn veel
programma's over de oorlog op
de Duitse netten. En ik moet het
allemaal zien. Het blijft verbijs
terend hoe de Duitsers achter
Hitier aanliepen. Maar de "oor
log is nooit voorbij. Kijk maar
naar het fundamentalisme en on
ze reactie daarop."
Veenbrand
Brink: „Het is als een veen
brand, onderhuids kruipt het
door. Laatst zette ik mijn auto
in de buurt van de Meervaart en
bij terugkomst hingen er een
stuk of twintig Marokkaantjes
omheen. Toch met dunne billen
stapte ik op mijn auto af. Toen
vroeg er een: 'Wanneer zien we
u weer op tv?'
Wat ik nu van Van Tol vind? Ik
heb het oordeel niet meer. Het
zal mijn leeftijd wel zijn: ik ben
milder geworden. Heintje Da
vids zat in de oorlog ondergedo
ken in het mortuarium van het
ziekenhuis in Utrecht. Ze heeft
ze natuurlijk ook gehoord: de
liedjes die Van Tol maakte in op
dracht van de Duitsers op de
zondagmiddagradio met teksten
als: 'Dat is de jodenman die vet-
Trudy Labij speelt samen met Jos Brink in Als op het Leidseplein... foto Roy Beusker/GPD
te jodenman'. Toch ging ze na
de oorlog met een grote hoed,
een voile over haar gezicht en
een lange jas naar het interne
ringskamp, waar Van Tol gevan
gen zat. Op wc-papier overhan
digde hij haar zijn liedje door
tralies.
Ze zong dat liedje zonder de
naam van van Tol te noemen.
Wie is er nu fout? Ook Wim Son-
neveld presteerde het. Ik zat in
de zaal toen hij vertelde: ik heb
een liedje gemaakt in de trant
van Louis Davids: 'Ome Thijs'.
Ook van Van Tol. Het werd een
hit. 'There is no business like
showbusiness', zong Sonneveld
toepasselijkZo waren er velen.
Ze wilden allemaal zijn liedjes
zingen. Van Tol had tientallen
pseudoniemen. Hij verkocht
zijn auteursrechten en heeft er
weinig aan verdiend. Hij was er
heel bitter over en zijn kinderen
hebben er onder geleden. Met
dat radioprogramma ging Van
Tol echt over de schreef, maar ai
die artiesten die hem veroordeel
den en toch niet zonder zijn lied
jes konden Dat dubbele wil ik
laten zien laten zien en dan mag
ieder zelf oordelen."
Brink: „Trudy Labij (ik speelde
nooit eerder met haar, maar het
klikt geweldig) komt namens
Buma/Stemra de rekening met
Van Tol vereffenen. Voor zijn
liedjes denkt hij. Maar het is
ook een andere afrekening.
Dit is een moeilijk onderwerp,
maar het wordt ook lachen
hoor. Dat kan ook niet anders
met Trudy Labij en Jos Brink.
We hebben de lach aan onze
reet hangen."
Agnes van Brussel
Als op het Leidseplein... is morgen
en vrijdag te zien in Theater de My
the in Goes om 20.00 uur
