Baby's kunnen meer dan je denkt
Wakker blijven gaat beter
met gezonde superkoffie
PZC
PZC
4
Borelingen hebben ingebouwde eomputerchipjes met instructies
EMDR-therapie kan
helpen tegen trauma
19 december 1955
maandag 19 december 2005
door Anne Velthausz
AMSTERDAM - Een baby van
nog geen uur oud kan de stem
men van zijn ouders herkennen.
Hij kan op eigen kracht naar de
borst van zijn moeder kruipen
en gaan drinken. En hij kan zijn
moeder nadoen als die haar
tong naar hem uitsteekt. In hun
boek Je wonderbaarlijke baby la
ten de Amerikaanse artsen Mars
hall en Phyllis Klaus zien dat
een pasgeboren baby veel meer
kan dat de meeste mensen voor
mogelijk houden.
In hun veertigjarige carrière
volgden kinderarts Marshall
Klaus en zijn vrouw Phyllis, die
psycho-therapeute is, talloze
pasgeboren baby's in de eerste
uren na hun geboorte. Hun ei
gen onderzoeken en die van an
dere wetenschappers vormen de
basis voor hun boek
„Het is echt wonderbaarlijk",
zeggen Marshall en Phyllis glim
lachend, terwijl ze trots door
hun nieuwe boek bladeren. In
de lobby van het Amsterdamse
hotel Piet Hein wijst de kinder
arts op een plaatje van een moe
der met een baby. „Moet je
zien", zegt hij, „hier kijken ze el
kaar intens aan. Moeder en
dochter hebben dezelfde ge
zichtsuitdrukking. De foto is
acht minuten na de geboorte ge
maakt. Deze foto laat goed zien
dat de zintuigen van pasgeboren
baby's zo fijngevoelig zijn dat
zij in staat zijn om intiem con
tact te hebben met hun moeder
en vader. Hoe beter ouders hun
baby kennen, hoe hechter de
band wordt tussen ouders en
kind."
Die hechting begint direct na de
geboorte, zegt Phyllis. „Vooral
in het eerste uur na de geboorte
verkeert de baby in een opmer
kelijk alerte toestand. Zijn ogen
gaan wijd open en zijn helder en
stralend. Hij kijkt je recht aan.
Die eerste wederzijdse blik en
de eerste vonk van herkenning
vormen de aanzet voor een le
venslange band."
Ze vertelt hoe ze tijdens hun on
derzoeken ontdekten dat baby's
vrijwel onmiddellijk na de ge
Het is onvoorstelbaar waar een pasgeboren baby allemaal toe in staat is.
boorte hun moeders stem her
kennen. „Ze worden er rustig
van en ze draaien hun hoofd
bijna direct in haar richting. Bij
een van onze onderzoeken lieten
we de moeder vlak bij haar ba
by staan, samen met nog enkele
vrouwen. We lieten de stem van
de moeder uit een andere vrouw
klinken. De moeder was gefasci
neerd toen ze merkte dat haar
kind daar enorm onrustig van
werd. Het kind kalmeerde pas
toen zijn eigen moeder weer be
gon te praten." Mamhall Klaus
is internationaal bekend als neo
natoloog en wetenschappelijk
onderzoeker. Hij is auteur van
diverse standaardwerken op
zijn vakgebied, zoals Mothering
the Mother en hij doceert kinder
geneeskunde aan de universiteit
in San Francisco.
Eigen kracht
Phyllis en Marshall maken zich
al jarenlang sterk voor een bete
re hechting tussen ouders en
kind. Een van de fascinerendste
observaties van deze tijd vinden
ze de ontdekking dat een pasge
boren baby in staat is op eigen
kracht de borst van zijn moeder
te vinden. En dat hij zelf kan be
slissen wanneer hij zijn eerste
voeding neemt. Op de foto's in
het boek is een pasgeboren baby
te zien die met succes navigeert
en zijn eigen weg vindt. Als hij
tien minuten oud is gaat hij op
weg naar de linkerborst, vijf mi
nuten daarna is hij terug in het
midden. Dan vindt hij na een
reeks push-ups en rustperioden
helemaal zelf de weg naar de lin
kerborst. Hij begint te zuigen en
houdt intussen nauwlettend zijn
moeders gezicht in de gaten.
Het lijkt wel of het kind ter we
reld komt met een ingebouwd
computerchipje met instruc
ties", zegt Phyllis. Ze zou willen
dat alle nieuwe ouders de moge
lijkheid krijgen om hun baby
foto GPD
het eerste uur na de geboorte bij
zich te hebben. Om deze eerste
intieme ontmoeting mogelijk te
maken, adviseren zij verloskun
digen en artsen in het zieken
huis dan ook dringend om het
wassen, wegen en meten van de
baby en het toedienen van vita
mine K minstens een uur uit te
stellen. Phyllis en Marshall
Klaus zijn grote voorstanders
van een natuurlijke geboorte,
thuis, in de vertrouwde omge
ving. Marshall: „Jullie Nederlan
ders verkeren in de gelukkige
omstandigheid dat vrouwen de
mogelijkheid hebben om thuis
te bevallen van hun kind. Dat is
door Marieke van Schie
Mevrouw de Bont is vijf
enzeventig jaar. Ze is
al jaren gescheiden van tafel
en bed. Haar man was bollen-
kweker, samen hebben ze vijf
kinderen. Na twintig jaar hu
welijk is ze weggevlucht. Ze
was toen 45. „Die avond
sloeg hij me in het bijzijn van
de kinderen vol in mijn ge
zicht. Ik vluchtte weg, ik
weet nog, het was op een
mooie zomeravond. We zaten
met elkaar aan tafel. Hij had
nota bene nog voorgelezen
uit de bijbel, en nu dit! De
kinderen begonnen te huilen,
en ik zag het weggetrokken
gezicht van mijn zoon Kees,
onze jongste."
„Op dat moment knapte het.
Via de velden kwam ik te
recht op de snelweg en ik
dacht: als ik er niet meer ben
hoeven de kinderen niet lan
ger in de ellende te zitten.
Hun heeft hij uiteindelijk
nooit wat gedaan. Hij had
het steeds op mij gemunt. Er
naderde een auto, en juist
toen ik me ervoor wilde
gooien stopte die. Het was
een politiewagen. Ze hebben
me opgevangen en naar een-
blijf-van-mijn-lijf-huis ge
bracht. Mijn man gaf geen
krimp. Hij was me nagelopen
en keek vanuit de berm hoe
ik me voor die auto wilde
storten. De kinderen waren
alleen thuis. Toen de politie
me meenam, zag ik in een
glimp zijn gezicht. Dat is me
bijgebleven. De kinderen heb
ben ze thuis opgehaald en bij
familie en vrienden onderge
bracht. Ik ben nooit meer te
rug gegaan.
Ze is stil, ik ook. Zo'n trotse
mooie vrouw, die vertelt over
een vernederende situatie in
de bloei van haar leven. Wat
heeft haar man bezield? „Ik
weet het niet, dokter. Ik was
echt gek met hem, toen we
trouwden. Maar hij is veran
derd, toen zijn moeder stierf.
Dat heeft hij nooit ver
werktEigenlijk kom ik op
aanraden van mijn kinderen.
Die willen wel eens met me
weg met de auto. Maar ik
durf niet over de grote weg.
Kan ik daar iets aan doen, zo
dat die angst weg gaat?"
Ja. daar is wat aan te doen.
We hebben een therapie,
waarbij door het bewegen
van de ogen van links naar
rechts de herinneringen aan
het trauma wegebben. We
noemen dat EMDR-therapie.
Soms worden er klikjes via
een koptelefoon gebruikt, in
beide oren. Dat geeft hetzelf
de effect.
Het bijzondere is, dat in een
tot drie behandelingen de her
innering aan het trauma ver
vaagt, en de angst weg is. De
ze nieuwe therapie geeft veel
succes en is een uitkomst
voor veel mensen die vastlo
pen na een schokkende ge
beurtenis in hun leven.
Mevrouw de Bont heeft hier
wel oren naar. Ze heeft al te
lang geleden onder het juk
van haar agressieve man. Ik
verwijs haar naar de
EMDR-therapeut, die haar
gelukkig op korte termijn
kan zien. Hij heeft direct
goed contact met haar. Ze
vertelt over hem, als ze bij
me komt voor een controle
van de bloeddruk.
„Hij zegt eigenlijk steeds, dat
ik met mijn gedachten bij die
verschrikkelijke gebeurtenis
moet blijven. In het begin
durfde ik dat niet, maar toen
ik besefte dat mijn ex-echtge
noot me na al die jaren nog in
zijn macht had, kon ik het
plotseling los laten."
„Het voelde als een bevrij
ding, met elke klik werd die
herinnering waziger, tot het
echt vervaagde. Nu ben ik er
vanaf. Hij zegt dat ik het
weer alleen kan. Ik ga met
mijn oudste zoon een ntje ma
ken, om te bewijzen dat ik er
klaar mee ben. Ongelooflijk,
en daar heb ik nou zo veel ja
ren meegelopen!"
Marieke van Schie is huisarts
LEIDEN - Koffie houdt ons
wakker. Beter gezegd: de ca
feïne in de koffie verdrijft - tij
delijk - vermoeidheidsverschijn
selen. Cafeïne kan echter meer,
bijvoorbeeld vergeetachtigheid
bestrijden bij ouderen. Lisa
Chang is erop gepromoveerd in
Leiden.
Cafeïne houdt ons wakker en
scherp, maar kan in grote hoe
veelheden ook hartkloppingen
veroorzaken en darmen en nie
ren extra aan het werk zetten.
Lisa Chang heeft cafeine-ach-
tige stoffen gemaakt die alleen
een effect in de hersenen heb
ben. „Deze stoffen kunnen moge
lijk gebruikt worden om vergeet
achtige ouderen alert te hou
den."
Het is een ervaring die iedereen
wel kent. Je zit in een bedompt
zaaltje met weinig ventilatie en
te veel mensen. Iemand houdt
een praatje. Na een tijdje vallen
de ogen als vanzelf dicht. Dat
kan aan de weinig boeiende
spreker liggen, maar ook aan de
bedompte atmosfeer. Er is te
weinig zuurstof. Uw hersenen
reageren op het zuurstoftekort
door hun activiteiten op een wat
lager pitje te zetten. Gevolg: u
wordt slaperig, u dommelt weg.
We hebben daar in de pauze een
oplossing voor: koffie. Of in het
geval van Chang die Chinese tra
dities getrouw geen koffie
drinkt, thee.
Bij voorkeur dus veel koffie of
thee. Een te grote consumptie
daarvan heeft echter ook nade
len. Te veel cafeïne kan hart
kloppingen veroorzaken en ons
veel vaker dan normaal naar het
toilet doen spoeden. Dat willen
we toch liever niet.
Zouden er geen stoffen zijn te
maken die ons alleen maar wak
ker houden zonder die vervelen
de bij-effecten? Ja, blijkt uit het
onderzoek van Chang.
Stofwisseling
Het effect van cafeïne in de her
senen en in andere organen als
hart, nieren en darmen berust
op het tegenwerken van een stof
die in de organen zelf wordt aan
gemaakt. Die stof heet adenosi
ne en zet een rem op de stofwis
seling. Cellen gaan trager wer
ken.
Adenosine krijgt dat voor el
kaar door zich aan speciale ei
witten op de buitenkant van cel
len te binden aan receptoren.
Adenosine is te beschouwen als
een sleutel die in het bijbehoren
de slot van de receptor past.
Door een binding met zijn recep
tor aan te gaan remt adenosine
een groot aantal processen in de
cel.
Die adenosine blijkt niet de eni
ge sleutel te zijn voor het recep-
torslot. Ook de sleutel cafeïne
blijkt daar op te passen. Geluk
kig voor de slaperige toehoorder
heeft cafeïne het tegenoverge
stelde effect: hij houdt je wak
ker. Alleen, de binding van ca
feïne aan de receptor is niet zo
sterk. Een beetje cafeïne helpt
niet zoveel. Er moet veel koffie
worden gedronken. Of thee. Met
de genoemde nadelen voor hart
en dannen.
Chang, geboren en opgegroeid
in Engeland en daar afgestu
deerd als scheikundige, heeft bij
de afdeling Farmacochemie van
de Universiteit Leiden stoffen
gemaakt die zich veel, beter dan
cafeïne aan de receptor binden.
Tienduizend keer beter.
Supercafeïnes worden ze daar
genoemd, en ze werken alleen in
de hersenen.
„Het bijzondere van deze stof
fen is dat ze in bouw nauwelijks
meer op cafeïne lijken", aldus
Chang. Ze is die stoffen op het
spoor gekomen door op de com
puter via animatie de binding
van stoffen aan de adenosine-re-
ceptor van alle kanten te bekij
ken. Op basis daarvan heeft ze
een nieuw model voor die bin
ding ontworpen Vervolgens
heeft Chang aan de hand daar
van een groot aantal stoffen ge
synthetiseerd. „Die stoffen heb
ideaal. Ja, in de hele wereld is
men jaloers op de verloskunde
en goede kraamzorg in Neder
land. Jammer dat er nu steeds
meer mensen kiezen voor een be
valling in het ziekenhuis."
De Amerikaanse artsen kennen
de ouders - veelal vaders - die
hun kleine baby beschouwen als
een hulpeloos wezentje dat al
leen maar kan huilen, slapen en
poepen. Deze ouders missen een
gouden kans, benadrukken ze.
..Want juist met een kleine baby
kun je een geweldig contact heb
ben. En het contact in de eerste
maanden is o zo belangrijk.
Uit onze onderzoeken blijkt dat
vaders die de eerste drie uur na
de geboorte van hun baby hun
kind dicht tegen zich aan hou
den en hem aankijken, de eerste
drie maanden veel meer tijd met
hun baby doorbrengen dan de
vaders die dat niet doen. Ze heb
ben ook een positiever beeld
van hun kind. Dus: kijk naar je
baby, praat me hem, en reageer
op hem."
Diepe slaap
Omgekeerd gebeurt ook. Mars
hall: „Een moeder vertelde dat
de baby gaapte. Daar moest zij
op haar beurt van gapen, en ver
volgens gaapte de baby op
nieuw. Deze momenten duren
heel kort. Maar ze zijn onverge
telijk. Zo zijn er ook soorten
slaapstadia. In de diepe slaap be
weegt hij helemaal niet en zie je
hem zelfs nauwelijks ademen.
In een ander slaapstadium be
weegt hij volop. Het is belang
rijk dat ouders de stadia herken
nen. Dan halen ze hem niet on
nodig uit bed, omdat ze ten on
rechte denken dat hij wakker
is." Wat het huilen van baby's
betreft, is het doktersechtpaar
Klaus heel duidelijk. „Onmid
dellijk je kind oppakken. Als je
je baby binnen negentig secon
den oppakt is hij heel snel weer
kalm."
Marshall H. en Phyllis H. Klaus:
Je wonderbaarlijke baby, wat
een pasgeboren kind al kan. Uit
geverij Thoeris ISBN:
90-808-113-0-0200 pagina's.
Pnjs 19,95.
Paracetamol is gevaar voor lever
Seattle - Al is het de meest veilige pijnstiller, een snoe
is paracetamol niet, waarschuwt A. Larson vandeUn
siteit van Washington in Seattle in het vakblad Hepafo
Een overdosis paracetamol (drie dagen 20 tablette
meer) is de belangrijkste oorzaak voor een leverbeschad
ging, concludeert Larson uit een onderzoek. In een kww
van de gevallen is deze leverbeschadiging dodelijk So"1"
weten mensen niet dat verschillende medicijnen diezii
bruiken paracetamol bevatten waardoor de totale
flink kan oplopen. GPD
Geen kasplant door hartkwaal
BOSTON - Kinderen met een ernstige aangeboren hartal
wijking hoeven niet altijd als kasplantjes te worden bi!
handeld. Integendeel, schrijft J. Rhodes van het Chiic
ren's Hospital uit Boston in het vakblad Pediatrics,
Een aangepast trainingsprogramma verbetert (langdurig
de conditie en het uithoudingsvermogen van deze kmdf.
ren. De verbeterde conditie leidt er bovendien toe dat a
meer aansluiting kunnen vinden bij hun leeftijdgenootje
waardoor ook psychische problemen (angst, gebrek aar
zelfvertrouwen) afnemen, concludeert Rhodes op gr^
van onderzoek onder 16 kinderen. GPD
Alcohol is wapen tegen overgewicht
LUBBOCK - Matig alcoholgebruik (maximaal twee gla
zen per dag) vermindert niet alleen de kans op hart- en
vaatziekten, maar ook de kans op overgewicht met zo'n
30 tot 50 procent ten opzichte van geheelonthouders
Dit concludeert A. Arif van de Texas Tech Universit
Health Sciences Center in Lubbock in het vakbl;
Public Health op grond van gegevens van ruim 8(
sonen. Bij straffe drinkers is het risico op overgewicht)
procent hoger dan bij geheelonthouders. GPD
Oestrogeen tegen resistente cellen
PHILADELPHIA - Goed nieuws voor vrouwen bij i
borstkankercellen resistent geworden zijn voor tamo
fen en andere middelen die moeten voorkomen dat i
hormoon oestrogeen de tumorcel doet groeien. De re
tente cellen blijken namelijk erg gevoelig te zijn u
...oestrogeen! Dit schrijft J. Lewis (Fox Chase Cancer Ca
ter, Philadelphia) in het vakblad Journal of the Natiog
Cancer Institute op grond van laboratoriumproeven a
resistente borstkankercellen. Dit opent de theoretisch i
mogelijkheid tamoxifenresistente boi'Stkanker te
delen met oestrogeen, oppert Lewis. GPD
Vertrouwen kweken met hormoon
GIESSEN - Het hormoon oxytocine draagt bij aan ie
ontstaan van vertrouwen doordat het het ontstaan
angstgevoelens in de hersenen onderdrukt. Dit const»
teert P. Kirsch verbonden aan de Justus-he^
Universitat in Giessen in het vakblad Journal of New
science op grond van proeven bij 15 personen Deze la
nis kan mogelijk gebruikt worden om aandoeningen a
autisme of sociale fobieën, waarbij sprake is van overer
ven wantrouwen jegens de buitenwereld, te behanfe
hoopt Kirsch. GPD
NOODWEER - Noord-Europa
heeft te lijden gehad van
sneeuwstormen en felle koude.
In Zweden vonden vijf mensen
de dood, onder wie een postbo
de met een tas vol kerstpakket
ten die door de storm werd
overvallen. IJsbrekers moesten
in actie komen om opvarenden
van een moeilijkheden geraak
te schepen te redden.
BOKSER DOOD - De Franse
beroepsbokser Jean Boleda is
overleden aan de gevolgen van
een harde klap op zijn hoofd
tijdens een gevecht. De 27-jari-
ge Boleda werd letterlijk uit
de ring geslagen. Bewusteloos
werd hij naar het
vervoerd waar hij later over- j[
leed.
SPORTMAN - De Hongaars ;t
atleet Sandor ïharos is uit
roepen tot sportman van 1955 Ik
De hardloper verbeterde het af
gelopen jaar zes wereldre
cords, waaronder dat op de.
kilometer. De tweede
bij de verkiezing, gel
door de Europese sportpers,
was voor de Belg Roger Motos
De rennende politieman veri* u
terde het 16 jaar oude wereld
record op de 800 meter. Derdt
werd de Amerikaanse gewichi-
heffer Paul Anderson.
Het effect van cafeïne op de hersenen en andere organen berust op het tegenwerken van een stof die in
de organen zelf wordt aangemaakt. foto Jacques Zorgman/GPD
ik vervolgens in het laborato
rium op hun effect op menselij
ke cellen getest. Toegevoegd aan
het kweekmedium van deze cel
len bleken vele van deze stoffen
zich veel sterker dan cafeïne
aan de receptoren te binden."
Proefdieren
Proefdieronderzoek en onder
zoek bij mensen moet vervol
gens duidelijk maken hoe goed
deze supercafeïnes in de prak
tijk uitpakken. „Dat onderzoek
met door de Universiteit Leiden
gepatenteerde stoffen gebeurt
door een bedrijf in de Verenigde
Staten. Wanneer de resultaten
daarvan gunstig zijn, zouden de
ze supercafeïnes mensen wak
ker en alert kunnen houden.
Denk met name aan mensen in
ploegendienst, aan ouderen of
aan patiënten met de ziekte van
Alzheimer." GPD
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A L Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax (0113)315669
E-mail redactie's-pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax (01131315609
E-mail. Ie2ersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax (0115)645742
E-mall; redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mall: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454651
Fax (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Goes, Zierikzee
en hulst:
Maandag t/m vrijdag
van 8 30 tot 17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail web@pzc nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 12.00 uur
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving accepts
per maand 20,55 n v t
per kwartaal: 59,75 f 62,00
per jaar €229.20 233J0
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk. 1 maandvOorNt
einde van de betaalperiode.
PZC. ta.v. lezersservice.
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag 1,25
zaterdag: 1,80
Alle bedragen zi|n inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47 70.65 597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uïtgevce-:
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV envois
de Regelen voor het Advertentievww.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax:(076)5312340
Rubrieksadvertenties (klaintjas):
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone adver
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Busin
o Business/Onro»r«n<l9<^
met: www.pzc.nl/advertetM
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse
(abonnementen)ac
nt BV is een
et Wegener concern I
MRwordt gebruik*»"
en om u te (laten) informeren over voor u relevante de*wr
rkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuld'9 P*'.
rmatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftetijk meldin -X
•sservice. Postbus 31.4460 AA Goes.
Behoort tot 'Sl' WGGGNeR
afltf
door Henk Hellema
