Media dwars bij nieuwe spelling
PZC
Aantal kranten en internetsites weigert aangepaste regels te hanteren
Trots
puzzel
Heer Bommel en de Denktank
Casper Hobbes
recept
Crêpes Vonnasiennes
weer
A
at
O
maandag 19 december 2005
Veel media boycotten de nieuwe
spelling die de Nederlandse
Taalunie onlangs presenteerde.
Een unicum.
door Rudi Buis
Hoe is Maarten van den
Toorn, voorzitter van de
spellingwerkgroep van de Ne
derlandse Taalunie, er aan toe?
01" volgens de nieuwe spelling
die vanaf augustus 2006 geldt:
eraan toe. In zijn huis in Groes-
beek slaakt hij een diepe zucht.
„De ophef is overdreven."
Diverse dagbladen, opiniebla
den. de NOS en nieuwssite Pla
net Internet boycotten de nieu
we spelling, die op 1 augustus
van kracht wordt op scholen en
bij de overheid. In commentaren
lieten zij afgelopen weekeinde
weten niks te zien in de nieuwe
spelling.
Waarom mag Middeleeuwen
straks niet meer met een hoofd
letter worden geschreven? En
waarom bevrijdingsdag straks
wel met een hoofdletter? En de
kerstman ook, vragen ze zich af.
„De voorstellen zijn overbodig
en ongewenst", schreef hoofdre
dacteur Folkert Jensma van
NRC Handelsblad zaterdag.
De veranderde spelling staat in
het Groene Boekje, dat in okto
ber door de Taalunie is uitgege
ven. Van den Toorn is verbolgen
en noemt de actie van de media
'burgerlijke ongehoorzaam
heid': „Het gevaar bestaat dat
mensen straks niet meer weten
hoe ze moeten spellen. Je krijgt
naast de officiële spelling een
mediaspelling. Dat bevordert de
communicatie niet."
Bovendien heeft hij volgens de
regels het gelijk aan zijn kant,
schetst Van den Toorn. Zo wor
den in de regel alle tijdperken,
waaronder herfst en lente, met
een kleine letter geschreven.
Dus zo gek is het niet om voor-
Is een appel een stuk fruit of een oproep?
foto GPD
taan middeleeuwen met een klei
ne m te schrijven. „En bevrij
dingsdag krijgt een hoofdletter,
want alle feestdagen worden zo
geschreven. Het is toch ook
Kerstmis en Pasen?"
De meeste veranderingen in het
Groene Boekje betreffen Woor
den die wel of juist niet met een
hoofdletter moeten worden ge
schreven. Ook moeten sommige
woorden weer aan elkaar wor
den geschreven en andere juist
niet. Niet duidelijk, vindt René
Appel, schijver en voorzitter
van de Vereniging van Letter
kundigen. Veel veranderingen
gaan tegen het taalgevoel in en
dat is niet goed voor de duide
lijkheid, betoogt hij. „Neem het
woordje haringkaken, dat vol
gens de nieuwe spelling los
moet worden geschreven. Dat is
raar, want kaken is gèen werk-
Gelukkig is hij die zegt: Ik ben een Turk. Dat
zei Atatürk, vader van de Turkse repu
bliek. Het was een soort nationaal concept voor
een nieuwe samenleving, met burgers die een
sterke verbondenheid moesten voelen met de
Turkse identiteit.
Ik ben zelf van Turkse afkomst en word regelma
tig geconfronteerd met de vraag waarom Turken
zo overdreven trots en nationalistisch zijn. Be
doeld wordt dan: 'Ben jij ook zo?' Goede vraag,
want, in hoeverre heb ik dat 'Turkse bewustzijn'
meegekregen? Ik ga terug naar mijn jeugd in Ro
zenburg, onder de rook van Rotterdam, waar ik
ben opgegroeid in een gastarbeidersgezin met
vier kinderen. Turkse televisie werd bij ons
thuis vroeger niet gekeken, omdat de tijd van de
schotelantennes nog met was aangebroken. Nee,
wij keken naar het wekelijkse programma voor
Turken dat Pasaport heette, en waarvan de
meeste Turken waarschijnlijk het bestaan niet
eens meer kennen. Op internet vond ik welge
teld één vermelding: 'Er was eens een program
ma voor Turken, Pasaport' De pagina is verlo
pen en kan niet meer worden geopend. Logisch,
standplaats
Istanbul
denk ik, want het programma was dodelijk saai
Na een paar jaar werd het uit de lucht gehaald.
Met de verschijning van TRT-Intemational, de
eerste Turkse staatszender op de Nederlandse
televisie, gloorde er hoop voor de Turkse Neder
landers. In zijn eerste levensjaar kreeg TRT-Int
alleen zendtijd in de ochtenduren. Er werden
voornamelijk tekenfilms vertoond. Toch gingen
de volwassen Turken in Rozenburg vroeg uit de
veren, want de tekenfilms waren wel in het
Turks.
Ik en mijn zussen hadden nooit de behoefte om
naar de Turkse televisie te kijken. De verloren
kijktijd haalden we wel in in Turkije, waar we
onze zomervakanties doorbrachten. Daar keken
we naar de staatszender TRT, die nog altijd om
middernacht met het Turkse volkslied afsluit.
Dat lied leerde ik deels op de basisschool in Ro
zenburg, waar de Turkse leerlingen een keer in
de week lessen in hun moedertaal volgden.
Tot mijn vijftiende liep ik met een Turks pas
poort en een verblijfsvergunning rond, zoals het
een echte Turk in Nederland betaamt, zeg ik
daar altijd over. Mijn ouders lieten zich pas ja
ren later naturaliseren. Ik vierde altijd trouw
het suikerfeest mee en als Turkije voetbalde, zat
ik samen met mijn vader scheldend voor de buis.
Want winnen deden ze nooit. „Daarom draaien
de Turken door als ze een overwinning beha
len", zegt mijn vader altijd. „Ze ervaren het als
hun eerste stap op de maan."
Ik ben ervan overtuigd dat de Turkse trots en
het Turkse nationalisme enigszins zijn gerela
teerd aan dat vaak verliezen. Niet voor niets wer
den de Turken gek van vreugde toen hun land de
eerste plaats behaalde op het Eurovisie Songfes
tival, derde werd op het WK-Voetbal in Korea
Niet het gevraagde woord invullen, maar een woord dat bestaat uit de letters va
het gevraagde woord in dezelfde volgorde min 1 letter. (B.v. Omschrijving "diere
verblijf". Antwoord zou zijn "stal", maar ingevuld moet worden "sta"of "tal".
Welke van die twee het moet worden, moet blijken uit de kruisende woorden.)
HORIZONTAAL:
1. Vacht; 5. ongespannen; 7.
kwijtschelding van straf; 8.
bewusteloosheid; 9. azijn; 11.
venter; 14. boom; 16. strandmeer;
17. slag; 18. operalied; 19. hoog
tepunt; 20. recht stuk vaarwater;
22. adellijke dame; 25. mand; 27.
natie; 29. het kweken van gewas
sen in kassen; 30. bloembed; 31.
gierigaard.
VERTICAAL:
2. Schaapkameel; 3. zintuig; 4.
vleugje; 5. mannelijk dier; 6.
grondsoort; 8. edelmetaal; 10.
jong dier; 12, eenheid van elektri
sche stroom; 13. wettig; 15. jong
dier; 16. voldoende gekookt; 19.
rakel; 21. mestvocht; 22. oude
Belgische munt; 23. bontsoort;
24. inwendig orgaan, 26. kleur;
28. brandstof.
HORIZONTAAL:
4. Meisje van het verzet uit Azië
(6); 5. Leeg object van de zaak
(7); 7. In deze sfeer wordt er
niet over gepraat (5); 9. Veel
mensen doen dienst als gelei
der (5): 10. Verleidelijk geluid
om haar inspraak te geven (7).
VERTICAAL:
1Geeft een wielrenner toe
gang tot een ronde (7); 2. Het
grensland Zuid-Afrika (9); 3.
Cijfers die uit voegwoorden
bestaan (4); 6. (Heel ver) boven
een bed (5); 8. Het zeil van een
druktemaker (4).
D Puzzelland.com
4
8
6
9
2
1
8
9
5
6
4
3
7
9
6
1
7
8
5
2
3
5
8
4
1
5
2
1
3
9
7
Sudoku
Vul het diagram op een zodanige
manier in dat alle cijfers van 1 tot
en met 9 slechts één keer voorko
men in alle horizontale rijen en
verticale kolommen, én dat alle
cijfers van 1 tot en met 9 voorko
men in elk van de negen vierkant
jes van 3x3 vakjes.
Oplossingen van zaterdag:
Kruiswoordraadsel:
Horizontaal: 1. Knal; 4. kaap, 7 ia; 8. aga;
10. ra; 13. Transvaal; 16. as; 17. al; 18. inkt;
19. snip; 20. ja; 22. va; 23. waarnaast; 25.
af; 27 ski; 29. ma; 30. taai; 31. klip.
Verticaal: 1. Kist; 2. na; 3. la; 4. ka; 5. ar; 6.
paal; 9. gast; 11. laskaar; 12. baanvak, 14.
ranja; 15. alias; 21, knak; 23. wrat; 24. trap;
26. fa; 27. si; 28. ik; 29. mi.
Doorloper:
bodempens ioen
overa1lopenea
tekenaararend
erendansamigo
rentetamidee
celfitaapsein
anienergiemee
kaasdeodorant
elstemenerts
Visitekaartje: Metselaar
De rechter die de volgende morgen zitting hield, was een ze
kere meester Morrel. Hij was bekend om de aandacht die
hij aan zijn zaken wijdde en het is dan ook geen wonder,
dat hij reeds vroeg doende was met hel doornemen van pa
pieren.
„Kort geding De Canteclaer versus Dickerdack", prevelde
hij. „Wordt behandeld door Ritselaer. Keurig iemand, die
Ritselaer. Idem Bommel versus idem. Raadsman Zweder-
koom. Hm, is die niet geschorst geweest?"
Op dat moment kwam een bode zeggen, dat er een ambte
naar eerste klasse was, die hem wilde spreken.
HETISWEERTIJPOM
WILPE AANKOPEN TE POEN...
TIJP OM MATERIËLE RIJKPOM
TE PREPIKEN... TIJP OM AL JE
FER500tlUJKE UITSPATTINGEN
TE VERHEERLIJKEN!
WERE1PSE BELONINGEN MAKEN
HET CONSUMENTISME TOT EEN
POPULAIRE RELIGIE.
N—-TIJP OM
Flensjes zoals ze in Vonnas decennia
lang in het restaurant van de familie
Blanc werden opgediend, passen bij vrij
wel alle gerechten met gebraden of ge
roosterd vlees, wild en gevogelte. Tegen
woordig worden de crêpes alleen op ver
zoek gebakken. In de jaren twintig begon
de fameuze La mère Blanc ermee. Zeven
tig jaar later maakte haar kleinzoon
Georges op dezelfde plaats een einde aan
die traditie
Hoofd- of bijgerechten voor 4 - 6 perso
nen:
500 gram gekookte aardappelen, af
kokers; 1 1/2 dl melk; 5 eetl. bloem,
gezeefd; 5 eieren, losgeroerd; 5 eetl.
slagroom of crème fraïche; zout; wit
te peper uit de molen; vleugje noot
muskaat; 100 gram boter, gesmol
ten; 1 1/2 eetl. fijngesneden bieslook;
eventueel 4 - 6 eetl. fijn geraspte
oude of overjarige Goudse of Parme
zaanse kaas.
Wrijf de aardappelen door een zeef. Voeg
er onder het roeren en kloppen de melk
toe. Blijf zolang roeren tot een glad meng
sel is verkregen. Roer en klop er daarna
gezeefde bloem, losgeroerde eieren en
room door. Voeg zout en peper naar
smaak toe en strooi het 'vleugje' noot
muskaat er over. Roer er daarna de ge
smolten boter door en blijf roeren tot de
boter volledig in het beslag is opgeno
men. Bak, boven een matig hoog afgestel-
Zeeland: Zachter
woord. Je kunt geen paling ka
ken. Ik zie het als handeling en
dus als één woord, dat we al ja
ren zo schrijven."
Veel taalkenners zeggen dat de
aanpassingen afleiden van een
andere discussie, die belangrij
ker is: taalkennis van jongeren.
Zij reppen van 'spellinganar-
chie' van tieners, die op internet
een eigen taal ontwikkelen en
nog amper correct kunnen spel
len. „'Hij bepaald' met een d
vind ik veel erger dan Middel
eeuwen met een hoofdletter
schrijven", aldus Appel.
Hoogst ongelukkig
Hans Heestermans, oud-hoofdre
dacteur van de Grote Van Dale,
is ook 'hoogst ongelukkig' met
de nieuwe spelling. „Ze spreken
over een kleine aanpassing.
Maar we moeten liefst negendui
zend woorden anders gaan
schrijven." Hij voorspelt dat bin
nen een paar jaar de regels weer
worden geschrapt, wat handen
vol geld kost. Dan moeten wéér
alle boeken worden aangepast.
„De taaldeskundigen hebben
wel gevoel voor de regeltjes,
maar niet voor taal zelf. Anders
hadden ze deze ramp niet aange
richt." GPD
en Japan, en ook nog de Miss Worldverkiezingen
won. 'Want hoe vaak overkomt ons dat nou hele
maal?', denken de Turken onbewust.
Eigenlijk denk ik dat ook. De meeste Turken in
Nederland ervaren dat anders. Toen ik een Turk
se vriendin in Nederland opbelde om te vragen
hoe dat bij haar zit, zei ze dat de uitbundige
vreugde en trots bij Turken in Nederland vol
gens haar te maken heeft met hun 'achterge
stelde positie' daar. „Met die Turkse successen
willen ze Nederlanders laten zien dat Turken
wél ergens goed in zijn, in het licht van al die
vermoeiende discussies over de mislukte integra
tie."
Zo heb ik dat nooit gezien. Ik denk dat veel Ne
derlanders Turkse heimwee en de nostalgische
band met het land van herkomst te snel 'nationa
lisme' noemen. En ik denk dat de Turken hier de
leer van Atatürk te streng interpreteren. Die
was waarschijnlijk al met veel minder 'nationa
lisme' tevreden geweest: bijvoorbeeld als Tur
ken met plezier naar een programma als Pasa
port kunnen kijken.
Fidan Ekiz
Vooruitzichten
weer
dinsdag
woensdag
donderdag
vrijdag
max.
7°
6°
6°
6°
min.
4°
3°
3°
3°
wind
ZW 4
ZW 4
W 4
NW 4
Zon
vandaag
op 8.46 I
onder 16251
Maan
vandax I
op 20.02 I
onder M
©Toonder Studio's
Nautisch bericht
De wind draait op de Scheldemondingen naar noordwestenis
meest vrij krachtig, kracht 5. Het zicht is goed.
Waterstanden
Er was geen tijd voor een weigering, want reeds verscheen
de heer Dorknoper in de rechtszaal, een zware koffer met
zich voerend.
„Wat moet dat?", vroeg de rechter verstoord. „Dit is niet
aande orde. Ik kan niet gestoord worden wegens de voorlig
gende zaak." „Daar kom ik juist voor", zei de beambte, zijn
hoed lichtend. „Dit zijn rapporten en stukken, die de zaak
betreffen en er een helder licht op werpen. Ze zijn de
vrucht van nachtelijke overuren, en dus zeer dringend."
Met deze woorden opende hij het valies en haalde er zo'n
stapel papieren uit, dat de rechter grote ogen opzette.
door Bill Watterson
maandag
Hoog water
Laag water
19 december
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur cn
Vlissingen
4.08
208
16.25
220
10.25
185
22,32 li
Terneuzen
4.25
231
16.46
244
10.55
192
23.02 II
Cadzand
3.45
194
15.59
207
10.05
182
22.09 II
Roompot Buiten
4.05
154
16.28
168
10.26
140
22 36II
Roompot Binnen
5.21
133
17.46
141
11.24
126
23,34
Zierikzee
5.35
154
17.58
167
11.40
143
23.45 II
Krammersl. West
5.24
161
18.06
173
11.40
147
23,50 II
Hansweert
4.58
246
17.15
260
11.15
204
23.26 O
Stavenisse/Vers.
5.36
157
18.06
168
11.34
143
23,50 II
dinsdag
Hoog water
Laag water
20 december
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur ai
Vlissingen
4.46
198
17.06
207
11.11
180
23W
Terneuzen
5.01
222
17.26
231
11.32
187
23,38 li
Cadzand
4.18
186
16.40
194
10.46
176
22.501
Roompot Buiten
4.46
147
17.09
158
11.05
138
23,26
Roompot Binnen
5.56
127
18.21
134
12.15
126
-
Zierikzee
6.05
148
18.35
158
12.15
144
-
Krammersl. West
5.54
158
18.36
167
12.20
147
-
Hansweert
5.32
237
17.56
247
11.55
199
Stavenisse/Yers.
6.06
152
18.36
160
12.15
143
fctte sneeuw
-
maagesneeuw
zware sneeuw
77
matige regen
zware regen
UK
Hans Belterman
de warmtebron, in een grote koekenpan
met kunststof bekleding, zonder toevoe
ging van boter, steeds 3 kleine flensjes
met een doorsnede van ca. 12 cm. Trek
voor het bakken steeds 5-6 minuten uit.
Keer de flensjes om zodra de bovenzijden
zijn gestold. Houd de flensjes warm in de
tot 125 graden voorverwarmde oven.
Presentatie:
dien ze als bijgerechten (in plaats van
aardappelen, rijst of pastaop een voor
verwarmde schaal op. Strooi er bieslook
over. Bestrooi de flensjes, wanneer het
vegetarische hoofdgerechten betreft,
eerst met het mengsel van geraspte kaas
en bieslook. Vouw ze daarna dubbel en
verdeel ze over voorverwarmde borden.
PE KERSTTIJP IS EEN G0EP II WE PENKEN TE WEINIG NA OVER
MOMENT VOOR ZElEREPlECTIE. I ONS LEVEN. NU IS PETIJP OM TE
INVENTARISEREN WAT WE
BELANGRIJKVINPEN.
De laatste week voor kerst verloopt Door: Reinout van
dit jaar relatief rustig en overwegend
groen. Na het in Zeeland frisse weer met soms winterse buien van
het afgelopen weekeinde dringt vandaag een portie zachtere lucht
binnen. De neerslagzone, die eraan voorafgaat, bedekt vanochtend
nog onze regio. De dag begint dan ook bewolkt en regenachtig,
Later vanochtend en aan het begin van de middag trekt de regen
naar Duitsland weg. Het weer knapt dan snel op. Niet alleen blijti
het vervolgens de rest van de dag droog, ook kan de zon zichnoq
even mooi laten zien. Bij een matige, op de Scheldemondingenvri'
krachtige en naar noordwest draaiende wind zijn de temperaturen
met waarden rond 9 graden wat hoger dan die van de afgelopen
dagen. Op de weerkaarten zien we de komende dagen een groot
en sterk hogedrukgebied, met de kern boven Frankrijk. Aande
noordflank van dit hogedrukgebied bevinden wij ons in een west
lijke stroming die vrij zachte lucht aanvoert. Storingen, horendeb» ju
depressies die over de
Noordzee naar Scandinavië
trekken, kunnen Zeeland niet
bereiken. Morgen komt, na ee
nacht met opklaringen en een
minimumtemperatuur van
ongeveer 4 graden, de zon er
dan ook af en toe door. Toch - t.-
schuiven ook wolkenvelden NW5 rf - pl
over. Het blijft droog en bij een
matige, op het water nog
steeds af en toe vrij krachtige
zuidwestelijke wind lopen de
temperaturen op tot waarden
rond 7 graden. Na morgen ver
andert er voorlopig weinig in
dit weerbeeld. Het blijft droog
en de zon schijnt af en toe. De
temperaturen gaan wel weer
een tikkeltje omlaag.
Europa: Rustig
VERWACHTING VOOR MAANDAGMIDDAG 19DECE«S^
Na de intensieve sneeuwval in de Alpen van het afgelopen
weekeinde is het er vandaag even wat rustiger. Toch
avond aan de noordzijde van de Alpen vanuit het noordwet»
nieuwe sneeuw verwacht. Landen als Portugal, Spanje, IB|iet
grote delen van Frankrijk, hoeven niet op neerslag te reken»1
Wolken en zon wisselen elkaar in dit gebied af, in de nacht»
vriest het licht en overdag stijgt het kwik tot waarden tussen-
en 10 graden. Alleen aan de Middellandse Zee wordt hete#
paar graden warmer. In Frankrijk komen plaatsen voorwal-
temperaturen ook overdag nauwelijks tot boven het vnesp®*
stijgen. De noordelijke helft van Europa is wisselvallige601
al in Scandinavië duidelijk kouder.
