Reactorvat kan nog lang mee
PZC
Pubers verbazen de blueswereld
Theaters mikken op jong publiek
17
yerlenging bedrijfsduur Borssele geen sprong in het duister Drieënhalf jaar voor verkrachter
donderdag 15 december 2005
MIDDELBURG - De rechtbank in Middelburg heeft giste
ren een 35-jarige man uit Vlissingen voor verkrachtingen
veroordeeld tot drieënhalf jaar cel. Ook mag de ex-bege
leider van Arduin vijf jaar lang geen beroep in de gezond
heidszorg uitoefenen.
De Vlissinger heeft tussen 2002 en 2005 jonge meisjes mis
bruikt. Zo pleegde hij als zorgmedewerker in Aagtekerke
seksuele handelingen met een meisje beneden de twaalf
jaar.
Het Openbaar Ministerie had vijf jaar gevangenisstraf te
gen de Vlissinger geëist.
Gedrag Vlissinger onderzocht
MIDDELBURG - Een negentienjarige inwoner van Vlis
singen moet nader worden onderzocht door een psycho
loog.
Ook moet de reclassering een rapport uitbrengen over de
jonge verdachte. Dat besliste de rechtbank in Middelburg
gisteren bij tussenvonnis.
De Vlissinger wordt verdacht van een schietpartij, het be
dreigen van twee broers met een vuurwapen, een woning
inbraak, heling van gestolen goederen en dealen in cocai
ne.
Hulp slachtoffers kozijnenoplichter
VLISSINGEN - Het bedrijf Akkon-kozijnen uit Prinsen
beek steekt slachtoffers van een van oplichting verdachte
Belg de helpende hand toe. Eigenaar J Bosman uit Vlis
singen wil de opdrachten overnemen en gedupeerden kor
ting geven.
De Antwerpenaar wordt ervan verdacht twaalf Zeeuwen
voor in totaal 96.000 euro te hebben opgelicht. Hij maak
te offertes voor de levering en plaatsing van kunststof ko
zijnen. De klanten moesten vooraf een aanbetaling doen
De kozijnen werden nooit geleverd.
De man staat op 21 december voor de rechter in Middel
burg. Het is hoogst twijfelachtig of de slachtoffers hun
geld ooit terugkrijgen.
Bosman zit met de situatie in zijn maag. „Dit is voor ieder
een een slechte situatie. Voor de gedupeerden, maar ook
voor onze branche.
Daarom wil hij de slachtoffers tegemoet komen. „We kun
nen hier natuurlijk geen geld op toeleggen, maar zijn wel
bereid de opdrachten uit te voeren voor een lage prijs. Zo
hoop ik dat mensen alsnog zonder al te veel pijn hun kozij
nen krijgen", aldus Bosman.
Gedupeerden kunnen contact opnemen met Akkon-kozij-
nen in Prinsenbeek, te bereiken onder telefoonnummer
076 5497520.
Samenscholingsverbod verlicht
VLISSINGEN - Het samenscholingsverbod voor twee van
de acht Marokkaanse jongeren uit Vlissingen is opgehe
ven.
De jongens, tussen veertien en achttien jaar, mochten op
vijf locaties in Vlissingen niet samenscholen. Volgens de
politie en burgemeester A. van Dok-van Weele hebben de
twee jongeren niet meer voor overlast gezorgd en is daar
om het samenscholingsverbod opgeheven. Het samenscho
lingsverbod was van kracht geworden omdat deze jonge
ren, zodra ze samen waren, voornamelijk ouderen zouden
treiteren en lastigvallen.
foor Rolf Bosboom
ÖVADENDAMME - Peter Kem-
organisator van veel blues-
- fV(Mmenten in Zeeland, heeft
«bed bandjes gehoord. „Maar
tfn gastje van veertien die de
0 -r0ö.ie heeft van onder anderen
1 Kay Vaughan en Jeff
"Wk dat heb ik nog niet eerder
"«gemaakt."
Dat gastje van veertien' is gita-
60 Dusty Ciggaar uit Dord
en! Afgelopen weekeinde
*°n hij m Hilversum de totaal-
Pn)s bij de Sena Guitar
•■'Aards, dé wedstrijd voor Ne-
0 cer'andse gitaristen. De jury
0 *as overdonderd' door zijn mu-
asajte't on virtuositeit. Met
2Un band The Rhythm Chiefs,
0 Ce iongste bluesband van Ne-
™d'. speelt hij zaterdag in
^dendamme tijdens de zeven-
«editie van het Indoor Blues-
J «tival
li Dustv. die al voorzichtig wordt
vergeleken met het bijna even
oude Amerikaanse bluesfeno
meen Eric Steckel, speelt pas
drieënhalf jaar gitaar. Hij be
gon, op vijfjarige leeftijd, achter
het drumstel. „Dat sprak me
toen het meeste aan." Hij kreeg
les van Timothy van der Holst,
die ook Rafael Schwidessen (nu
16) als leerling had. „Samen wil
den we een bandje beginnen,
maar daarvoor heb je geen twee
drummers nodig." Aangezien de
getalenteerde Danny van 't Hof
(14) al bas speelde, besloot Dus
ty zich op de gitaar te richten.
Öp Koninginnedag 2003, drie
weken na de oprichting van The
Rhythm Chiefs, hadden ze hun
eerste concert. „We hebben toen
drie keer dezelfde set gespeeld.
Iedereen vond het leuk. We kre
gen gelijk een paar nieuwe op
tredens."
De drie, opgegroeid in muzikale
omgevingen, delen een liefde
voor de blues. „Veel jongeren
denken: blues, dat is niks. Maar
als ze ons hebben gezien, vinden
ze de muziek toch wel leuk."
Het tno begon met Texas-blues,
in de voetsporen van Stevie Ray
Vaughan, Jimmie Vaughan, BB
King en Jimi Hendrix. Tegen
woordig zijn ook invloeden van
mensen zoals Jeff Beck en Steve
Vai hoorbaar.
„We zijn ook bezig met eigen
nummers, maar spelen nog
meestal covers", zegt Dusty, die
net als Danny een keer per week
les krijgt op het conservatorium
in Rotterdam. „Maar ook bij be
staande nummers maken we er
zelf iets van, vooral door te im
proviseren."
Hun lijst met optredens, tot in
Luxemburg toe, heeft al indruk
wekkende vormen aangenomen.
Dusty is ook helder over zijn toe
komstplannen. „We willen echt
met zijn drieën verder. Het
liefst zou ik beroepsmuzikant
worden."
Het affiche van het festival in
Kwadendamme delen ze met
twee toppers uit het bluescir
cuit: The Strikes en Blues Lee.
The Strikes heetten voorheen
Coup de Grace, maar verander
den vorig jaar hun naam na de
komst van zanger en mondhar
monicaspeler Pieter van der
Ploeg ('Big Pete'). Sindsdien is
de carrière van het kwartet in
een stroomversnelling geraakt,
met onder meer optredens dit
jaar op North Sea Jazz en het
Belgian R&B Festival in Peer,
hét bluesfestijn van Europa.
Blues Lee is een Belgisch Lim
burgs gezelschap dat al acht
jaar bestaat. Het vijftal, onder
aanvoering van de flamboyante
zanger en drummer Yves Bos-
mans ('Bozz'), richtte zich al
snel op eigen werk en streeft er
daarnaast naar een gedegen
show op het podium neer te zet
ten. De afgelopen jaren maakte
Blues Lee twee albums. Begin
volgend jaar gaat de band de stu
dio in voor een derde cd.
Indoor Bluesfestival, met The Stri
kes. Blues Lee en The Rhythm
Chiefs, zaterdag 17 december in
De Burcht in Kwadendamme. Aan
vang: 20.00 uur.
door Rolf Bosboom
't doorBenJansen
BORSSELE - Ach. die kerncen-
Borssele. Zo'n oud beestje.
Moet je daar nu nog geld aan
blijven uitgeven? En wat belang-
«[er is: kun je de levensduur
0 ineen nucleaire stroomfabriek
iaD ruim dertig jaar oud wel vei-
ig met enkele tientallen jaren
tirlengen? Tegenstanders van
J kernenergie spelen deze vragen
jraaguit. met een mooie menge-
[jug van meewarigheid en onge
moeid. Het antwoord - van de
Vlaamse kernreactorspecialist
Eric Van Walle - is ondubbelzin-
•:j m? ja-
Het kabinet besluit volgende
J «ek donderdag de kerncentra
al Borssele tot 2033 open te hou-
óen Geen probleem, vindt Van
falie, hoofd van de afdeling on-
ti Kr20ek reactormaterialen van
bei Studiecentrum voor Kerne-
s Krgie in Mol en hoogleraar aan
h ce Katholieke Universiteit in
Leuven ..Een kerncentrale is,
se' als een conventionele centra
il ie, een bouwdoos. Verouderde
(Ktierdelen zijn zonder grote
1 problemen te vernieuwen." Zo
rijn in bijna alle Belgische kern-
fentrales inmiddels de stoomge-
aratoren en de turbines vervan-
p. Het enige onderdeel dat
£Ch lastig laat verwisselen is
kt reactorvat, het roestvrijsta
len hart van een kerncentrale
I kan dat vat zijn drukwaterlei-
jingen gekoppeld die de door
•S let kernsplijtingsproces opge-
a wekte hitte overdragen aan de
stoomgenerator. Het reactorvat
en de leidingen zijn verpakt in
metersdik gewapend beton. Het
isvnjwel onbegonnen werk om
het oude vat eruit te verwijde-
'l renen een nieuw te plaatsen. De
a levensduur van een kerncentra
le is daardoor in feite afhanke-
II Ijk van de toestand van het reac-
i'i ion-at.
15 Het staal van het reactorvat
H *ordt voortdurend bestookt
door neutronen. Dat veroor-
laakt op den duur veranderin
gen in de structuur van het
p staal, waardoor het bros wordt.
Daze verbrossing kan ertoe lei
den dat bij een plotselinge ver-
j kunst
Onderhoudswerk aan het deksel van het reactorvat in de kerncentrale Borssele. foto EPZ
andering van de temperatuur,
bijvoorbeeld wanneer de reac
tor in een noodsituatie snel
wordt afgekoeld, scheuren in
het staal ontstaan.
Volgens Van Walle mag EPZ, de
exploitant van de kerncentrale
Borssele, zich gelukkig prijzen
met het feit dat in de jaren zes
tig Siemens/KWU als bouwer in
de arm is genomen. „Het staal
dat deze leverancier voor zijn
reactorvaten heeft gebruikt, be
vatte van meet af aan weinig ko
per. Dit bestanddeel in een staal-
legering bepaalt in belangrijke
mate de gevoeligheid voor ver-
brossing. Dankzij het lage koper
gehalte van de Siemens-vaten
behoren ze wat de levensduur
betreft tot de beste van de we
reld. Daarbij komt dat reactor
vaten van Siemens groter zijn
dan die—van Westinghouse en
Framatome. Daardoor wordt de
straling over een grotere opper
vlakte verdeeld."
Maar hoe goed de levensduur
van een Siemensreactor ook
mag zijn, hoe groot is de wissel
op de toekomst wanneer wordt
besloten de bedrijfsduur van de
kercentrale Borssele tot zestig
jaar te verlengen?
Dat is heel goed te overzien, ver
zekert Van Walle. Het is ge
bruik dat in de reactoren stuk
ken staal van dezelfde kwaliteit
als het vat worden geplaatst.
Omdat die proefstukken zich
dichter bij de kern van de reac
tor bevinden dan het staal van
het vat, staan ze aan intensieve
re bestraling door neutronen
bloot. Onderzoek van die mon
sters levert een betrouwbaar in
zicht op in de mate waarin spra
ke is van verbrossing van het
materiaal. Uit deze resultaten
kan ook worden afgeleid hoe
het reactorvat zich in de toe
komst zal houden.
Van Walle: „Je loopt als het wa
re op de tijd vooruit. De hoeveel
heid neutronen die zo'n proef
stuk krijgt te verwerken, be
reikt de wand van het vat pas
veel later Er zijn rekenmetho
den ontwikkeld om daar be
trouwbare voorspellingen over
te doen. Die methoden zijn in de
Amerikaanse regelgeving op het
gebied van kernenergie ver
werkt. Daarom zie je ook dat in
de Verenigde Staten de afgelo
pen tijd vergunningen zijn afge
geven waarin de bedrijfsduur
van kerncentrales van veertig
naar zestig jaar wordt ver
lengd."
Voorzichtig
André de Jong, coördinator ver-
ouderingsbeheersing bij de kern
centrale Borssele, wijst erop dat
de rekenmethoden voor de mate
van veroudering van een reactor
vat aan de voorzichtige kant
zijn. „Wanneer deze theoreti
sche benadering te zien geeft
dat er geen bezwaar is om een
reactorvat twintig jaar langer te
blijven gebruiken, kun je ervan
uitgaan dat het in de praktijk
nog veel langer mee kan.
In de reactorkern van Borssele
hangen op dit moment geen
proefstukken met staal waarvan
het vat is vervaardigd. De Jong:
„De laatste monsters hebben
voor veertig jaar bestraling ge
had. Er is niets dat erop duidt
dat verbrossing van het materi
aal begint op te treden. Verder
gaand onderzoek in internatio
naal verband van reactorvaten
die door Siemens/KWU zijn ge
leverd, onderstreept dat."
Veroudering van het staal van
een reactorvat door de voortdu
rende blootstelling aan neutro
nen valt ook nog te beperken
door de manier-waarop de splijt
stofelementen in de reactorkern
worden gerangschikt. Door de
oudste elementen tegen de wand
van het vat te zetten, vangen ze
een deel van de neutronen-
stroom op.
Volgens De Jong is de invloed
van neutronen op de structuur
van het staal van het Borsselse
reactorvat zo gering, dat dit on
derdeel van de kerncentrale wel
tweehonderd jaar mee kan. „De
kwaliteit van het vat vormt in
elk geval geen beperking voor
de levensduur."
Rhythm Chiefs met (van links naar rechts): Danny van't Hoff, Rafael Schwidessen en Dusty Ciggaar.
VLISSINGEN - Podium't Beest in Goes en
Uit in Vlissingen willen meer inzetten op
theatervoorstellingen die ook voor een jon
ger publiek interessant zijn. Daarom heb
ben zij samen de Maand van de Jonge Thea
termaker in het leven geroepen. Komende
zondag zijn zowel in Goes als in Vlissingen
voorproefjes te zien van voorstellingen die
de komende tijd kunnen worden verwacht.
De Zeeuwse theaters krijgen van de provin
cie jaarlijks een bedrag voor het programme
ren van zogeheten 'risicovolle' voorstellin
gen. Dat geld kan worden gebruikt om voor
stellingen naar Zeeland te halen die in artis
tiek opzicht de moeite waard zijn, maar
waarvan vooraf niet zeker is of daar wel vol
doende publiek op afkomt.
't Beest en Uit in Vlissingen (Arsenaalthea
ter en Vestzak99) gebruiken dat geld om een
nieuwe lichting theatermakers te presente
ren, met producties die ook aansprekend
zijn voor jongere mensen, die nu relatief wei
nig bij theatervoorstellingen zijn te vinden.
„Het zijn allemaal producties waarvan wij
denken dat ze hartstikke interessant zijn,
maar die wel een zetje nodig hebben rich
ting het grote publiek", zegt Frank van Ier-
sel, coördinator van Uit in Vlissingen.
Zes weken
De Maand van de Jonge Theatermakers, dat
een jaarlijkse gebeurtenis moet worden,
duurt geen vier maar zes weken. De eerste
voorstelling in dat kader is donderdag 12 ja
nuari in 't Beest, de laatste donderdag 23 fe
bruari, eveneens in Goes. In totaal zijn er
dertien voorstellingen.
Om de doelgroep ervoor warm te maken, is
er zondag 18 december in 't Beest (vanaf
13.00 uur) en in het Arsenaaltheater (vanaf
14.00 uur) een preview, een vooruitblik. Een
aantal makers van de komende voorstellin
gen geeft een impressie van hun producties.
Aan het eind van de middag is er een even
eens kosteloos buffet, waarbij zowel pu
bliek als theatermakers aanschuiven. Van
Iersel: „Het moet allemaal op een informele
manier gaan. Zo willen we jonge mensen
binnenhalen, zonder dat ze per se een hele
voorstelling hoeven uit te zitten."
Scholen
De middag wordt mede georganiseerd in
het kader van CKV, het cultuurprogramma
van middelbare scholen. Voor leerlingen in
Zeeuws-Vlaanderen is er volgende week
vrijdag nog een gelegenheid in het Ledel-
theater in Oostburg.
Twee landelijke voorstellingen presenteren
zich zondag in Goes én Vlissingen: Zeeuwse
Nachten en Fiets. Zeeuwse Nachten (27 ja
nuari in 't Beest, 9 februari in Arsenaalthea
ter) is de nieuwe muziektheaterproductie
van het Volksoperahuis, waarin de mythi
sche figuur Hans Brinker, het jongetje met
zijn vinger in de dijk, Zeeuws Meisje ont
moet.
De voorstelling wordt omschreven als een
'gebeurtenis met tien nieuwe volksliederen,
Het Volksoperahuis brengt de voorstelling Zeeuwse Nachten.
oesters, plaatselijke koren, oranjebitter en
bal na'.
Fiets is een 'multimediaspektakel' van Thea
tergroep Drieons over de heroïek en tragiek
van het wielrennen. De tekst is geschreven
door oud-wielrenner Peter Winnen - zondag
ook aanwezig - terwijl Jacq Palinckx de mu
ziek maakte. De voorstelling beleefde vori
ge week in Den Bosch haar landelijke pre
mière, is op 12 januari te zien in 't Beest en
een week later in het Arsenaaltheater.
Het preview-programma wordt aangevuld
met enkele optredens. Openingsact in Vlis
singen en afsluiter in Goes is het gezelschap
111 Skill Squad uit Wagemngen, dat break-
dancet op klassieke muziek.
Het programma in Vlissingen wordt om
17.00 uur afgerond met De Tangomorfose
van Lieber Gorilla, waarin een keurig stel
verandert in twee louche figuren, terwijl
het de tango blijft dansen.
Het programma van de Maand van de Jonge
Theatermaker en van de 'previews' is te vinden
op www.uitinvlissingen.nl en www.tbeest.nl.
