PZC
«c
King Kong wordt
weer verliefd
Heldinnen
leven lang
f
„jitlie bijlagen: 0113-315680
WWW.pïC.fl
ïïus 31,4460 AA Goes
Ï^SSSen'Swïand: 0113-315520;
Ews-Vlaandoren: 0114-372770;
National; 020-4562500.
woensdag 14 december 2005
Pippi dendert door theaters
e reuzengorilla King
Kong bovenop het Empi
re State Building in New
York vliegtuigjes van zich af mep
pend, het is een van de meest klas
sieke beelden uit de filmgeschiede
nis. Het is tevens het tafereel dat
het startpunt vormde voor de film
waarmee Merian Cooper en Ernest
Schoedsack een sensatie creëerden
in 1933 en die Peter Jackson, ma
ker van het drieluik Lord of the
Rings, inspireerde tot de 'remake'
die deze maand de grote kersthit
moet worden.
Producent Merian Cooper droomde
begin jaren dertig van een giganti
sche aap die vernietigend huishield op
Manhattan en was zo wijs geweest bij
het wakker worden dat visioen onmid
dellijk vast te leggen op papier. Later
verzon hij er een verhaal bij samen
met regisseur Ernest Schoedsack en
diens echtgenote Ruth Rose.
Cooper Schoedsack waren buiten
beentjes in het Hollywood van de eer
ste geluidsfilms. Ze waren 'brothers
in arms' geweest. Schoedsack (gebo
ren in 1893) had tijdens de Eerste We
reldoorlog gediend als cameraman bij
het Amerikaanse leger. In 1920 was
hij in Polen bevriend geraakt met de
vier maanden jongere Merian Cooper
die toen deel uitmaakte van een squa
dron vrijwilligers dat luchtsteun gaf
aan het Poolse leger in de grensoorlog
(1920-1921) met Sovjet-Rusland.
Terug in de VS gingen Cooper en
Schoedsack samen films maken, aan
vankelijk vooral documentaires, wat
eigenlijk ook is af te zien aan King
Kong. Dat de film destijds zo'n diepe
indruk maakte, kwam vooral doordat
het fantastische verhaal er zo realis
faY Wray speelde in 1933 Ann Darrow, de vrouw die King Kongs hart stal. foto GPD/Filmmuseum
tisch uitzag als het verslag van een
echte ontdekkingsreis van Carl Den
ham (Robert Armstrong) samen met
zijn verloofde Ann Darrow (Fay
Wray) naar een tropisch eiland waar
woeste inboorlingen woonden, prehis
torische monsters en een onthutsend
grote aap.
Deernis
Tegen de tijd dat men gewend was
aan de voor 1933 superieure trucages,
volgde een nieuwe geniale vondst:
King Kong blijkt menselijke trekjes te
bezitten en wordt verliefd op de hel
din. Achteraf valt te grinniken om de
woorden waarmee indertijd Fay
Wray, nog onbekend met het script,
door Cooper was benaderd voor de
vrouwelijke hoofdrol: „Als tegenspe
ler krijg jij de grootste donkere acteur
van heel Hollywood." Meesterlijk is
ook zoals de film erin slaagt om met
die aap in New York weer een geheel
nieuw spectaculair hoofdstuk open te
slaan met dubbelzinnige lading. Het
amok makende beest dreigt de wereld
stad te verpulveren en dient dus door
leger en luchtmacht te worden geveld.
Tegelijkertijd word je als kijker over
vallen met deernis voor het monster
dat zo'n gevoelige rakker was geble
ken en het ook niet kon helpen dat hij
door avonturiers naar de beschaafde
wereld was gebracht.
De oorspronkelijke King Kong-film is
altijd pal overeind gebleven, ondanks
De Britse actrice Naomi Watts is
terug tussen de wolkenkrabbers
waar ze vijf jaren geleden onder regie
van Dick Maas een hoofdrol speelde
in Down, de Amerikaanse 'remake'
van De Lift. Voor het oog althans.
Want voor de 'remake' van King Kong
werd New York nagebouwd in de stu
dio's van Peter Jackson in Wellington.
Voor de 'Amerikaanse remake' van
zijn eigen Nederlandse film De Lift,
was Dick Maas wel degelijk neerge
streken op Manhattan.
De blauwogige blondine lacht een
beetje zuur als ze wordt herinnerd
aan Down, de laatste film die ze maak
te als nog onbekende actrice in hetzelf
de jaar (2001) dat ze voor het eerst in
ternationale aandacht trok via Mui
holland Drive, van David Lynch.
Haar rollen nadien in de Amerikaanse
versie van The Ring en vooral in 21
Grams hebben haar faam gebracht.
En nu door King Kong zal ze echt een
ster worden.
De film van Dick Maas zegt ze nooit
te hebben gezien. En ze is er ook nooit
nieuwsgierig naar geweest. „Laat ik
er twee dingen over zeggen. Het uitein
delijke scenario stelde teleur. Maar ik
heb goede herinneringen aan de opna
men in Amsterdam." Met Fay Wray,
die de heldin van King Kong speelde
in 1933, heeft Naonv Watts vorig jaar
alle na-aperij die niet kon uitblijven.
Schoedsack en Cooper zelf hebben na
mens filmstudio RKO nog binnen een
jaar bij het eerste succes willen inha
ken met Son of Kong en in 1949 nog
eens met Mighty Joe Young. In de eer
ste film wordt Carl Denham verant
woordelijk gesteld voor alle door
King Kong in New York aangerichte
schade en maakt hij zich schielijk uit
de voeten om op Skull Island troost te
vinden bij een kleinere en lievere goril
la. Ook aan Mighty Joe Young werd
zestien jaar later nog meegewerkt
door acteur Robert Armstrong en de
geniale specialist in beeldtrucages Wil
lis 'O Brien. Hier slaat een vier meter
hoge gorilla op hol die werd geëxploi
teerd in een variété-theater in Hol
lywood.
Met deze twee 'sequels' werd de kwali
teit van de eerste King Kong-produc-
tie op geen stukken na benaderd. Dat
is evenmin het geval geweest met tallo
ze monster-films die er buiten Ameri
ka tot stand werden gebracht, voorna
melijk in Japan. Daar werd door Soya
Kumgai eind jaren dertig al een 'mon
ster movie' vervaardigd met de titel
Edo Ni Arawareta Kingu Kongu, ofte
wel: King Kong Arriveert In Edo. Het
verhaal was gesitueerd in de zeven
tiende eeuw, toen Tokio nog Edo heet
te. Van deze Kingu Kongu zijn helaas
alleen een paar foto's overgebleven.
Toen na de oorlog de Japanners hun
filmindustrie weer opbouwden en ook
weer trek kregen in grote griezels, gre
pen ze niet terug naar Kingu Kongu
maar naar het door de reuzenaap ver
slagen brontosaurus-achtige beest uit
de eerste film. Ze doopten het Gojira,
wat in het Engels om een of andere re
den Godzilla moest heten. In 1954 lan
ceerde Ishiro Honda de eerste film in
de Gojira-reeks die uiteindelijk 47 ti
tels zou opleveren. Ook deze kolos
ging meestal wel een keer stampend
rond in een dicht bevolkte agglomera
tie, maar hij moest tevens tegenstan
ders krijgen van formaat. Hij heeft
het aan de stok gehad met griezelbees
ten uit de ruimte en de diepzee, maar
er bestaan ook films met intrigerende
titels als Godzilla meets Bambi en
Godzilla Vs The Netherlands.
Robot-versie
In 1962 kon het niet langer uitblijven
of maestro Honda liet Godzilla weer
in het krijt treden tegen Kingu Kon
gu. En in 1967 liet dezelfde regisseur
de Japanse super-aap vechten tegen
een robot-versie van zichzelf. In een
Bollywood-variant uit 1965 kreeg
King Kong te maken met Tarzan en in
de Koreaanse film Ape (1976) maakt
een huizenhoge gorilla gestampte
muisjes van Seoul.
Tot de thans actuele 'remake' van
Peter Jackson was John Guillermin in
1976 de enige die een serieuze poging
ondernam om de oorspronkelijke
King Kong op kwaliteit te kloppen.
Het is onder fanatieke cinefielen usan
ce deze productie van Dino de Lauren-
tiis af te zeiken als een magere imita
tie van het origineel, ondanks sterk
verbeterde technische mogelijkheden.
Dat is onterecht.
Allereerst is Guillermins King Kong
gedenkwaardig door het filmdebuut
van fotomodel Jessica Lange als de
heldin. Fay Wray is nooit de status
van 'scream queen' ontstegen, maar
Lange is een top-actrice geworden.
Ook Jeff Bridges als haar Indiana Jo-
nes-achtige verloofde is allerminst
fout. Interessant is hoe het oorspron
kelijke scenario vrijwel op de voet
werd gevolgd en tegelijkertijd talrijke
accenten meekreeg die typerend wa
ren voor dat tijdsgewricht; onmiddel
lijk na 'Vietnam', na 'Watergate' en
na de eerste oliecrisis.
Extra saillant was dat de King Kong
van 1976 zich in de finale verschanste
op het dak van het World Trade Cen
ter en aan alle kanten werd beschoten
door Amerikaanse vliegtuigen. Vroe
ger, in de dagen van Schoedsack
Cooper, hadden die Twin Towers er
nog niet gestaan. Nu in de dagen van
Peter Jackson zijn ze uit Manhattan
verdwenen.
Pieter van Lierop
King Kong draait met ingang
van morgen in de bioscopen
pagina 31
recensie
De Britse actrice Naomi Watts is Ann Darrow in de nieuwste King Kong.
nog een ontmoeting gehad. „Het was
een vrouw met erg veel humor. Toen
we afscheid namen was ze zo aardig
om me toe te vertrouwen dat ze zeker
wist dat Ann Darrow bij mij in goede
handen was gekomen."
„Fay vertelde me ook dat ze in hetzelf
de jaar dat ze in King Kong speelde
nog een dozijn andere rollen had moe
ten doen. Dus aanvankelijk was de rol
van Ann Darrow haar ook niet bijge
bleven als iets bijzonders. Het was in
de jaren dertig voor een filmactnce
echt buffelen, als je niet tot de top be
hoorde. Voor het invullen van de rol
van Ann Darrow heb ik niet zo zeer in
spiratie gezocht bij wat Fay destijds
heeft gespeeld, maar bij wat Fay zelf
toen geweest had kunnen zijn." Een
paar maanden na de ontmoeting tus
sen de oude en de nieuwe Ann Darrow
kwam Fay Wray te overlijden. Tot bij
zonder leedwezen van Naomi Watts:
„Van iedereen die bij de eerste King
Kong-film betrokken was geweest,
was zij ten tijde van onze ontmoeting
de enige overlevende.''
