PZC
Etiquette met een glimlach
Taal is directer dan schilderen
Eenvoud dwingt tot verdieping
17
Metaltopper
Biomechanical
in 't Beest
zaterdag 3 december 2005
Werkstraf voor
gewelddadige
Middelburger
HnnrAector Dooms
(MIDDELBURG - Een 45-jarige
man uit Middelburg repte giste-
ren op de zitting van de Middel
burgse politierechter meerma
llen over respect.
In Middelburg kent iedereen
me als amigo. Ik ben Indiaan, ik
'1 heb respect", stelde hij. Dat res-
peet was volgens officier van jus-
titie H. Benaissa ver te zoeken
op 22 juli van dit jaar. Toen had
J*hij agenten, die hem wilden aan
houden voor een vechtpartij met
ra zijn buurman, uitgescholden.
Js> De officier vond naast de beledi
ging ook de poging tot zware
Wmishandeling en het slaan van
as zijn buurman bewezen. Ze eiste
tachtig uur werkstraf en een
ke; maand voorwaardelijke gevan-
genisstraf. De man werd verwe-
iiïi ten die nacht met een mes op
83 zijn buurman te zijn afge
stormd, nadat hij met veel la-
Jwaai was thuisgekomen. De
V buurman had volgens de officier
yjsnijwonden aan zijn hand opge
lopen. De verdachte ontkende,
J3 maar gaf wel toe zijn buurman
ri tijdens de worsteling te hebben
geschopt en geslagen. Raads
man E. Smit meende dat er vrij
spraak moest volgen voor de po-
y. ging tot zware mishandeling.
7 „De buurman was de agressor.
Hij stapte op mijn cliënt af."
Voor de mishandeling deed de
strafpleiter een beroep op nood-
weer. Politierechter A. Gaakeer
vond de poging tot zware mis-
s handeling niet overtuigend be
lwezen. Daarvoor miste ze een
medische verklaring over het let-
ij sel en ook stond het niet vast of
t* verdachte een mes in zijn hand
„jj had. Het noodweer werd verwor-
,vj pen. De politierechter had wel
genoeg bewijs voor de mishande-
ling Het stond voor de politie
lij rechter ook vast dat verdachte
zich beledigend had uitgelaten
over de politie. Daarin werd de
politierechter alleen maar ge-
t* sterkt door het gedrag van de
man op zitting, waarbij volgens
haar het respect ver te zoeken
'was. Gaakeer veroordeelde de
-(Middelburger tot veertig uur
i werkstraf en een maand voor-
Zs waardelijke gevangenisstraf. Ze
au achtte ook reclasseringstoezicht
door René Hoonhorst
Amy Groskamp-ten Have leerde Ne
derland 66 jaar geleden hoe het
hoort. In de jaren zestig en zeventig van
de vorige eeuw had iedereen lak aan eti
quette, maar van de weeromstuit was
het in de jaren tachtig opeens weer be
leefd om de deur open te houden voor
een dame, haar stoel aan te schuiven
aan de restaurantdis of haar in haar
mantel te helpen.
Aan de manieren kent men de heer. En
een beetje man van de wereld wil graag
een heer zijn. Als het even kan van
stand. Terneuzenaar Wilhelmus Hendri-
cus (Pirn) Broekhuysen is zo'n man. Hoe
wel hij zich wel enige vrijheid permit
teert. „Ik weet hoe het hoort en hoef me
er dus niet aan te houden." Broekhuy
sen mag graag af en toe een boekje uit
geven. Voor de leut en om de kas van de
heemkundige vereniging te spekken.
Het was volgens hem tijd dat er eens
een luchtig geschrift over de omgangs-
Etiquette
vormen verscheen. Amy Groskamp is
nog niet vergeten, maar voorbijgesto
ken door dames als Reinildis van Dits-
huyzen en Beatrijs Ritsema. Dames die
veinzen te weten hoe men zich in de 21e
eeuw in het maatschappelijk verkeer be
geeft en respectvol met elkaar omgaat.
Broekhuysen vindt dat een nobel stre
ven, maar schrikt terug voor de ernst
waarmee de weledele vrouwen hun
boodschap brengen. „Er is de laatste
tijd weer veel belangstelling voor eti
quette, maar het moet vaak wel alle
maal heel erg serieus. Wat mij betreft
hoef je je niet altijd aan opgelegde om
gangsregels te houden. Aanpassen aan
de situatie is ook beleefd en respectvol
tenslotte."
In het boekje is een sprekend voorbeeld
te vinden van wat Broekhuysen be
doelt. Koningin Wilhelmina dineerde
eens met de Zuid-Afrikaanse president
Frans Lievens (1) legt aan burgemeester Jan Lonink uit hoe hij het bestek moet rangschikken.
foto Wim Kooyman
Paul Kruger. De Boer wist blijkbaar
niet dat het Jcommetje water bij het
bord bedoeld was voor het reinigen der
"vingers na het afkluiven van vogelbot
jes. De president dronk het kommetje in
één teug leeg. In plaats van Kruger op
zijn gebrek aan manieren te wijzen,
volgde Wilhelmina zijn voorbeeld.
In het dagelijks leven is Broekhuysen
een gerespecteerd aannemer en vooraan
staand politicus: liberaal zoals het een
zakenman betaamt. Voor het boekje -
geschreven door ghostwriter Wout Bare-
man en geïllustreerd door Willy de
Meijer - nam hij de schuilnaam Henri
Pantalon aan. Zijn schuilnaam en de ti
tel van het boek onderstrepen dat wij
van doen hebben met 'etiquette met een
glimlach' zoals de ondertitel luidt.
Dikdoeners die goede manieren niet
van huis uit hebben meegekregen, val
len vaak snel door de mand. Zij vragen
de route naar het toilet, terwijl iemand
die weet hoe het hoort de weg naar de
wc vraagt. De duurste fles wijn drin
ken, terwijl je net aan de bar bier hebt
staan hijsen, is ook meer iets voor nieu
we rijken dan voor oude adel. Een snob
heeft tenslotte nog geen stijl
Het eerste exemplaar van 'Eet smake
lijk!' werd gisteren in een keurig Axels
etablissement uitgereikt aan de Temeu-
zense burgemeester Jan Lonink. Niet
omdat hij nog zoveel moet bijleren op
het gebied van etiquette. Pantalon:
„Hoewel, hij wil wel eens een verkeerde
das om wil knopen." Theaterdirecteur
Frans Lievens wekt de indruk sommige
kledingregels - 'verkeerde dassen en
sokken, te brede bretels' - theatraal aan
zijn laars te lappen. Hij kreeg dus het
tweede officiële exemplaar van het 'heb
bedingetje' in handen gedrukt. Eet sma
kelijk! leert de lezer niet alleen hoe hij
zich tijdens officiële plechtigheden en
kerstmaaltijden dient te gedragen,
maar biedt ook nog een aantal menu's
van enkele gerenommeerde eetgelegen-
heden uit de streek. Met aanwijzingen
hoe men de gerechten dient te serveren.
Of de auteurs en de tekenaar de juiste
mensen zijn om anderen bij te brengen
hoe zij zich dienen te gedragen, blijft de
vraag. Op bladzijde 33 tekent De Meijer
een portret waarop het trio twintig jaar
jonger en minstens eenzelfde aantal ki
lo's lichter staat afgebeeld. Of dat nou
zo beleefd is...?
Eet smakelijk! Etiquette met een glim
lach. Wout Bareman, Henri Pantalon,
verkrijgbaar in enkele boekhandels in
Terneuzen, Oostburg, Goes en Middel
burg voor 9,95 euro.
Bomen Sint-Jansteen gekapt
SINT - JANSTEEN - De gemeente Hulst laat de komende
wintermaanden op diverse plaatsen in Sint-Jansteen bo
men kappen.
Zo moeten in het bos tussen La Traviata en de rijksweg
eenenvijftig populieren verdwijnen. Aan de achterzijde
van de woningen Tosca 32-44 en La Traviata 6-20 vor
men deze bomen door hun omvang en de geringe afstand
tot de aanpalende percelen een gevaar. Het gaat dan voor
al om overhangende takken en het risico van afbrekende
takken.
In de Oude Galgenstraat worden vijftien bolkersen ge
veld omdat ze in slechte staat verkeren. Hiervoor in de
plaats komen in het voorjaar elf esdoorns. Ook zestien bol
kersen die aan de Oude Drijdijck staan moeten om dezelf
de reden wijken voor tien sierperen. Ook die worden in
het voorjaar aangeplant.
Nieuwe voorzitter RPCP
GOES - Joan van Dijk-Sturm is benoemd tot voorzitter
van het Regionaal Patiënten Consumenten Platform Zee
land (RPCP). Wim de Meurichy is benoemd tot lid van het
bestuur.
Het RPCP Zeeland, onderdeel van stichting Het Klaver
blad Zeeland, wil de positie van patiënten en zorgconsu-
menten verbeteren. Het adviseert en ondersteunt patiën
tenorganisaties die actief zijn op het gebied van deze
zorg, Zowel lokaal, regionaal en provinciaal.
Van Dijk-Sturm is tevens raadslid voor de WD in Middel
burg.
Subsidie voor appartementen Axel
AXEL - De pas opgerichte Stichting Psychiatrie en Wo
nen krijgt van de provincie Zeeland een subsidie van
24.500 euro.
De stichting wil met het geld twaalf nieuwbouwapparte-
menten voor mensen met een psychiatrische achtergrond
bouwen in de Bijlokestraat in Axel. Deze mensen zullen
hier met hulp van professionele zorgverleners zelfstandig
wonen.
Het project wordt door de provincie gesubsidieerd vanuit
het programma Zeeland Woonzorgland van de Beleidspro-
grammering Sociale Zorg. Het geld moet worden ingezet
voor de inrichting van de gemeenschappelijke ruimte en
kantoor.
Milieustraten langer open
GOES - Zeeuwen kunnen in de toekomst makkelijker af
val kwijt bij de milieustraat.
Het Openbaar Lichaam Afvalstoffenverwijdering Zee
land (OLAZ) bespreekt volgende week een voorstel om de
milieustraten op donderdagavond van half zes tot zeven
uur 's avonds open te stellen en het publiek 's zaterdags
tot 15 uur de gelegenheid te bieden afval in een van de
containers te deponeren.
De avondopenstelling zou moeten gelden in het half jaar
waarin de zomertijd valt. Dan is het zo lang licht dat geen
extra voorzieningen voor verlichting hoeven te worden ge
troffen.
De openstelling van de milieustraten op donderdagavond
kost de Zeeuwse gemeenten tien cent per inwoner. Ze
moeten eenentwintig cent per inwoner neertellen om de
milieustraten op zaterdag langer open te houden.
kunst
[door Rolf Bosboom
"8
MIDDELBURG - Een heksenkc-
ur ld, noemt kunstenaar Jacques
Tange zijn leven op dit moment.
Zeker sinds hij vier weken gele
den werd uitgekozen tot Kunste-
naar van het Jaar rent hij van
expositie naar expositie, van bij-
eenkomst naar bijeenkomst. En
ws dan wordt er vandaag op de Eu-
fjromast in Rotterdam ook nog
b een nieuw boek van hem gepre
senteerd: Bewolkt met hier en
jMt een zonnetje.
GOES - Het Goese podium
't Beest heeft vanavond een gro-
te metalnaam in huis: de Britse
band Biomechanical. In het
voorprogramma speelt de Til-
burgse groep Outburst.
Biomechanical doet dit weekein
de Nederland aan voor een klei
ne tournee, samen met Out
burst. Gisteravond stonden zij
a' >n Leeuwarden, morgen in
013 in Tilburg en vanavond dus
in Goes.
De metalband is opgericht door
zanger John K. In 2003 ver
scheen bij Revolver Records de
debuut-cd Eight moons. Biome
chanical tekende vervolgens een
contract voor vier albums bij
Earache. Het eerste daarvan
kwam eerder dit jaar uit onder
do titel The empire of the
worlds, met Andy Sneap als pro
ducer.
De cd is buitengewoon positief
ontvangen door de voltallige in
ternationale metalpers. 'Werke
lijk alles klopt aan deze plaat',
juichte bijvoorbeeld de metal-
website Zware Metalen.
De muziek van Biomechanical
wordt omschreven als een mix
^n klassieke heavy metal (zoals
Judas Pnest) en moderne metal,
waarbij de naam van Nevermo
re vaak wordt genoemd. Andere
hoorbare invloeden zijn onder
®eer Pantera en Primal Fear.
Dotburst mengt diverse me-
^jlen, zoals trash-, speed-
en Goteborg-metal. Het jongste
i ~um van de band heet Fair
Zijn agenda is zo volgeboekt dat
hij ook niet in de gelegenheid is
de Zeeuwse presentatie van het
boek in Galerie T in Middel
burg, morgenmiddag, zelf bij te
wonen.
Hij woont en werkt in Schie
dam. Hoewel Tange in Vlissin-
gen is geboren (1960) en opge
groeid, is het pas de tweede keer
dat hij in Zeeland exposeert. De
eerste keer was eind vorig jaar
in galerie De Praktijk in Wissen-
kerke. Dat zijn werk hier nog
maar zelden te zien was, is geen
opzet, zegt hij. „Ik ben in de
Randstad gaan studeren, aan de
Academie voor Beeldende
Kunst in Rotterdam. Dan bouw
je daar ook je leven op en ga je
daar exposeren. Ik heb eigenlijk
nooit echt aan Zeeland gedacht.
Op een gegeven moment gaan
galeries je ontdekken en word je
ook gevraagd voor tentoonstel
lingen in bijvoorbeeld Zee
land."
Sinds in 2003 de verkiezing van
de Kunstenaar van het Jaar in
het leven werd geroepen, speelt
Tange daar telkens een nadruk
kelijke rol in. Het publiek, dat
via internet in verschillende ron
des kan stemmen, zorgde ervoor
dat hij telkens de finale haalde.
In 2003, toen de algehele titel
naar Comeille ging, werd hij uit
geroepen tot meestbelovende
kunstenaar van het jaar. Vorig
jaar werd hij vierde en nu dus
eerste. Ongeveer 22.500 mensen
brachten dit jaar hun stem uit.
Voor Tange is het een mooie be
kroning, omdat het gaat om de
mening van kunstliefhebbers en
niet zozeer kunstbonzen. Maar
hij is ook de eerste om de prijs
te relativeren. „Net als twee
jaar geleden komt er heel wat
op me af en moet ik bijvoor
beeld voor allerlei goede doelen
opdraven. Maar de volgende
dag sta ik toch weer in mijn ate
lier voor een wit doek en moet
het gebeuren. Als dat lukt, is
dat voor mij de grootste over
winning."
Het werk is uiterst herkenbaar,
vooral door de felle kleuren,
waarbij rood en blauw domine
ren. In Middelburg zijn enkele
doeken te zien. maar ook zeef
drukken en wat keramiek waar
op afbeeldingen van zijn werk is
aangebracht.
Het is figuratief werk, maar
toch niet realistisch, eerder car
toonachtig, waarin vaak dezelf
de figuren terugkomen: het bur
germannetje met zijn bolhoed
en de vrouw, allebei steevast
met gesloten ogen. In Galerie T
zijn er enkele indrukwekkende
voorbeelden van te zien, zoals
Departure en het recente werk
Living with crows.
Zijn nieuwe boek Bewolkt met
hier en daar een zonnetje, waar
van het eerste exemplaar van
middag in Rotterdam in ont
vangst wordt genomen door zan
ger Henk Westbroek, bevat 27
tekeningen en eenzelfde aantal
gedichten. De poëzie had hij al
geruime tijd liggen. „Ze leidden
een sluimerend bestaan, totdat
een uitgeverij zei: die móet je pu
bliceren. Ik vond het heel eng.
Het zijn toch mijn zieleroerse-
len. Het is heel anders dan schil
deren. Taal is directer, persoon
lijker. Voor mijn gevoel geef ik
mezelf hiermee veel meer bloot.
Toch ben ik er destijds mee ge
stopt omdat het schilderen te
veel tijd in beslag nam. Dat gaat
me toch makkelijker af."
Het boek 'Bewolkt met hier en
daar een zonnetje' wordt morgen
gepresenteerd in Galerie T, Turf-
kaai 25, Tilburg. Dat gebeurt tij
dens de maandelijkse Kunst-
Cultuurroute in de stad, die duurt
van 13.00 tot 17.00 uur
De expositie van Tange in de gale
rie is tot eind deze maand te bezoe
ken. Geopend do.-za., 11-16 uur,
van 26 t/m 31 december dagelijks,
13-17 uur.
Gwcen Biomechancial en Out-
VrSI' vanavond in podium
ee*t in Goes. Aanvang: 21.00
■3BBF
Litta
V-; -\ -pWfTfW'
^lAyü n-Vf J I Mri'T-J FF&
Werk van Guido Lippens, links een tekening, rechts een paneel.
Hoewel Jacques Tange een geboren en getogen Vlissinger is, is zijn expositie bij Galerie T pas de tweede op Zeeuwse bodem.
foto Lex de Meester
door Rolf Bosboom
MIDDELBURG - Eén basis
vorm, vijftien panelen, vijftien
tekeningen. Kunstenaar Guido
Lippens uit Middelburg raakt
met zijn serie Spiegelingen, die
hij nu heeft vastgelegd in een ge
lijknamig boek, aan de essentie
van de kunst.
Lippens werkt vaak met herha
ling van vormen, uitgewerkt in
uiteenlopende disciplines. Naar
aanleiding van het verzoek van
een galerie om een grafiekten
toonstelling te maken, wilde hij
iets maken 'wat een zekere op
lage heeft'.
Het werd een serie met als basis
een relatief eenvoudige, golven
de vorm. „Het is maar één vorm.
Dat vond ik eigenlijk wel iets
heel moois. Als je een eenvoudig
uitgangspunt neemt, kun je het
gaan verdiepen. Die vorm had
ik al liggen, als een soort aanzet
voor een ding dat ik niet heb af
gemaakt. Ik dacht: dat kan ik
goed gebruiken. Ik wilde kijken
wat je ermee kunt doen."
Hij maakt vijftien, deels uitge
zaagde panelen en vijftien teke
ningen, werkwijzen die hij vaak
toepast. „Allebei hebben ze hun
eigen mogelijkheden van expres
sie Wat ik met pen en papier
doe, kan ik niet met hout."
De serie vormt een onvermijde
lijke eenheid, maar die gaat ge
leidelijk verloren, vooral door
dat er delen van worden ver
kocht. Bij galerie Hein Elferink
in Staphorst zijn nu, tot de kerst
dagen, enkele tekeningen en pa
nelen te zien, naast ander werk
van Lippens.
Dezelfde galerie heeft nu ook
het boek over de serie, eveneens
Spiegelingen geheten, uitgege
ven. Lippens heeft daaraan de
voorwaarde verbonden dat het
uitsluitend over dat werk zou
gaan. „Ik vind het zo mooi dat
je een sterke concentratie krijgt.
Je dwingt mensen naar een gege
ven te kijken dat ogenschijnlijk
eenvoudig is, maar in zijn uit
werking toch een zekere com
plexiteit vertoont."
Het is een mooi uitgevoerd boek
werk geworden, met op elke pa
gina zowel een tekening als een
afbeelding, weergegeven in de
helft van het werkelijke for-
maat. In eerste instantie lijken
de werken veel op elkaar, maar
nu ze in een boek bijeen staan,
kunnen ze goed worden vergele
ken en vallen geleidelijk steeds
meer verschillen en nuances op.
De begeleidende tekst is be
perkt gehouden. Op het omslag
staat zelfs alleen een fragment
van een van de tekeningen en
ontbreekt de vermelding van ti-
tel en kunstenaar. „Dat zorgt
voor geheimzinnigheid." Het is
een eenvoud, soberheid bijna,
die weloverwogen en met zorg is
uitgewerkt, op zoek naar de es
sentie. „Ik probeer dingen naar
een soort eenvoud te brengen,
omdat ik ervan overtuigd ben
dat mensen daar gelukkiger van
worden." Lippens verwijst ook
naar het korte gedicht in het
boek: Gooi één steen in het
watert en plotseling dansen/ hui
zen, bomen, mensen en dieren.
Boek: 'Spiegelingen', door Guido
Lippens, uitgave van galerie Hem
Elferink in Staphorst. Prijs: 20,-
euro Het boek is in Zeeland ver
krijgbaar bij De Drukkerij in Mid
delburg.