PZC
Kerstsfeer proeven in York
O
VakantieStunt
Vakanties ai vanaf 99,
www.vakantiestunt.nl
De verborgen 'schatten' van Londen
,*y
L- WiySrêjj
Reis in 5 clicks
Redactie bijlagen: 0113-315680
www.pzc.nl
E-mail: redactie@pzc.nl
Postbus 314460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Noord-en Midden-Zeeland: 0113-315520
Zeeuws-Vlaanderen: 0114:372770
Nationaal: 020-4562500
zaterdag 3 december 2005
Reizen
Een Adventskalender of
Christmas crackers?
Glühwein of afternoon tea?
Zowel Duitsland als
Engeland bieden volop
mogelijkheden om een
paar dagen kerstsfeer te
snuiven, maar we moeten
kiezen. Het wordt
Engeland en wel York.
rinnr AIICF PI FKKENPOI I
Het is al vele jaren vaste
prik, die eerste helft van
december. Een dagje naar
een kerstmarkt in Duits
land. Maar eigenlijk is zo'n dag te wei
nig. Dus waarom niet een arrange
ment, en waarom eens niet de andere
kant op, naar Engeland? De keuze valt
daarbij op een stad met een ietwat
knus, zelfs popperig imago: York. Met
200.000 inwoners zeker geen dorp,
maar de ommuurde binnenstad legt
de gehaaste bezoeker automatisch
'dorpse' restricties op. Want eerlijk is
eerlijk, van een driedaagse minicruise
per veerboot blijft in werkelijkheid
slechts een dag shoppen over. Een vrij
korte dag zelfs, de lijnbus doet er na
melijk twee uur over om van Huil
naar York te rijden, waar pas om elf
uur de lading dagjesmensen over de
stad uitzwermt.
Ook wij lopen temidden van de massa
richting het autovrije stadscentrum,
op weg naar Betty's Tearoom aan St.
Helen's Square. Al sinds de opening in
1919 is dit een beroemd etablisse
ment, waar in klederdracht gestoken
diensters de klanten thee en overheer
lijke, maar peperdure (3,25 pond, cir
ca 5 euro) taartjes serveren. Betty's
bakt zoete lekkernijen voor zowel toe
risten als het Britse hof. Winkelen in
York en de rest van Engeland vraagt
om een goed gevulde portemonnee.
Een aantal producten is echter goedko
per of identiek geprijsd als in Neder
land. Gelukkig zijn dat vaak leuke, ty
pisch Britse kerstcadeaus zoals mar-
Shambles at
night, York
Foto's Doug
McKinlay
melade, blikjes losse thee, shorbread
en fudge. Grote warenhuizen in de
hoofdstraten van York zoals Marks
Spencer en Bhs verkopen aantrekkelij
ke pakketten met bijvoorbeeld zeep
en badschuim, tafellinnen, delicates
sen, bonbons of drank.
Speciaalzaken
Nog leuker is het zelf de middeleeuw
se straten zoals High en Low Petergate
en Stonegate te verkennen, waar vaak
aparte winkels zijn gevestigd. We stap
pen binnen bij Crabtree Evelyn, Lit
tle Betty's Tea Shop en Cat Gallery aan
Stonegate, maar zelfs voor kattenlief
hebbers gaat dit bijna te ver. Want of
je Poekie echt blij maakt met gouden
sieraden en modieuze jasjes? Iets no-
Genoeg cadeaus te kiezen in Little Betty's Tea Shop.
dig voor de hond? Een soortgelijke
winkel, Give the dog a bone, zit aan de
nabijgelegen Fossgate.
Er zijn meer bijzondere speciaalza
ken, zoals The Japanese Shop aan Cop-
pergate, en Heraldic Art in het super-
smalle middeleeuwse straatje The
Shambles. Daar kun je je familienaam
en wapen laten borduren. The Sham
bles is de mooiste middeleeuwse
straat van York. Ooit waren er alleen
maar slagers gevestigd, tegenwoordig
zijn het vooral delicatessenzaken en
cadeauwinkels die drommen toeris
ten trekken.
York is het najaar en winter, tijdens
de vroeg invallende duisternis, uiterst
sfeervol. Struinen door York is boven
dien wandelen door een geschiedenis
boek. Romeinen, vikingen en middel
eeuwers lieten him sporen na. Sommi
ge straten en panden lijken ontwor
pen door Anton Pieck en zouden niet
misstaan in de Efteling. Al ontbreken
in York kerstmarkten en straatventers
die hongerige bezoekers een warme
hap verkopen, voor een eetadres hoef
je nooit lang te zoeken. Overal zijn
pubs, tearooms en brasseries, vooral
in de omgeving van King's Staith en
langs de rivieren Ouse en Foss. De om
geving van Fossgate is nog een beetje
bohémienachtig, met veel tweede
hands spullen, boekwinkels en antiek
zaken.
Na een stukje lopen over de vesting
muur zoeken wij net buiten het cen
trum de Black Swan aan Peasholme
Green op. Het is de oudste pub van
York, en volgens de overlevering krij
gen de gasten er aan de bar gezelschap
van enkele oude geesten. Die hebben
tijdens ons bezoek kennelijk even een
vrije dag, want op twee vaste klanten
na oogt de in donkere kamers verdeel
de zaak erg leeg.
We lopen weer terug naar de stad voor
een snelle sandwich, en nemen daar
na een kijkje in de grootste kathedraal
van Noord-Europa. Een toeristische at
tractie in feite, want er zijn diverse ex
cursies en audiotours mogelijk, je
kunt de kathedraal, de crypten of de
to^en bezoeken, dat alles tegen beta
ling uiteraard.
Een wègwijzer voor de deur atten
deert op een flink aantal andere be
zienswaardigheden die we eigenlijk
niet mogen missen. Toch kiezen we
weer voor een winkel, het schuin te
genover de kathedraal gelegen grote
herenhuis The Red House. Het lijkt
een museum, maar is een antiekzaak.
Loop er door de klokkenkamer, speel
goedkamer of art decokamer, en koop
er eventueel een heel bijzonder kerst
cadeau. Zoals het Chinese stenen
beeld van een man te paard uit de acht
ste eeuw (680 pond), of een zilveren pe
per- en zoutstel uit 1900 voor 90 pond.
Telkens op het horloge kijkend, bus
534 naar Huil vertrekt alweer om half
vijf, beseffen we hoe jammer het is
dat we maar zo weinig tijd hebben.
We lopen nog even een rondje door de
Museum Gardens waar veel te dikke
eekhoorns chips uit je hand eten, en
haasten ons dan naar het station. Een
dagje York is prima voor een eerste
kennismaking, maar het smaakt be
slist naar meer.
Het oude stadscentrum van York is vrij com-
pact en goed te belopen. Er zijn tal van beziens
waardigheden zoals de York Minster, de impo
sante kathedraal uit 1220 die de stad domi
neert. Ook aardig zijn de diverse musea, zoals het York
Castle Museum (historie en oud speelgoed in voormali
ge gevangenis), York Dungeon (griezelen) en het Natio
nal Railway Museum, het grootste spoorwegmuseum
van Europa. En uiteraard het Jorvik Viking Centre,
waar de vikinghistorie is nagebootst, 's Avonds zijn er
diverse spooktochten, die telkens om half acht begin
nen: www.ghosttrail.co.uk,www.ghosthunt.co.uk en
www.ghostdetective.com.
Met de York Pass kun je een, twee of drie dagen ruim
dertig attracties bezoeken, een dagpas kost 19 pond:
www.yorkpass.com.
In december zijn er tal van kerstevenementen.- Van 8 tot
en met 11 december en van 17 tot en met 20'decem
ber zijn er kerstmarkten, op 10 en 11 december trek
ken zingende kinderen en de kerstman doorde straten
tijdens het Festival of Angels. Een overzicht Staat op
www.yuletideyork.com
York is vanuit Nederland het makkelijkst bereikbaar per
nachtboot. P&O Ferries vaart dagelijks het traject Rotter-
dam-Hull vice versa, een minicruise kost vanaf 59 euro
per persoon' tel. 020-201 33 33, www.poferries.nl
Middlesbrough
York
Blackpool
^ONlNKR/i*
Londen met kerst is niet alleen de
kerstboom op Trafalgar Square, of
de met honderdduizenden lamp
jes verlichte winkels in Oxford
Street. Wie slim is, neemt zijn
schaatsen mee en volgt de Thee
ms.
door KOOS VAN WEES
I
Het uitzicht vanaf The Terrace. een heu
vel in de Londense deelgemeente
Richmond, is overweldigend. Kilometers
ver reikt het. In de verte meandert de
Theems en blinkt Windsor Castle in het
zonlicht. Londen zoals wij dat kennen,
met zijn drukke verkeer, het lawaai, de
toeristen, is mijlenver weg.
Richmond upon Thames is het Wasse
naar van Londen. Een plek waarin welge
stelde en beroemde Angelsaksen in alle
anonimiteit hun leven slijten. Met heu
vels, kastelen en parken, waar je ook als
toerist jezelf in mijmeringen kunt verlie
zen. En met een centrum dat het intieme
van het dorpsleven combineert met het
mondaine van de stad. door een overaan
bod aan bekende en vooral dure merken,
maatkleermakers en diamantairs.
Richmond geldt als een van de 'hidden
gems' van Londen, de verborgen kroonju
welen. Het zijn plekken waarvan het
hoofdstedelijk toeristenbureau vindt dat
ze te weinig aandacht krijgen, omdat die
vooral uitgaat naar de 'hotspots' van de
grote stad. Terwijl er zoveel meer te zien
is. Helemaal in een periode dat Londen
zich onderdompelt in romantiek, en die
onbekende plekken in sfeervolle kerst
verlichting een Dickensiaanse uitstraling
krijgen. Dan is een uurtje in de 'tube', de
Londense ondergrondse, een kleine prijs.
Richmond biedt plaats aan koninklijke
paleizen en tuinen, met naast The Terra
ce als topattractie de koninklijke botani
sche tuinen van Kew, kortweg bekend als
Kew Gardens. Niet alleen staat er de
grootste en hoogste kas van de wereld,
met de meest exotische planten en bo
men, maar sinds een paar maanden huis
vesten ze ook de wonderlijke glassculptu
ren van de Amerikaanse kunstenaar Dale
Chihuly.Voor wie dat niet genoeg is.
helpt misschien de wetenschap dat recht
voor die enorme kas in de kerstperiode
een tijdelijke ijsbaan wordt aangelegd.
Het is een regelrechte hype tijdens Lon
den in kersttijd: door de hele stad verrij
zen in de maanden november, december
en januari ijsbanen. Schaatsen mee dus,
of hopen dat niet alle huurschaatsen al
door anderen zijn ondergebonden.
Zo ook in Greenwich, een van die andere
plekken waar je niet onmiddellijk strui
kelt over de hielen van de toerist voor je.
Ook aan de Theems, maar dan wat meer
stroomafwaarts. En met een ijsbaan die
nog wat mooier ligt dan in Richmond,
vinden ze in Greenwich. Recht voor de
Koninklijke Zeevaartschool, en op steen
worp afstand van het Observatorium, dat
is gewijd aan de nul-meridiaan en Green
wich Mean Time, de basis van de tijdsin
deling op aarde.
Greenwich is net iets toeristischer dan
Richmond. Dat vertaalt zich in een kerst
markt die sinds vorige week elk weekend
op het overdekte marktplein wordt ge-
houden.Maar ook hier geldt dat wie even
de moeite neemt van een wandeling, de
drukte moeiteloos achter zich laat. Met
als beloning, vanaf het observatorium,
een schitterend uitzicht op Canary
Wharf, de nieuwste zakenwijk van Lon-
den.Canary Wharf zelf, aan de overkant
"i AA.A, ti A,' AIIL X JA 1
De ijsbaan in
Greenwich.
Foto GPD
van de Theems, is een zaken
wijk, met een groot aanbod
aan winkels en restaurants. 8
Hart van deze volledig nieuwe
Londense metropool vormt
One Canada Square, met 244 me-
ter het hoogste gebouw van Enge-
land. Er tegenover bevindt zich een
eveneens op grote hoogte gelegen res
taurant, Le Plateau. Dat biedt tijdens de
kerstvakantie uitzicht op, jawel, een ijs
baan.
Biertent
Voor wie op zoek is naar het kerstgevoel
heeft Canary Wharf meer te bieden. Lon-
denaren zelf reizen in de kerstperiode al
jaren richting zakenwijk om daar de
kerstmarkt te bezoeken. Het is een van
de weinige in Londen die dagelijks is ge
opend. 'Hidden' kun je Canary Wharf on
mogelijk noemen, met zijn van mijlen
ver zichtbare megagebouwen. Wie de
Theems afvaart, of gewoon de metro
pakt naar London Bridge, komt in Banksi-
de, een stadsdeel dat zo oud is als Londen
zelf, maar relatief onbekend. Het is de
plek waar Shakespeare's Globe Theater is
herbouwd en waar middeleeuws Londen
moeiteloos herkenbaar is in de smalle
straten en gerestaureerde huizen. Het
huisvest het kleine thee- en koffiemu-
seum van ras-Londenaar Edward Bra-
mah, een gevangenismuseum in de eeu
wenoude Clink-gevangenis en ook een
markt.De voedselmarkt met producten
uit heel de wereld trekt steeds meer Lon-
denaren, en dat straalt uit op de omge
ving, waar restaurants en pubs als pad
denstoelen uit de grond schieten. Het is
er goed toeven, ook in kersttijd. Voor wie
het schaatsen een beetje moe is.
9 Birmingham
Oxford
Cambridge
Conden
Dover
Portsmouth Bri9hton
Richmond, Kew, Greenwich,
|j. Canary Wharf en Bankside
zijn het snelst bereikbaar
met de ondergrondse en de
trein Lonuden is groot, dus houd wel
rekening met relatief lange reistijden:
vanuit het centrum een uur in de me
tro is heel normaal,
Op elk metrostation zijn overzich
ten verkrijgbaar van de trein- en me
trolijnen, die goed op elkaar aanslui
ten. Daar zijn ook dagkaarten verkrijg
baar Voor een euro of acht kan je
daarmee Londen tot in alle uithoeken
bereizen. Pas op: voor half tien 's och
tends gelden andere tarieven.
Wie ook de bekende toeristenattrac
ties wil bezoeken met kerst kan te
recht op wwww.visitlonden.com
Daar staat ook een routeplanner, een
toeristische top-tien en hotelaanbiedin
gen.
De hier besproken ijsbanen staan er
meestal van begin december tot eind
februari. De prijs ligt rond de tien
pond (ongeveer 15 euro), voor een
uur schaatsen, inclusief schaatshuur.
O verwinterzon
Hagelbuien, sneeuwstormen,
blikseminslagen en temperatu
ren rond het vriespunt: officieel
is het nog geen winter, maar het
lijkt er al behoorlijk op. Niets is
lekkerder dan in een barre win
ter de biezen pakken en naar de
zon reizen. Waar zou u het liefst
de overwinterzon opzoeken?
Stem mee in de Graadmeter.
Ga naar de website van deze
krant en klik op de rubriek
Reizen.
Vernieuwing op Vakantiebeurs
Jaarlijks een nieuwe opzet, dat zou u
het liefst zien op de Vakantiebeurs. U
zou willen dat touroperators en lan
den op de beurs beter zouden samen
werken. En internetaanbieders mogen
zich volgens u best meer laten zien,
blijkt uit de laatste graadmeter.
De uitslag:
Jaarlijks nieuwe opzet 33%
©Samenwerking tussen __0/
touroperators en landen
>Meer internet
reisaanbieders
24%
Lezingen van reizigers
en operators
Groter aanbod van landen 8%
Vraag antwoord
Ik wil graag een jaar gaan reizen buiten Europa. Wat
moet ik daarvoor regelen?
Anneke Verkerk van JoHo (Stichting Jongeren
projecten op het gebied van Onderwijs, Hulpver
lening Ontwikkelingssamenwerking): 'Als je
voor lange tijd op reis gaat, moetje aan veel din
gen denken. Eerst bepaal je de routekeuze, het
doel van de reis en maak je een planning. Waar
je vooraf goed aan moet denken is een aantal
standaardzaken: de verhuur van het huis, afspra
ken maken met de energieleverancier, telefoon
opzeggen, belastingen en (zorg)verzekeringen
checken, eventuele abonnementen opschorten,
post door laten sturen en eventuele andere fi
nanciële verantwoordelijkheden. Check de gel
digheid van je paspoort en denk aan andere reis
documenten, zoals een internationaal rijbewijs.
Het is verstandig om kopieën van je paspoort,
andere waardepapieren en nummers achter te
laten bij bekenden. Maak vervolgens een rnee-
neemlijst en regel een wereldreisverzekering.'
Heeft u ook een vraag? Mail naar
redactie@wegenennultimedia.nl. Voor meer vragen en
antwoorden: ga naar de website van deze krant en klik
op de rubriek Reizen.
Sport is zo oud als Methusalem. Het is dan ook
niet verwonderlijk dat er in steden sportmusea
zijn. Met informatie over het sportverleden van
de afgelopen honderd jaar. Voetbal, schaatsen,
wielrennen, hockey, judo, ruitersport, tennis,
zwemmen, atletiek en roeien komen aan bod in
de Olympic Experience in Amsterdam. Bezoe
kers kunnen door de catacomben van het Olym
pisch Stadion een tour maken door het heden,
verleden en de toekomst van de Nederlandse
sport. In dit museum kan de bezoeker zelf actief
bezig zijn. Op een schaatsplank kunnen mensen
tegen Gerard van Velde schaatsen. Tegen Theo
Bos kan gefietst worden. Turnen staat centraal
in de meest actuele tentoonstelling van het Zwit
serse sportmuseum. In de Duitse sportmusea
staan wereldkampioenschappen en de Olympi
sche Spelen centraal. In het Belgische sportmu
seum worden onder andere deze vragen beant
woord: Deden onze grootouders ook aan 'fit
ness'? Waar komt tennis vandaan? Hoe zagen
de eerste fietsen er uit?
Amsterdam:
www.sport.nl/specials/nieuws/home.php3?id=20
861&catid=26
Hofstade, België: www.sportimonium.be
Bazel, Zwitserland:
www.swiss-sports-museum.ch
Leipzig, Duitsland:
www.sportmuseum-leipziq.de
Keulen, Duitsland: www.sportmuseum-koeln.de
Een racefiets uit de eerste Tour de France en een
exemplaar van carbonfiber uit 2003 geven een
goed beeld van de technische vooruitgang van de
racefiets. Foto GPD
