)e Bewaerschole vergt openheid
Ja tegen casinonee tegen gokhal
Mooie kunstwerken in
koude en donkere kerk
Stremming zeesluis
Terneuzen voorbij
GELICHT
Cantatedienst
n teken Bach
Bijeenkomst
in joods
studiehuis
Snuffelmarkt
Gokverslaving
door Jeanette Vergouwen
HENGSTDIJK - De organisa
tie had bergen verzet, maar de
stroomstoring en het slechte
weer speelden het Internatio
naal Kunstweekend 2005 in
Hengstdijk parten.
De tentoonstelling van schilde
rijen, aquarellen en grafiek in
de Catharinakerk was geva
rieerd en interessant. Vrijdag
middag waren alle werken op
gehangen en was alles in ge
reedheid gebracht om er een
feestelijke opening van te ma
ken. Rond 18.00 uur begon het
te sneeuwen en te waaien.
Veel trouwe bezoekers bleven
weg, maar de kerk was tegen
acht uur nog aardig volgelo
pen.
De dichteres Inge Pollet moest
verstek laten gaan. Ze woont
in Nijmegen en kon niet naar
Zeeuws-Vlaanderen komen
door de file vlakbij Arnhem.
George Sponselee las daarom
een streekverhaal voor. Daar
na volgde een korte uitleg over
kunst en kunstbeleving en ver
zorgde het JoRokoor een optre
den.
Het lied Mit Lieb bin ich um-
fangen van Steuerlein zorgde
voor veel warmte en deze
gloed werd bewaard in de an
dere liederen: een popsong,
een traditional uit Kenia en
het bekende Can't help falling
in love van Presley in een ar
rangement van Roger Emer
son. Het koor uit Kloosterzan-
de oogstte onder leiding van
Joop Roctus veel bijval en
moest later nog een toegift ge
ven.
Wethouder van cultuur Frank
van Driessche opende daarna
de tentoonstelling. Vervolgens
kreeg het publiek van de aan
wezige kunstenaars uitleg
over hun creaties. Toen het
licht uitviel in de kerk, raadde
de organisatie de aanwezigen
aan om naar huis te rijden. Za
terdag kwamen slechts enkele
tientallen belangstellenden
een kijkje nemen. De gemeen
te Hulst leed door de chroni
sche kou en het kei'kgebouw
was ook niet echt een paradijs
van warmte.
Gisteren was het lekker druk,
enkele honderden mensen kwa
men brachten een bezoek aan
de Catharinakerk en er wer
den veel kanskaarten ver
kocht. De opbrengst daarvan
komt ten goede aan het onder
houd van de kerk.
Het Internationaal Kunstweek
end 2005 was er zodoende een
met ups en downs, de kwali
teit van het geboden was van
niveau, maar tegen noodweer
kan zelfs een bedehuis niet op.
maandag 28 november 2005
iidenten maken ontwerpen voor kunstmotel
rAli Pankow
1GH-HAAMSTEDE - Meer
linding met de straat en
ral openheid en doorkijkjes
if de voorzijde naar de ach-
ant toe. Die constanten
ngen eruit bij de presentatie
de ontwerpen om expositie-
ite De Bewaerschole in
ih-Haamstede tot kunstmo-
emaken.
wil niet zeggen dat deze ka-
ristieke, oude kleuter-
die nog veel meer bestem
den heeft gehad, nu binnen-
op de schop gaat.
pntwerpen zijn onderdeel
e expositie die Kamiel Ver
ren en Lauran Schijvens de
reken in De Bewaerschole
len. Zij zijn het tweede duo
binnen het project 'Spouw'
iseert.
Overigens is de Stichting Wes-
terschouwen Kultureel (SKW)
met dit project wel definitief
een nieuwe weg met De Bewaer
schole in geslagen. Daarin spe
len het gebouw op zich en de om
geving een belangrijke rol als in
spiratiebron voor de exposan
ten. Het creëren van een over
nachtingsmogelijkheid voor de
kunstenaars acht voorzitter A.
Damman van SKW op termijn
dan ook niet ondenkbaar.
„We krijgen vooral van officiële
instanties positieve reacties op
ons nieuwe beleid en dat ver
taalt zich in diverse subsidietoe
zeggingen", laat Damman we
ten.
Hij zegt anderzijds voor lief te
moeten nemen dat binnen de ei
gen bevolking niet iedereen zich
enthousiast toont. Wie uitslui
tend van traditionele kunst
houdt, vindt in De Bewaerscho
le niet veel meer van zijn ga-
ding.
Gebouw en omgeving inspireer
den zes studenten van de Rotter
damse Kunstacademie Willem
de Kooning tot boeiende ontwer
pen. „Het is fijn om er zo heel
vrij mee aan de slag te mogen
gaan", zegt Meike Sloover, der
dejaars-studente aan de grafi
sche opleiding. Zonder planolo
gische of financiële voorwaar
den creëren de studenten in drie
groepjes hun ontwerpen voor
een kunstmotel annex expositie
ruimte. Aan het einde van de
dag tonen zij de resultaten.
Enkele opvallende overeenkom
sten springen eruit. Zoals de
aandrift een verbinding tussen
buiten en binnen te leggen. Zo
prijkt op het ene paneel een
langgerekte houten balie die
door de muur heengaat en dus
voor een deel binnen en een ge
deelte in de tuin staat. Onafhan
kelijk van elkaar tekende een an
dere groep aan de achterzijde
vanuit de keuken een houten ta
fel die evens door de muur heen
tot ver op het terras reikt.
Waar de studenten het ook over
eens zijn, is de geïsoleerde lig
ging van De Bewaerschole. Zij
willen het gebouw veel meer in
het centrum van de belangstel
ling plaatsen. Zij zouden daar
om veel meer glas, bijvoorbeeld
in de boogconstructie, aanbren
gen zodat vanaf de straat dwars
door het pand heen gekeken kan
worden. Het sfeervol aanlichten
van de balken geldt als ander
voorstel. „Of laat de straat door
lopen en leg het stenen voetpad
met de in cirkelvorm gelegde
keien ook binnen aan", bepleit
een volgende studente.
Docent Jan Melis lanceert het
idee van een zich herhalende
poortconstructie in de vorm van
timpanen om het gebouw verbin
ding naar de straat te geven.
Het veel te lage plafond van de
aanbouw moet eruit. Daar is ie
dereen het over eens. Bovendien
wordt daarmee ruimte ge
creëerd voor een vide waar des
gewenst een kunstenaar kan
overnachten.
De volgende kunstdiscussie in
deze reeks wordt gehouden op
zaterdag 3 december van 17.00
tot 19.30 uur. Dan wordt gespro
ken over een creatieve herinrich
ting van de rotonde bij Westen-
schouwen.
ERIKZEE - De vorig
fir ingezette trend van
tlzingen van Bach-canta-
sin de verschillende ker-
op Schouwen-Duive-
ffld, krijgt een vervolg.
wordt op de tweede ad-
ïitszondag 4 december in
iRooms-Katholieke Willi-
rorduskerk in Zierikzee
n cantatedienst gehou-
Tijdens deze dienst,
larin pastor Erick van
takel voorgaat, wordt de
iventscantate BWV 36
dwingt freudig euch em-
'r' van Johann Sebastian
ich ten gehore gebracht,
cantate wordt uitge
hard door het Vocaal En
able 'Luscinia' en instru-
antalisten onder leiding
to de Schouwse musicus
fan Boer. Verder werken
Klaartje van Veldho-
91 (sopraan), Jan Douwes
sriton) en Joost van der
'alp (tenor). Marcel van
asten bespeelt het orgel,
fa Vocaal Ensemble 'Lus-
®ia' zingt ook het motet
Utoa Redemptoris Mater'
toGirolamo Frescobaldi.
cantatedienst begint
«16.30 uur.
Studenten Kamiel Verschuren (rechts) en Lauran Schijvens exposeren binnen het project 'Spouw' in de Bewaerschole. In hun ontwerpen
is De Bewaerschole een kunstmotel. foto Marijke Folkertsma
foto Camile Schelstraete
door René van Stee
TERNEUZEN - De stremming
van de zeesluis in Terneuzen is
sinds gisterochtend half acht
voorbij. Rijkswaterstaat tast
nog steeds in het duister over de
oorzaak van het probleem. Na
der onderzoek moet duidelijk
heid scheppen. Ook wordt ge
werkt aan een zo snel mogelijke
ingebruikname van de sluis
deur.
De problemen ontstonden don
derdagmiddag toen na maanden
onderhoudswerk de noordelijke
sluisdeur weer in gebruik zou
worden genomen. De sluisdeur,
die over zogenoemde onderrol
wagens over een rails over de bo
dem van de sluis loopt, liep bij
het testen halverwege vast.
Met behulp van een kraan is één
van de rolwagens weggetakeld.
De werkzaamheden verliepen
door de slechte weersomstandig
heden uiterst moeizaam. Eerder
was de vastgelopen sluisdeur
volgepompt met lucht, waarna
het drijvende gevaarte in de
deurkast in de sluiswand kon
worden gemanoeuvreerd.
„Vervolgens is er een schot ge
plaatst tussen de sluiswand en
de deurkast. Het waterpeil in de
deurkast is daarna verlaagd tot
het laagste peil van de Wester-
schelde. Dit was nodig om te
voorkomen dat het schot zou
wijken door de waterdruk in de
deurkast. Ook met dit karwei
was er tegenslag, omdat twee
keer een pomp kapot ging", ver
telt L. de Maat van het district
Westerschelde van Rijkswater
staat.
De zeesluis heeft aan beide kan
ten een dubbel deurensysteem.
Totdat het mankement dat don
derdag optrad is gerepareerd,
wordt de buitenste noordelijke
sluisdeur gebruikt. Op het mo
ment dat de sluis weer in wer
king trad, lagen meer dan twin
tig grote schepen te wachten om
te worden geschut. Bovenop het
normale aanbod namen die
werkzaamheden zes uur extra
in beslag.
De stremming duurde meer dan
zestig uur. Donderdag vernacht
te Rijkswaterstaat nog dat de
problemen die middag zouden
worden opgelost. Die schatting
bleek te optimistisch.
De Gentse havenschepen D. Ter-
mont noemde de stremming een
drama voor de haven van Gent.
Volgens hem onderstreepte dit
voor de zoveelste keer de nood
zaak van een nieuwe, grotere
zeesluis bij Terneuzen. Een in
ventaris van de schade had hij
gisteravond nog niet, maar die
loopt volgens hem in de miljoe
nen.
„Verschillende schepen zijn uit
geweken naar andex'e havens.
Dit betekent niet alleen forse
economische schade, maar ook
imagoschade voor zowel de ha
ven van Gent als Tex'neuzen", al
dus Termont.
De havenschepen hoopt dat de
ogen van de landelijke overhe
den in zowel Brussel als Den
Haag nu eindelijk eens open
gaan. „Die nemen tenslotte het
besluit over de centen. De regio
nale overheden verwijt ik niets.
De relatie tussen Gent en
Oost-Vlaandex-en enerzijds en
Zeeland en Terneuzen ander
zijds is uitstekend. Die maken
er samen echt werk van."
MIDDELBURG - In het Nieuwe
Joodse Studiehuis vertelt en
zingt rabbijn W. van Dijk over
muziek en de herkomst ervan.
De bijeenkomst wordt donder
dag 1 december gehouden en be
gint om 20.00 uur in de synago
ge aan de Herenstraat in Middel-
bux-g. Het Nieuwe Joodse Studie
huis is opgericht om iedereen
die geïnteresseerd is in de jood
se religie en cultuur er kennis
van te laten nemen.
VLISSINGEN - De Stichting
Majoraat houdt op zaterdag 3
december een snuffelmarkt in
het pand aan de Van Hogendorp-
weg 58a in Vlissingen.
De mai'kt duurt van 9.00 tot
14.00 uur.
Belangstellenden kijken rond in de Catharinakerk in Hengstdijk.
hor Martijn de Koning
Het aantal gokverslaafden in Neder
land moet omlaag, riep minister
jnner van Justitie afgelopen week
ter eens. Gemeenten in Zeeland vin-
m dat ook en proberen gokproble-
door middel van strenge regelge-
ng te voorkomen. Voor de komst van
casino naar Zeeland zijn echter
f| tal van voorstanders te vinden,
ebben we het hier over twee verschil-
ode zaken of meten bestuurders met
ree maten?
•meenten spelen in de strijd tegen
Verslaving een belangrijke rol. Zij
palen waar kansspelautomaten ko-
gn te staan en hoeveel. Zo kent Goes
uitsterfbeleid: de bestaande amu-
mentshallen mogen blijven, maar er
ogen geen nieuwe komen. Middel-
irg en Vlissingen kennen strenge re-
js op het gebied van gokmogelijkhe-
a.
8t verlenen van vergunningen aan
irtende casino's is géén gemeentelij
mak: dat doet de minister van justi-
Op dit moment heeft Holland Casi-
ieen monopoliepositie: alleen dat be-
ijf mag ergens speelhuizen begin-
D.
ït lijkt logisch dat Zeeuwse gemeen-
a, in lijn met hun strenge preventie-
eleid, geen interesse zouden hebben
orde komst van een casino. De afge-
ipen tijd bleek echter niets minder
aar.
irijd
jen Holland Casino onlangs aangaf
d vestiging in Zeeland te willen be
nnen, mengden Middelburg, Vlissin-
n, Goes en Terneuzen zich in meer
mindere mate in de strijd,
jen het bedrijf in mei liet weten
eer heil te zien in een vestiging in
midden van de provincie dan in
ieuws-Vlaanderen, noemde de Ter-
uzense burgemeester J. Lonink het
Een gokhal heeft een negatief imago, terwijl een casino de stad juist extra allure geeft.
'jammer dat die kans aan de streek
voorbij gaat.'
De Middelburgse burgemeester
K. Schouwenaar probeert in een reac
tie neutraal over te komen. „We moe
ten de afweging maken tussen het be
lang voor de gemeente en het gevaar
voor verslaving. Die discussie moet bij
ons nog gevoerd worden. Daar zijn we
nog niet eens mee begonnen."
Formeel mag dat misschien zo zijn, de
praktijk is anders. Wel of geen casino
is wel degelijk al jarenlang onderwerp
van gesprek in Middelburg. Een aan
tal partijen toonde zich in het open
baar voorstander van de komst ervan.
Sinds de SGP na de bestuurscrisis in
de raad kwam, is afgesproken tot de
gemeenteraadsverkiezingen in maart
geen beslissingen te nemen. De partij
is mordicus tegen de vestiging van een
gokhuis binnen de gemeentegrenzen.
Dé kans voor Vlissingen om toe te
slaan, zou je denken. „Of dat in de
hoofden van de raadsleden omgaat,
weet ik niet", reageert burgemeester
A. van Dok-Van Weele. „Maar feit is
dat wij heel graag een casino in onze
stad willen."
Ze vindt niet dat de gemeente met die
wens extra risico's loopt. „Een casino
staat voor mij niet gelijk aan meer ver
slaafden. Dat kan ook in kroegen ge
beuren." Eén plekje meer of minder
waar je kunt gokken, maakt niet uit,
lijkt de burgemeester te willen zeggen.
Niet blind
Gemeenten doen hun best aan te ge
ven dat ze niet blind zijn voor de geva-
ren van het vestigen van een casino.
Zo liet de gemeenteraad van Vlissin
gen eerder weten daar alleen mee ak-
koox-d te gaan als Holland Casino
foto Phil Nijhuis/GPD
maatregelen treft om gokverslaving te
gen te gaan. Ook een aantal pax-tijen
in Middelburg liet zich in dergelijke
bewoordingen uit.
Zulke uitspraken lijken alleen te die
nen om goede wil te tonen. Holland Ca
sino schreeuwt immers van de daken
dat het zijn best doet om gokversla
ving te voorkomen. In die strijd loopt
het voorop, laat het weten aan een ie
der die maar wil luisteren.
Voor veel Zeeuwse gemeentebestuur
ders lijken de uitspraken van het be
drijf echter een reden om het geweten
te sussen. De grote aandacht voor het
preventiebeleid van Holland Casino
komt hen goed uit.
Economisch gezien is de komst van
een casino voor een gemeente immers
razend interessant. Het bevordert de
wex-kgelegenheid en trekt toeristen
aan. En als Holland Casino dan ook
nog stelt een uniek preventiebeleid te
voeren, zijn er toch geen redenen meer
te bedenken om tegen te stemmen,
Het is de vraag of de aanpak van Hol
land Casino wel zo uniek is. A. Loont-
jens van Loontjens Automaten zegt
van niet. Het bedrijf heeft tien eigen
amusementshallen in Zeeland. „Net
als Holland Casino leiden wij ons per
soneel zelf op", geeft hij aan. „Daax'bij
leren we hen mensen te herkennen die
overmatig spelen, met hen in gespx'ek
te gaan en hen door te verwijzen. Daar
over zijn met zorginstelling Emergis
goede afspraken gemaakt."
Het bedrijf kent meer overeenkomsten
met het beleid van Holland Casino,
geeft Loontjens aan. „Ook wij contro
leren of gasten wel achttien zijn. Ver
der hebben ook onze bezoekers de mo
gelijkheid zich op een lijst te laten zet
ten als ze zichzelf niet vertrouwen.
Dan komen ze niet meer binnen."
Gokpreventie
Die maatregelen zorgen er volgens
Loontjens voor dat er in amusements
hallen net zoveel aan gokpreventie
wordt gedaan als in casino's. Zijn
woorden worden bevestigd door de re
sultaten van een onderzoek van het mi-
xxisterie van justitie, die afgelopen
week bekend werden. Daaruit bleek
bijvoorbeeld dat frequente bezoekei'S
van Holland Casino net zo vaak gok-
problemen hebben als spelers in een
amusementscentrum
Ook stelde het rapport dat het preven
tiebeleid van Holland Casino over het
algemeen beter bekend is, maar dat
meer mensen gebruik maken van hulp
programma's van amusementscentra
dan van casino's.
„Gemeenten weten dat blijkbaar
niet", concludeert Loontjens. „We
moeten ze daar maar eens op wijzen."
De vraag is of gemeenten echt naar
zulke geluiden willen luisteren. Het ge
geven blijft immers simpel: een gokhal
heeft een negatief imago, terwijl een
casino de stad juist extra allure geeft.
Je telt pas echt mee als je een casino
binnen je stadsgrenzen hebt.
Verslavingspx'eventie zal voor gemeen
ten altijd belangrijk blijven. Maar bij
het bepalen van beleid ten aanzien
van gokhallen zal die zorg wat harder
en vaker geuit worden dan wanneer
het gaat om de komst van een casino.
Daar zal zowel een uitleggevende
Loontjens als de uitslag van een onder
zoek rxiets aan kunnen veranderen.
