Speelfilm vanuit
de langzaamste
trein ter wereld
n
gmcierM
75 express
BEST OF
PZC
Wl
Thu"V1
ReisJDoeken
Gezichten van de wereld
Topspots
Topspots!
zaterdag 26 november 2005
Glacier Express. De naam suggereert een trein die met grote snelheid langs of
desnoods dwars door een landschap van uitsluitend gletsjers dendert. Niet
waar. De Zwitsers gebruiken niet voor niets de ondertitel: De langzaamste
sneltrein ter wereld.
door KFFS VAN DEN BERG I
Het is een toeristische
trein die in het Zwitserse
alpengebied pendelt tus
sen de bekende toeristen
plaatsen St. Moritz in herioosten en
Zermatt in het westen. Hij doet er
met zijn gemiddelde snelheid van 35
kilometer per uur iets meer dan ze
ven uur over.
Het traject voert grotendeels door de
dalen van de Rhone en de Rijn en je
krijgt dan al het moois te zien wat je
in het hooggebergte mag verwach
ten: dorpjes, snelstromende beken,
kloven, piepkleine stationnetjes, cha
lets groot en klein, alpenweiden met
of zonder koeien, meertjes, bergen
natuurlijk, met of zonder eeuwige
sneeuw en misschien ook nog een
staartje van een gletsjer.
Je kan de reis beginnen in St. Moritz
of Zermatt. Wij hebben gekozen voor
Zermatt, het kleine dorp met de gro
te faam en een vanouds trotse en be
scheiden bevolking, natuurmensen
die 'het weer in de wolken kunnen le-
Pittige berglucht
We besloten bovendien een dag eer
der te komen om alvast in de juiste
stemming te geraken. Het blijkt een
schot in de roos. Op het stationsplein
(je komt aan per trein, auto's zijn
hier taboe) ruik je het meteen: hier
geen uitlaatgassen maar onvervalste
pittige berglucht.
Het feest is helemaal compleet als we
op deze extra dag met het treintje
van de Gomergratbahn de Alpen tege
moet gaan. Het vertrekt van het sta
tion, slaat direct rechtsaf en begint
aan een moeizame klim van een half
uur naar het uitzichtplateau op 3089
meter hoogte. Daar staan we adem
loos temidden van het machtige de
corvan een dertigtal 'vierduizenders'
en wat hebben we geluk met het
weer. De staalblauwe hemel en de be
sneeuwde bergketens met de niet te
missen Matterhorn zijn een betove
rend schouwspel: dit kan zó in een
brochure.
De Matterhorn, die majestueuze Mat
terhorn, miljoenen jaren geleden ont-
DIJ/tc
4^" %Zürich
Biel# Zu9:«
•Lausanne X furk
Montreux pasjT
staan, werd het symbool van het klei
ne dorp aan zijn voeten. Merkwaardi
gerwijs heeft de berg zelfs een hoofd
rol gespeeld in de autovrije status
van Zermatt. Gids Amadé Perrig weet
er alles van.
We boren bij hem een mooie bron
van verhalen aan. Hij vertelt over de
fantastische belevenissen van
Edward Whymper, een jonge Engels
man die als eerste de Matterhorn wil
de beklimmen.
Hadden de Zwitsers dat zelf nooit eens ge
probeerd? 'Nee, de relatie van inwo
ners met het hooggebergte was er
een van angst en bijgeloof, ze gingen
niet hoger dan nodig was voor het
vee in de zomer. Ze beschouwden de
hoge bergen als heilig.'
'Het ging zo ver dat zelfs later op de
grafstenen van omgekomen klim
mers de naam Matterhorn niet ver
meld werd. Maar heilig of niet,
Edward wilde naar boven en begon in
1865 de klim met nog zes anderen.
Vlak onder de top was zijn drang om
als eerste boven te komen zo groot
dat hij het touw doorsneed en alleen
verder klom. Op de terugweg bleek
het reservetouw te dun voor zeven
man, het brak en vier leden van de
groep stortten naar beneden. Die he
le gebeurtenis met dat drama baarde
zoveel opzien in het buitenland en
St. Mor it?
J '930 - 20tf>
St. Moritz Davos - Zermatt
De Glacier een klassieker onder de beroemde treinreizen.
Door het Zwitserse landschap per trein.
Foto's Kees van den E
speciaal in Engeland dat de mensen
nieuwsgierig naar Zermatt kwamen
kijken.'
'Het toerisme kwam op gang, maar
dat kon in die tijd - negentiende
eeuw - alleen nog maar per trein.
Door allerlei problemen daarna is er
nooit een behoorlijke verkeersweg
naar Zermatt aangelegd en nu kun je
met je auto alleen tot het naburige
Tasch komen en de laatste vijf kilo
meter per trein of taxi.' Perrig kijkt
vergenoegd in het rond en vindt het
allemaal prima, het geeft zijn dorp
de unieke status waar toeristen uit de
hele wereld op afkomen.
Klassieker
De volgende dag wordt dan de dag
van de Glacier Express, een klassie
ker onder de beroemde treinreizen.
'Kom precies om 8 uur 48, want er
wordt niet op je gewacht.' Het klopt,
precies op de seconde zet de lang
zaamste sneltrein ter wereld zich in
beweging. We hebben comfortabele
plaatsen in de panoramawagen. De le
vende cinemascopefilm achter de ra
men kan beginnen.
Alles uit de brochures schuift aan ons
voorbij: groen beboste hellingen, de
snelstromende zijrivier van de Rhone
in zijn nog jeugdige stadium met de
honderdenjaren oude bruggen, be
sneeuwde toppen in de verte, alpen
weiden, oude Wallische huizen, poes
voor het raam, chalet Elfriede, Schrei-
nerei und Zimmerei, Hotel Alpen-
bliclc (ook hier), af en toe een zicht
van 1,20 meter in het halfduister van
een tunnel, dan weer boomgaarden
met seringen en een akker met een
groepje mensen.
Die hebben op ons gewacht, op de in
drukwekkende rode locomotief en
de wagons met het embleem 75 jaar
Glacier Express. Unieke happening,
we worden druk gefotografeerd.
Daarna keer op lceer, op punten waar
de trein het mooist in zicht komt in
het landschap hebben de spotters
zich al opgesteld. Ze fotograferen als
bezetenen en zwaaien ons na.
Plotseling gaat er een schok door de
trein en begint het onder ons te rate
len.
Er gaat toch niet iets mis met dit on
verwoestbare materiaal? Nee, Hans
van Lith, medereiziger en allesweter
over het spoor waar ook ter wereld:
'Dat geratel komt van de tandwielen
NATIONAL GEOGRAPHIC
die ingrijpen in de tandradbaan. We
zijn zojuist een bord met een A gepas
seerd, de A van Anfang. Door de grote
helling zouden de wielen gaan slip
pen. Dadelijk komt een bord E voor
bij, dat is het eind van het tandradge-
deelte'.
Diepste dal
Het eerste stuk tot Brig is een makkie
voor de loc; we dalen ongeveer 1000
meter door het diepste dal in het
land. Brig heeft een merkwaardig sta
tion. Daar stopt de nationale
SBB/CFF/FFS bij het hoofdgebouw, ter
wijl de Glacier Express op een kopsta-
tion terechtkomt tussen twee per
rons op het stationsplein. Het is best
gezellig zo midden op straat.
Voort naar het oosten stijgen we
weer, duiken de meer dan 15 kilome
ter lange Furlca-Basistunnel in en via
Andermatt komen we op het hoogste
punt van de reis op 2033 meter over
de Oberalppas. Prachtige uitzichten
hier over de bergen, dalen, dorpjes,
de bergmeren en de toppen met eeu
wige sneeuw. De vensters van het pa
noramarijtuig - het zijn eigenlijk eta
lageruiten - zie je eigenlijk niet. Deze
paradox is te danken aan de onuitwis
bare schoonmaakdrift van de Zwit
sers die hun treinen in een conditie
houden of ze zo uit de fabriek ko
men.
Ze zijn daarmee een metafoor van dit
land in al zijn verschijningsvormen.
Een en ander werd ooit kort en bon
dig samengevat in de mooiste slagzin
die ik hoorde over het Zwitserse toe
risme: Kies keurig - Kies Zwitserland.
Na het traject door de spectaculaire
Rheinschlucht ter hoogte van Fhms,
ook wel de Zwitserse Grand Canyon
genoemd, komt aan het eind van de
reis de apotheose als we het in 1902
gebouwde Landwasserviadukt nade
ren. Het wordt spannend als de trein
vaart mindert en het opvallende
bouwwerk in zicht komt, de beroem
de brug die op 65 meter hoge poten
in een diepe kloof staat. Dat unieke
schouwspel moet natuurlijk door ie
dereen gefotografeerd worden.
Omdat de brug een flauwe bocht
maakt kun je trein en brug in volle
lengte overzien. Er hangen.dan ook
talloze hoofden met; (.camera's aan
één kant uit de ramen om dé foto van
de reis te maken.
De tandradbaan
In stijl per trein naar Zwitserland:
's Nachts: CityNightLme naar Zurich, vertrek 20.05 uur.
Overdag: 6 verbindingen Amsterdam-Basel:
IX direct, vertrek 08.05 uur, 3X met 1 overstap in Keulen en 2X met 2 overstappen
in Keulen en Mannheim.
Reistijd: Ongeveer 6.45 uur
In Basel directe verbinding met heel Zwitserland
www.nsintemationaal.nl
www.sbb.ch
In Zwitserland kan met de Swiss Pass onbeperkt gereisd worden op het hele trein-,
bus- en bootnet van het Swiss Travel System, de trams in de meeste steden en be
langrijk: ook op de Glacier Express (met verplichte zitplaatsreservering 9-17 Zwitser
se Franc, afhankelijk van seizoen). Informatie in Nederland: Zwitserland Toerisme
Postbus 75387 1070 AJ Amsterdam, tel: 00800 100 200 30 (gratis) Internet
www.MySwitserland.com
In Zwitserland: www.qlacierexpress.ch,www.sbb.ch/sts,www.zermatt.ch
Kleine hotels
De internetsite Weelcendjeweg.nl van B
heeft een zekere faam opgebouwd onder
sen die zonder daarvoor de luie stoel te verk
ten een korte vakanties willen boeken. Dep&
pulariteit van het initiatief smaakte naarm«
en dus kreeg de site broertjes en zusjes, a
Nachtjeweg.nl en Bungalows.nl. Recent volg^
nieuwe gezinsuitbreiding: de site Hotelletje.j]
zag het levenslicht. Op Hotelletje.nl worden
kleinere hotels aangeboden die zich onder
scheiden door sfeer en persoonlijke services
gen een redelijke prijs. Het aanbod op de site
varieert van knusse familiehotels tot luxe]®,
teelhotels, overwegend in eigen land, maar
ook in België, Duitsland en Frankrijk.
Lijndienst ArkeFly op Aruba
De eigen luchtvaartmaatschappij van tourop-,
rator TUI, ArkeFly, is van start gegaan met«5
lijndienst op Aruba. Twee keer per week, oj
maandag en vrijdag, wordt van Amsterdam
naar Aruba en terug gevlogen, als onderdeel
van de driehoeksvlucht met Curasao. ArkeFly
claimt de goedkoopste te zijn op de route en
staat zijn passagiers bovendien toe meerb;
ge mee te nemen dan andere airlines: 25 ld
in de economy class, 35 ldlo in de comfort
class en 45 kilo voor business classpassagieis,
Goedkoop naar Gothenburg
Goedkoop vliegen naar Gothenburg. Dat kan
vanaf 30 maart volgend jaar. Dan gaat de
Zweedse low-cost vliegtuigmaatschappij FlyM
dagelijks van Amsterdam naar Gothenburg0
terug vliegen. Gothenburg is met 500.000 inwi
ners de tweede stad van Zweden. De vlucht 0
naar toe duurt iets minder dan anderhalfuur,
Tsjechië populaire
skibestemming
De ANWB verwacht dat komende winter ongj
veer 1,1 miljoen Nederlanders op wintersport
vakantie zullen gaan. Deze groep is massaal oj
zoek naar goedkopere alternatieven voorde
traditionele winter sportlanden, zo conclu
deert de bond op grond van het gegeven datöi
populariteit van Tsjechië erg snel stijgt. Het
lijkt niet onwaarschijnlijk dat dit land Duits
land gaat verdringen uit de top-vier van skibe
stemmingen.
Onbedreigd nummer één is nog steeds Oosten
rijk (48 procent), op afstand gevolgd door
Frankrijk (22 procent) en Zwitserland (7 pro
cent). Bijna 80% van de wintersporters is van
plan met de auto naar de sneeuw te reizen.
Tién procent kiest voor de bus.
Goed voorbereid naar sneeuw
De tijd van skiën en snowboarden nadert. Tij
ook om aan de voorbereidingen te denken en
dus haalt de Nederlandse Ski Vereniging (NS-
kiV) weer de succesvolle website www.klaar-
voordaar.nl uit de kast. Een informatieve site
waar door middel van korte tests en tips ieder
een zijn eigen conclusie kan trekken of je er
klaar voor bent.
Volgens de skivereniging schiet de voorberei
ding er vaak bij in. Ten onrechte, wantje li
chaam doet die ene week toch dingen waar
het normaal niet aan toekomt en bovendien
gelden op de pistes spelregels die lang niet ie
dereen blijkt te kennen. Daarom spelen d
tien tips voor een goede voorbereiding en de
testen de hoofdrol van de site. Het gaat hierbij
om bekende en minder bekende zaken. Zoals
het belang van goed materiaal, voorbereiding
in Nederland en ter plekke, veiligheid op en
rond de piste, het dragen van een zonnebril01
het belang van veel drinken op grote hoogte,
Kaartjes voor Wimbledon
Het duurt nog meer dan een halfjaar, maar
tennisliefhebbers moeten er snel bij zijn om
kaartjes voor Wimbledon in de wacht te sle
pen. Gewoon een kaartje aan de kassa kopen is
schier onmogelijk, dus zijn de fans overwe
gend aangewezen op reisorganisaties die en
treebewijzen voor het grootste Grand Slam-ten
nistoemooi ter wereld in het groot hebben in
gekocht. Een daarvan is Keith Prowse in Am
sterdam, die zojuist op de markt is gekomen
met zijn nieuwe arrangementen voor het toer
nooi dat in 2006 van maandag 26 juni tot en
met zaterdag 8 juli wordt gespeeld. De Wimble
donarrangementen zijn er vanaf 276 euro. Wie
echt het beste van het beste wil hebben kan
vast gaan sparen voor het superdeluxe Fina
le-arrangement dat 5479 euro kost.
Meer informatie: tel. 020 - 201 52 42, e-mail:
amsterdam@keithprowse.com.
Pakjesavond nadert en boeken in
geschenkpapier doen het altijd
goed. En de gever kan het zo duur
maken als zijn of haar beurs dat
toelaat.
Diegene die iets meer te besteden
heeft, zou eens moeten kijken naar
'Best of National Geographic, ge
zichten van de wereld'. Een luxe en
zeer fraaie uitgave, samengesteld
op basis van het fotoarchief van Na
tional Geographic.
Het is een reis om de wereld, maar
dan gebaseerd op gezichten. 280
Portretten van gewone en minder
gewone mensen in hun eigen om
geving staan erin en geven op deze
manier een mooi en fascinerend
beeld van 100 jaar homo sapiens
op onze planeet.
Werk van tal van beroemde foto
grafen zijn gebundeld en alleen dat
al maakt aanschaf het overwegen
waard. Zijn de meeste foto's op
zich al lenap, de combinatie die de
eindredactie ervan gemaakt heeft,
maakt het nog mooier, bizar soms.
Wat te denken van die gemaskerde
man, uitrustend van het Veneti-
aans carnaval naast die geheel met
NATIONAL GEOGRAPHIC
modder ingesmeerde kleine man
uit Nieuw-Guinea, die een boze
geest moet uitbeelden.
Een prachtig boek. Wel jammer
dat de index ontbreekt. Zoeken op
naam, onderwerp of land is helaas
niet mogelijk.
'Best of National Geographic, gezich
ten van de wereld'. Luxe uitgave van Si
rene, 504 blz., »39,95euro, ISBN
90-8537-02-80, www.sirene.nl
Ander 'weggevertje' - de helft goedko
per dan Geographic - is 'Topspots, 250
reistips en wereldtrips'. Eerlijk gezegd
hebben wij het nooit zo op 'tops' en
'tips'. Niet zelden een ratjetoe van alles
en niks, geen vis, geen vlees. Nogal per
soonsgebonden bovendien en smaken
verschillen.
Auteurs Mieke Bosman en Hansmaar
ten Tromp, (oud-)reisjournalisten, ge
ven dat ook toe.
Zij kozen voor originaliteit als leidraad
en legden zich vervolgens de beper
king op per onderwerp niet meer dan
tien plekken of tips te noemen. 'Dat
dwong ons tot eigenwijze keuzes'. Al
hoewel, de Nederlandse dierentuinen
aantippend, worden ze allemaal ge
noemd
Onderverdeeld in 25 thema's, als duik-
stekken, filmlocaties, godshuizen, mu-
zieksteden, slagvelden en watervallen
slingeren zij ons lukraak over de aard
bol. Er zitten natuurlijk erg leuke en
verrassende tips bij, maar ook obligate.
Dat geldt met name ook voor de geogra
fische positie van de spots: van dichtbij
tot ver weg. De auteurs hopen dat het
gidsje een inspiratiebron is voor 'vakan
tieplanners en leunstoeltoeristen'.
Daar zit 'm een beetje de kneep, want -
dat is meestal het nadeel van dergelijke
opsommingsboekjes - je vakantie op
zo'n 'ratjetoe' plannen wordt lastig.
Blijven de leunstoeltoeristen over.
Geen idee wie dat zijn, maar het lijkt
ons niet zo bevredigend als datje enige
doelgroep is.
'Topspots, 250 reistips wereldtrips', door
Mieke Bosman en Hansmaarten Tromp. Uit
gave van Mo' Media, 218 blz., *14,95,ISBN
90-5767-190-5, www.momedia.nlL
GERARD CHEL
