Publieke omroep móet veranderen
Omkopen is goedkoper
PZC
Kenia dubt ove
toekomst na flo
referendum
PZC
Meer houtkap is
goed voor de bossen
Miljoenentekort maakt actie noodzakelijk: mensen weg of programma's schrappen
23 november 1955
te gast
woensdag 23 november 2005
door Dolf Roqmans
De publieke omroep stevent
af op een tekort van hon
derd miljoen euro in 2007. Vol
gend jaar kan gebruikt worden
om het tij te keren. Wordt het
de hand ophouden bij de over
heid, meer geld verdienen door
meer kijkers te bereiken of ri
goureus bezuinigen; een hele
reeks programma's schrappen
en misschien wel duizend men
sen ontslaan. Die vraag stelt de
publieke omroep zich morgen.
Leverde de mogelijke verdwij
ning van tv-programma's als
Klokhuis, Sesamstraat, Nova en
Zembla deze zomer al Kamervra
gen op, het zijn discussies die in
het niet vallen bij de problemen
die de publieke omroep vanaf
september volgend jaar te wach
ten staan. Dan is het geld in Hil
versum echt op en gaat de bijl in
de programmering. Pappen en
nathouden is er niet meer bij.
Zowel in Hilversum als in Den
Haag begint langzaam de om
vang van het probleem tot de
hoofden van de bestuurder?
door te dringen.
In 2007 dreigt een tekort van
honderd miljoen euro op een be
groting van rond de zevenhon
derd miljoen. Eigenlijk doet dat
probleem zich al volgend jaar
voor, maar door alle reserves in
te zetten, is er tot september nog
voldoende geld. Daarna is de
schatkist van de publieke om
roep leeg.
Over de oorzaak en daarmee de
oplossing is niet iedereen het
eens. Over de eerste belangrijke
factor wel: de overheid kort
tachtig miljoen euro op de pu
blieke omroep.
De tweede grote factor leidt al
meteen tot discussie onder Hil-
versumse bestuurders. De in
komsten uit reclame lopen te
rug, met misschien wel tachtig
miljoen euro. „Een redelijke da
ling van de Ster was al ingecal
culeerd, maar nu stijgt het wa
ter dus tot aan de lippen",
schrijft EO-directeur Andries
Knevel op zijn weblog op inter
net. En de staatssecretaris com
penseert dat bedrag niet, mop-
Sesamstraat-bewoners Ernie en Bert gaven begin dit jaar samen met meneer Aart (Staartjes) een persconferentie over het mogelijk schrap
pen van hun programma. Sesamstraat is, samen met tal van andere programma's van de publieke omroepen, nog lang niet veiliggesteld.
Deze week zullen de omroepen keuzes moeten maken. Programma's schrappen of banen. foto Freek van Asperen/ANP
pert KRO-directeur Ton Verlind
op diens digitale dagboek.
Oorzaak van de dalende Ster-in
komsten is de komst van Talpa
en het daardoor verdwijnen van
het eredivisievoetbal en nog een
reeks goed bekeken program
ma's. Zaken waar de omroepen
niets aan kunnen doen, zeggen
Knevel en Verlind. Wat Knevel
betreft, moet het Rijk daarom
vijftig miljoen euro bijpassen.
Verlind vindt dat ook: „De
staatssecretaris wéét dat straks
vijftien procent van de program
mering geschrapt moet worden
en dat er duizend mensen op
straat komen te staan, maar ver
zwijgt dit tegenover de samenle
ving."
Volgens Ster-directeur Arian
Buurman ligt het probleem heel
anders. „De Ster-inkomsten da
len omdat er minder mensen kij
ken naar de programma's. Er kij
ken ook te weinig jongeren en
mensen tussen de 20 en de 49
jaar. De ouderen zijn oververte
genwoordigd. Dat zorgt er voor
dat de Ster-inkomsten dalen.
Als de omroepen andere pro
gramma's maken en die op ande
re tijdstippen uitzenden, hoeven
de Ster-inkomsten helemaal
niet te dalen. Dat is uitgerekend
door mensen die er verstand van
hebben. Ik denk zelfs dat een
kleine groei mogelijk is."
Het is een aanpak die vorig jaar
al uitgebreid besproken is in Hil
versum. Er lag" een plan van de
raad van bestuur van de publie
ke omroep om omroepen niet
langer op hun thuisnet program
ma's te laten uitzenden, maar ze
uit te smeren over Nederland 1,
2 en 3 om meer mensen en ook
andere kijkers te trekken.
Vorig jaar verwierpen de publie
ke omroepen dat idee nog, behal
ve BNN. De samenwerking op
Nederland 1 tussen EO, NCRV
en KRO bevalt goed. De Avro en
Tros vinden het samen leuk op
Nederland 2 en de VPRO, NPS
en Vara hebben geen behoefte
aan pottenkijkers op Nederland
3. Ze beloofden allemaal op hun
eigen thuisnet zo hun best te
doen, dat de kijkers toch zouden
komen.
Niet gelukt
Nu een jaar later is daar weinig
van terechtgekomen. Nederland
1 trekt genoeg kijkers, maar
vooral ouderen. Nederland 2 is
het niet gelukt de komst van Tal
pa op te vangen en Nederland 3
jaagt eerder kijkers weg, dan
dat het mensen aan zich bindt.
Ook staatssecretaris Medy van
der Laan ziet dat het plan van
de omroepen zelf niet werkt.
Vandaar dat ze deze week in de
Tweede Kamer de hand op de
knip hield. Geen vijftig miljoen
erbij. De omroepen moeten zelf
hun verantwoordelijkheid ne
men.
Daarom stelt de raad van be
stuur, onder aanvoering van
Harm Bruins Slot, deze week de
omroepen opnieuw voor het
thuisnet los te laten. En weer
verzetten die zich. Ze zien het
nut van al die veranderingen
niet. De omroepen vrezen dat
als de programma's over de drie
netten worden uitgesmeerd, nie
mand meer weet wat de Vara of
de KRO nu eigenlijk nog doet.
Daarmee gaat de achterban mor
ren en wordt het lastig nieuwe
leden te vinden die nodig zijn
om na 2008 te overleven.
Tegelijk denken de omroepen
dat het nieuwe bestel dat Medy
van der Laan voor 2008 bedacht
heeft er helemaal niet komt. In
2007 zijn er verkiezingen en de
omroepen gokken er op dat
CDA en PvdA dan in een nieu
we regering bereid zijn de huidi
ge situatie in stand te houden en
geld bij te passen. De omroepen
noemen dat het 'loopplankmo-
del'. Liever nu honderd miljoen
bezuinigen en het uitzingen tot
na 2008.
En dat is de knoop die de raad
van bestuur en de omroepen
moeten doorhakken. Nu veran
deren en meer kijkers bereiken
en het financiële probleem voor
de helft oplossen of tot op het
bot bezuinigen. Arian Buurman
van de Ster: „Ik vind het een gro
te gok wat de omroepen voorstel
len. Aan het einde van de loop
plank moet wel een schip lig
gen. Ik betwijfel dat. De poli
tiek is niet de meest betrouwba
re partner. Ik vind het niet meer
dan logisch dat de omroepen zo
veel mogelijk kijkers willen be
reiken. Die opdracht hebben ze
ook: van iedereen en voor ieder
een. Daarbij komt dat je de pro
grammering aanpast." GPD
door llona Eveleens
Met een overtuigende
meerderheid heeft de
Keniaanse bevolking een
nieuwe grondwet verworpen.
De uitslag van het gisteren ge
houden referendum is ook
een afwijzing van de rege-
ringspolitiek van president
Mwai Kibaki.
Kenia gaat een onzekere toe
komst tegemoet, nu een meer
derheid van de bevolking
'nee' heeft gezegd tegen een
nieuwe grondwet. President
Mwai Kibaki moet rigoureu
ze maatregelen nemen om
zijn gezicht en zijn regering
te redden. Mogelijk schrijft
hij vervroegde verkiezingen
uit.
Het staatshoofd leidde de
ja-campagne, maar werd
daarbij slechts gesteund door
een deel van zijn regering.
De oorzaak van de controver
se, die ook het land in tweeën
heeft gespleten, is de toekom
stige macht van de president.
In het grondwetsvoorstel
waarover begin deze week
een referendum werd gehou
den, bleef veel van de huidige
macht die de president uitoe
fent, overeind.
Gekonkel
De tegenstanders willen dat
een deel van de macht wordt
overgeheveld naar de nieuw
te creëren post van premier.
In een eerder voorstel voor de
nieuwe constitutie was die
machtsdeling ook opgeno
men, maar het plan ging van
tafel vanwege politiek gekon
kel. De uitslag van het refe
rendum toont aan dat Kenia-
nen voornamelijk hebben ge
stemd op basis van de stam
waartoe ze behoren. Central
Province, waar overwegend
Kikuyu's wonen, de grootste
stam in Kenia waartoe ook Ki
baki en zijn trouwste minis
ters behoren, is de enige pro
vincie waar nagenoeg»
een voor de nieuwe groi
stemde.
„Het referendum gingvd
meeste mensen niet oij
constitutie, maar overhj
nische afkomst en hun
deel over drie jaar i
ring-Kibaki", conclij
Maina Kiai, een mensen
tenadvocaat.
Motie
De uitkomst van het refj
dum wordt algemeen g
als een motie van wafl
wen tegen de door Kibaj
voerde politiek. In
kwam de toenmalige ca
van oppositiepartijen, o
zijn aanvoering, aan
macht.
Veel Kenianen hadden
trouwen in zijn beloften
als het bestrijden van \i
diepgewortelde corrupt]
armoede in het land. Na
jaar zijn veel Kenianen a
diep teleurgesteld. „Dei
ring heeft geen contact
het volk", meent politici
Peter Wanyande. Kern
vinden dat Kibaki een!
net leidt, dat er is voor te
lce deel van de bevolkin
zich weinig gelegen laai
gen aan de zorgen vand
me meerderheid." Doe*
harde, gewelddadige can
ne en de scheuring binn;
regering is Kibaki gen
zaakt de samenstelling:
zijn kabinet te herzien
kans bestaat zelfs dat hij
vroegde verkiezingen
schrijft.
„Zeker is dat de hele es
tie grote risico's met zichi
bengt voor de economie'
dus een verklaring vand
vloedrijke Keniaanse pn
centenorganisatie K
„Een gespleten kabinetd
ge overheidsuitgaven 1
vervroegde verkiezingen,!
ben een negatief effect op
nia's redelijke economi
groei van vijf procent." fl
De houtproductie in Neder
land kan zonder moeite met
twintig procent omhoog. Nu
wordt maar 55 procent van
de jaarlijkse bijgroei geoogst.
Kappen doet de bossen geen
kwaad. Integendeel, het komt
de kwaliteit van het bos al
leen maar ten goede.
door Jaap Kuper
Het bosbeheer in Neder
land is de laatste veertig
jaar sterk veranderd. Kaal-
kap met herinplant komt nau
welijks meer voor. In plaats
daarvan worden selectief
groepjes bomen gekapt waar
na spontaan nieuwe zaailin
gen opgroeien. Houtproduc
tie staat allang niet meer
voorop, het beheer wordt zo
veel mogelijk aan de natuur
overgelaten.
Deze aanpak levert een afwis
selender bos op met een grote
re natuurwaarde, dat boven
dien hoger wordt gewaar
deerd door de recreant. Bosbe-
herend Nederland staat nu
voor een keuze. Moeten we
het beheer van het bos voor
taan helemaal aan de natuur
overlaten? Of blijven we de
natuur een handje helpen?
De Koninklijke Nederlandse
Bosbouw Vereniging (KNBV)
wil sommige bossen aan de
natuur overlaten en in de rest
de natuur een handje helpen
door hier en daar een paar bo
men weg te halen, de zoge
noemde dunningen. Die leve
ren waardevol hout op, een
milieuvriendelijke en her
nieuwbare grondstof. De pro
ductie kan jaarlijks zonder
moeite met twintig procent of
250.000 kubieke meter om
hoog. Nu wordt maar 55 pro
cent van de bijgroei geoogst.
De bomen die niet worden ge
kapt gaan erop vooruit en
krijgen meer ruimte om door
te groeien en worden daar
door ook waardevoller. Dit
kunnen bomen zijn met een
roofvogelnest of bomen waar
kinderen graag in klimmen.
Vroeger bestonden veel bos
sen uit een schaakbord van
percelen met elk één boom
soort van dezelfde leeftijd.
Nu zien de bossen er veel na
tuurlijker uit met allerlei soor
ten door elkaar. Selectief kap
pen bevordert deze variatie,
niet kappen kan betekenen
dat enkele boomsoorten ande
re verdrukken. Bezoekers
schrikken als er ineens wordt
gekapt. Ze maken zich zorgen
over de machines, kapotte we
gen, boomtoppen die blijven
liggen en over de vogeltjes.
De beheerders gaan echter
zorgvuldig te werk en weten
dat er kort nadat het hout is
geoogst van schade geen spra
ke meer is.
Het achterwege laten van de
houtoogst is niet goed voor
het bos. Veel bos in Neder
land is jong. Als dimningen
uitblijven groeit het dicht, er
valt bijna geen zonlicht meer
op de bodem. Planten en die
ren die dat nodig hebben ver
dwijnen.
Versnipperd
Het Nederlandse bos is sterk
versnipperd. Dieren en zeker
planten kunnen niet gemakke
lijk van het ene bos naar het
andere komen. Dat geldt ze
ker voor een typische bos-
soort als de bosanemoon. Die
kan zich hoogstens een meter
per jaar uitbreiden. Als zo'n
soort eenmaal verdwenen is,
is het niet eenvoudig die weer
terug te krijgen. Een geva
rieerd bos biedt geschikte
woonruimte voor allerlei plan
ten en dieren.
Ook mensen vinden het pret
tig afwisselend in een kathe
draalachtig bos van beuken
te lopen. Weinig mensen be
seffen dat boseigenaren jaar
lijks op elke hectare veertig
euro toeleggen. Als de eige
naar zijn bos puur zou behe
ren met het oog op de porte
monnee, zou er weinig van
overblijven. Juist de extra in
spanningen, zoals het behoud
van boslanen, graf-, en zicht-
heuvels maken bossen interes
sant. De opbrengst van hout
wordt voor dit doel gebruikt.
Natuur en recreanten profite
ren direct van de houtoogst.
Jaap Kuper is voorzitter van de
Koninklijke Nederlandse Bos-
bouw Vereniging en opperhout
vester van de Koninklijke Hout
vesterij Het Loo
door Marloes de Koning
Jarenlang slepende rechtszaken, corruptie
en gebrek aan duidelijkheid karakterise
ren het rechtssysteem in Bulgarije. De Euro
pese Unie eist verbetering, maar de praktijk
is hardnekkig. Omkopen is goedkoper dan
een boete.
De magische woorden bij een aanzet tot om
koping zijn 'wat doen we nu?' of 'hoe kun
nen we dit oplossen?'. Bulgaren wordt tij
dens hun laatste rijles de juiste formulering
ingeprent. Door rood licht rijden kost vijf
euro, rijden onder invloed ongeveer 75. De
kosten om onder een boete uit te komen
staan vast. Wisselgeld is geen probleem.
Maar de woorden 'geld' en 'omkoping' moet
je tijdens het gesprek met 'oom agent' niet
meer gebruiken. De politiemensen zijn voor
zichtiger geworden, want 'Brussel' luistert
mee.
Helaas voor Petrov (22) - een pseudoniem -
werkte de bekende zinsnede niet toen hij in
een park in de hoofdstad Sofia betrapt werd
met een joint in zijn hand. De agenten wei
gerden zijn beleefd aangeboden geld -
'vreemd' - en sloegen hem in de boeien. Nu
doet hij verwoede pogingen te ontkomen
aan veroordeling. „Dat gaat wel lukken",
vertelt hij. „De vraag is alleen nog wat het
kost." De prijs om het Openbaar Ministerie
te laten besluiten niet tot vervolging over te
gaan schat hij op 600 tot 1000 euro, drie
maandsalarissen. Veel geld, maar 'ik moet
wel' stelt Petrov. „Met een strafblad maak
ik geen enkele kans om in het buitenland de
opleiding te volgen die ik wil."
Een simpele rechtszaak duurt in Bulgarije
snel een paar jaar. Corruptie is één van de
oorzaken van de stroperigheid. Een deel
van de rechters en officieren van justitie
wordt betaald om dossiers steeds opnieuw
onderop de stapel te leggen. „Net zolang tot
niemand de energie meer heeft om ze op te
pakken", verklaart advocaat Penjo Grozev.
Hij verdedigt onder meer de vorige burge
meester van Sofia die wordt verdacht van
omkoping. Grozev kent een zaak waarvan
de eerste zitting al dertien jaar wordt uitge
steld. Geldgebrek speelt ook een rol bij de
traag malende justitionele molens. Zo heb
ben de meeste van de 103 regionale recht
banken maar één computer. Een toegang tot
internet blijft een probleem. De EU-leiding
herinnert Bulgarije er bijna maandelijks
aan dat de rechtshandhaving moet verbete
ren, wil het land in 2007 lid kunnen wor
den. Uitstel tot 2008 is een nachtmerrie
voor de regering, die daarom in hoog tempo
wetten aanpast en campagne voert om cor
ruptie uit te bannen. Op de ramen van grens-
kantoortjes zijn stickers geplakt die waar
schuwen niet om te kopen.
Kliklijn
Het ministerie van Binnenlandse Zaken
heeft een kliklijn geopend voor burgers om,
anoniem, corrupte ambtenaren te kunnen
verraden. Hoeveel mensen het nummer bel
len is geheim, maar volgens Bulgaarse me
dia is de kliklijn geen succes. De campagnes
VEESMOKKEL - De douane
heeft in Zeeuws-Vlaanderen
twaalf personen aangehouden
voor het smokkelen van vee.
Het gaat om zes Nederlanders
uit Hulst (1), Sas van Gent (2),
Westdorpe (1) en IJzendijke (2)
en zes mannen uit België. Na
dat proces-verbaal was opge
maakt, mochten de twaalf het
politiebureau weer verlaten.
VLIEGTUIGBOUW - De Duit
se firma Krupp gaat weer vlieg
tuigen bouwen. De firma her
opent haar vliegtuigfabriek in
Bremen en begint met de bouw
van een toestel voor Frankrijk,
waarvoor Krupp cle opdracht
gekregen heeft. Krupjn]
vijftig tot honderd i
mark in de vliegtuigbom
vesteren en gaat samemvt
met Siebel, Henschel enf
burger Flugzeugbau.
BRAZILIË - Het Brazilia
parlement wil Joao Caféjr
terug als president. Café:
bleef twee weken in eend
huis om te herstellen vaö
hartaanval. Toen Café bel)
maakte weer terug te willei
ren in zijn functie als p
dent, dienden politieke te
standers een motie tegen
presidentschap in. De tl
werd aangenomen.
Mensen in de hal van de rechtbank van Sofia. De meeste rechtbanken hebben maar één computer. De papieren dossiers zijn een van de
oorzaken voor de trage rechtsgang. Omkopen blijkt bovendien goedkoper dan een boete betalen. foto Asjminov/GPD
hebben volgens critici geen zin, omdat men
sen liever vijf euro smeergeld dan 50 euro
boete betalen. Politici en politie zouden zelf
het goede voorbeeld moeten geven.
Tijdens de laatste verkiezingscampagne ver
telde de leider van de Turkse Partij, Ahmed
Dogan openlijk dat hij bedrijven die zijn
campagne financierden vanzelfsprekend
overheidsopdrachten toeschuift.
Dimitar Stojanov Ivanov zit op een bank in
de hal van het gerechtshof in Sofia. De oude
re man heeft sinds 2001 twee rechtszaken lo
pen om land terug te krijgen dat onder het
communisme is geconfisqueerd. De zaak is
complex, verklaart hij. „En de tegenpartij
heeft meer geld en sterke advocaten met
trucjes om de zaak op te houden." Advoca
ten zijn volgens Ivanov de spil in het sys
teem, meer dan de rechters of de wetten.
„Ze proberen zaken vijf tot tien jaar te rek
ken. Net zolang tot je opgeeft."
De strafrechtadvocate - zonnebril, korte
rok en bontjasje - die verderop in de gang
met cliënten overlegt wil niet herleidbaar in
de krant. „Een naam is maar een naam",
zegt ze geheimzinnig.
Trucs om een zaak uit stellen, heeft ze niet
nodig. „Je zegt gewoon dat je ziek bent." Ze
hekelt de vele wetswijzigingen die vanuit
het ministerie van Justitie worden afgekon
digd. Dit jaar werden de procedures uit de
strafwet al 28 keer aangepast. „Het ministe
rie wil vooral de indruk wekken dat hier
iets verandert. Het zijn de nummers van de
paragrafen, niet de inhoud. Maar hoe moe
ten wij daarmee werken?" GPD
1. Snel
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315609
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulsl@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax: (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Goes, Zierikzee
en hulst:
'm vrijdag
117.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom, afschrijving acceptgiro
per maand: 20,55 n.v.t
per kwartaal: 59,75 62,00
per jaar: €229.20 233,30
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voorf
einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice.
Postbus 31, 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1,80
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
de Regelen v
ir het Advertentlewett'
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax: (076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/OnroerendS"
Tel: (076)5312277
Fax: (076)5312274
Internet: www.pzc.nl/adverteran
Auteursrechten vouiubiiuuubii
Uitgever!] Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegonor-concern.lx^
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebru
(abonnementen)administralie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten®'
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden W'
zersservice. Postbus 31, 4460 AA Goes.
Behoort tot WGGGNGR