Afrika krijgt grip op aids
Grondwet verdeelt Kenia
in onverzoenlijke kampen
Officier eist lange
celstraffen in
massaproces ETA
Minder hiv door restrictief toelatingsbeleid
tderland wil
icdici in
frika houden
wil
jaarheid
ver geheime
unpen CIA
Wereldwijd meer dan veertig miljoen hiv-besmettingen
Levenslang voor moord München
Spanjaarden tegen subsidie kerk
Natuurkunde van Britse scholen
Premier vervangt baljuw op Jersey
Billboards leiden automobilisten af
Chinese pers
moffelt oproep
Bush weg
Disneyland
Hongkong
niet in trek
Baantje hier, baantje daar?
Uitkeringsduur bepaald
door arbeidsverleden
szw nl Dan weet u het snel
dinsdag 22 november 2005
V1IAAG - De invloed van
lutie op de verspreiding
in Nederland is in 2004
periode 2000 tot 2002
snog 27 procent van de nieu-
iofecties geconstateerd bij
uit gebieden waar
^ds voorkomt, zoals het
zuiden van Afrika. In 2004 daal
de dat percentage tot 21 pro
cent.
Directeur F. de Wolf van de
Stichting Hiv Monitoring zei gis
teren dat dit 'Verdonk-effect' te
maken heeft met het strengere
toelatingsbeleid van de Neder
landse overheid. Het totale aan
tal hiv-geïnfecteerden neemt
nog steeds toe. Het Rijksinsti
tuut voor Volksgezondheid en
Milieu en de Stichting Hiv Moni
toring schatten het totaal aantal
mensen met hiv op 16.000 tot
24.000. Daarvan waren er in
juni dit jaar 10.845 geregis
treerd bij de Nederlandse behan
delcentra voor hiv en aids. In au
gustus 2003 waren dat er 973.
Het aantal kinderen en jongeren
met hiv daalde. Telden de behan
delcentra vorig jaar nog 401 tie
ners van elf tot twintig jaar en
86 kinderen onder de dertien
met hiv, dit jaar is dat gedaald
tot respectievelijk 355 tieners en
112 kinderen.
Van de kinderen tot dertien jaar
zijn de meesten besmet geraakt
tijdens de geboorte. De behan
delcentra registreerden vorig
jaar 938 nieuwe hiv-besmettin
gen. In 2003 waren dat er 843.
Bijna driekwart van de nieuwe
infecties is aangetroffen bij man
nen. Zowel onder homo's als he
tero's stijgt het aantal besmettin
gen. De toename is het grootst
bij mannen met homocontacten.
Het aandeel wouwen onder de
nieuwe hiv-geïnfecteerden nam
af van 30 procent in 2003 tot 25
procent in 2004. ANP
HAAG - Nederland wil
(jonien dat medisch per-
id uit door aids getroffen
Jin in Afrika ten zuiden van
om economische rede
naar het Westen trekt.
laei de Nederlandse aidsam-
sadeur P. Bekkers van het
van Buitenlandse Za-
bij het in ontvangst
van het jaarlijkse rap-
ioverhiv en aids van de Ver
gde Naties en de Wereldge-
in
iHaag.
vertelde dat er meer
pjeegsters uit Malawi in het
he Manchester werken dan
teel Malawi zelf. Nederland
ach er volgens hem voor in
dergelijk zeer nodig medisch
voor de Afrikaanse
ien te behouden. Zo loopt er
fleambassade in Zambia een
waardoor kinderen van
artsen naar een betere
kunnen. Op die manier
üen zeven Afrikaanse artsen
jrgehouden worden, voor de
van het salaris van één
arts.
foland zet volgens Bekkers
herin op hulp voor kwestba-
jtoepen als prostituees, drugs-
en homoseksuele
Naar de mening van di-
jeurP. van Rooijen van Stop
hNowis is dat terecht, want
herland heeft op die terrei-
[denodige ervaring. Hij pleit
\t export van de pragmati-
jt Nederlandse benadering,
k bijvoorbeeld het omruilen
i spuiten.
[genoemde groepen te berei-
moeten volgens Van Rooi-
lokale organisaties in ont-
rigslanden ingezet wor-
INP
Hetty van Rooij
ll'SSEL - De EU-minis-
van Buitenlandse Zaken
fc de geruchten over geheime
in Europa
aan zijn Amerikaan-
collega Rice vraagt de Britse
Éter Straw namens zijn col-
fs opheldering over de vraag
vermeende terroristen op
I-grondgebied worden vastge-
den. „Dit soort dingen moe-
helder zijn. Het zingt rond,
ar niemand weet er het fijne
'.aldus minister Bot.
weken circuleren geruchten
CIA-kampen in Europa,
ar Al Qaeda-strijders en
«re terroristen zouden wor-
vastgehouden. De mensen-
jporganisatie Human
Watch zegt over bewij-
de beschikken dat gevange-
a in Polen en Roemenië woi"-
vastgehouden en onder
lid-
PvdA wil duidelijkheid van
Kover de vraag of CIA-vluch-
sSchiphol gebruiken voor een
door Wendy Kind
en Saskia Gaster
NEW DELHI - Het gaat in enke
le Afrikaanse landen iets beter
met de bestrijding van hiv en
aids, vooral door gedragsveran
dering. Toch zijn in 2005 op
nieuw vijf miljoen mensen be
smet geraakt met het aidsvirus.
Dat brengt het totale aantal in
fecties boven de veertig miljoen.
Het aantal was nog nooit zo
hoog.
Dat is gisteren gebleken uit het
jaarlijkse rapport over hiv en
aids van de Verenigde Naties en
de Wereldgezondheidsorganisa
tie. De twee organisaties consta
teren dat meer mensen toegang
tot zorg en medicijnen hebben
en dat het erop lijkt dat voorlich
ting in sommige landen leidt tot
voorzichtiger omgaan met drugs
spuiten en seks. Aids heeft des
ondanks dit jaar aan 3,1 miljoen
mensen het leven gekost, onder
wie een half miljoen kinderen.
Afrika is en blijft het zwaarst ge
troffen. Daar stierven 2,4 mil
joen mensen aan de ziekte.
De organisaties waarschuwen
dat het virus epidemische vor
men gaat aannemen in het oos
ten van Europa, Centraal-Azië
en het oosten van Azië en dat de
verspreiding versnelt in het zui
den van Afrika. In Zimbabwe,
Oeganda en Kenia neemt het
aantal besmettingen van zwan
gere vrouwen af, maar in Mo
zambique en Swaziland is spra
ke van een stijging. Zeker 85
procent van de Zuid-Afrikanen
die medicijnen nodig heeft,
krijgt die niet.
Veiliger
In sommige landen lijken men
sen veiliger te vrijen, hoewel in
de VS en enkele Zuid-Ameri
kaanse landen het virus zich
vooral verspreidt door onveilige
seks tussen mannen. Een kwart
van de hiv-patiënten daar be
seft niet eens geïnfecteerd te
zijn. Onveilige seks en drugs
spuiten leidden tot een flinke
toename van hiv en aids in La
tijns-Amerika, vooral onder
vrouwen.
Wereldwijd hadden in 2003 16,5
miljoen vrouwen een hiv-infec-
tie, dit jaar zijn dat er maar
liefst een miljoen meer. In Azië
deed zich eenvijfde van alle
nieuwe besmettingen voor. Chi
na en Myanmar doen te weinig
aan het bestrijden van hiv en
aids, aldus het rapport. China
blijkt niet in staat te zijn om ie
dereen de juiste medicijnen te
geven. Het virus is in het hele
land te vinden, vooral door com
merciële seks en drugsspuiten.
Thailand doet het beter, zo
blijkt uit de cijfers.
De VN roepen ook het Mid
den-Oosten op om werk te ma
ken van aidsbestrijding. Daar,
en in het noorden van Afrika,
stijgt het aantal infecties. De ge
zondheidsinstanties schreeuwen
om beter inzicht in de versprei
ding van hiv. Soedan is er het
slechtst aan toe. Voorlichting is
daar nauwelijks doorgedrongen.
Slechts 5 procent van de vrou
wen bleek te weten dat een con
doom een infectie kan tegen
gaan. Ruim tweederde van de
vrouwen had nog nooit van een
condoom gehoord, bleek uit re
cent onderzoek. ANP
Condoomreclame op een beurs, vorige week in Peking. Voorlichting over aids komt in China schoorvoetend op gang. Het land blijkt echter niet in staat om hiv-geïnfecteerden
de juiste medicijnen te geven. foto Adrian Bradshaw/EPA
«et van niets en mijn colle-
isook niet', verklaarde minis-
na afloop van overleg
zijn collega's. Washington
®lt nu om opheldering ge-
ki
der heeft de Europese Com-
al bij alle EU-lidstaten
bformeerd of zij weet hadden
CIA-gevangenissen op hun
fadgebied. De reacties daar-
?®aren negatief.
JKteur Porter Goss van de
^ontkende gisteren dat zijn
tost gevangenen martelt,
"■verhoorders hebben 'een
^heidenheid aan unieke en
-°vatieve' methodes
tale' informatie' uit gevan-
te krijgen. Maar ze hou-
Nch strikt aan de wetten te-
taarteling, aldus Goss.
[®te informatie
Goss circuleert er veel
'ff«l foute informatie over de
«ndeling van terreurver-
7ten' Hij wilde niet ingaan
Wichten over geheime de-
""■entra van de CIA buiten
Daar kunnen gevan-
worden verhoord buiten
„1 Amerikaanse recht om.
'PD/ANP
Onder het wakend oog van dui
zenden politieagenten spraken
Kenianen zich gisteren uit over
een nieuwe constitutie. Politici
benutten het referendum even
wel voor een nieuwe machts
strijd.
door Nona Eveleens
MATASIA - Het is stil op straat
in Matasia. Bij de plaatselijke
basisschool is het echter een
drukte van belang. Het hele
dorp is uitgelopen om te stem
men bij het referendum over een
nieuwe grondwet. Tegen de mid
dag hadden de meesten hun
stem al uitgebracht in dit dorp
in de Ngongheuvels bij de hoofd
stad Nairobi.
„Ik ben tegen het voorstel voor
een nieuwe grondwet", zegt
Samuel Mwangi, nadat hij zijn
stembiljet in de gekraste bus
heeft gedeponeerd. „Het
slechtste in het concept is de op
name van de rechten van het
kind. Dat is volkomen over
bodig, In de bijbel staat dui
delijk dat ouders zeggenschap
hebben over hun kinderen." An
dere kiezers gniffelen over de op
merking van de religieuze
Mwangi.
Mary Kinyungu, een stevige
vrouw, gaat voor stemmen ook
al vindt ze het geen perfecte
grondwet, „De doorslag voor
mij geeft de clausule waarin
vrouwen evenveel rechten krij
gen als mannen. Dat betekent
dat ik straks geen schriftelijke
toestemming meer nodig heb
van mijn man om mijn kinderen
in het buitenland te bezoeken."
Ze is allesbehalve te spreken
over de campagne van de politi
ci, „Gewone mensen hebben ten
minste nog naar de inhoud geke
ken. Maar de politici hebben al
leen gevochten voor hun eigen
machtspositie."
De politiek in Kenia is in twee
kampen verdeeld. De voorstan
ders van de nieuwe grondwet
willen dat de grote macht van
de president gehandhaafd blijft.
Tegenstanders willen juist een
aanzienlijk deel van die macht
overhevelen naar een te benoe
men premier.
President Mwai Kibaki en een
groep ministers hebben de be-
Lange rijen voor het stembureau in de basisschool van Matasia.
foto GPD
volking opgeroepen voor te
stemmen. Coalitiegenoot en
minister van Wegenbouw Raila
Odinga heeft, samen met een
ander deel van het kabinet en de
oppositie, opgeroepen tot af
wijzing van het voorstel. Odinga
is de belangrijkste kandidaat
voor het premierschap; een
positie die hij alleen begeert
als er veel macht aan verbonden
is.
In tegenstelling tot de campag
ne, waarin meer dan tien doden
vielen, verliep de stembusgang
gisteren redelijk vreedzaam. Vol
gens sommigen kwam dat door
de ongewoon grote hoeveelheid
politie die op de been was bij
stembureaus.
Maar niet iedereen was blij met
de aanwezigheid van de orde
troepen. „Dat is een verkeerd
signaal. Hun aanwezigheid
zorgt voor angst", meent socio
loog Ken Ouko. „Veiligheid
stroepen moeten alleen verschij
nen als er problemen zijn. Nu
zorgt het alleen voor meer op
winding."
Wie er ook wint, nu al is zeker
dat de coalitie die het land re
geert uiteen is gevallen in twee
onverzoenlijke kampen. Presi
dent Kibaki is vrijwel zeker ge
noodzaakt om zijn luidruchtig
ste kabinetsleden te ontslaan, of
om nieuwe verkiezingen uit te
schrijven. GPD
MÜNCHEN - De rechtbank in München heeft gisteren
een 26-jarige man tot levenslange gevangenisstraf veroor
deeld voor de moord op en beroving van modekoning Ru
dolph Moshammer op 14 januari van dit jaar.
De rechters zijn ervan overtuigd dat de man de homosek
suele Moshammer na seksspelletjes in diens villa heeft ge
wurgd. De reden daarvoor zou zijn dat Moshammer had
geweigerd de man te betalen voor zijn diensten.
De 64-jarige Moshammer, bekend om zijn zwarte pruik
en het schoothondje, gold als een van de kleurrijkste per
sonen uit de jetset van München. Hij liet het leeuwendeel
van zijn vermogen - enkele miljoenen - na aan de daklo
zen in München. ANP/DPA
MADRID - Een meerderheid van ruim 63 procent van de
Spanjaarden vindt dat de Rooms-Katholieke Kerk zelf fi
nancieel de broek moet zien op te houden.
Dat blijkt uit een gisteren gepubliceerde opiniepeiling in
opdracht van de radiozender Cadena Ser. Slechts 27,3
procent van de ondervraagden zei te vinden dat Spanje
de kerk financieel moet blijven ondersteunen.
De Spaanse staat draagt jaarlijks drie miljard euro bij
aan de rooms-katholieke Kerk. Madrid sloot hierover in
1979 een overeenkomst met het Vaticaan. ANP/AFP
LONDEN - Het vak natuurkunde dreigt te verdwijnen uit
het Britse voortgezet onderwijs.
Steeds minder leerlingen doen op het hoogste niveau exa
men in het vak. Dat sterk dalende aantal examens houdt
rechtstreeks verband met het tekort aan voldoende ge
kwalificeerde docenten, blijkt uit onderzoek van het Cen
trum voor Onderwijs- en Werkgelegenheidsonderzoek
van de universiteit van Buckingham. ANP
SAINT HILIER - De bewoners van het Kanaaleiland Jer
sey luiden met de verkiezingen van morgen een nieuw po
litiek tijdperk in. Na de verkiezingen wordt het bal
juwschap met 88.000 bewoners niet langer bestuurd door
comités, maar door een ministerraad onder leiding van
een premier.
Jersey is een kroondomein van de koningin Elizabeth. De
Britse minister van Binnenlandse Zaken is verantwoorde
lijk voor het bestuur, maar het eiland hoort niet bij
Groot-Brittannië. ANP
LONDEN - Billboards met halfnaakte modellen leiden
veel Britse automobilisten af.
Bijna een kwart van de mannelijke autorijders geeft toe
wel eens gevaarlijk geslingerd te hebben door de grote re
clameborden met aantrekkelijke vrouwen.
Dat blijkt uit een onderzoek door verzekeringsmaatschap
pij Privilege, waarvan de resultaten gisteren bekend zijn
gemaakt.
Vrouwelijke automobilisten laten zich minder afleiden
door reclame met mannelijk schoon. Een op de tien dwaal
de af van het rechte spoor. ANP/RTR
PEKING - De Chinese kranten
hebben de oproep van de Ameri
kaanse president Bush voor
meer vrijheid in China gisteren
goeddeels genegeerd.
Wel schreven de gecensureerde
media veel over handelsbetrek
kingen en de prijs van Bush' ho
telkamer (5000 dollar per
nacht). Kranten als het Volks
dagblad, de krant van de Com
munistische Partij, en het popu
laire Dagblad van de Jeugd
meldden op hun voorpagina's
niets over de oproep van Bush
voor meer sociale, religieuze en
politieke vrijheden. ANP
HONGKONG - Het onlangs geo
pende Disneyland in Hongkong
is minder populair dan de auto
riteiten voorspelden.
Volgens tellingen van de krant
South China Morning Post trekt
het pai'k tweeduizend gasten
minder dan de verwachte 15.300
per dag. Het lijkt erop dat het
geschatte aantal bezoekers van
5,6 miljoen het eerste jaar niet
wordt gehaald. De regering van
Hongkong droeg 2,4 miljard dol
lar bij aan de bouw van Disney
land. ANP
door Henk van den Boom
BARCELONA - Het massapro
ces tegen 56 Baskische bedrij
ven, instellingen en personen is
gisteren in Madrid begonnen.
Ze worden ervan beschuldigd
de infrastructuur te vormen van
de gewapende afscheidingsbewe
ging ETA.
De zaak 'Ekin' is de omvangrijk
ste rechtszaak uit de Spaanse ge
schiedenis. De officier van justi
tie eiste gisteren gevangenis
straffen van 10 tot 51 jaar.
Het proces, dat zes maanden zal
duren, is aangezwengeld door
de bekende onderzoeksrechter
Baltasar Garzon. Hij vindt dat
de ETA niet alleen bestaat uit
commando's die moorden en
bommen gooien, maar dat de
ruggengraat wordt gevormd
door een ingewikkeld samenstel
van financiële, politieke en cul
turele instituten die er samen
voor zorgen dat de ETA zijn
werk kan doen.
Om de stelling van Garzon te
kunnen bewijzen is jarenlang on
derzoek verricht. De rechtbank
krijgt maar liefst 200.000 pagi
na's processtukken voorgescho
teld en een kleine vierhonderd
getuigen, onder wie ex-premier
Felipe Gonz lez. Onder de aange
klaagden bevinden zich leden
van de jongerenorganisatie
Ekin, redactieleden van een
krant, een radiozender en een
tijdschrift.
Al Qaeda
Het proces is zeer omstreden, zo
wel juridisch als politiek. In een
eerdere zaak afgelopen zomer
werd een groep jongeren die
met de terreurgroep sympathi
seert vrijgesproken van de aan
klacht dat ze lid zouden zijn van
de ETA. Tegelijkertijd werden
radicale moslims veroordeeld
wegens hun lidmaatschap van
Al Qaeda, hoewel zij zelf geen
wapens hadden gebruikt.
De verdachten weigerden giste
ren te antwoorden op vragen
van de aanklager en het hof om
dat dit volgens hen een politiek
proces is. Ze droegen allemaal
een grijs t-shirt met daarop hun
procesnummer en de tekst: 'voor
burger- en politieke rechten'. Ze
worden verdedigd door twaalf
advocaten uit eigen gelederen.
De regering van Baskenland ver
klaarde gisteren te hopen dat de
56 verdachten zullen worden
vrijgesproken, 'want niet alles
in Baskenland is ETA'. Volgens
premier Ibarretxe gaat het 'om
een proces uit een andere tijd',
waarmee hij doelde op de perio
de Aznar die een hard vervol
gingsbeleid tegen de ETA voer
de.
Vredesproces
De nationalistische partijen
waarschuwen dat deze zaak het
vredesproces in de weg zal
staan. Dit voorjaar gaf het
Spaanse parlement de regering
Zapatero volmacht om met de
ETA te onderhandelen als die
bereid is te wapens neer te leg
gen.
Hoewel de terreurgroep nog re
gelmatig aanslagen pleegt, zijn
er sinds 2003 geen doden meer
gevallen omdat van tevoren
steeds de politie wordt gewaar
schuwd. De ETA heeft sinds het
begin van de bloedige onafhan
kelijkheidsstrijd dertig jaar gele
den al zo'n negenhonderd doden
op zijn geweten. GPD
(Advertentie)
