Dankbaar voor een luisterend oor
PZC
Casper Hobbes
Belgische psychologe Allison Male probeert ontheemden hoop te geven
W #1
Mensen
puzzel
Heer Bommel en de Denktank
recept
Hongaars gehakt
O
PALEIS OP DE DA
WINTERPALEIS
weer
Zeeland: Kouder
dinsdag 15 november 2005
door Serge Sekhuis
Bagh werd door de aardbe
ving van 8 oktober ver
woest. De Pakistaanse stad is al
leen nog bereikbaar via een
brug in de enige toegangsweg
tot het gebied. Onder de brug
hangen overal zeildoeken: de
noodopvang voor stedelingen.
Achter de brug grauwe staket
sels van geruïneerde gebouwen.
Straten vol brokstukken van in
gestorte huizen. Wanhopige on
dernemers proberen her en der
nog wat te verdienen met de ver
koop van cola, groenten en
fruit. Maar niemand heeft nog
geld om iets te kopen. Tussen de
ruïnes de ongelukkigen die geen
tent hebben. Zij slapen ondanks
snel dalende temperaturen, in
de open lucht. Een houtvuur is
het enige dat hen warmte biedt.
Allison Male drinkt in het ten-
(Advertentie)
tenkamp van Artsen zonder
Grenzen (AzG) een kop koffie,
rookt een sigaret. De uit Maas
eik afkomstige psychologe is
een maand in Bagh. Elke dag
hoort zij tientallen verhalen aan
over onmenselijk groot verlies.
Heeft zij te maken met einde
loos verdriet. Met Pakistani die
alle hoop hebben verloren.
Ieder voor zich
Male haalt een gesprek met een
oude man aan. „Hij was in zijn
dorp altijd zeer betrokken bij
het wel en wee van zijn mede
burgers. Sterk religieus geënga
geerd. Nu zat hij als een klein
kind voor mij, een vrouw nota
bene, te huilen. Ik dacht dat na
deze beving de mensen dichter
bij God zouden komen, zei hij.
Maar hij constateerde dat de
mensen juist gulzig en egoïs
tisch waren geworden. Ieder
voor zich. Geen enkele gemeen
schapszin. Is dat de toekomst
van ons volk, vroeg hij mij."
Male: „Hij was altijd actief in
de moskee, maar nu kon hij niet
eens meer bidden. Hij was te ver
lamd door al het negativisme. Ik
heb hem geadviseerd toch iets
voor zijn volk te blijven beteke
nen. Aan het eind van ons ge
sprek zag ik hoop in zijn ogen."
De gesprekken die Male voert
zijn niet diepgravend. Het gaat
vooral om luisteren. „Veel men
sen zijn na de beving stil blijven
staan. Verdoofd door het ver
driet om verlies van huis, haard,
familie en vrienden. Velen berus
ten erin dat God dit zo gewild
heeft. De aardbeving is zijn
straf. Anderen zijn juist kwaad
op God. Of op de zondaars die
de vernietiging over het volk
hebben afgeroepen."
Male: „In het begin waren er
vooral veel mensen met psycho
somatische klachten. Maag- en
darmklachten, hoofdpijn. Daar
zijn nu relationele problemen
bijgekomen. Vrouwen die din
gen anders verwerken dan man
nen. Het schuldgevoel van een
moeder die haar kind niet heeft
kunnen redden. Jaloezie speelt
een rol. Hoe kan. de buurman
meer hulpgoederen hebben? Di
rect na de beving was iedereen
Allison Male hoort in het tentenkamp van Artsen zonder Grenzen
in Bagh elke dag tientallen verhalen aan over onmenselijk groot ver
lies. foto Evert Jan Daniels/GPD
bezig met overleven, nu gaan zij
zich realiseren wat zij echt heb
ben verloren." Hoeveel mensen
een posttraumatisch stresssyn
droom hebben opgelopen, is nog
onduidelijk. „De mensen heb
ben angst voor hun leven ge
voeld. Velen zijn alles kwijt. Al
le herinneringen in één klap
weg. Het zal nooit meer hetzelf
de zijn."
Male: „Mijn werk is behoorlijk
intensief, maar ook dankbaar.
Mensen komen je groenten bren
gen of beloven voor je te zullen
bidden. Die dankbaarheid
maakt het draagbaar. Het gaat
erom mensen op gang te helpen.
Hen niet alleen te laten stilstaan
bij hetgeen er is gebeurd. We
vertellen dat hun klachten nor
maal zijn en vaak ook overgaan.
Wij proberen hen ook duidelijk
te maken hoe ze als gemeen
schap elkaar tot steun kunnen
zijn. Dat is belangrijk, want wij
zijn straks weg."
Zorgen over de toekomst heeft
Male wel. „Er moet, met de win
ter op komst, haast worden ge
maakt met distributie van ten
ten. Wat heeft het voor zin dat
ik mensen een hart onder de
riem steek, als ze 's nachts bui
ten moeten slapen? Dat zeggen
ze je ook: Wij hebben de beving
wel overleefd, maar wij zullen
allemaal doodvriezen." GPD
Jullie zijn ook mensen, zo spraken onze buren
in het dorp een aantal jaren geleden. Die bu
ren vonden eindelijk dat wij niet meer gepest
mochten worden. Hoi hoi. M. en ik keken elkaar
aan en zeiden: „Verdomd wij zijn net mensen",
en lachten.
Homo's, joden, vreemdelingen, krakers, muzel
mannen en muzelvrouwen, het zijn net mensen.
In de regen worden zij nat, bij een vuur verbran
den zij, bij wanhoop maken zij vreemde spron
gen. Als zij honger hebben willen zij eten, al
moeten zij er een zee voor overzwemmen. Of hun
papieren nu nat worden of niet. En ongewenste
vreemdelingen? Die ook.
Onze wereld hangt van papieren aan elkaar.
Geen reisdocumenten? Rot op. Waarheen? Weg.
Maar ik kan niet weg, ik heb geen papieren.
Niets mee te maken. Oprotten.
Mijn vriendin, haar man en twee kinderen zijn
hier al twaalf jaar, zonder papieren. Hun jong
ste jongetje is hier geboren. Zwanger worden,
Chawwa Wijnberg
een van de weinige dingen die zomaar mogelijk
zijn, kan zonder paspoort. Zij kunnen niet terug,
hun ambassade geeft geen antwoord. Nog een ge
luk voor hen, want als zij terug zouden gaan,
moet hij als dienstweigeraar alsnog het gevang
in. Maar even naar België kan niet zonder papie
ren. Nu hebben zij daar geen geld voor, want
werken mogen zij niet. Dat komt goed uit, niet
dan? Al twaalf jaar geen papieren. Is wanhoop
een algemeen menselijk gevoel? Jazeker.
Het komt natuurlijk goed uit dat veel vreemde
lingen een iets andere kleur hebben. Dan kun je
meteen zien dat zij vreemd zijn. Wij liggen uren
in de zon om maar zo zwart mogelijk te bran
den, hopend op huidkanker op onze roze velle
tjes, maar van nature donkere mensen worden
door ons als Atilla de Hun beschouwd. Brr, eng.
Onlangs kreeg ik een driftbui bij het zien van
zo'n griezelig gesluierd wijf. Helemaal verpakt
in zwarte lappen, zeker zo'n Al Qaeda-aanhang-
ster. Oeps. Alles is haar schuld, zij laat zich on
derdrukken, zij baart van die enge jongetjes die
onze nationale grofbek de keel doorsnijden. Is
dat zo? Wat weet ik van haar? Eet zij wel jam op
brood? Zij lijkt wel op zo'n enge non. Zo één met
oogkleppen. Weet u nog? Die nonnen in die zwar
te lappen met die grote kappen op het hoofd? En
hoe lang geleden is dat? Nu ja, die baarden zelf
geen kinderen, maar riepen andere katholieke
dames fanatiek op om er maar zo veel mogelijk
te krijgen. Van die gezinnen met twintig kinde
ren. Weet u nog? Haat. Helpt dat? Nee, het helpt
niet. Maar hoe pakken wij het dan aan?
Is het al tijd om massaal te zeggen dat wij alle
maal ongewenste vreemdelingen zijn zonder pa
pieren? Onze kaas, onze suiker, onze bloemen
sturen wij ook de grens over, met papieren uiter
aard. Mogen mensen hier naar binnen zonder te
doen of zij broodbeleg zijn? En de dieven en de
moordenaars dan? Wie was het die de grenzen
heeft opgeheven? Welke gek was dat?
Hoe moet dat nu met ons? De vreemdelingen wo
nen al hier, Willen zij ons wel leren kennen? En
willen wij dat? Wij gaan liever naar hun landen
voor de koopjes en de zon. Zulke lieve, gastvrije
mensen. Ja hoor, vreemdelingen, jullie zijn ook
mensen. Maar zijn wij het nog?
Op elke verticale regel dient een
woord van vier een van vijf en een
van zes letters te worden inge
vuld. Het woord van vijf letters
bestaat uit de letters van het voor
gaande woord plus 1, het woord
van zes letters bestaat uit de vijf
letters van het voorgaande woord
plus 1. Als de hele puzzel juist is
ingevuld, vormen de letters op de
vet omlijnde regel een woord.
1. Tijding, timmergerei, bekoor
lijkheid;
2. Europeaan, thans, afgodendie
naar;
3. verharde huid, verbouw, sport
vrouw;
4. dorsvloer, rekenkundig getal,
troep edelwild;
5. geur, tint, zoete alcoholische
drank;
6. overblijfsel, mannelijk dier,
gebakken vloersteen;
7. hemellichaam, aanvankelijk,
sinds;
8. landbouwer, zuivelproduct,
grote basluit;
9. vogel, zware hamer, omgeving;
10. gevaarlijk, nietig, metaal.
1 23456789 10
HORIZONTAAL:
4. Bevroren vrucht (6); 5. Geld om te
timmeren (7); 7.Takjes die opkomen
(5); 9. Ook voor een das valt het
tegen (5); 10. Om het hoofd van een
spijkertje (7).
VERTICAAL:
1. Hierop is een vrouw uitgeran
geerd (7); 2. De kleding van een tim
merman? (9); 3. Gelaten van de ene
naar de andere kant (4); 6. Net een
slee van de markt (5); 8. Hierom hel
pen betekent verknoeien (4).
TIJDSCHRIFTPRIJZEN
De prijs van een tijdschrift wordt verhoogd met 10 procent, terwijl een ander tijd
schrift twintig procent wordt afgeprijsd. Gevolg van deze prijswijzigingen is, dat
beide tijdschriften nu even duur zijn. Als het eerste tijdschrift oorspronkelijk 2,40
Euro moest kosten, wat was dan oorspronkelijk de prijs van het tweede tijd
schrift?
Toen Tom Poes die avond een bezoek aan Bommelstein
bracht, zat heer Ollie broedend bij de haard.
„Zo, jonge vriend", groette hij somber. „Heb je eindelijk be
grepen, waarom die heuvel mij als stenen op de maag ligt?"
„Hm", zei Tom Poes. „Laat die stenen nu maar waar ze
zijn. Het gaat om iets anders. Ik heb in de krant gelezen,
dat professor Sickbock weer in de stad is. Hij is bezig met
de een of andere uitvinding, en die deugt natuurlijk weer
niet."
„Die?", riep heer Bommel uit. „Hoe kan je me met zulk ge
bazel lastig vallen, terwijl ik met belangrijke dingen bezig
ben? Sickbock is een zwetser, die mij van mijn praatstoel ge-
WATEEN9T0MME
TIJPVER9RILLIN6I9
PIT. IK WOU PAT IK
ERONPERUIT KON.
Oplossingen van gisteren:
Kruiswoord-min-een
Horizontaal: 1. Mar(n)e; 4. (a)buis; 7.
(t)anker; 9. na(t); 11. (r)eis; 12. s(a)r; 13.
(A)ida; 15. d(r)ie; 16. ee(r)st; 18. (k)week;
19. (m)are; 20. sla(n)k; 22. (s)Erie; 25.
(s)pijl; 27. (v)ent; 28. i(n)k; 29. va(s)t; 31.
g(a)t; 32. te(n)gel; 34. te(l)er; 35. Ii(t)er.
Verticaal: 1. Manie(r); 2. ra(t); 3. (g)ene;
4. b(l)es; 5. Ur(n); 6. stre(e)k; 8. k(u)il; 10.
(v)aderlijk; 12. s(p)iering; 14. (g)as; 15.
(o)de; 17. ta(a)k; 18. wee(r); 20. spin(e)t;
21. (a)al; 23. re(e); 24. (I)etter; 26. rag(e);
29. (e)ver; 30. tel(g); 32. te(l); 33. Ii(d).
Cryptogram: Horizontaal: 4. Papier;
5. filevrij; 7. anker; 9. borst; 10. legende.
Verticaal: 1. Spuiter; 2. opgelaten; 3.
keur; 6. label; 8. knie.
4
9
6
7
8
3
5
1
2
1
5
7
2
4
6
9
3
8
8
2
3
1
9
5
7
6
4
9
7
1
5
2
8
6
4
3
6
8
2
4
3
9
1
7
5
3
4
5
6
1
7
2
8
9
5
1
8
9
7
4
3
2
6
2
6
4
3
5
1
8
9
7
7
3
9
8
6
2
4
5
1
i> Puzzelland.com
Het recept voor het Hongaarse gehakt
komt uit de keuken van een familie
waar wel eens een groot braadstuk op ta
fel kwam. De resten van het braadstuk,
gaar rundvlees, vormde de basis van het
gehaktrecept. Met het Hongaarse gehakt
kun je alle kanten uit. Wij maakten er ap
petizers van die door het toevoegen van
een (te) grote rode peper wel eens wat al
te pittig waren.
Voor 7 6 pittige appetizers/snacks:
350 - 400 gram gebraden rundvlees
(restant); 4 sneetjes witbrood, zon
der korsten; 1 ei, 4 eetl. melk; 1 rode
paprika; 1 kleine rode peper; 1 bos
uitje, met veel fris groen, in stukjes
gesneden; 2 knoflookteentjes; zout;
zwarte peper uit de molen; 2 eetl.
bloem, gezeefd; 2 eetl. (olijf)olie; 25
gram boter en 2 eetl. fijngehakte
(blad)peterselie.
Snijd, hak of maal het vlees ragfijn. Roer
ei en melk los en schep het verbrokkelde
brood er door. Laat alles ten minste 10 mi
nuten staan. Prak het brood daarna zo fijn
mogelijk. Snijd de paprika in vieren en
neem steelaanzet, kern, zaad en zaadlijs
ten weg. Snijd de rode peper overlangs
door. Neem de uiteinden, zaad en zaadlijs
ten weg. Gebruik de keukenmachine om
van paprika, bosui, knoflook en rode pe
per een fijne puree te maken.
Vermeng het vlees met het broodmeng
sel en de rode puree. Voeg wat zout en pe
per toe. Laat alles ten minste 20 minuten
staan. Vorm er zestien (of meer) kleine
Vooruitzichten
woensdag
donderdag
vrijdag
zaterdag
weer
Éfc
max.
9°
8°
8°
7°
min.
6°
5°
4°
2°
wind
NW 5
NW 4
N 4
Z 3
Zon
O ui
Maan
vandaïj
vandaag
op 16.07
onder lil
©Toonder Studio's
Nautisch bericht
Matige tot vrij krachtige naar west tot noordwest d
Matig tot goed zicht. Kans op nevel, geen kans op onweer.
Watertemperatuur 11 a 12 graden.
worpen heeft, toen ik met de krant over mijn overblijfselen
sprak." Op dat moment stak Joost zijn hoofd om de hoek
van de deur.
„Daar is de journalist Argus, van de Rommeldamse Cou
rant", kondigde hij aan. „Hij vraagt belet, met uw goedvin
den." „Niks belet", riep heer Ollie, „Laat hem binnenko
men! Hij is degene die over die professor geschreven heeft,
in plaats van over mij. Daar wil ik hem wel eens even op
wijzen, want het is een misstand."
„Die kom ik rechtzetten", zei Argus binnentredend. „Deze
keer wil ik wel een stuk over uw steencirkel hebben. Want
nu ze opgeruimd gaan worden, wil ik er meer van weten."
Waterstanden
dinsdag
Hoog water
Laag water
15 november
uur
cm
uur
cm
uur cm uu
Vlissingen
0.59
244
13.13
238
7.21 173 19.4
Terneuzen
1.19
265
13.36
260
7.52 185 20.1
Cadzand
0.36
231
12.49
226
6.59 169 191
Roompot Buiten
0.55
185
13.07
177
7.13 114 19.3i
Roompot Binnen
2.36
154
14.46
143
8.19 100 20.4
Zierikzee
2.45
180
14.55
168
8.35 116 20.55
Krammersl. West
3.10
189
15.25
173
8.35 123 20,5"
Hansweert
1.56
277
14.05
269
8.16 199 20,3?
Stavenisse/Yers.
2.51
182
15.06
169
8.36 119 20.55
woensdag VM
Hoog water
Laag water
16 november
uur
cm
uur
cm
uur cm uu
Vlissingen
1.39
248
13.55
250
8.03 182 20.2
Terneuzen
1.59
269
14.15
273
8.32 193 20.5
Cadzand
1.17
236
13.29
237
7.42 179 20.05
Roompot Buiten
1.35
188
13.51
188
7.45 122 20.1
Roompot Binnen
3.16
152
15.26
151
9.06 104 21.2
Zierikzee
3.30
179
15.40
176
9.15 121 21.35
Krammersl. West
3.56
186
16.12
180
9.20 127 21.35
Hansweert
2.38
279
14.45
279
8.57 205 21.2
Stavenisse/Yers.
3.36
179
15.45
176
9.16 123 21.35
door Bill Watterson
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
O
matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
matige regen
zware regen
Europa: Buien
Hans Belterman
ballen van. Wentel de ballen door gezeef
de bloem en schud overtollige bloem er
af.
Verhit een koekenpan en laat olie en bo
ter heet worden. Wacht tot het schuim
van de boter begint weg te trekken. Voeg
de gehaktballen toe en laat ze snel rond
om licht bruin bakken. Temper de warm
tebron en laat de gehaktballen in 6-8 mi
nuten zachtjes gaar worden. Laat de ge
haktballen nadat ze uit de pan genomen
zijn eerst even over een velletje keukenpa
pier en daarna door een bakje met fijnge
hakte peterselie rollen.
Presentatie: dien de gehaktballetjes op
een met een (papieren) servet beklede
schaal op. Schik er toeven (krul)peterselie
als garnering bij.
Cl zz
19
VERWACHTING VOOR DINSDAGMIDDAG 15 NOVEJ^
Dam 61 Middelburg 0118-616638 www.paleisopdedam.nl
VRIJDAG 25 NOV. I O.OOu-21.00u
ZATERDAG 26 NOV. O.OOu-17.00u
(MODESHOW: vrij. 19.00u, za. 1 l.OOu)
JET: SCHILDERIJEN
ELS BURGERS: PASTEL
WLC: SPAANSE CAVA
GROENIDEEN: BLOEMSIERKUNST
STESS EN CO: ZOETWATERPARELS
WILLEM'S WINKEL: BROCANTE
PALEIS OP DE DAM: KLÉDING.
INTERI EU R EN HORECA
PAT WORPT NIK9 MET PAT
WEFK9TÜK HERF9T3LAPEREN!
PAT MAM NIET MET ME NAAR PE
H0RTU9 WILPE! (JE£N WONPER
PAT IK 9LEZHTE
JE KIN AM
ER OOK WEL
EEN TIKJE
I AAT HCC
TOEN KWAM HET
RA9IN ME OR!
MAM 19
6EW00N NIET
ZO FLEXIBEL
AL9IK.
Een storing met wolken en regen Door: MargotRilfc
trekt vandaag van noord naar zuid
over onze regio. In de loop van vanmiddag wordt het vanuith»
noorden droog en klaart het op. De westenwind draait naarha
westen tot noordwesten en neemt toe tot matig of vrij krachtiq
kracht 4 a 5. De temperatuur komt uit op 10 a 11 graden. Dat is?
steeds iets boven onze stand. Normaal wordt het in dezetijdva
het jaar 9 10 graden. Vanavond en vannacht wordt met een te
krachtig toenemende noordwester onstabiele lucht aangevoerd
Boven het relatief warme zeewater ontstaan gemakkelijk buien
misschien wel met hagel of onweer. Omdat het blijft waaien.ws
het niet kouder dan 6 tot 8 graden. Woensdag zien we zon en
dreigende wolkenluchten vanaf de Noordzee. Er vallen in ome
regio vrij veel, en vrij actieve buien, met hagel of onweer. Mets
vlagerige noordwester, krachtig tot hard op zee, is het onstuimc
herfstweer. De temperaturen komen iets lager uit op 9 a lOgraj
Door de invloed van een hoge
drukgebied boven de Britse
eilanden neemt de stevige
noordwester donderdag gelei- Regen
delijk af, maar buien blijven er
vallen. Omdat het wat rustiger
wordt, kan het 's nachts land
inwaarts wat kouder worden.
Deze tendens is vooral in het
weekeinde te merken als het
hogedrukgebied over onze
omgeving schuift. Land
inwaarts is een graadje vorst
mogelijk, aan zee blijft het kwik
bij een aanlandige wind in de
plus. Aan zee kan nog een
enkele bui vallen, maar het zijn
er dan niet meer zo veel.
Landinwaarts wordt het droog
en komt de zon weer beter uit
de verf.
Oostburg
