Laat Arabische wereld met rust
Leraar kan jongere assisteren
bij saneren oplopende schulden
Shell-werknemers
leefden jaren met
vrij luxe pensioenen
Groene Boekje
staat vol waanzin
Voormalig correspondent Robert Fisk kapittelt Westen in nieuw boek
te gast
2 november 1955
woensdag 2 november 2005
Boze werknemers van Shell
gooien de raffinaderij in Per
nis plat. De vakbonden willen
vanaf vandaag niet alleen bij
Shell-dochter NAM in Den
Helder, maar ook bij de NAM
in Emmen de productie op
een laag pitje zetten.Waar
gaat het conflict eigenlijk
over
door James McGonigal
Wie zou er niet voor teke
nen? Werknemers van
Shell mogen met hun zestig
ste stoppen met werken, krij
gen een pensioen gebaseerd
op hun laatst verdiende loon
en hebben daar jarenlang
geen premie voor hoeven be
talen. Die luxe, heeft de be
drijfsleiding van Shell twee
jaar geleden al geconclu
deerd, is echter op termijn
niet vol te houden.
De gezamenlijke vakbonden
(FNV Bondgenoten, CNV Be-
drijvenbond, de Unie en VHP
Shell) vinden dit onzin. Het
bedrijf maakt miljardenwin
sten, de bedrijfstop incasseert
bonussen - er is geld zat,
meent het syndicaat. Boven
dien vinden de bonden het al
ternatief dat Shell voor de ko
mende jaren biedt, veel te
schraal. Het conflict spitst
zich toe op drie strijdpunten:
De uittreedleeftijd: Die is nu
60 jaar. Shell stelt dat de ver
soberde pensioenregeling in
combinatie met een levens
loopregeling, het nog steeds
mogelijk maakt te stoppen
vanaf het 60e jaar. Al kost
dat inkomen.
Shell wil als één van de weini
ge werkgevers in Nederland
bijdragen aan het levensloop
sparen: 3 procent van het sala
ris. Shell hoopt echter dat
meer mensen langer door wil
len werken (om na hun 65e
een beter pensioen te krijgen)
dat helpt de gevolgen van de
vergrijzing op te vangen. De
bonden vinden dit onaccepta
bel. Overigens accepteren di
bonden in vrijwel alle anden
sectoren van de economie wè
dat langer moet worden door
gewerkt.
Het eindloonsysteem: She]
wil dit handhaven. Eind
loon-pensioen betekent dat a]
le oude pensioen jaren moetei
worden opgewaardeerd me
de loonsverhogingen van late
re jaren, de zogenaamde back
service. De meeste pensioen
fondsen in Nederland zijn a
lang overgestapt op het mid
delloonsysteem, dat veel goed
koper is. De bonden constate
ren dat dit eindloon-pensioa
vooral voordelig is voor di
tien procent werknemers va:
Shell met hoge inkomens q
loonsverhogingen laat in hui
loopbaan.
Premie: Het Shell-pensioen i
op dit moment premievrijD
pensioenen worden gefinan
cierd uit de opbrengst van di
beleggingen van het fonds a
de bijdragen die de werkgi
ver jaarlijks betaalt, als di
nodig zijn om nakomen va:
verplichtingen door het fond
te garanderen.
Shell meent dat dit niet lad
ger voldoende is. De pre
mievrije pensioenen die er i|
Nederland waren (vooral ij
de banksector) zijn opgehe
ven of worden op termi]!
beëindigd. Shell meent da
een werknemersbijdrage vai
twee procent nog bescheida
is. De bonden menen dat he'
geen pas geeft om voor eö
verslechtering van de pe&
sioenregeling nog een extr'
premie te vragen. Zij vinde
dat dit werknemers, gemetd
over hun hele loopbaan bl
Shell, onaanvaardbaar vei
geld kost. Een - overigens ort
streden - berekening door d
bonden kapitaliseert dit o
90.000 euro voor een werknü
mer met een middeninkomeï
GPD
door Frans van den Houdt
Wij hebben in het Mid
den-Oosten helemaal niks
te zoeken, herhaalt de Britse
journalist Robert Fisk keer op
keer. „Waarom sturen wij een
leger naar Irak om het land te
bezetten? Waarom laten wij de
Irakezen, Jordaniërs, Pales-
tijnen en Saoedi's niet gewoon
met rust? Irakezen komen toch
ook niet naar Nederland om
Amsterdam in te nemen. Jorda
niërs proberen de Champs Ely-
sée in Parijs niet in hun macht
te krijgen. Waarom moeten wij
ons dan zo nodig met landen in
de Arabische wereld be
moeien?"
Het gaat Fisk te ver om te zeg
gen dat het Westen hierdoor au
tomatisch terreuraanslagen
(zelf spreekt hij steeds over mis
daden tegen de menselijkheid)
over zich afroept. „Maar zolang
wij in Irak zitten, betalen we we
er een prijs voor. De tijd dat wij
thuis geen last hadden van con
flicten die zich ver van ons bed
afspeelden, is voorgoed voor-
bij."
Dat uit zich niet alleen in aansla
gen, zegt Fisk, maar ook in reac
ties van Arabieren en andere
moslims in Europa. „Onze ge
meenschappen zijn sterk veran
derd. Er wonen nu grote aantal
len mensen uit het Midden-Oos
ten en moslimlanden als Paki
stan in ons midden. Zij voelen
zich uiteraard verbonden met
hun lotgenoten elders, en maken
dat ook kenbaar."
Het is belachelijk dat moslimlei
ders en imams in Europa steeds
maar weer ter verantwoording
worden geroepen voor moslim
terreur en gedwongen worden
die te veroordelen, vindt Fisk.
„Christenen zijn kennelijk ont
heven van die plicht, want wie
vroeg hen na Srebrenica of Kos
ovo of aanslagen in Ierland om
excuses? Het zijn toch onze rege
ringen die legers naar Irak stu
ren en steden, dorpen en on
schuldige mensen bombarde
ren? Toch niet de moslims in on
ze gemeenschap. Dat zijn inmid
dels gewone burgers van ons
Voormalig Midden-Oosten-correspondent Robert Fisk: „Premier Blair liegt zoveel en zo vaak, dat hij zelf niet eens meer weet dat hij
liegt." foto Phil Nijhuis/GPD
land, zij horen bij ons en dienen
gelijkwaardig behandeld te wor
den."
Hectisch
Robert Fisk (59) is een paar da
gen in Nederland om zijn nieuw
ste boek 'De Grote Beschavings
oorlog- De verovering van het
Midden-Oosten' te promoten.
Een hectische tijd. Hij wordt
voortdurend gebeld, wil van al
les tegelijk regelen en probeert
tijdens het gesprek ook nog
even snel een ontbijt naar bin
nen te werken. Terugkijkend op
zijn journalistieke loopbaan als
correspondent in het Mid
den-Oosten, waaraan hij op
29-jarige leeftijd begon, vraagt
hij zich vertwijfeld af of het alle
maal wel de moeite waard is ge
weest, of hij niet eigenlijk een
groot deel van zijn leven nutte
loos heeft verspild.
„Als je bij de Iraanse revolutie
bent, de oorlog tussen Irak en
Iran verslaat, de Russische inval
in Afghanistan meemaakt, voel
je je geprivilegieerd. De geschie
denis voltrekt zich voor je ogen.
Maar dat gevoel is geheel ver
dwenen. Na verloop van tijd be
sef je dat het privilege een vloek
was. Dat je dertig jaar lang ge
tuige bent geweest van een epos
vol martelingen, gevangenissen,
etnische zuiveringen, volkeren
moord en politiegeweld. En dat
dat allemaal niet geleid heeft
tot een gedenkwaardige revolu
tie of zelfs maar een beter leven
voor de bevolking."
Treurige exercitie
Het schrijven van zijn boek was
daarom vooral een 'zeer treurige
exercitie'. „Na pagina 200 (het
boek telt er ruim 1400) houden
de leuke verhalen wel op.
Dat het Midden-Oosten anno
2005 geen positievere omschrij
ving verdient dan 'de meest ge
tergde regio ter wereld' is vol
gens Fisk voor een belangrijk
deel te wijten aan het Westen.
„Na de Tweede Wereldoorlog
zijn door het Westen willekeuri
ge grenzen getrokken die kunst
matige landen hebben ge
creëerd. Het was ook niet de be
doeling dat die landen goed zou
den functioneren. Het ging ons
om het controleren van regimes.
Dictaturen werden gesteund, zo
als die van Saddam Hoessein en
ook Osama bin Laden kreeg
hulp van ons, omdat die de be
volking weer onder controle had
den, in plaats van te vertegen
woordigen."
Dat het Westen nu democratie
wil in het Midden-Oosten is vol
gens Fisk 'één grote leugen'.
„Als landen democratieën wor
den, doen ze niet meer wat wij
willen. Dan komt de Moslim
Broederschap misschien wel
aan de macht en dan verliezen
wij onze grip. Wij hebben daar
om liever dat deze naties dicta
turen blijven, hoe vreselijk ze
ook zijn."
Gerechtigheid
Pas als Westerse legers zich te
rugtrekken en alle landen in de
regio met rust laten, kan demo
cratie een kans krijgen. „Eerst
gerechtigheid, dan democratie.
Natuurlijk wil de Arabische be
volking ook een mate van demo
cratie, maar wat ze bovenal wil,
is vrij zijn, bevrijd van ons."
Dat geldt ook voor Irak. Fisk
haalt in zijn boek hard uit naar
de Amerikaanse president Bush
('een Texaanse gouver
neur-beul') en de zijnen en de
Britse premier Blair ('hij liegt
zo vaak en veel, dat hij niet eens
meer in de gaten heeft dat hij
liegt') die 'een totaal zinloze oor
log in Irak' begonnen zijn. Een
van de grootste strategische
blunders uit de geschiedenis
van de Verenigde Staten.
„En nu moeten ze weg uit Irak,
maar willen en kunnen ze niet
weg, omdat ze niet weten hoe."
Volgens de Britse journalist is
de enige uitweg onderhandelen
met de militanten. „Niet met Al
Qaeda, maar met de voormalige
soldaten uit Saddams leger. De
gewone soldaten van toen, zijn
de kolonels en generaals van het
verzet nu."
Bush zal die stap niet van harte
zetten, weet Fisk, maar 'de aan
houdende stroom doodkisten
van Irak naar de VS zullen hem
op een bepaald moment wel
dwingen'.
De Europese Unie zal hierbij
een belangrijke rol moeten spe
len, meent Fisk 'want super
machten als de Verenigde Sta
ten zijn per definitie slechte vre-
deshandhavers'. „Europa dient
dan wel eerst een eigen buiten
lands beleid te ontwikkelingen.
En dat laat nog wel even op zich
wachten." GPD
Het nieuwe Groene Boekje,
de officiële spellinggids van
de Nederlandse taal, introdu
ceert een reeks veranderin
gen. Maar de samenstellers
zijn behoorlijk inconsequent
en bekommeren zich niet om
de taalgebruiker die behoefte
heeft aan eenvoudige eendui
dige regels. Resultaat: een lief
deloos product.
door Hans Heestermans
In het nieuwe Groene Boek
je staat precies aangegeven
hoe we onze woorden moeten
spellen en waarom we ze zo
moeten spellen. In de inlei
ding staat dat spelling berust
op een afspraak die wij als
taalgemeenschap maken, en
dat het voor de taalgebruiker
belangrijk is 'dat alle hulp
middelen die ter beschikking
staan om goed te spellen, de
ze afspraak erkennen.'
Als je zo'n kromme zin leest
(kunnen hulpmiddelen iets er
kennen?) dan begin je al te
vrezen voor de inhoud van de
ze officiële spellinggids van
de Nederlandse taal. Die is in
derdaad ergerlijk. Wat mag je
van een spelling verwachten?
In de eerste plaats dat de re
gels consequent worden toege
past. Dat is in de nieuwste edi
tie van het Groene Boekje
niet het geval.
De officiële spellinggids van
de Nederlandse taal wemelt
van de inconsequenties. De re
gel voor de spelling van bui
tenlandse woorden bijvoor
beeld is dat je die schrijft zo
als ze in de taal van herkomst
worden geschreven. Wat dan
te denken van accorderen met
twee c's en akkoord met twee
k's? En locatie met een c te
genover lokaliteit met een k?
Ze komen allemaal uit het
Frans en daar worden ze alle
maal met c's geschreven. En
waarom behouden queeste en
quadrille de qu- wél en kwan
suis en kwartet niet? Weet u
wat een ochtendappel is of
een avondappel? Een appel
die je 's ochtends of 's avonds
eet? Nee, de spellingheren
hebben in hun wijsheid beslo
ten dat het accentteken op ap
pèl (hoger beroep) moet ver
dwijnen. Het gevolg is dat we
nu ook een appèlrechter, een
appelplaats en een ziekenap-
pel bezitten.
Weet u wanneer u tussen
twee woorden een koppelte
ken oftewel een liggend
streepje moet schrijven. Nee?
Nou, de spellingheren ook
niet. Want die vinden dat je
Sovjet-communisme met een
- moet spellen, maar Sovjetle-
ger gewoon aan elkaar. U
kent de woordverbindingen
lange afstand en grand prix.
Begrijpt u waarom je lange-
afstandsloper (bijna niet te le
zen) aan elkaar moet schrij
ven en grand-prixtoernooi
met een streepje? Het hele
boekje zit vol met dit soort
waanzin. Wat doen de spel
lingheren? Ze vereenvoudigen
niets. Ze veranderen woorden
zonder er een verklaring voor
te geven. Ja, duizend. Als u
op de website van de Neder
landse Taalunie klikt, dan
vindt u ze alle duizend.
Palmzondag, Passiezondag en
Pinksteren hebben alledrie
hun hoofdletter verloren, ter
wijl toch de regel is dat feest
dagen een hoofdletter krijgen.
Moederdag en Vaderdag gaan
voortaan wel met een hoofdlet
ter door het leven. Kan het
chaotischer? Ja, hoor. Vanaf
nu spellen we ook domme au
gust met een kleine letter, net
als brave hendrik en dolle mi-
na. Een reden hiervoor wordt
niet gegeven. Net zomin als
voor de hoofdletter in Schrift
geleerde.
Ik geef de Taalunie die voor
dit wanproduct (wanpro-
dukt?) verantwoordelijk is
een goede raad: neem in de
volgende spellingcommissie
(want over een jaar of tien
moet er weer veel gewijzigd
worden) mensen die niet al
leen verstand hebben van taal
kunde, maar ook liefde voor
taal en de taalgebruiker.
Want die zit er maar weer
mee. Net als de schoolboeken
uitgevers, die door dit brod
delwerk hun boeken weer
moeten omspellen.
Hans Heestermans is
oud-hoofdredacteur van de
Grote Van Dale
De meeste jongeren lenen geld om uit te kunnen gaan. Na drie tot vier jaar zijn die schulden dusdanig opgelopen dat er echt sprake is van
grote geldproblemen. foto Jaap Rozema/GPD
door Jacqueline Steenwijk
Kevin heeft weer een nieuw mobieltje.
Van alle leerlingen heeft hij de duurste
kleren en de mooiste scooter. Maar met het
schoolreisje gaat hij niet mee en schoolboe
ken heeft hij niet.
Dit kan er op wijzen dat Kevin een fors
schuldprobleem heeft, zegt docent Eelco
Koot van de Hogeschool van Utrecht „Het
zijn meestal de jongeren die het meeste geld
uitgeven die in de schulden komen."
Volgens Koot, docent Sociaal Juridische
Dienstverlening, moeten leraren helpen
voorkomen dat dergelijke problemen uit de
hand lopen. „Zij kunnen dit als eerste signa
leren. Door een leerling op tijd aan te spre
ken en door te verwijzen naar hulpverleners
kunnen de problemen nog bijtijds worden
aangepakt." Docenten besteden volgens
Koot nu veel te weinig aandacht aan schuld
problemen van jongeren. „Als een jongere
privéproblemen heeft of wordt gepest, staan
de leraren vooraan met hulp. Maar voor een
scholier die gebukt gaat onder schulden is
geen aandacht. Dat moet veranderen."
Schulden ontstaan vaak wanneer de jonge
ren nog op school zitten. Dat gebeurt vooral
op het vmbo. „Ze leven in een nepwereld en
denken dat ze straks allemaal een goede
baan krijgen en rijk worden. Als niemand in
grijpt, zet dat gedrag zich door als ze ouder
worden", benadrukt docent Koot.
Na drie tot vier jaar zijn die schulden meest
al dusdanig opgelopen dat er echt sprake is
van grote geldproblemen. Pas dan komen ze
bij de schuldhulpverlening terecht. Dan is
het te laat, stelt Tidde Brink, hoofd schuld
sanering in de gemeente Utrecht. „Ze kun
nen bij ons komen als ze tenminste achttien
jaar oud zijn. Maar vaak zijn de schulden
dan al torenhoog."
Gevarenzone
Studenten van Koot presenteerden gisteren
in Utrecht een plan dat leraren oproept
alert te zijn op schulden bij jongeren. Heeft
iemand weer een nieuwe scooter gekocht,
belt-ie met het modernste mobieltje? Dan
bestaat de kans dat hij zich hiervoor in de
schulden heeft gestoken. Spijbelt een scho
lier om te kunnen werken of worden er geen
schoolboeken meer gekocht? Mogelijk be
vindt die scholier zich in de gevarenzone.
Leraren zouden daar meteen op moeten in
spelen, vindt Koot. Want de ouders van die
kinderen doen het blijkbaar niet. „Die kam
pen vaak zelf ook met grote schulden."
Het Utrechtse plan is een van de zeven
schuldpreventieprojecten die studenten van
de Utrechtse hogeschool op verzoek van de
Kredietbank hebben ontwikkeld. De ge
meentelijke Kredietbank maakt zich grote
zorgen over het hoge aantal jeugdigen dat
in de schulden zit. In die stad zijn er al twee
honderd afhankelijk van de schuldhulpver
lening. Volgens de Nederlandse Vereniging
voor Volkskrediet doen dit jaar waarschijn
lijk drieduizend jongeren een beroep op
schuldhulpverlening.
„Zelfs dan denken ze nog dat ze geen schuld
problemen hebben," zegt Brink. „Eén of
tweeduizend euro rood staan, vinden ze nor
maal." Daarnaast kan Brink tegenwoordig
steeds minder jongeren helpen omdat de
schuldeisers niet meer meewerken. „Wij
moeten ze dan weer wegsturen. Jongeren
dreigen dan te gaan zwerven."
Preventieprojecten zijn volgens Brink daar
om hard nodig. Behalve de inzet van lera
ren, bedachten de studenten websites waar
op jongeren met elkaar in discussie kunnen
gaan over geldkwesties. Shockerende tek
sten op posters moeten hen ervan weerhou
den geld te lenen.
Ook maakten de studenten een rap over
schulden van jongeren. Dat lied moet op de
radio gedraaid worden om jongeren bewust
te maken van de risico's die zij lopen met fi
nanciële verplichtingen. Maar de belangrijk
ste partij is volgens Brink toch wel de over
heid. „Die moet haar ogen openen. Dit is
echt een groot probleem." GPD
pagina 7
schuldeisers hard voor jongeren
SPROOKJE - Met het ophalen
van een in de Tweede Wereld
oorlog neergeschoten Duits le
gervliegtuig uit het Attermeer
in Salzkammergut is een einde
gekomen aan een sprookje.
Het verhaal dat er nazi-schat
ten in het vliegtuig zouden be
vinden blijkt onwaar. In
plaats van goud vonden ber
gers een kist van handgrana
ten gevuld met foto's en waar
deloze papieren.
ONDERSCHEIDING - De Vlis-
singse burgemeester Kolff
heeft gisteren een zilveren aan
steker met inscriptie overhan
digd aan de Arnemuidenaar
D. van Belzen. Het geschenk'
een beloning voor de redding
actie die Van Belzen vorig jc
op 5 juli maakte. Hij redde t
man van de verdrinkingsdo
door hem uit het water bij'
sluizen in Vlissingen te haler
PROTESTEN - Bij anti-Brit'
demonstraties in Patras op!
Peloponnesus zijn gisterml
dag 35 politiemensen en ve(
tig burgers gewondgeraa'
Tientallen studenten probei1
den Britse gebouwen in
stad te bestormen uit prot/
tegen het Britse beleid op G
prus dat graag bij Grietó
land wil horen.
Hoofdredactie:
A. L Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315609
E-mail: lezersredacteur@pzc nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (01111454651
Fax: (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Goes, Zierikzee
en hulst:
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving
per maand: 20.55 n.v.t
per kwartaal: 59,75 62,00
per jaar: €229.20 233,30
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor hel]
einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 31, 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1,80
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00 I
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevod
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volgsf
:r het Advertentiewezen. I
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: I
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties: i
Tel: (076)5312240
Fax: (076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771 j
Business to Business/Onroerend gotj
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De docj
itrekte gegevens hebben wij opgenomen In een bestand dat wordt gebruikt vooroj
lit schriftelijk melden bij: F
Behoort tot WGGGNGR
