Hard werken in knus Engelberg
öe kim
Langs B&B's
en de kust
Nederland
voor nop
Storm en vogelgriep zitten reizigers dwars
Ca\afn/V
zaterdag 29 oktober 2005
i
Kaasmaken in de Schaukaiserei.
door GERARD CHEL
Uitgeverij Kosmos bracht onlangs twee hard-
kaftige boekjes uit onder het verzamelkopjl
'Langs', een nieuwe serie. In 'Langs bed
breakfasts' worden bijzondere logeeradresjes!
bijeengebracht. B&B's worden in ons land
steeds populairder, niet alleen onder reizigers,
maar ook particulieren die een andere uilda
ging in het leven zoeken, beginnen met klein
schalige logeeraccommodaties.
Tineke Zwij
gers be
schrijft 40
B&B's die
door het
land (inclu
sief 2 in Bel
gië) ver
spreid lig
gen. Geluk- jj
kig schrijft
ze in het
voorwoord
dat het niet
'de beste 40
zijn'. 'Daarmee zouden we minstens 100 ande
re tekort doen'. Zwijgers koos een verrassend
uitgangspunt voor haar route: landschapsty-l
pes (bos, stad, kust e.d.). Bovendien moesten'
de adresjes aan een paar voorwaarden voldoen
zoals originele behuizing en karakteristieke ka
mers.
De eigenaren wisten dat auteur fotograaf op.
bezoek kwamen, maar hebben voor plaatsing1
in de gids niet betaald, meldt ze. Een kritische
kanttekening wordt dan ook niet geschuwd.!
Een leuk gidsje. En dat geldt ook voor hettwee-
de boekje.
In 'Langs de kustlijn' belicht Carien Reinking
58 'leuke ideeën voor een heerlijke dag aan
zee' in Nederland en Vlaanderen. Aan de hand
van acht thema's, zoals wandelen, relaxen,
kids of feest&festival heeft ze gewone of juist
bijzondere activiteiten die overal langs de kust
plaatsvinden geselecteerd.
De meeste adressen hebben als vanzelf een di
recte link met de zee, niet alle, zoals een aantal
genoemde beauty- en kuurcentra,
vreemde eenden in de bijt. Gelukkig staan ze
helemaal achterin.
'Langs de kustlijn', ISBN 90-215-8132-9, en 'Bed
Breakfasts', ISBN 90-215-8002-0, uitgegeven door
Kosmos, 144 blz.. *15,www.boekenwereld.com
De in 2004 overleden reisjournalist Aad
Struijs, al eerder in deze rubriek aangehaa
zorgde bij uitgeverij Plataan jaren j
voor twee kassuccessen: 'Het toppunt van Ne-]
derland' (in 2001 de meest verkochte n
en 'Nederland voor nop' - het zou zijn 1;
boek wor-
den.
Deze gids be
leeft nu zijn
geactualiseer- Nederland
voor «ujiJ
veVdiefook voor nop
nog eens als
pocketeditie
die de helft
goedkoper is
dan de luxe
paper-
baclc.'Meer
dan 1900
ideeën voor
een gratis
dagje uit',
luidde en
luidt de on
derkop.
Verbazingwekkend hoeveel er in ons land te i
doen is zonder dat je je portemonnee behoeft i
te trekken. Het boek beschrijft monumenten,'
jaarmarkten, folklore, festivals, musea, kunst,,
architectuur, natuur- en culturele bijzonderhe-j
den en alles wat daar tussenin ligt. Heel Neder
land dus.
Ineke Struijs is voor een deel in de voetsporeni
van haar man getreden en is nagegaan wat
sinds 2003 veranderd is. Zo zijn er diverseJ
adresjes verdwenen en nieuwe toegevoegd.
Boven op de Titlis.
Familie en plezier, is de
kreet waarmee het
Zwitserse Engelberg
wintersporters wil lokken.
Het stadje, gelegen in
centraal Zwitserland, doet
er van alles aan. Het is soms
net Oostenrijk, maar zeg
dat niet te luid.
De langgerekte Dorpsstraat in Engelberg.
rad von Sellenbüren een engel hebben gehoord
die hem vertelde 'op deze door God gewijde
plek' een klooster te stichten.
Toen hij later, nadat het klooster gebouwd was,
een compleet engelenkoor vanuit de Hahnen-
berg hoorde, wist hij het zeker: deze plaats zou
Engelberg heten. Ook een glimp in de bijbeho
rende kerk op het orgel uit 1877, met 9.000 pij
pen het 5e grootste van de wereld.
Kaas
In het complex ligt de lokale 'Schaukaserei',
waar medewerkers in hygiënisch wit achter gla
zen wanden laten zien hoe melk wordt ge
stremd en in kaas verandert. 25 Bergboeren
brengen er dagelijks hun verse koemelk. We ko
men er als vanzelf niet weg zonder de 'Engelber
ger Klosterglocke'. Op de terugweg een bliksem
bezoek aan het Talmuseum, gevestigd in een
'Waffenhaus' uit de 18e eeuw, waarin de ge
schiedenis van het stadje en omgeving uit de
doeken wordt gedaan. Diverse vertrekken zijn
in oude stijl en met oude attributen ingericht.
Skiën in Engelberg is afzien soms, zeker als de
sneeuw er nog niet metersdik ligt en met name
de rotsige pistes tussen Stand en Trübsee dien
tengevolge smal, steil en vol kleine heuveltjes,
de Hügeln, zijn. Niet direct weggelegd voor de
beginnende skiër - of de ervaren carver die
breed wil gaan - geeft ook skilerares Sabine toe.
'Het is hier inderdaad een beetje lastiger dan op
sommige andere pistes.' Op de tegenovergele
gen heuvel, de Jochpass, zijn de pistes wel bre
der. Daar is ook de Jochstoclc piste die vooral
door snowboarders wordt gebruikt. Er is een
halfpipe en trainingspark.
Natuurlijk stappen wij in de Rotair, de om zijn
as draaiende cabine ('de eerste ter wereld') die
ons van Stand naar Klein Titlis op 3.028 meter
brengt. Het is even lastig oriënteren in het be
gin want er tovert zich een steeds veranderend
landschap af. Zelfs op deze hoogte kun je aan
'snow tubing' doen, in een grote rubberen band
van de helling af suizen, maar de weersomstan
digheden gunnen ons deze pret niet. Zoals we
ook niet met de 'Ice Flyer' meekunnen, de stoel-
tjeslift die je over de gletsjer voert.
Snowboarders
Free ride en off piste zijn toegestaan, zolang je
maar buiten de natuurgebieden blijft en de
gemzen niet opjaagt. En niet als er, zoals deze
week, lawinegevaar dreigt. Daar trekt, tot woe
de en ongerustheid van Sabine, niet iedereen
zich wat van aan.
Vooral jeugdige snowboarders. In Engelberg
worden lawinecursussen gegeven, maar dat is
kennelijk aan deze groep voorbij gegaan.
Een iets minder 'wild' skigebied heeft Engel
berg aan de overkant binnen handbereik: op de
flanken van de Brunni. Weliswaar met minder
afdalingen dan op de Titlis, maar ook minder
Zürich
„V
Luzern
a Bern
c Lausanne ZWITSERLAND
"Montreux
^'Anp/gn
•Xw.or.Vi
Bereikbaarheid: 870 km. van Amsterdam.
Dichtstbijzijnde snelweg A2, vliegen kan naar
Zürich (op 90 km) en vervolgens met de trein,
want Engelberg heeft een station. Wel met
twee overstappen.
Hoogte: Van 1050 m (dorp) tot 3028 (Kleine Titlis). Brunni tot
2040 m en Fürenalp tot 1840 m; - Liften: 24, 7 sleep-, 8 stoel-
tjes- en 9 gondel- en kabelbanen/kabelspoor
Pistes: 25 km blauw, 55 krri rood, 2 km zwart, 39 km lang-
j lauf, waarvan 2 km verlicht; - Gratis skibus: ja; - Scholen: diver
se voor zowel ski als snowboard Kunstsneeuw: ja, 40%; -
Avondski: nee; - Kinderopvang: ja.
Overig vertier, langflauf, nordic walking, snow tubing, helis-
kien, iglo's bouwen etc.; - Prijsvoorbeeld 6 dagen: skipas 250
CHF(ca 170 euro), huur ski's/snowboard 190 CHF, skiles CHF
205, snowboardles CHF 275 www.skischule-enqelberq.ch
Informatie: VW Engelberg/Titlis, tel. 41 41 63 97 777, websi-
te www.engelberg.ch
Websites skigebieden: www.titlis.chwww.brunni.ch
www.fuerenalp.ch
Zwitserland algemeen www.IVIvSwitzerland.com tel 00 800
100 200 30 (gratis)
steil en dus beter te doen als je wat minder be
dreven bent op de lange latten of het rustig aan
wil doen.
Nadat we 's middags in de bossen rond de oude
skischans - volgens Fréderic de grootste natuur
lijke springschans ter wereld - ons voor het
eerst, en met redelijk succes, aan het Nordic
Walking wagen, schrijven wij ons in voor de
'Hüttenabend und Faclcelwanderung'. Onder
leiding van een gids gespen we net voor sche-
mertijd onze sneeuwwandelschoenen om (nog
steeds formaat tennisracket, alleen van high
tech materiaal) en stappen door de mulle
sneeuw rond Gerschnialp. Ook afzien soms,
want het is snerpend koud. Maar het door aarze
lend opkomend maanlicht beschenen land
schap, met in de verte hier en daar een lichtje
van boerderij of sneeuwkat, haalt de kou enigs
zins uit de lucht.
Dat helemaal verdwijnt als we ons in een afgele
gen herberg, die we na zo'n 1,5 uur bereiken,
gezamenlijk op de kaasfondue storten. Met bij
passende drankjes. De kaas is er onbeperkt, aan
gebruik van de drank stellen we zo onze limie
ten, want we moeten ook nog terug. Een wande
ling retour dorp mèt fakkels. Met de toorts om
hoog dalen we af. Net tegen de tijd dat de laat
ste fakkel is opgebrand, bereiken we de rand
van Engelberg, waar we, in het schijnsel van de
straatverlichting, de sneeuwschoenen afdoen
en schoon slaan.
'Nederland voor nop', 5e en geheel geactualiseerde
versie in pocketeditie. Uitgeverij Plataan, 415 blz,
•12,50,ISBN 90-5807-291-6, www.plataan.nl
GERARD CHEL
Wat is dat toch met slogans? 'Engel
berg, Titlis, it's heaven', knettert
je van overal tegemoet. Het staat
zelfs op de skimuts. Wil je meetel
len, verzin dan een lekkere kreet, beweren mar
keteers. Hindert niet of het de lading dekt. Is
het niet hemels dan, Engelberg Titlis in Zwit
serland? Nou, niet meer of minder dan vele an
dere skigebieden.
Zeg niet tegen Fréderic van de lokale VW dat
z'n stadje iets weg heeft van een Oostenrijks
chaletdorp, want dat valt niet in goede aarde.
Behalve als je hem uitlegt dat het als compli
ment is bedoeld. Dat Engelberg knusser is dan
je van zo'n Zwitsers stadje zou verwachten. 'Ge-
zellie'. In de schaduw van Titlis en Brunni
waart een andere sfeer door de straten. Fréderic
glimlacht. Je hebt gelijk, zegt 'ie dan.
Winkelstraat
Best een leuk stadje, gedomineerd door de lang
gerekte winkelstraat, die Dorpsstraat heet. Ter
wijl vanaf de heuvel statige hotels op het cen
trum neerkijken. Restaurants en bars houden
het midden tussen sjiek en iets daaronder: En
gelberg houdt wel van een beetje standing, zo
lang het maar niet wordt overdreven.
Hoewel het stadje al vroeg in de 20e eeuw win
tersport kende, heeft het zich niet in zo'n snel
treinvaart ontwikkeld. Dat probeert het een
beetje in te halen. En wellicht, als over een paar
jaar het Titlis-gebied is verenigd met de aan
grenzende Melchsee-Frutt en Meiringen-Hasli-
berg, waardoor een van de grootste skigebie
den van de Alpen ontstaat, heeft het de 'achter
stand' in één klap omgezet in een voorsprong.
Engelberg is een compleet wintersportstadje
waar je je ook bij wat mindere sneeuwcondities
uitstekend leunt vermaken. Binnen en buiten.
Het is niet alleen een typische familiebestem
ming, met veel activiteiten voor de lcids, ook
avontuurlijke tieners komen er aan de bak. Dat
familie- en kindvriendelijke likt als een lekkere
lolly door het stadje. Hotels, restaurants, uiter
aard de skischolen, sporthal en zwembad en tal
rijke organisaties hebben speciale kinderpro
gramma's. Op de diverse pistes zijn vijf verschil
lende 'sneeuwpretparken' ingericht voor kinde
ren en beginners.
Weekprogramma
's Winters is er in het hoogseizoen een weekpro
gramma met iedere dag andere activiteiten,
vooral bedoeld voor de sportieve wintersporter.
Behalve free style, free ride, off piste en andere
afdalingsvarianten, kun je er heliskiën, ijsklau-
teren, paragliden en, jongste rage in winter-
sportland, airboarden, dat wil zeggen op een
soort hightech slee afdalen.
Wij doen alsof we oud en moe zijn en lopen
even binnen in het Benedictijnerklooster, dat
aan de basis stond van het stadje. Hier zou Kon-
Engelberg, gezien vanaf de Titlis. Foto 's GPD)
door GERARD CHELI
Vogelgriep die overal opduikt, orkanen die maar blij
ven komen. Je zult dezer dagen maar een vakantie ge
boekt hebben. Waar haal je de juiste informatie en
wat zijn de rechten in geval van een calamiteit?
Nederland kent, als enig land ter wereld, een Calami
teitenfonds. Dat keert uit wanneer door een of ande
re calamiteit een reis in het water valt. Maar dat
fonds doet nog iets: de calamiteitencommissie - on
der voorzitterschap van oud-minister van buiten
landse zaken Hans van den Broek - geeft een soort
van waarschuwing af als ergens een natuurramp
dreigt en zij het niet verantwoord vindt daar naartoe
af te reizen.
Dat gebeurde bij voorbeeld vorige week, toen de or
kaan Wilma op het Mexicaanse schiereiland Yucatan
afstevende. De commissie nam onder meer het be
sluit' voor Yucatan een zogeheten 'dekkingsbeper
king' in te stellen. Vroeger heette dat 'een negatief
reisadvies'.
Wanneer zo'n besluit is genomen, is het niet verstan
dig te vertrekken. Voor de reiziger betekent het dat
hij gratis kan annuleren of omboeken. Maar als hij
toch gaat en er gebeurt iets dan kan bij het fonds
geen claim worden ingediend.
Blijft het alleen bij bij een dreiging dan vervalt de
'dekkingsbeperking' en kun je op het vliegtuig stap
pen. Is er wel wat aan de hand - zoals uiteindelijk in
Mexico - dan stelt de commissie voor het getroffen
gebied een zogenoemde 'uitkeringsvatbare situatie'
in.
Dat betekent twee dingen: gedupeerde reizigers kun
nen een claim indienen èn de nog thuiszittende toe
rist krijgt het dringende advies niet naar dat gebied
af te reizen. Ook hier geldt
datje niks kunt claimen als
je toch vertrekt nadat zo'n
besluit is genomen.
Zowel het reisbureau als
de reisorganisator (incl. de
aanbieders op internet)
worden geacht de besluiten
van de commissie te ken
nen, na te leven en hun klan
ten daarover te informeren.
Hier zit echter een vette adder
onder het gras, want niet elk reis
bureau, reisorganisator en internet
aanbieder is bij het fonds aangesloten. En
een reisje geboekt bij een niet-lid betekent geen uit
kering en hoogstwaarschijnlijk ook geen (actuele) in
formatie. Leden herken je aan het logo van het Cala
miteitenfonds. Sowieso is
het bij twijfel altijd ver
standig de website van het
Calamiteitenfonds te raad
plegen.
Aanslagen
Naast natuurrampen zijn
er genoeg andere onveilige
situaties te bedenken, zoals
een terroristische aanslag of
de vogelgriep. Of een regio vei
lig is - voor zover je dat vandaag
de dag met zekerheid kunt zeggen
- weet het ministerie van buitenland
se zaken.Is het niet verantwoord naar een bepaald
land of regio af te reizen, dan wordt dat duidelijk ge
zegd, bij voorbeeld: 'Het reizen naar en verblijf in Af
ghanistan wordt ten sterkste ontraden'. Zo'n 'nega
tief reisadvies' kan ook voor met name genoemde de
len van een land gelden. Uitgelegd wordt waarom
het niet veilig is. Toch afreizen is dan voor eigen risi-
co.Maar het ministerie kijkt niet alleen naar politie
ke kwesties. Ook gevaar voor gezondheid wordt in
de gaten gehouden.
En zo kun je op de website actuele informatie vinden
over de vogelgriep. Zowel in algemene zin, als voor
bepaalde landen. Zo lezen we onder het kopje Roe
menië dat 'de WHO (World Health Organisation) op
dit moment geen aanleiding ziet om vanwege de vo
gelgriep reizen naar Roemenië te ontraden'.
www.minbuza.nl en www.calamiteitenfonds.nl Voor
meer informatie over gezond op reis (malaria, inen
tingen e.d.), surf bij voorbeeld naar www.lcr.nfen
ook handig is eens een kijkje te nemen op www.v»"
sopreis.nl
