Ik ben Zorro dankbaar Polanski herkent zichzelf in Oliver Twist 25 Catherine Zeta-Jones Onbekende romantiek woensdag 26 oktober 2005 Anthony Oberman: De harddraver 'de Rot' van Adriaan van der Hoop bij het koetshuis, 1828. In The Legend of Zorro keert Oscarwinnares Ca therine Zeta-Jones (35) te rug in de rol die haar ze ven jaar geleden beroemd maakte. In het vervolg op The Mask of Zorro is op nieuw Antonio Banderas haar tegenspeler. „Soms zeg ik: En nou alle zwaar den weg!" In The legend of Zorro laat Ca therine Zeta-Jones weer zien dat ze net zo soepel uit de voe ten kan met zwaard en degen als de gemaskerde held van het - nog Mexicaanse - Californië van 1850. Ze maakt haar come back als Elena de la Vega met graagte. „Want ik weet hoeveel ik aan de eerste Zorro-film te danken heb." The Mask of Zorro betekende in 1998 haar definitieve door braak. „Bovendien was het de rol waarin ik werd 'ontdekt' door mijn huidige man." Ze trouwde met acteur Michael Douglas en kreeg met hem twee kinderen, Dylan Michael (5) en Carys Zeta (2). De laatste jaren was Catherine Zeta-Jones voor al overtuigend als koele, harde 'bitch' in films als America's Sweethearts, Chicago, Traffic en Intolerable Cruelty. Aan de zij de van Zorro kon ze weer eens optimaal genieten van een rol met een zowel flamboyant als komisch als romantisch karak ter. De degengevechten met soms vijf tegenstanders zouden een makkie zijn geweest, ware het niet dat ze negentiende- eeuwse gewaden aan moest. „De scènes waren op zichzelf simpel om onder de knie te krijgen. Het is immers net dansen en daar mee heb ik nog langer ervaring dan met acteren. Alle bewegin gen van zo'n schermpartij wor den tot in detail gechoreogra feerd. Het ging me makkelijk af, zo lang ik het kon doen op mijn gympies en in trainingspak. Maar met de kostuums'aan werd het een ander verhaal. Eerst een korset, dan de petti coats bij, de lange jurk, de hoge hakken, de make-up, het trans pireren... Dan ben je ineens niet meer zo flitsend met je degen tje." Het duurde zeven jaar voor het vervolg werd gemaakt op Mask of Zorro, een film waarmee niet minder dan 250 miljoen dollar was verdiend. Volgens Zeta-Jo nes was er al veel eerder over ge sproken. „Maar we wilden al leen als zowel Antonio als ikzelf en bovendien regisseur Martin Campbell weer van de partij zou zijn." Met die gelijktijdige be schikbaarheid zat het lelijk te gen. „En verder moest er een echt goed scenario op tafel lig gen." Scheiden Het heeft even geduurd voor dit script was bedacht: Elena en haar Alejandro gaan scheiden, waarna een driehoeksverhou ding ontstaat met 'een geweten loze deugniet'. Speciale compli catie is een zoontje dat niet weet dat zijn ogenschijnlijk slappe va der in werkelijkheid volksheld Zorro is. „Vorig jaar was er de gelegenheid om het te maken en hebben we er meteen vaart ach ter gezet. Anders liepen we de kans dat Zorro grijze haren zou krijgen en ik niet meer in dat korset te persen was." Het zoontje wordt verrassend gespeeld door de tienjarige Adrian Alonso. „Zo klein als hij is: hij is honderd procent profes sional. In het verhaal is hij twee talig, maar in werkelijkheid is hij dat niet. Alle Engelse dialo gen had hij fonetisch uit zijn hoofd geleerd." Alleen in de scènes met Antonio Banderas kon hij met zijn eigen Spaans terecht. „Antonio is erg goed met kinderen. Die had op de set ook vaak mijn vijfjarige zoontje achter zich aan hangen. Dylan had inmiddels de eerste film op dvd gezien en wilde dol graag een goed gesprek met Zor ro én met hem vechten. Hij had er speciaal zijn houten zwaardje voor meegebracht." „De opnamen zijn nu bijna een jaar achter de rug, maar bij ons thuis op Bermuda is het nog al tijd niet voorbij met dat Zor- ro-gedoe. Ik moet nog steeds met Dylan in duel. En ik doe het ook. Want als ik weiger, stopt hij zijn twee jaar oude zusje een zwaard in het knuistje en daar komen ongelukken van. Soms zeg ik: En nou alle zwaarden weg!" Extra scherp En dan wil Dylan Michael Doug las volgens zijn moeder ook nog eens acteur worden. „Dat zegt hij nu ja. Maar mocht het zover komen, dan zal ik hem wel waar schuwen hoe moeilijk het voor hem zal worden. Op veel krediet moet je niet rekenen als telg uit de derde generatie van de Doug- las-dynastie. Dan wordt er extra scherp naar je gekeken." Maar, zegt ze, ze kan hem na tuurlijk niet verbieden iets te gaan doen waarmee zijn vader en zijn grootvader een grote naam hebben opgebouwd. „En ook mij heeft dit vak veel moois gebracht. Dus ik zou hem wél steunen, absoluut." Tot die mooie dingen rekent Ca therine Zeta-Jones de Oscar die ze in 2003 kreeg voor haar rol in de verfilming van de musical Chicago. „Emotioneel beteken de die heel veel voor me. Ik kan me niet eens meer herinneren wat ik toen heb gezegd, want ik onderging de uitreiking als iets onwezenlijks. Ook zoals ik daar stond met mijn dikke buik. Maar een Oscar is een enorme eer. En twee weken later werd mijn dochter geboren. Dus april 2003 was waarschijnlijk wel de mooiste maand uit mijn leven." Het is niet zo dat ze bij de fami lie Douglas een familie-altaar hebben waar alle Oscars bij el kaar staan te pronken. „Michael heeft er een meer dan ik. Hij won als acteur in Wall Street en als producent van One Flew Over The Cuckoo's Nest. Die twee houdt hij in New York. Ik heb mijn beeldje een plaats gege ven in ons huis in Bermuda. Ze gaat binnenkort waarschijn lijk steractrice Lana Turner spe len in een film met Keanu Ree ves in de rol van haar minnaar, gangster Johnnny Stompanato. In 1958 werd Stompanato ver moord door Turners veertienjari ge dochter Cheryl Crane. Het was een van de geruchtmakend ste schandalen uit de historie van Hollywood. Fascinerende materie, vindt ze, en ze deinst er niet voor terug voor de rol haar haar te laten blonderen. Op een project waarin Zeta-Jo nes met haar echtgenoot samen te zien zal zijn, hoeven we niet meer te rekenen. „We hebben er wel een tijdje op zitten broeden, want het leek ons wel leuk, sa men werken aan hetzelfde. Aan de andere kant wordt er vaak agressief gereageerd op acteren de echtparen. Dat doe ik zelf trouwens ook, omdat je nooit kunt vergeten dat je naar een echtpaar zit te kijken. Waar schijnlijk wordt het pas leuk als het gaat om een koppel dat uit elkaar gaat met verschrikkelijk veel trammelant. Dan krijg je zo iets als War of The Roses. Maar die film heeft Michael dus al een keer gemaakt met Kathleen Tur- Pieter van Lierop The Legend of Zorro is onder meer te zien in: Wissingen, Hulst, Bergen op Zoom., Rotterdam, Gent, Knokke. TT* T TT* ATT T Tkan de tegenstelling niet groter ri 1 V. T 1 -LN -Li-LeJ X\.zi]n: tussen het gebouw en wat er hangt. De Rotterdamse Kunsthal is de zakelijkste tentoonstel lingsruimte. Nu is er een grote verzameling schilderijen van Neder landse kunstenaars uit de eerste helft van de negentiende eeuw, Meesters der Romantiek - niet te geloven. In ons land wordt het romantische in de kunst nauwelijks gewaar deerd. Er is geen museum van de negentiende eeuw. De Romantiek in Nederland is sentimenteel, godsdienstig, huiselijk. Een echte ro mantische kunstenaar, op een enkele idioot na, ontbreekt bij ons, zegt men. Dit land van mist en mest is niet geschikt voor het grote romantische gebaar, beweert men. Het blijft veelal romantiek op polderpeil. Het zijn doorgaans buitenlandse romantici die hier met laurier ge kroond worden. Pas de schilderkunst van de late negentiende eeuw oogst belangstelling: het impressionisme en zijn voorlopers, de Haagse school, van wie in Rotterdam een enkele vroege Jongkind en Weissenbruch te zien is. De Kunsthal offreert andere koek: Nederlandse schilders uit de pe riode 1800-1850. Nauwelijks bekende namen met werken volgens klassieke technieken en de traditionele leer van compositie en har monie. Saai en degelijk soms, gladde oppervlakken veelal. Er han gen inderdaad in Rotterdam ook dingen waarbij de beschouwer een glimlach nauwelijks kan onderdrukken. Wat te denken van het Bie dermeier-gezin van David Bles? Er zijn landschappen en zeegezich ten die ons hoogdravend en gezocht voorkomen. Zie het onweer bo ven een verlaten, bijna angstwekkend landschap met woeste bomen en een wegrennend hert van Johannes Taventaat. Er is ook veel dat vertedert. Zo hangt er een Jongen met een windhond van Nicolaas Pieneman. Een fraai opgetut knaapje, tegen een tuinmuurtje met wingerd, een witgrijze hond kijkt naar de jongen. Of het schilderij van Comelis Kruseman: twee jonge dames op een balkon, de achtergrond is een Italiaans appelblauwzeegroen landschap. De meiden zijn zeer klas siek, bijna vroeg-renaissancistisch ge kleed en gekleurd, in zacht rozerood en groen blauw, een jongeman in half- draai speelt gitaar. De dames hebben een hand ineen, de ene juffrouw kijkt in een onbestemde toekomst, mijmerend, de andere lijkt haar te bezien. Kruseman noemde het doek Een van zin. Tja. En toch: je ziet dit nooit bij elkaar. Wanneer kun je in een Neder lands museum schilderijen en prenten zien van Johannes Bosboom, de echtgenoot van de Nederlandse Jane Austin, Truitje Toussaintl Op deze tentoonstelling worden die nooit vertoonde werken toege licht aan de hand van enkele welgekozen thema's: tijdelijk - eeu wig, modern - verleden, vreemd - eigen, zuiver - ongeremd. Ook an dere: vaderlandsliefde en nationalisme, landschap, het romantische genie, verlatenheid. Je weet dat het bestaat en nu mogen we het zien. Er is veel te genieten en de ontdekkingen zijn ontelbaar. Van de uit Engeland afkomstige Hodges hangt er het bekende portret van Bil- derdijk en het is subliem. Niet minder indrukwekkend is het doek met zijn dochter. Een bijna Margritte-achtig schilderij van Ober man treft: een man op de rug gezien achter zijn paard. Ary Schef- fers zelfportret als een jonge kunstenaar - als onderdeel van een in drukwekkende reeks kunstenaarsportretten. Van Schelfhout zien we ongelooflijk mooie landschappen, terwijl die van Willem Roe- lofs blijven boeien, om van de Koekkoeken maar te zwijgen. We trekken langs de Rijn, gaan de duinen in, en het lege land is troost vol voor wie lijdt aan heimwee, verlangen en onzegbaar wee. Er is superieur werk van David de Superville, dat een onheilspellen de, duivels aspect van de romantiek oproept. Het eenzame genie van de gekwelde violist Paganini vindt heil noch heul, behalve in de duinen, gemaakt door Charles Rochussen. Een bezoek aan de Rotterdamse Kunsthal lijkt op de ervaring van de oude Thomas: wie niet gezien heeft, gelooft niet. En wie het heeft gezien, gelooft zijn ogen niet. Lo van Driel Ïe nieuw flim van Roman Polanski, Oli ver Twist, heeft overeenkomsten met leven van de regisseur zelf. Maar dat sa we van hem niet overdrijven. „Ik ïl verhalen in het medium waar ik van "Dat is het vooral. ejaar geleden keerde regisseur Roman ^ski (72) terug in de rangorde van gro- ünmakers met The Pianist, over de we- rcardigheden van de Poolse pianist dyslaw Szpilman tijdens de Tweede We- faorlog. Het autobiografische element zonneklaar: Polanski had als kind het ao van Warschau overleefd en ouder- iophet platteland rondgezworven. A jaar verfilmde hi] Oliver Twist van &s Dickens uit 1838. Dickens be- r$ daarin hoe de tienjarige Oliver -'"•het weeshuis uit moet. omdat hij zo &1 was meer pap te vragen. Hij komt leer bij een grafkistenmaker, waar hij Kpest wordt dat hij er wegloopt, naar ''ttre Londen. In die stad ontfermt Fa- hch over hem, een oude jood met een ivol hangjongeren die hij het zakkenrol- '*eft bijgebracht. Zijn beste leerling is Bill Sykes, en Fagin ziet voor de andere en melancholieke Twist dezelf- ^ogelijkheden. «verhaal van die gekwelde wees zijn Senkomsten te zien met Polanski's Sjj- ..Natuurlijk identificeer ik me met '•zegt hij. „Maar niet zo veel, denk ik, -en zou willen. Ik zou geen essay over Twist kunnen schrijven. Maar vooral ®ste deel herinnerde me aan mijn ei- 'Problemen toen ik zijn leeftijd had." Scene uit 'Oliver Twist', de nieuwe film van Roman Polanski foto GPD Dat hielp bij het filmen, op twee manieren. „Ik weet hoe een kind zich voelt dat geschei den is van zijn ouders, het ergste wat hem kan overkomen. En ik weet ook wat het is om kilometers te lopen zonder sokken, met kapotte schoenen die pijn doen. Hoe het le ven op het platteland in die tijd was, want op het platteland in Polen was het tijdens de Tweede Wereldoorlog bijna Middel eeuws. Dat waren details die bij elke etap pe van deze film bij me opkwamen. Maar dat is niet waarom ik voor dit boek heb ge kozen." Waarom dan wel? Tenslotte is dit na A Christmas Carol het bekendste boek van Dickens. Verschillende cineasten, on der wie David Lean, verfilmden het. Het is tot tv—serie bewerkt, gemoderniseerd. Er is een tekenfilm op gebaseerd en een musical, die ook weer werd verfilmd. „Ik wilde een film maken voor een jong pu bliek", legt Polanski uit. Hij is een meester in psychologische thrillers als Repulsion, Rosemary's Baby, Death And The Maiden, maar dat is geen stof waarmee zijn eigen kinderen zich kunnen identificeren. „Ik wil de ze iets geven dat toegankelijk voor hen is." Dan is Oliver Twist zo'n vreemde keuze nog niet, want het gaat over een jongen van tien en het is een boek dat maar weinig jon geren gelezen zullen hebben. Barney Clark, die de rol speelt, in ieder geval niet, heeft hij al bekend. „Ik heb alleen de films ge zien. En deze Oliver is veel dapperder dan die anderen." Polanski is verzot op negentiende—eeuwse literatuur. In 1979 maakte hij Tess, naar de roman van Thomas Hardy. Dat boek was een favoriet van zijn vermoorde echtgenote Sharon Tate, aan wie die film is opgedra gen. „De literatuur van de negentiende eeuw zit vol met toevalligheden die ons be staan leiden. Dat fascineert me erin, dat al les van kleine toevalligheden afhangt. Aan het begin van Oliver Twist zit een scène waarin de jongen voor een magistraat wordt gebracht. Die moet iets onderteke nen zodat hij als leerling kan worden mee gegeven aan een schoorsteenveger. De ma gistraat kan de inktpot zo snel niet vinden, kijkt op en ziet dan het huilende gezicht van Oliver Twist. Dat bepaalt dat hij niet te kent. Dat trof me, toen ik het boek las. Het leven draagt Oliver." Tja, het lot. „Zijn wij baas over ons lot, of niet, dat is een belangrijke filosofische vraag", vindt Polanski. Maar, zegt hij, je moet ook niet te veel zoeken achter de keu ze voor zo'n boek. „Niet om onbescheiden te zijn, maar ik weet hoe ik een verhaal moet vertellen en als ik een goed boek lees wil ik het navertellen met de middelen die ik heb, de cinema. Het is niet veel meer dan dat, ik vertel verhalen in het medium waar ik van hou." Deze versie van Oliver Twist heeft, voor een jeugdfilm, macabere trekjes. Bill Sykes Boek van Charles Dickens opnieuw verfilmd komt om het leven, een meisje van lichte ze den wordt vermoord, Fagin wacht in zijn cel op de galg. Allemaal rechtstreeks uit Dickens, die niet terugschrok voor senti ment en melodrama. Maar in veel bewerkin gen worden zulke grimmige zaken wegge moffeld. Vooral het einde van Fagin maken we zelden mee. „Misschien hadden de ande ren het geduld niet om het boek uit te le zen", spot Polanski. Aan het eind zit een raadselachtige scène, waarin Oliver Twist op bezoek gaat bij Fa gin - gespeeld door Ben Kingsley - in zijn cel. Fagin is half gek van doodsangst, maar Twist omhelst hem en bidt voor hem. Ter wijl Fagin in zijn leven een dubbelzinnige rol speelde, tussen stiefvader en profiteur in. „Een belangrijke scène", zegt de maker, die het als 'een soort happy end' bestem pelt. „Vergiffenis die niemand verwacht, en die van een onschuldig kind komt." Met die scène kreeg Kingsley, anders dan zijn voorgangers, de kans de rol van Fagin 'af te maken'. Dat hij in de voetsporen trad van acteurs als Alec Guinness deed hem niet veel. Toen hij bij de Royal Shakespeare Company Hamlet speelde had hij nog veel meer illustere voorgangers. „Je moet je zo'n rol eigen maken, en een directe band met het publiek maken", zegt Kingsley. „Den ken aan al die acteurs die je voor zijn ge gaan helpt niets. Kingsley bleef ook buiten de opnamen in zijn rol, kakelend en kromgebogen. „Zelfs al hadden we het over mobieltjes", zegt ti telrolspeler Barney Clark. „Het is grappig, en het hielp ook." Polanski: „Ik dacht eerst dat hij het voor de lol deed, maar na een paar maanden wist ik niet eens meer hoe Ben er gewoon uitziet. En bij het feestje na afloop van de opnamen vroeg ik me af wie die zwerver aan de bar was." „Vanaf het moment dat ik de jongens zag, besloot ik het zo te doen", legt Kingsley uit. „Het begon met de jongens, maar het breid de zich uit tot Roman, en op het laatst zelfs tot de mensen bij de voordeur. Ik mis Fagin wel, hij had een buitengewoon gevoel voor humor." Asing Walthaus Oliver Twist is onder meer te zien in: Antwerpen, Brugge, Gent en Knokke Antonio Banderas en Catherine Zeta-Jones in 'The Legend of Zorro' foto GPD

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 25