PZC
Satelliet ontsluiert geheim Venus
X
V
3
Wolkenformaties zeggen veel over klimaatontwikkeling op planeet
weer
Burger
puzzel
Heer Bommel en de Denktank
Casper Hobbes
recept
Terrine met kalfsvlees
dinsdag 25 oktober 2005
door Egbert Stoel
Na de zon en de maan is Ve
nus het helderste object in
de lucht. De Morgenster schit
tert al eeuwenlang in legendes,
maar wetenschappers weten
nog maar weinig over deze buur
vrouw van de aarde.
De eerste Europese missie naar
Venus ooit moet meer duidelijk
heid geven. Toen de eerste satel
lieten in de jaren '60 op de pla
neet werden afgestuurd, dach
ten wetenschappers dan ook
veel overeenkomsten aan te tref
fen. Venus lijkt van alle plane
ten het meest op onze planeet,
met een vergelijkbare grootte en
massa.
Al snel kwamen de wetenschap-
Exclusief dealer
Slaapkenner
Rademakers
Heeft 6 etages slaapoplossingen voor iedereen
Noordstraat 7-13 Terneuzen - Tel. 0115-613130
pers er achter dat de overeen
komsten daarmee ook wel op
hielden. Venus is een gloeiend
hete, onherbergzame planeet.
Apparaten die de Sovjetunie op
de planeet liet landen wisten en
kele minuten te overleven voor
ze werden gesloopt door de tem
peratuur (circa 465 graden) en
de druk (negentig keer hoger
dan op aarde). De atmosfeer zit
bovendien zo vol koolstof dat op
de planeet een uit de hand gelo
pen broeikasklimaat heerst.
Dat nog zo weinig over Venus
bekend is, komt deels doordat
de planeet wordt bedekt door
een dik, voor camera's ondoor
dringbaar wolkendek. „Het op
pervlak is niet te zien, dat
maakt het heel mysterieus", al
dus onderzoekster D. Stam van
de Universiteit van Amsterdam.
Met behulp van onder meer een
radar van de satelliet Venus
Express hoopt zij de sluier die
de planeet omringt en zorgt
voor het helse klimaat te ontra
felen.
Statisch
Venus ziet er vanaf de aarde
heel statisch uit, alsof er niets
verandert. Maar van dichtbij is
dat waarschijnlijk heel anders."
De wolken op Venus, opge
bouwd uit zwavelzuur, drijven
op veertig tot zestig kilometer
hoogte. Voortgestuurd door
enorme windkracht draaien ze
in vier dagen rond de planeet.
Het is echter onduidelijk of on
der die laag ook wolkenforma
ties hangen. Om te weten hoe
het klimaat op Venus zich heeft
ontwikkeld, is het juist belang
rijk om dat in kaart te brengen,
stelt de Amsterdamse weten
schapper.
Hoog of laag
Stam: „Op aarde maakt het nog
al wat uit of wolken hoog of
laag zitten, of er meer of minder
zijn, of het ijs- of waterwolken
zijn." Stam hoopt dat Venus Ex
press ook meer duidelijk maakt
over klimaatveranderingen op
aarde. „In het verleden was Ve
nus waarschijnlijk veel aangena
mer. Waarom is Venus zo veran-
derd terwijl de aarde leefbaar is
geworden? Het is interessant als
we kunnen aantonen wat die
overgang heeft veroorzaakt."
Daarvoor zal Venus Express
waarschijnlijk nog niet genoeg
informatie leveren, beseft Stam.
Zij hoopt met haar team buiten
landse collega's eerst uit te vin
den of er verschillen zijn in de
wolkenformaties en de mist die
daarboven drijft. „Het maakt
nogal wat uit of alle wolken het
zelfde zijn of dat er veel variatie
is. Is er nog een proces gaande,
of heeft Venus een soort eindsta
tion bereikt?" Venus Express
doet er na de lancering, die ge
pland staat voor 26 oktober van
af de basis Bajkonoer in Ka-
zachstan, vijf maanden over om
naar de buurplaneet van de aar
de te reizen. Het apparaat zal
daar vanaf april ten minste
twee Venusdagen (486 aardse da
gen) rond de planeet cirkelen, in
een ellipsvormigebaan die de Ve
nus Express soms op 250 kilome
ter boven het oppervlak en dan
weer op 60.000 kilometer van de
planeet brengt. ANP
Een uit radarmetingen van de Magellan-sonde gereconstrueerd
beeld van het oppervlak van Venus. Te zien zijn onder meer vulka
nen en lavastromen. foto Nasa/GPD
Wie denkt hij eigenlijk dat hij is? De burger-
king? Als ik de vette kleuter aanschouw
die ons land stralend van trots denkt te regeren,
dan wil ik helemaal geen burger zijn. Vroeger
zei de koningin: „Landgenoten." Medemens is
ook wel aardig. Bevolking, het volk, de mensen
in het land, publiek, boeren en buitenlui. Maar
nu deze club ons 'burgers' wil wijsmaken dat wij
vertrouwen moeten hebben, ben ik opeens geen
burger meer. Burger is een platgeslagen gehakt
bal. Jakkie bah bah. En welke mensen moeten
wij vertrouwen? Zij die uitverkoop hebben ge
houden van onze spoorwegen, onze overzetve
ren, onze radiozenders, onze... nou ja, wat is er
nog meer verkocht wat van ons allemaal was?
Maar, zeggen ze, nu gaat het toch goed? Vraag
dat maar eens aan de klussenbedrijven, aan de
loodgieters, aan de elektriciens. Aan de boeren.
Zij weer: „We moeten concurreren." Iedereen
moet concurreren. Ziekenhuizen, kinderdagver
blijven, gehandicapten, afgekeurden. Toe maar,
concurreren mensen. Daar gaat het om.
Jaha, want straks komt China en daar kan het
Chawwa Wijnberg
zo goedkoop. Dus nu eerst flexibel tachtig uur
werken, liefst op afroep, dan sparen voor vrije
dagen, en u mag eerder stoppen met werken als
u de papieren juist ingevuld hebt. Of was het an
ders? Alles verandert. Fijn hè? Alle mantelzor-
gers de bejaardenhuizen in om iedereen gerust
te stellen en met de papieren te helpen. Heeft u
een toeslagpartner? Heeft u zweetvoeten? Waar
bewaart u uw sofinummer? „Nee, oma, Sofie is
thuis." Verder naar vraag Q. U krijgt geld, als u
er om vraagt. Terwijl die generatie ons juist leer
de: kinderen die vragen worden overgeslagen.
Dit is de tijd van de vragenlijsten.
Invullen is leuk. Minder bureaucratie en wel zo
efficiënt, zegt de regering.
Is uw moeder afhankelijk?
Pech. Verder naar vraag X. Heeft u een gehandi
capt kind? Sneu. Verder naar vraag IJ. Kunt u
sparen van uw uitkering? Boete. Verder naar
vraag Z.
Iedereen is dol op deze regering, onze rechtse
gristenpuppies, want niemand stuurt ze weg.
Als ze een feestje geven doen ze dat in een kin
derpretpark. Dat is cultuur zeker.
Ik zou me doodschamen. Maar niet Harry Potter
lezen, kinderen, want toveren is des duivels.
Veertienhonderd christelijke scholen deden niet
mee aan het thema van de kinderboekenweek,
want magie is verboden. Het pretpark is iets an
ders natuurlijk. Dat ze zelf de duvel zijn met
hun naastenliefdekortingen voor de zwaksten,
dat telt niet. Dat zullen ze compenseren, zeggen
ze. En u gelooft dat? Het vrije-marktdenken is
ieder voor zich en hun God voor ons allen.
Net als Bush, die zelfs zijn geboorte heeft overge
daan. Mislukt zeker?
Deze regering wil ons vertrouwen. Stem toch
vooral CDA en WD. Dan krijg je burgemeesters
die niet meer de baas zijn van de politie.
Want Den Haag wil alle macht zelf. Om zorg
zaam te zijn.
Dus ook voor bijstandsmoeders die, vrijwillig
verplicht uiteraard, bijgeschoold overblijfmens
moeten worden. Zo zorgen moeders toch weer
voor kinderen. Er komen nieuwe maatregelen.
Een staptax bijvoorbeeld. U krijgt binnenkort
een metertje aan de voet, die behalve registreert
waar u naar toe gaat, ook uw stappen telt.
De heffing zal tegenvallen, tien cent per stap
lijkt weinig maar loopt op.
En de grote verrassing zal de voordeuraccijns
worden.
Burgers, ik word er straalmisselijk van.
Op elke verticale regel dient een
woord van vier een van vijf en een
van zes letters te worden inge
vuld. Het woord van vijf letters
bestaat uit de letters van het voor
gaande woord plus 1, het woord
van zes letters bestaat uit de vijf
letters van het voorgaande woord
plus 1. Als de hele puzzel juist is
ingevuld, vormen de letters op de
vet omlijnde regel een woord.
1. Waterplant, pottenbakkersklei,
enkelspel bij tennis;
2. autoped, trottoir, Hongaarse
steppe;
3. regelmaat, wielerwedstrijd,
opbergmap;
4. goed gekookt, verzoek, ver
woesting;
5. zwart afzetsel, zangstem, rond
rijden;
6. slotwoord, schatten, warm
maken;
7. mannetjesgans, nauwe door
gang, politievrouw;
8. vogel, Noorse componist,
onbeduidend;
9. schreeuw, zangspel, wereld
deel;
10. voornemen, gebergte in
Europa, stad in Italië.
1 23456789 10
HORIZONTAAL:
4. Stof voor het gewicht van een
dier (6); 5. De gehele wereldbevol
king is in wezen niet slim (7); 7. Men
heeft er genoeg van gerookt (5); 9.
Die gaat erover ter aansporing (5);
10. Zonder drank geen sentiment
(7).
VERTICAAL:
1. Klein voorzetsel voor een wande
ling (7); 2. Brildrager? (9); 3.
Dubbele noordwester? Integendeel
(4); 6. In aanwezigheid van een
insect wezen (5); 8. Goud om te dra
gen (4).
KOERIER
Een motorkoerier rijdt heen en weer tussen twee kantoren. Bij elk kantoor stopt
hij vijftien minuten. Hij vertrekt om 9.35 's morgens en is om 15.30 uur voor de
vijfde keer terug. Hoe lang doet hij erover om van het ene naar het andere kan
toor te komen?
Oplossingen van gisteren:
Kruiwoord-min-een
Horizontaal: 1. (b)Ase; 5. d(o)os; 7.
(s)printer; 8. ka(n)t; 9. (I)eed; 11. ste(k)el;
14. fa(t); 16. (k)af; 17. kin(d); 18. (a)tol;
19. a(l)s; 20. si(p); 22. terra(s); 25. (h)aai;
27. (f)air; 29. geleerd(e); 30. bar(s); 31.
d(r)om.
Verticaal: 2. Spa(t); 3. (t)erts; 4. unie(k);
5. de(g)el; 6. or(d)e; 8. kaf(t); 10. du(i)f;
12. tinne(n); 13. Iletter; 15. (I)aks; 16.
(w)als; 19. ar(i)a; 21. (d)ier; 22. (s)tier;
23. (k)reet; 24. aard(e); 26. (n)aga; 28.
l(n)do.
Cryptogram:
Horizontaal: 4. Zefier; 5. armworp; 7.
angel; 9. lakei; 10. slotrijm.
Verticaal: 1. ijzerrijk; 2. afzwaaier; 3.
peer; 6. polis; 8. gram.
D Puzzelland.com
„Bij uw buiten?", herhaalde heer Bommel, onaangenaam ge
troffen, doch de markies volgde zijn eigen gedachtengang.
„De stenen die daar uit de nevels oprijzen, getuigen van een
eeuwenoude cultuur", prevelde hij mijmerend. „Duizenden
jaren geleden heeft een onbekend volk ze op gindse heuvel
geplaatst. Waarom? Met welk doel? Boeiende vragen, waar
op het antwoord nog niet gevonden is. Maar ze staan op het
landgoed van de De Canteclaers en, parbleu, ik zal ze be
schermen tegen de vandalen, amice."
„Dat is het toppunt!", riep heer Bommel, die een driftbui
voelde opkomen. „Die heuvel is van mij! Een heer weet
toch zeker wel, wat voor grond hij heeft?"
„Een heer wel", hernam de edelman koeltjes. „Maar u zult
zich tot het kadaster moeten wenden. De burgerlijke over
heid zal dan wel uitmaken wat van u is."
In de Franse keuken noemt men een paté
die in een daarvoor bestemde terrine
wordt gemaakt een terrine.
Voor terrine met inhoud van ca. 2 liter:
ca. 25 gr. boter; 500 gr. kalfsgehakt;
4 eetl. kruim witbrood; 0.5 dl slag
room; 5 eetl. sherry (manzanilla);
zout; witte peper; nootmuskaat; 4
kalfsschnitzels, zeer plat, elk ca. 100
gram; 4 grote niet te dunne plakken
gekookte (achter) ham, samen ca.
150 gram; 3 eetl. fijn gehakte (blad)
peterselie; 1 theel. verse tijmblaad
jes; 2 bosuitjes, met veel fris groen,
ragfijn gesnipperd; 3 dl (kalfs)vlees-
fond, uit potje; 4 blaadjes gelatine;
enkele toeven waterkers of veldsla.
Bestrijk de terrine met zachte boter. Ver
meng gehakt met broodkruim, slagroom
en 2 eetlepels sherry. Voeg zout, peper en
een mespunt nootmuskaat toe. Laat het
gehakt 30 minuten op een koele plek rus
ten.
Verdeel het in vier porties. Hak de af
snijdsels fijn en meng ze door het gehakt.
Schep in een kom 2 eetlepels peterselie,
tijm, bosuitjes en 2 eetlepels vleesfond
door elkaar. Leg een portie gehakt in de
terrine tot de bodem ermee is bedekt. Be
dek het gehakt met een plak ham. Strijk
eenvierde deel van het peterseliemengsel
er over. Leg er een schnitzel op die de
ham en het peterseliemengsel bedekt.
Vul zo de terrine in lagen op. Druk aan.
Leg het deksel op de terrine en plaats
Vooruitzichten
weer
woensdag
donderdag
vrijdag
zaterdag
max.
18°
19°
18°
16°
min.
13°
13°
13°
13°
wind
ZW 4
Z 4
Z 4
Z 4
Zon
vandaag
op 8.25"
onder 18
Maan
vandaag
op
onder 16
©Toonder Studio's
Nautisch bericht
Harde, mogelijk even stormachtige wind uit zuidzuidwest, la
zuidwest. Matig zicht, vanmiddag goed. Kustwater 16 graden.
Waterstanden
,,D-dat is bedoeld als een belediging", riep heer Ollie woe
dend. „Ik voel dat héél fijn aan. Maar die stenen zijn van
mij. Mijn goede vader zei, dat ze heel wat zouden vertellen
als ze praten konden; dat herinner ik me als de dag van gis
teren. En ik laat ze me niet van het brood eten."
De markies hief zijn face-a-main en bekeek de opgewonden
heer met kille blik.
„Fi done", prevelde hij. „Als ge het waagt mijn bezitting te
beroeren, krijgt ge een proces aan de broek, eh... Bommel.
Houdt u dat voor gezegd. Adieu."
Hij verwijderde zich met afgemeten schreden, en heer Bom
mel keerde zich met grote zelfbeheersing om.
„Dit neem ik niet", mompelde hij met opgekropte stem.
„Dit keer zal ik hem zó op zijn plaats zetten, dat hij weet
waar hij staat."
door Bill Watterson
Hans Belterman
hem in een ovensleetje. Schenk er ko
kend water bij tot de vorm er voor tenmin
ste 2/3e deel in staat. Plaats het sleetje 90
minuten in de tot 180 graden voorver
warmde oven. Kwartiertje laten staan.
Leg een passend plankje op de inhoud
van de terrine en plaats er een gewicht
op. Laat de inhoud afkoelen. Schenk het
dan nog vloeibare vet uit de vorm. Laat in
tussen de gelatineblaadjes in ruim koud
water 5 min. weken.
Breng de rest van de fond aan de kook.
Voeg zout toe. Neem het pannetje van de
warmtebron en laat de gelatine er onder
voortdurend roeren in oplossen. Roer er
daarna de rest van de peterselie en sher
ry door. Schenk het mengsel over de in
houd van de terrine.
dinsdag
Hoog
water
Laag water
25 oktober LK
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
Vlissingen
7.50
133
20.40
135
1.56
111
14,45
Terneuzen
8.09
155
20.56
156
2.16
119
14.55
Cadzand
7.30
123
20.16
124
1.36
106
14.25
Roompot Buiten
8.06
102
20.55
110
2.14
84
15,00
Roompot Binnen
8.35
96
21.24
102
2.44
80
15.26
Zierikzee
8.55
110
21.40
119
3.00
93
15,30
Krammersl. West
9.10
123
21.46
127
2.54
95
15.36
Hansweert
8.36
171
21.16
171
2.25
133
14.55
Stavenisse/Yers.
9.11
117
21.56
121
3.00
94
15.30
woensdag
Hoog
water
Laag
ater
26 oktober
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
Vlissingen
8.55
106
22.15
121
3.26
94
15.54
Terneuzen
9.20
128
22.25
139
3.30
100
16.26
Cadzand
8.34
96
22.00
111
3.00
90
15.46
Roompot Buiten
9.05
83
22.24
101
3.25
75
16.10
Roompot Binnen
9.55
83
23.05
96
3.45
70
16.36
Zierikzee
10.00
91
23.05
109
4.10
82
16.46
Krammersl. West
10.05
105
23.04
112
4.16
82
16.46
Hansweert
9.34
143
22.35
151
3.46
109
16.36
Stavenisse/Yers.
10.16
99
23.15
109
4.05
81
16.35
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
O
A A
Koufront
Watmlelronl
Samenaesleld front
lichle sneeuw
efc matige sneeuw
zware sneeuw
lichle regen
matige regen
In Scandinavië is het al een beetje winter met in regio's non
stop vorst, maar elders in Europa wordt het vooral graden w
mer. In grote delen van Frankrijk worden temperaturen bove
graden bereikt en de Benelux en delen van Duitsland volge
De voorste begrenzing van de warme lucht wordt wel gemar
keerd door een regenzone die zich uitstrekt van het zuiden v
Scandinavië tot over delen van Nederland en de Britse eilan
De warmere lucht wordt met een sterke zuidwestenwind aa -
gevoerd vanuit Spanje. De westelijke helft van Europa gaa
ook een voor oktober een ongewoon warme periode
tegemoet. Zonnig en tamelijk warm blijft het voorlopigin L
en Zuidoost-Europa.
Wegdromen in Scandinavisch design
TEMPUR® introduceert
gewichtloos en esthetisch
verantwoord slapen.
^rTEMPUR
De temperatuur gaat deze week weer Door: Reiniervandi
flink omhoog. Wellicht spreken we
later in de week zelfs van nazomerweer, want de temperatuurt
richting de 20 graden. Het zachte weer wordt veroorzaakt dooi
lagedrukgebieden op de Oceaan. De frontale uitlopers daarvan
zwiepen in een sterke zuidwestelijke stroming als het ware ov„
onze regio. Zo ook vandaag. Een koufront bereikt naar verwach
ting rond het middaguur de kust. De frontpassage kan vergezeld
gaan van zware windstoten tot 90 of zelfs 100 kilometer peruur,
Voor het front uit regent het vanmorgen bij een krachtige, aanrj
harde tot net stormachtige zuidzuidwestenwind. Vanmiddag w*
het droog en bovendien volgen er enkele felle opklaringen,
Mogelijk valt er nog een losse bui. De temperatuur haalteen
maximum van 16 of 17 graden. Komende nacht blijft het (vrij)
krachtig doorwaaien uit het zuidwesten. En dus is het ookzacht
met een minimumtemperatuur van 13 graden. Morgen neemt»
zuidwester langzaam in kracht
af en later op de dag krimpt de
wind naar het zuiden.
Wolkenvelden domineren het
weerbeeld, maar het blijft op
de mee middagtemperatuur
van 18 graden is het zeer
zacht. Donderdag kan het zelfs
19 graden worden als met
een vrij krachtige of krachtige
zuidenwind zeer zachte lucht
wordt aangevoerd. Verder
landinwaarts kan de 20
wellicht gehaald worden.
Te meer daar de zon zich
wat vaker laat zien, heeft het
weer een nazomers karakter.
Ook vrijdag is het nog zeer
zacht, al neemt later op de
dag de buienkans waarschijn
lijk toe.
ZW7
Europa: Warmer
VERWACHTING VOOR DINSDAGMIDDAG 25 OKTOBER
