De zuurstoffles in het bagagerek Nut ijsbad verdeelt sport PZC Door nieuwe technologie kunnen steeds meer zieken zichzelf behandelen De piskijker en andere heelmeesters Enige dat echt helpt is goed trainen maandag 17 oktober 2005 Onwetend over eigen hartfalen UTRECHT - Ongeveer één op de vijf mensen met COPö (chronisch obstructieve longziekte) heeft, zonder dit i weten en hiervoor behandeld te worden, tevens last hartfalen.Bij deze laatste aandoening kan het hart bloed niet meer goed door het lichaam pompen, wat v moeidheid en kortademigheid met zich mee brengt rv~ concludeert F. Rutten (UMC Utrecht) op basis van eeno' derzoek onder 405 COPD-patiënten waarop hij op 4 oft ber promoveerde. Rutten spoort huisartsen en longarts^ aan alert te zijn op hartfalen bij COPD-patiënten.GPD^ Kind de dupe van beroerte ouder UTRECHT - Indien mensen met relatief jonge kinder® (jonger dan 20 jaar) getroffen worden door een beroerte' moet er tijdens de revalidatie ook aandacht zijn voorde kinderen. Met name kinderen die bij aanvang van de reva lidatie al problemen hebben, lopen gevaar depressies slaapproblemen of gedragsproblemen te ontwikkelen Ook de manier waarmee de partner van de patiënt om gaat met de nieuwe situatie is van groot belangvoorde toekomstige gesteldheid van de kinderen. Dit constateert A. Visser-Meily (revalidatiecentrum de Hoogstraat Utrecht) in het vakblad Stroke op grond van een onder zoek onder 82 kinderen van wie een ouder getroffen wai door een beroerte. GPD Te veel glucose schaadt embryo BOSTON - Dat zwangere vrouwen met diabetes een grote, re kans hebben op een baby met aangeboren afwijkingen (met name aan hart en/of ruggengraat) is het gevolg vac de grotere behoefte aan zuurstof van het embryo om da glucose te verwerken. Hogere glucosespiegels bij de moe der leiden dan gemakkelijk tot zuurstofgebrek bij het em bryo waardoor afwijkingen kunnen ontstaan. Dit sehnjfl R. Li (Harvard Medical School, Boston) in het vakblac American Joumal of Physiology: Endocrinology and Me tabolism op grond van onderzoek bij muizen. Zij advi- seert vrouwen met diabetes met een kinderwens hun glu, cose zo goed mogelijk te regelen. GPD Spaanse griep genetisch ontleed ATLANTA - Onderzoekers zijn er in geslaagd het berueh- te Spaanse-griepvirus, in 1918-1919 verantwoordelijl voor 20 tot 50 miljoen doden, op genniveau geheel te re- construeren. Hiermee hopen zij te achterhalen wat dj griepvirus zo dodelijk maakte, schrijft het wetenschappe lijk tijdschrift Science. GPD Kruisruil bij niertransplantatie BALTIMORE - Nieren van levende donoren kunnen opti maler getransplanteerd worden als er meer gebrul wordt gemaakt van gepaarde donatie. Hierbij wordt er, in dien de ontvanger en donor immunologisch niet bij elkaa passen, gezocht naar een ander donor-ontvangerkopp; zodat een kruisruil kan plaatsvinden.Dit stelt R. Montgo mery (John Hopkins University School of Medicine, Bal more) in het medisch tijdschrift JAMA op grond van lOge slaagde gepaarde nierdonaties. Van de 22 getransplantea de nieren (tweemaal werd een 'driehoeksruil' uitgevoeri waren er na een jaar 21 nog in goede staat. GPD Slimme vindingen in de medische we- reld vergroten onze zelfredzaamheid. Maar het risico van verkeerd gebruik bij zelfzorgapparatuur of -medicijnen ligt op de loer. door John van Oppen De Nierstichting laat dezer dagen een radiospotje horen dat de komst belooft van een implanteerbare kunstnier. De techniek is nog nét niet zo ver dat patiënten inderdaad ge bruik kunnen maken van dit apparaat, maar de ontwikkelingen gaan snel. Ze zijn bovendien hoopgevend. Als er maar voldoende geld voor onderzoek blijft binnenstromen, zo belooft de Nierstichting in het radiospotje, dan zijn nierpatiënten in de nabije toe komst niet langer geketend aan het dia lyse-apparaat en kunnen ze gaan en staan waar ze willen. De implanteerbare kunstnier is de aller nieuwste vorm van medische zorg, waarbij de zieke zijn vrijheid terug krijgt en niet langer gebonden is aan het permanent toezicht of de nabijheid van een behandelaar. De pacemaker vergroot ook al de af stand met de witte jassen. Met digitale implantaten van het in Arnhem geves tigde bedrijf Vitatron kan de cardio loog het slagritme van een patiënt zelfs van verre bijsturen via een laptop. Han dig in acute noodsituaties, als je als hartpatiënt op vakantie bent in Tosca ne en voelt dat er iets mis is. Mensen met diabetes genieten ook al steeds meer bewegingsvrijheid, dankzij vindingen als het insulinepompje waar mee het bloedsuikergehalte 'automa tisch' binnen aanvaardbare schomme lingen blijft. En longpatiënten kunnen met de scootmobiel gaan en staan waar ze willen, desnoods met de draagbare zuurstoffles in het bagagerek. Keerzijde Sommige hulpmiddelen zijn al zo inge burgerd dat we ons amper nog realise ren hoe belangrijk ze zijn voor onze zelfredzaamheid. Zonder kunstheup, beenprothese, hoorapparaat of bril, zou de leefwereld voor veel mensen aan zienlijk kleiner zijn. Al die technische vooruitgang heeft ook een keerzijde. In het streven naar 'onafhankelijkheid' van de (para)medi- sche vakman, wordt die minder vaak geraadpleegd als een medisch hulpmid Mensen met diabetes genieten ook al steeds meer bewegingsvrijheid, dankzij vindingen als het insulinepompje waarmee het bloedsuikergehalte 'automatisch' binnen aanvaardbare schommelingen blijft. foto John Oud/GPD del beschikbaar is. Wie raadpleegt er nog een oogarts of opticien bij de aan schaf van een leesbril? Ze liggen im mers voor een habbekrats te koop op de markt of in het warenhuis? Sinds de opkomst van internet groeit het aan bod aan zelfzorgapparatuur bijna weke lijks. Zonder tussenkomst van een arts kun je pufjes aanschaffen om de luchtwe gen te verwijden. Of een apparaat om hooikoorts of andere neusallergieën te bestrijden. De aanbieders beloven dat je eindelijk, zonder medicijnen te hoe ven slikken, van de zomer kunt genie ten. Weg loopneus, genies en geïrriteer de ogen. Wie de ziekte van Pfeiffer onder de le den denkt te hebben, hoeft de dokter ook al niet meer te vragen of dat klopt. Als je last hebt van keelpijn, opgezette halsklieren en onverklaarbare moeheid en dénkt aan de kissing disease, kun je met behulp van een apparaatje te we ten komen of een speekselvirus inder daad de boosdoener is. Zwangerschap Bij een zwangerschap kan het soms handig zijn om thuis je bloeddruk te meten. Dan is er de digitale bloeddruk meter, soms gecombineerd met een hartslagmeter. „Zelfzorg kan makkelijk en effectief zijn bij eenvoudige kwaaltjes, aandoe ningen of preventieve metingen. Maar het blijven hulpmiddelen, met alle na delen naast voordelen. Kies dus bewust als je de zorg voor de gezondheid voor lopig in eigen hand wilt houden. Maar ga vooral op tijd naar de huisarts als je aanwijzingen hebt dat er echt iets aan schort", zegt dr. R. Lelie-Van de Zande van het WINap, het Wetenschappelijk Instituut Nederlandse Apothekers. Het WINap heeft al jarenlang ervaring met voors en tegens van zelfzorg en heeft er zelfs speciale folders over sa mengesteld, die klaarliggen in elke apo theek. Die folders gaan vooral over zelf medicatie via pillen en poeders die zon der recept verkrijgbaar zijn, maar de aanbevelingen zijn in grote lijnen van toepassing op alle vormen. Lelie-Van de Zande: „Zelfzorg houdt in: de verantwoordelijkheid voor je ge zondheid in eigen hand nemen. Dat be gint bij goede voeding en goede leefge woontes. Maar nogmaals: als er iets aan de hand is moet je op tijd naar de huisarts gaan." Zelfzorg, aldus de woordvoerder van het WINap, betekent nadenken over de oorzaken; weten wat te doen bij eenvou dige kwaaltjes of blessures en weten wat te doen om erger te voorkomen. Bakerpraatjes „Laat je nooit van de wijs brengen door bakerpraatjes van goedwillende, maar ondeskundige vrienden, kennis sen of familieleden. Weet het advies van deskundige raadgevers altijd hoger te waarderen." Het WINap krijgt regelmatig te maken met ongelukken die het gevolg zijn van ondoordachte zelfzorg. Dan gaat het met name om farmaceutische produc ten die zonder recept verkrijgbaar zijn bij apotheek en drogisterij, zoals hoofd- pijnstillers, neusdruppels, middelen te gen aambeien, brandend maagzuur, voetschimmel of hooikoorts. In sommige zelfzorgmiddelen tegen maagklachten, verstopping of diaree zitten stoffen die de opname van ande re geneesmiddelen in het lichaam ver minderen. De op recept voorgeschreven middelen werken dan minder efficiënt. Het advies ligt voor de hand: lees de bij sluiter of gebruiksaanwijzing bij elke vorm van zelfzorg. Aarzel niet om bij de geringste twijfel de huisarts of spe- Meer informatie: www.apotheek.nl of www.gezondheidsnet.nl GPD door Paul van Dijk Onlangs was Zaltbommel omgetoverd in een mid deleeuwse vesting. Kanon niers verdedigden de stad te gen aanvallen vanaf de Waal. De stadsomroeper verving de krant. Er liepen kippen en geiten in de stegen. Ridders bevochten elkaar in de uiter waarden. En door de straten flaneerden elegante jonk wou wen. Mijn collega en ik waren ver kleed als piskijker en steen snijder. We behandelden voor een paar stuivers men sen met uiteenlopende aan doeningen. De piskijker was in de middeleeuwen een ge studeerd man. Hij had een doctorstitel en stond in hoog aanzien bij de bevolking. De doctor in die tijd wordt vaak afgebeeld met een urinaal in de hand. Het onderzoek van de urine was een manier om een diagnose te stellen. In het belangrijkste leerboek uit die tijd de 'Canon Medicinae' van Avicenna staat: 'De urine is een betrouwbare leidraad voor de kennis van ziekte'. Witte urine wees op maag- stoornissen. Een vuurkleuri- ge plas was een teken van gal blaasproblemen. Een neer slag op de bodem van het uri naal betekende dat je niet lang meer te leven had. Hoewel de doctor die de pis nakeek een universitaire op leiding had, was deze vorm van diagnostiek verre van be trouwbaar. Sterker nog: het was een bron van speculatie en kwakzalverij. Voor de ge middelde burger was een be zoek aan een doctor medici nae niet te betalen. De gewone bevolking nam zijn toevlucht tot rondtrek kende heelmeesters. Zij bo den hun diensten aan op ker missen en jaarmarkten. Poe ders, zalfjes en drankjes te gen allerlei kwalen vonden gretig aftrek bij de goedgelo vige bevolking. Er waren rondreizende tandentrek kers, staarstekers en steen snijders. Het steensnijden of keisnijden was in die tijd een van de meest uitgevoerde me dische ingrepen. Het was een schijnoperatie. De keisnijder behandelde mensen met hevi ge hoofdpijn en mensen met psychiatrische stoornissen. Hij maakte de patiënt wijs dat hij deze aandoeningen kon genezen door een steen uit het hoofd te verwijderen. De truc bestond uit het aan brengen van een snee in de hoofdhuid. Vingervlug werd vervolgens uit de wond een steen te voorschijn getoverd. Het schilderij van Jeroen Bosch van een man met de omgekeerde trechter op zijn kop is een uitbeelding van het keisnijden. Het was pure oplichting maar de bevolking geloofde in de kunsten van de keisnijder. De piskijker en de keisnijder heten nu inter nist en iriscopist. Net als toen is er nog steeds een blin delings vertrouwen in de doc tores van het ziekenhuis. En ook aan alternatieve thera peuten wordt door de bevol king grote geneeskracht toe gekend, net als aan de rond trekkende heelmeesters in de vijftiende eeuw. De patiënt heeft door de eeuwen heen een onbedwingbare neiging de mogelijkheden van dok ters en therapeuten schrome lijk te overschatten. „Dokter kan ik even een foto van mijn rug laten maken?" Net zoals het piskijken zelden iets ople verde is ook de waarde van het maken van een foto vaak zeer beperkt. Stromingen in het alternatieve circuit veron derstellen dat allerlei ziekten veroorzaakt worden door can- dida-infecties. Mensen wor den massaal behandeld tegen deze veronderstelde schim melinfectie. Zolang mensen blijven geloven in de ideeën van alternatieve genezers zul len ze hun kunsten blijven vertonen. GPD Paul van Dijk is huisarts 17 oktober 1955 De nieuivste trend in de wereld van de sport: wie beter wil pres teren, neemt na de ivedstrijd een koude douche of een ijskoud bad. Maar lang niet alle sporters geloven in de heilzame werking van koud water. door Karin Burhenne en Ivar Hoekstra Earnie Stewart weet nog pre cies hoe het voelt, zo'n ijs koud bad. „Het is afzien", ver telt de technisch directeur van WV, die tot vorig seizoen nog international in Amerika was. „Toen ik in de VS voetbalde, na men heel veel ploeggenoten een ijsbad na de wedstrijd. In de kleedkamer stond een klein zin ken bad dat vol werd geschept met ijs. Daar kon je dan met je onderlichaam in gaan zitten. Sommige jongens dompelden zich zelfs helemaal onder. Ik heb het een paar keer gepro beerd, maar het doet echt pijn", vertelt Stewart. „Alsof er een fy siotherapeut constant druk zet op een pijnlijke plek. Na zo'n bad voel je je inderdaad even heel fit, maar dat gevoel ebt vrij snel weer weg." Nee, de technisch directeur kan het niemand aanraden. Maar er zijn sporters en trainers in Ne derland die er heel anders over denken. Zij volgen inmiddels het voorbeeld van de buitenland se sportploegen in de volle over tuiging dat het koude water de prestaties opkrikt. Zoals inspan ningsfysioloog Jos Geijsel, die Ajax en de nationale hockey teams begeleidt. Geijsel liet onlangs in de pers weten dat hij gelooft in de heil zame werking van koud water en de spelers daar dus in onder dompelt. Ook in de wetenschap wint die theorie terrein. Britse onderzoekers kwamen onlangs met het nieuws dat sporters die na een wedstrijd een koud bad nemen, sneller op krachten ko men. Aanhangers van de koude douche wijzen er vaak op dat daardoor de oververhitting van de spieren stopt en daarmee de afbraak van spiereiwitten tegen gaat. Dat zou weer bevorderlijk zijn voor het herstel. Trends „Ach", zegt handballer en ultra- loper Lambert Schuurs uit Sit- tard, „in de sport heb je altijd van dit soort trends. Enkele ja ren geleden was er een Italiaan se voetbalclub, waarvan de spe lers voor een wedstrijd juist ver plicht een warm bad moesten ne men. Mij is altijd verteld dat je na een wedstrijd een warm bad moet nemen om je spieren soe pel te houden. Maar als een ijs koud bad ook helpt, ga ik het ze ker een keer proberen." Lang niet alle sporters gaan zo ver. Marathonloopster Carla Beurskens voelt bijvoorbeeld niets voor een dompelbad. Ook al heeft ze gehoord dat Paula Radcliffe, wereldkampioen ma rathon bij de vrouwen, haar be nen na een wedstrijd in ijswater dompelt. „Ik besproei mijn be nen na een wedstrijd wel eens af wisselend met koud en lauw wa ter, maar daar blijft het bij. Een bad nemen in ijswater is mij toch te extreem", zegt Beurs kens resoluut. Maurice Graef, oud-voetballer van Roda JC en WV, zweert bij een warme douche. Al die nieuwigheden, hij gelooft er niet in. „Toen ik nog voetbalde, kwamen de trai ners met die cooling down aan zetten. Stond je tjokvol adrenali ne na een wedstrijd voor joker op het veld. Ik vond het niks. Het beste recept om te winnen is groepschemie. Een avondje flink doorzakken met elkaar kan beter werken op de presta ties dan koude douches of een cooling down. Al moet je niet meteen na de wedstrijd gaan stappen." Niet douchen is ook een optie. Studente Marlous Bonnes hockeyt op recreatief ni veau. „Wij douchen nooit na het hockeyen. Gewoon je jogging- trui aan en naar het clubhuis om gezellig een biertje te drin ken. Douchen doen we wel als we 's avonds thuiskomen." De Maastrichtse hoogleraar bewegingsweten schappen Harm Kuipers (tevens oud-wereld kampioen schaatsen) deed onderzoek naar de koude douche. De kernvraag luidde of spieren sneller herstellen als ze meteen gekoeld worden met water. Zijn antwoord: „Ik zou het niet doen." De oud-wereldkampioen schaatsen kan best be grijpen waarom veel trainers en sporters geloven in de heilzame werking van de koude douche. „Je hart pompt net zoveel bloed rond als je lichaam op dat moment nodig heeft. Als je onder de koude douche staat, daalt de behoefte van het lichaam aan zuurstof. Dat betekent dat je hart minder bloed hoeft rond te pompen en je hartslag dus snel daalt. Als je de snelheid waarmee de hartslag daalt als uitgangspunt neemt voor de mate van herstel, dan lijk je dus sneller te herstellen onder de koude douche." Maar herstellen je spieren dan ook? Nee, denkt Kuipers. „Spierpijn duidt op be- GELIJKSPEL - Het Neder lands elftal is er niet in ge slaagd de Rode Duivels te ver slaan. In een bomvol Feye- noordstadion eindigde de der by der lage landen in gelijk spel: 2-2. Al in de derde mi nuut kwamen de Belgen op voorsprong, waarna Bram Ap pel de gelijkmaker scoorde. De Belgen namen vervolgens op nieuw de leiding, maar in het laatste half uur zette Oranje de Rode Duivels zwaar onder druk. Het resulteerde slechts in één treffer (wederom van Appel). De uitblinkende doel man Gernaye voorkwam dat de Belgen een nederlaag leden. KONINKLIJKE REIS - Konin gin Juliana en Prins Bernhard maken een reis naar Suriname en de Antillen. Uitgezwaaid door diverse ministers, hoog waardigheidsbekleders en de vier prinsesjes, vertrokken ze zaterdag vanaf Schiphol. GESTIKT - Twee broertjes uif Amsterdam zijn gestikt, nadat ze bij het spelen in een kist wa ren gekropen en er niet meer uit konden. De twee zijn ver moedelijk in slaap gevallen en in hun slaap overleden. De jon gens, 9 en 7 jaar, werden bij toeval gevonden. Ze werden sinds donderdag vermist. Britse onderzoekers kwamen onlangs met het nieuws dat sporters die na een wedstrijd een koud bad nemen, veel sneller op krachten komen. foto Wouter Borre/GPD schadigingen in het spierweefsel. Die beschadigin gen herstellen vanzelf. Als je wilt weten of een sporter snel herstelt, moet je dus kijken naar het herstel van die beschadigingen. Feit is dat je li chaamstemperatuur onder de koude douche daalt. Daardoor daalt ook de intensiteit van het stofwisselingsproces. En voor het herstel van de spieren is juist een verhoogd stofwisselingspx-oces nodig. Als je oververhit bent en je stapt meteen on der een koude douche, dan knijp je ook de bloed vaten dicht. Steek maar eens een hand in ijskoud water, die wordt heel snel wit. Minder bloed bete kent dat er minder afvalstoffen worden afge voerd. Ook de aanvoer van zuurstof en voedings stoffen daalt. Ook dat is nadelig voor het herstel proces." Het beste is volgens Kuipers om na de wedstrijd de lichaamstemperatuur te laten dalen tijdens een cooling down. En dan in ieder geval niet ongewassen met een bezweet lijf de koude buitenlucht in. „Want dan vat je kou." Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redactle@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax:(0113)315609 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: 8uitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (01111454651 Fax:(0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren Goes, Zierikzee en hulst: Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tol 12,00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom, afschrijving acceptgiro per maand: 20,55 n.v.t per kwartaal: 59,75 62,00 per jaar: €229.20 233,30 Voor toezending per post geldt een toeslag, E-mail: lezersservice@pzc.nl mg van auunnemomoii uiisiuneiid schriftelijk, 1 maand voorliet einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice, Postbus 31, 4460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,80 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgens de Regelen voor het Advertentieweten. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (076)5312550 Fax. (076)5312340 Personeelsadvertenties: Tel: (076)5312240 Fax: (076)5312340 Rubrieksadvertenties (kloïntjos): Tel, (076)5312104 Fax. (076)5312340 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend gow Tel: (076)5312277 Fax: (076)5312274 Uitgeverij ivoorbehouden 'lie Zeeuwse Courant BV is ooit um. gegevens hebben wij opgenomen nuenjadmlnlstratle en om u te (laten) men van de titels en de werkmaatschappijr" i derden J I Wegener-concern Dado»'» I dat wordt gebnilhvoon»» jr u relevantedlonstencipj O mrnuilldio flS*»* jlevante dienstenen^- de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig gases- Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bi), r Postbus 314460 AA Goes Behoort tot WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 4