Ramptoerist in de sneeuw
PZC
Beleef de wereld van mijnwerkers
zaterdag 15 oktober 2005
Op verkenningstocht buiten de pistes naar lawines.
De cursus is voor iedere wintersporter te volgen en misschien wel aan te raden. Lerares Jude uit Les Are knikt. 'Je
ml M hebt simpel gezegd twee soorten skiërs. De meesten houden zich aan de regels en zorgen met voor overlast. Maar de
mmM mensen die het niet zo nauw nemen met de bewegwijzering of tips vormen een gevaar. Let wel; ook voor anderen.
Ze zijn onervaren en pakken na een nacht hevige sneeuw net even dat heuveltje buiten de piste mee. En veroorzaken
zo jaarlijks een lawine die meerdere slachtoffers eist. Misschien wordt deze cursus ooit verplicht Ook al zal het een lange
weg worden. Kijk maar naar de helm voor skiërs. In Amerika verplicht, maar hier niet.'
De Nederlandstalige cursus wordt van 15 tot 20 januari 2006 gehouden. Deelname is gratis, maar het aantal plaatsen is
beperkt. De diverse onderdelen worden meerdere keren per week georganiseerd, zodat iedereen de kans krijgt ze te volgen.
Kijk voor meer info op de website van de krant bij de rubriek Reizen.
De volgende onderelen staan op het programma
- Presentatie over lawine-herkenning
- Speurtocht naar lawines in gebied
- Speuroefening met honden bij lawines
- Op stap mee de pistebully
- Meteorologie; het lezen van sneeuw
- Afdaling met de banaan; repatriëring
- Op zoek met de lawinepieper
- Evacuatie-oefening stoeltjeslift
www.frankriik.nl/lesarcs
Onderzoek naar de vastheid van
sneeuwkristallen.
Fietsroutes langs
biologische boer
Biologische boerderijen willen graag laten zien
wat er allemaal op en om hun erf gebeurt Fiet
sers kunnen dat van nabij ontdekken dankzij
de nieuwe brochure 'Volg de groene route' die
is verschenen. De fietsroutes gaan langs biolo
gische boerderijen waar - als het goed is - de bij
zondere band tussen boer en natuur zichtbaar
is. Bijvoorbeeld in de begroeiing, de bedrijfs
voering of de verschillende activiteiten. Een
aantal bedrijven heeft een boerderijwinkel
theetuin of de mogelijkheid om een excursie
mee te maken. Op dit moment zijn er vier fiets
routes: eentje door Midden-Delfland (ZH), het
Kromme Rijngebied (U), de Graafschap (G)en
de Loonse en Drunense duinen (NB). De routes
zijn verkrijgbaar bij de plaatselijke VW-kanio-
ren en bezoekerscentra van Natuurmonumen
ten.
www.nederlandqaatbioloqisch.nl en www.bio-
loqica.nl
Ook de Nederlandse Antillen, zoals de Curasao-
se hoofdstad Willemstad, blijven een populaire
verre reisbestemming.
Nederlanders dromen
van verre reizen
Van elke vijf Nederlanders is er op z'n minst
één (20 van de bevolking dus), die van plan is
om de komende drie jaar een verre reis te on
dernemen. Dat meldt het Continu Vakantie
Onderzoek, dat permanent het vakantiegedrag
van ons volk peilt. Opvallend is dat het bij die
20 voor eenderde om mensen gaat die nog
nooit of de laatste vijfjaar niet een verre reis
hebben gemaakt. De VS, Canada, Nederlandse
Antillen, Indonesië en Thailand zullen naar
verwachting populaire bestemmingen blijven.
Iets meer dan de helft van de ondervraagden
geeft de voorkeur aan een pakketreis, een com
pleet door de reisorganisatie samengestelde
trip.
Droomvilla's op
exotische locaties
Om de winter op zomerse wijze door te komen
biedt ExcellentVillas.com een groot aantal va
kantievilla's in tropische oorden aan, zoals
Fiji, Vietnam, Namibië, Malediven, Seychellen
Barbados en Saint Lucia om er enkele te noe
men. Bij een maximale bezetting is een aantal
villa's al te huur vanaf circa €50,- per persoon
per nacht in het laagseizoen, promoot het be
drijf. Sommige privé villa's hebben inwonend
personeel, zoals koks, tuinlieden en beveili
gingspersoneel. Alle overige villa's worden da
gelijks schoongemaakt en koks zijn op aan
vraag. De meeste villa's die in resorts liggen
hebben een privé zwembad en volledige hotel-
service, inclusief butlerservice en de mogelijk
heid om alle maaltijden in de villa te bestellen.
Sommigen hebben een (kleine) keuken.
www.excellentvillas.com
door HANS VAN ALEBEEK I
Gele helm op de kop en blauw kompeljas
je aan. Iedereen wordt mijnwerker als hij
met een van de vele oud-steenkoolhou
wers in Blegny onder de grond duikt. Om
te ervaren hoe dat leven daar diep bene
den was. moetje naar België toe. De mijn
van Blegny ligt vlak over de grens bij
Maastricht en heeft de afgelopen 25 jaar
ruim 2,5 miljoen bezoekers getrokken.
De mijn ging in maart 1980 dicht om een
paar maanden later de poort al weer te
openen voor de toeristen. Die kunnen
dan aan den lijve ondervinden hoe het
zwarte goud in de vorige eeuwen uit de
grond werd gehaald. Bijna altijd gaat dat
onder aanvoering van een ex-mijnwer
ker.
Er is zelfs een Nederlandse mijngids, Jo-
han Hintjes, die alles bij elkaar 23 jaar in
Limburgse en Belgische mijnen gewerkt
heeft. Met hem stappen we in de ijzeren
lift die, net als vroeger, de gasten in het
pikdonker naar beneden voert. Ramme
lend en wel.
Het begin van een boeiende, steeds ver
der naar beneden dalende tocht. Door re
delijk ruime maar wel klamme mijn
schachten want het is hier altijd 15 gra
den en vochtig. 'De meeste mensen heb
ben geen idee hoe het er hier aan toe
ging', vertelt Hintjes (55).
Dat is na anderhalf uur ondergronds wel
anders. Dan weten we (bijna) alles. Over
het zware en smerige werk ('eten deed je
onderweg. In de mijn was er geen tijd
voor"), de muizen en ratten ('onze vrien
den'), enge ziektes ('mijnworm, die vreet
je van binnen op') en liggend poepen ('op
de schop. Wij noemen dat gekscherend
bruinkool').
Schietmeester
Hintjes legt ook graag uit hoe hij als ver
antwoordelijk schietmeester het dyna
miet aanbracht als er weer een stukje
mijnschacht veroverd moest worden.
Spectaculair is ook de persluchtleiding
waarmee zo'n beetje alle machines en
boor hamers werden aangedreven. Wie
even zo'n knetterende boormachine
mag vasthouden, weet voor de rest van
zijn leven waarom mijnwerkers vaak last
hebben van hun oren en gewrichten. 'En
dan heb je nu nog geen stof, lacht Hint
jes. 'Als iedereen aan het werk was zag je
soms minder dan een meter. En aan het
eind van de dag zat de smerigheid dui-
mendik over je hele lijf.'
Rammellift
De ondergrondse tocht voert na een dik
uur weer via dezelfde rammellift naar
het bovengrondse losstation waar de ko
len werden gewassen en gesorteerd (van
grote brokken tot 'nootjes' in vijf ver
schillende maten). Mooi is daar het nog
altijd hel verlichte beeld van Sint Barba
ra, beschermheilige van de mijnwerkers
en andere gevaarlijke beroepen. Want na
tuurlijk vielen er doden, elk jaar 5 tot 6
op elke duizend mijnwerkers. Die noeste
werkers, mannen maar vroeger ook vrou
wen en kinderen, worden geëerd met
een indrukwekkend muzikaal klank
beeld aan het eind van de rit.
'Daar krijg ik elke keer nog kippenvel
van', zegt Hintjes die zijn beste maatje in
de mijn verloor. En ondanks alles, zegt
hij bij het afsluitende glas biere des
houyeux (mijnwerkersbier): 'Ik denk dat.
als ze de kans hadden, alle mijnwerkers
zo weer zouden beginnen. Zelfs de man-
De heilige St. Barbara waakt nog altijd over het verlaten losstation.
nen die nu in het ziekenhuis liggen. De
sfeer en de kameraadschap, die waren
echt uniek.'
De mijn in Blegny is tot eind november elk
weekeinde geopend. Tijdens de herfstvakantie
(van 15 oktober tot 6 november) is de mijn da
gelijks geopend. Om 11.30 en 14 00 uur be
ginnen de Nederlandstalige rondleidingen
Deelname kost 8 euro voor volwassenen en
5,50 euro voor kinderen tussen de 6 en 12
jaar.
www.bleqnvmine.be
of tel. 0032-4 387 43 32
Jachten kun je overal op de wereld huren. De
ze liggen in Fort Lauderdale in de Amerikaan
se staat Florida.
Boekingsplatform voor jachten
Eind vorige maand is het eerste, wereldwijde
boekingsplatform voor jachten gelanceerd. Op
dat platform (ontwikkeld door 'magproduc-
tions' in Enschede) wordt het nog steeds
groeiende aantal jachten over de hele wereld
te huur aangeboden.
In verschillende prijsklassen: van 360 Euro per
dag tot 60.000 per week. Over elk jacht staat
op de website gedetailleerde informatie: de
consument kan zelf een keuze maken uit be
stemming, type jacht, en huurperiode, en
krijgt dan ook informatie over de voorzienin
gen aan boord: de hutten, navigatie- en com-
municatie-apparatuur, motoren, technische in
stallaties en veiligheidsuitrusting. Nog nooit
eerder was het niet mogelijk voor watersport
liefhebbers om op deze schaal jachten met el
kaar te vergelijken.
MarineYacht.com
KLM vliegt op Entebe
De KLM ziet Oost-Afrika en India als duidelijke
groeimarkten. Met name in die hoek wordt ko
mende winter het aantal vluchten en stoelen
uitgebreid. Zo vliegt de KLM met ingang van
30 oktober met een Boeing 767 drie keer per
week op de nieuwe bestemming Entebbe in Oe
ganda en worden op Nairobi grotere toestellen
ingezet. Nieuw in het pakket is ook de stad Hy
derabad in India waar vanaf Amsterdam drie
keer per week op gevlogen wordt.
Van partner Air France neemt de KLM ook een
aantal vluchten over. Franse passagiers voor
Koeweit gaan voortaan over Amsterdam. Ook
de retourvluchten op Bordeaux neemt de KLM
van de Fransen over. In het nieuw wintersche-
ma, dat loopt tot 25 maart, worden ook een
aantal vluchten geschrapt. Zo verdwijnt de ver
binding Rotterdam-Londen city en per 11 de
cember de vlucht van Eindhoven op Charles
de Gaulle.
Een reddingsactie die iedere wintersporter kan overkomen.
het gevaar van lawines, die leuk uitziende ritjes
met de banaan, die onbereikbare kabelbanen bo
venop de bergen en de droombaan van skileraar.
Een opvallende bijkomstigheid is dat het gesta
ge geklaag van toeristen over de dure skipassen
afneemt.
Demonstraties
Het is zeker geen intensieve cursus. Alle demon
straties zijn gedurende de week zo opgezet dat
het skiën niet in het gedrang komt. Sommige de
monstraties bestaan enkel uit theorie, anderen
zijn zeer actief. Uitleg over de liften die zelfs bij
min twintig blijven werken wordt afgewisseld
met een abseiltocht in het donker vanuit diezelf
de stoeltjesliften. Want het kan toch altijd een
keer mis gaan.
Pas als de skileraar via de kabel naar ons toe is ge
klommen wordt duidelijk dat een touw onze eni
ge redding is. Met name het moment dat je je ge
wicht aan het bijna bevroren touw toever
trouwd is angstig. De term koud zweet krijgt in
eens betekenis.
Onder het genot van een hart- en handverwar-
mend glas glühwein vertelt Jude dat de meeste
vragen van toeristen over veiligheid gaan. Men
sen die graag meer willen weten over lawines,
de kwaliteit van de pistes en de heersende re-
gels.
'Lawines zijn voor veel mensen iets ongrijp
baars. Demonstraties die hiermee te maken heb
ben zijn dan ook erg populair. Veel mensen den
ken dat alleen de bergtoppen dit gevaar kennen.
Dus laten we ze via kaarten inschatten waar het
gevaar het grootst is. En mogen ze tijdens een
wandeltocht de bergen afzoeken naar mogelijke
lawines.'
Onze schoenen gaan tot lieshoogte de sneeuw
in. De skileraar loopt naar het midden van een
vlakte net onder een bergwand. De sneeuw lijkt
stevig; met gemak schept hij een verticale wand
in de sneeuwmassa. Hij analyseert op verschil
lende dieptes de sneeuw tot op het laatste ijskris
tal. De minuscule wereld die open gaat is bijzon
der mooi. Maar zeer verraderlijk. Met een ver
grootglas in de hand laat hij eenvoudig zien dat
de witte muur zowel één stevig geheel kan zijn
als een zeer instabiele massa. Waarbij twee onze
kere factoren een belangrijke rol spelen. Zowel
de door wintersporters zo geliefde zon als de
niet zichtbare ondergrond.
Mysterie
De wandeling wordt vervolgd naar een eenzaam
hutje aan de rand van een berg. Als de skileraar
een grote dynamietstaaf aan de kabelbaan beves
tigt is het mysterie opgelost. Het is maar goed
dat deze kabelbaan niet bereikbaar is voor het
publiek. Op effectieve wijze kunnen ze het ex
plosief zo naar moeilijk toegankelijke plaatsen
brengen, om deze op afstand te laten ontploffen.
En ook voor plekken die niet voorzien zijn van
een kabelbaan hebben ze een oplossing. Als vol
leerde cowboys slingeren ze het explosieve pak
ketje eenvoudig over tientallen meters tot op de
meter nauwkeurig. Wat nog niet meevalt, merk
ik al gauw. Snel haal ik het 'explosief uit een
boom.
Zakcentje
Het enige onderdeel dat niet tot de strenge oplei
ding van skileraren behoort is rijden op de piste
bully. Dit zijn trotste vrachtwagenchauffeurs
die een zakcentje willen verdienen. Aangezien
dit ritje volgens Jude de grootste wens onder
mannen is mogen we in ploegendienst mee.
Alle pistes worden elke dag geprepareerd dus
rijdt een colonne van vijf sneeuwmonsters de
piste op. Bergop is vooral een aanslag op je ver
trouwen. Dat de rupsbanden het houden, welte
verstaan. De steile reis naar beneden is vooral
adembenemend. Met het glinsterende maan
licht en de bundel van lichtjes rondom de dor
pen dringt de schoonheid van het gebied pas
echt tot je door.
Op de laatste dag vraagt Jude wat ik van de cur
sus vond. Ik blijk het standaard-antwoord te ge
ven, dat 'bij het beheren van een wintersportge
bied veel meer komt kijken dan ik dacht'.
Ze lacht: 'In dit gebied alleen al zijn tientallen
mensen op de achtergrond bezig de toeristen
het naar de zin te maken. En ervoor te zorgen
dat er niets mis gaat. Veel mensen denken dat
wij alleen les geven aan kinderen. Of voorname
lijk naam proberen te maken in een bar. Maar
dit is waarom ik het vak heb gekozen.'
Wintersporters kunnen in het
Franse Les Arcs één keer per jaar
een kijkje achter de schermen
nemen van een skigebied. Inclusief
een lawineredding met honden,
met een bully in het donker de
pistes prepareren en een evacuatie
vanuit een vastgelopen
stoeltjeslift. Gratis en eenvoudig
tussen de afdalingen en de
apres-ski door te plannen.
rionr CORNO VAN DEN BERG I
De training is levensecht. Maar vooral
levensbedreigend. Een skileraar
wordt door zijn collega's bedolven
onder bijna drie meters sneeuw. Hij
zit muurvast en aan de oppervlakte toont niets
dat er een mens onder de sneeuwmassa ligt. Toe
risten mogen peilen met stokken of ze iets kun
nen vinden. Tevergeefs.
Dan komt Vilnius, een jonge Duitse herder, aan
gerend. Hij gaat meteen aan het werk. Of eigen
lijk zijn neus. Driftig zoekt hij naar geursporen
en al snel heeft hij succes. Direct gaan drie skile
raren met grote scheppen op zoek naar hun col
lega. Jude is de lerares van Vilnius en houdt met
een stopwatch de tijd bij. Ze knikt tevreden en
knuffelt de hond uitbundig. Binnenkort mogen
ze samen aan het grote werk beginnen.
Begrip voor het vak van skileraar. Dat is de be
langrijkste reden voor het unieke kijkje in de
keuken van één van de populairste skigebieden
van Frankrijk. En om antwoord te geven op de
vele vragen die toeristen jaarlijks stellen. Over
Evacuatie vanuit vastgelopen stoeltjeslift.
