Voor alles heb je taal nodig
(om gewoon proeven van de muziek
Koeien zijn levende schilderijen
Ambtenaren
van Rijk zijn
K ambtelijk
LrRenéSchner
«IDDELBURG - Het ministe-
Lzegt wel dat het wil ontkoke-
L maar dat is nog lang met
L alle ambtenaren doorgedron-
L Die verzuchting slaakte ge-
Lteerde G. van Heukelom
Sermiddagineen vergadering
de provinciale onderwijs
rad voor het voortgezet onder-
Pi*.
ij kwam tot zijn opmerking bij
bespreking van de Operatie
L die het ministerie van On
twijs, Cultuur en Wetenschap-
fa op touw heeft gezet. Die ope-
fce gaat er vanuit dat er op
faolen meer moet worden ge-
aan zorg en hulpverlening
fa jongeren.
Bk: allemaal wel mooi en aar-
fa nel uit de woorden van Van
Ekelom te beluisteren, maar
k gevolg van allerlei ambtelij-
f regels mag de provincie niet
Lr meebetalen aan sociale me-
fahe teams op scholen. Dat
Ier wel eens toe kunnen lei-
fa dat dergelijke teams in de
•oblemen komen en dat moet
Lens Van Heukelom voorko-
b worden Als het die kant op
iu gaan zal hij contact met de
patssecretaris opnemen, gaf
Kaan.
|t onderwerp (medische) zorg
[scholen stond nogal centraal
ide vergadering van de onder-
d.
een van de provinciale
gdpanels werd er op aange-
mgendat scholen bij hun leer-
gon meer bekendheid geven
fa het bestaan van de sociaal
lische teams.
De Da Vinci Code
van Dan Brown
vrijdag 14 oktober 2005
Bekende dj in Arsenaaltheater
VLISSINGEN - De bekende dj Benny Rodrigues draait
vanavond in het Arsenaaltheater in Vlissingen. Hij komt
op uitnodiging van Groove to Chill, de organisatie die
haar tweejarig bestaan viert. Groove to Chill zet zich in
om het aanbod van danceavonden in de regio te verbete
ren. Tot nu toe was De Piek in Vlissingen de vaste stek,
maar nu wordt uitgeweken naar een grotere locatie: het
Arsenaaltheater. Het dance-evenement begint om 21.00
uur met Double RD, Rodrigues draait vanaf middernacht.
De andere dj's zijn Saturn, Joeri en Ingmar. Willem D.
zorgt voor de visuals. Benny Rodrigues heeft de afgelopen
jaren in Nederland op alle grote feesten en festivals ge
staan. Hij is bekend geworden door zijn funky techhouse
maar vanavond zet de (jarige) dj een intiemere set neer.
Grote voorkeur tunnel Sluiskil
SLUISKIL - Verreweg de meeste insprekers op de
Trajectnota van de Kanaalkruising Sluiskil geven de voor
keur aan een tunnel boven een tweede brug. In totaal heb
ben 69 personen en organisaties hun inspraakreactie gege
ven. De Trajectnota beschrijft twee mogelijkheden om
het kanaal Gent-Terneuzen te kruisen: een tunnel onder
het kanaal ten noorden van Sluiskil, en een tweede brug
ten zuiden van het dorp. Ruim 90 procent van de inspre
kers kiest voor een tunnel, omdat dit een positief effect
heeft op de verkeersafwikkeling, de economie, de scheep
vaart en het milieu. Volgens de helft van de insprekers
leidt een tweede brug tot minder doorstroming van het
verkeer. Ruim 10 procent van de insprekers geeft aan dat
er rekening moet worden gehouden met langzaam ver
keer. Evenzoveel insprekers hebben problemen met hei
verleggen van de spoorlijn. Het is nu aan de ministers van
Verkeer en Waterstaat en VROM (Volkshuisvesting Ruim
telijke Ordening en Milieu) om een standpunt in te ne
men. Provincie en gemeente kiezen ook voor een tunnel.
ZLM verlaagt verzekeringspremie
GOES - ZLM verzekeringen in Goes verlaagt de premie
van de WA-verzekering voor personenauto's met 5 tot 7
procent. Daaronder valt ook het WA-deel van all-risk-ver-
zekeringen. Verder schaft de ZLM de poliskosten voor al
haar verzekeringen af. De ZLM kan de premie verlagen
omdat er meer geld aan premies binnenkomt dan het bt'
drijf aan schades moet uitbetalen. „Een deel van het geld
dat de ZLM overhoudt, reserveert het bedrijf voor tijden
dat er meer aan schade moet worden betaald dan er aan
premies binnenkomt", zegt L. Remijn, directeur accepta
tie en verzekeringen van ZLM. „Maar al een aantal jaar
houdt ZLM geld over aan de WA-premie van autoverzeke
ringen. Dat geld vloeit terug naar de klanten."
BZW juicht aanleg A4 toe
GOES - De Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging
(BZW) ziet het akkoord dat het Rijk en de provincie
Noord-Brabant hebben gesloten over aanleg van de A4 in
West-Brabant als een belangrijke stap voorwaarts. In eco
nomische zin profiteren de bedrijven en met name de pr<
cesindustrie en de logistiek van betere bereikbaarheid.
Door het akkoord krijgt de verbinding tussen Rotterdam
en Antwerpen binnen afzienbare tijd een extra impuls n
wordt het verkeer beter gespreid over de A4 en de Al6.
Het bestaande wegennet (A17 en A58) wordt ontlast.
De Witte Koe van Mirjam van Benthem. foto Willem Mieras
door Rolf Bosboom
GOES - Eén schilderij springt
direct in het oog op de expositie
van Mirjam van Benthem, in de
Kunstuitleen in Goes. Het is De
witte koe (2005) die je even goed
moedig als onverzettelijk aan
kijkt. onaangeraakt door de drei
gende, loodzware hemel op de
achtergrond.
De tentoonstelling omvat wer
ken van 1988 tot nu. Afgezien
van twee schilderijen van schild
padden uit 1996 en vier land
schappen uit 1990, die voor Van
Benthem (Goes, 1962) studieob
jecten waren op de kunstacade
mie in Breda, tonen alle werken
koeien. „Dat is nu eenmaal de
rode draad in mijn vrije werk."
Koeien boeien haar eindeloos.
„Ik kan nooit langs een weiland
lopen zonder er even naar te kij
ken. Ik heb een cursus veeverlos-
kunde gevolgd en veel verlossin
gen gedaan. Dan leer je koeien
heel goed kennen. Verder houdt
mijn schoonvader zoogkoeien."
„Als je een koe in de ogen kijkt,
krijg je ook het idee dat er een
soort beschadigde ziel in is ge-
parkeerd. Het zijn ogen waarin
je verdrinkt. Dat roept bij mij
een heel sterk gevoel, veel emo
tie op. In de loop der jaren zijn
koeien uiterlijk erg veranderd,
onder meer doordat ermee is ge
manipuleerd, maar innerlijk
zijn ze precies dezelfde geble
ven. Dat vind ik heel speciaal."
Van Benthem keerde afgelopen
zomer terug naar haar geboorte
plaats, nadat ze ruim drie jaar
op de Nederlandse Antillen had
gewoond.
„Daar zie je bijna geen koeien,
maar toch heb ik ze ook daar ge
schilderd. Het is net of ik het
móet doen. Het zit in mijn vin
gers. Ik kan zo blind een koe
schilderen."
Veelheid aan stijlen
De tentoonstelling laat, on
danks het vaste onderwerp, een
veelheid aan stijlen en technie
ken zien, soms verfijnd en inge
togen zoals in Twee roodbonten
op stal (2005) tot juist sterk ex
pressief. Opvallend zijn de vaak
kleurrijke landschappen op de
achtergrond, zoals op Dutch pri
de (1999) en Drie in de dageraad
(2005).
„Een andere stemming leidt bij
mij ook tot een ander soort schil
derij", verklaart Van Benther,.
„Bij elk schilderij heb ik een an
der gevoel. Ik hoop dat dat bij
de kijker overkomt." Ook de for
maten van de werken variëren
nogal. „Als ik helemaal vol zit
met een gevoel, pak ik een groot
doek en dan werk ik heel snel.
Dat zijn een soort uitbarstin
gen."
De expositie is voor haar allesbe
halve de afsluiting van het
koeienthema. „Dat blijft terug
komen. Het plopt steeds in mijn
werk naar boven. Koeien - die
vlekken alleen al! - zijn voor mij
net levende schilderijen."
Expositie: Schilderijen van Mir
jam van Benthem. t/m 29 oktober
in Kunstuitleen De Bevelanden.
Westwal 45, Goes Geopend
wo.-za., 13.00-17.00 uur
Virtuositeit en grilligheid op Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen
Kees de Baar tussen de stapels leesboekjes die hij heeft ontwikkeld. foto Lex de Meester
daarmee bezig. Hij werkte aan de over
gang van kleuters naar de lagere school.
Ze bundelden hun krachten en dat leid
de er toe dat De Baar in dienst van het
RPCZ kwam.
De methode die De Baar heeft ontwik
keld gaat er vanuit dat er in een klas
kinderen zijn die goed zijn in taal en
kinderen die minder goed zijn. Met zijn
materiaal kan die eerste groep min of
meer zelfstandig werken zodat de leer
kracht meer tijd en aandacht kan beste
den aan de tweede groep.
Dorpjes
Nadat de leesmethode eerst als experi
ment op diverse scholen was uitgezet,
kreeg de toenmalige uitgeverij Meulen-
hoff er lucht van en ging met het RPCZ
in de slag om de leermethode te kunnen
uitgeven. Ongeveer 90 procent van alle
scholen had toen een andere leesmetho
de; een waarin meer van klassikaal on
derwijs wordt uitgegaan. Momenteel ge
bruikt 25 procent van de scholen de me
thode van De Baar.
„Het is van oorsprong ontwikkeld voor
Zeeuwse scholen. Het zijn eigenlijk ook
erg Zeeuwse leesboekjes. Ik heb er wat
van mijn eigen ervaringen in verwerkt.
Zo wonen de mensen die in de boekjes
voorkomen in een dorpje, dicht bij het
strand en de duinen. Er komt ook een
Moluks jongetje in voor. Er is me wel
eens gevraagd om in de boekjes wat
meer aandacht aan de stad te besteden.
Maar zo vanzelfsprekend is dat niet.
Dan krijg je bijvoorbeeld te maken met
andere woorden en begrippen. We heb
ben het wel gedaan voor de wat oudere
groepen."
Lezen is belangrijk. Vooral in de eerste
groepen van de basisscholen. Maar ook
thuis. Het staat voor Kees de Baar als
een paal boven water dat als gezinnen
met taal bezig zijn, veel lezen, voorle
zen, een krant in huis hebben, de kinde
ren daar al op zeer jonge leeftijd plezier
van hebben.
Dat bleek aan het begin van dit jaar
nog, toen ineens in het nieuws kwam
dat autochtone kinderen uit plattelands
dorpen vaak taalachterstanden hebben.
De Baar vindt dat niet vreemd. In de
eerste plaats ging op de scholen alle aan
dacht naar allochtone kinderen met
taalachterstand. Daardoor viel het niet
zo op dat er ook autochtone kinderen
met taalproblemen waren. Het gaat vol
gens hem om gezinnen waarin nog dia
lect wordt gesproken. De kinderen uit
die gezinnen moeten moeite doen om
met de Nederlandse taal om te gaan.
De Baar heeft overigens ook nog een
stokpaardje. Hij heeft het dan over de
zomerjongens. Bij kinderen van vijf tot
zes jaar hebben meisjes een half jaar
voorsprong in hun ontwikkeling. Dat ra
ken ze rond hun zevende jaar weer
kwijt.
Jongens die in de zomermaanden gebo
ren worden, hebben (door het simpele
feit van het moment van hun geboorte)
als ze in de klas komen ook nog eens
een half jaar achterstand. Bij elkaar
hebben die dus op dal moment een jaar
achterstand, vergeleken met de meisjes
„We zijn het nagegaan en de zittenblij-
vers in die leeftijdsgroep zijn vaak jon
gens die in de zomer geboren zijn", ver
telt hij.
or Jeanette Vergouwen
KNEUZEN - Het zeventien-
Festival van Zeeuwsch-
underen begint morgen. Als
ma koos directeur Filips Pie-
s voor Capriccio. Het levert
l veertien concerten een
loom van even virtuoze als
lillige muziek op.
rs Pieters (53) en Ido Mulder
zijn tevreden met de pro-
finuna's die door ensembles,
festen en solisten tot en met
Inovember worden gebracht,
r directeur van het Festival
In Zeeuwsch-Vlaanderen en
ju medewerkster denken dat
f veel te beleven valt voor zo-
M de muziekliefhebbers die
penstaan voor vernieuwing als
lor de meer traditioneel inge-
Mde concertgangers,
jo Mulder was al van de partij
ij het eerste festival. Zij werk-
isamen met vier directeuren,
fris in die zeventien jaar wel
lel veranderd. Na Henk Schol-
inwerkte ik met Yolanda Merg-
i, Walter de Clercq en sinds
he jaar met Filips Pieters. Ik
ineen beetje vergroeid met het
ptival en ik vind het dan ook
toer dat ik er op 1 januari
een punt achter zet. Het is
P meer te combineren met
p werk voor Toonbeeld. Als
p festival voorbij is, werk ik
Sand Backlash
lift zichzelf op
USSINGEN - De Vlissingse
Halband Backlash heeft zich-
vijf jaar opgeheven. De
predens die nog op het pro-
°nima stonden, zijn afgelast.
1 «n verklaring laat de band
«en dat zij niet meer de moti-
'"0 heeft om verder te gaan.
Seklash bestond uit Dennis
a.Vman (zang), Tim Royers
to,s), Patrick Hoogstrate
r zang). Richard Koolhoven
?M en Mike de Klerk (gi
er). vs
Nash maakte twee mi-
en presenteerde vorig
Br november haar debuutal-
The Binary Choice. De
won in 2002 de Zeeuwse
:e en werd herhaaldelijk -
haar website zelfs tot drie
r toe - genomineerd voor de
Popprijzen.
tals met vuurwerk Virtuositeit
wordt gewaardeerd. Violist Pru-
naru gaat echt tamtam maken,
net als de grote orkesten, Beet
hoven Academie, Collegium Bru-
gense en Orkest van Letland."
De Letten spelen onder meer
Winds and smells van de Letse
componiste Indra Rise, die op
18 november ook aanwezig is in
Temeuzen. Het werk gaat twee
dagen eerder, op 16 november,
in Kortrijk in wereldpremière
op het Festival van Vlaanderen
aldaar.
De grilligheid komt tijdens het
Zeeuws-Vlaamse festival tot
haar recht in de uitvoering door
het Bllndman Kwartet en het
Goeyvaertskoor in de over-
akoestische kerk van Sluis (12
november). Daar worden de 44
Harmonies van Cage vertolkt
vanuit verschillende delen van
de ruimte. La Donna Capriccio-
sa door Quirine Meissen (23 ok
tober) en de avontuurlijke muzi
kale reis van het dameskwartet
Rusalki (6 november) brengen
zowel humor als afwisseling.
Najaar
Pieters kon pas in februari be
ginnen met de echte voorberei
ding van het festival, dat nu
voor het eerst in het najaar
plaatsvindt. „Dat heeft voor- en
nadelen. We vallen nu niet sa
men met festivals zoals het Zee
land Nazomer Festival en Film
by the Sea en in deze periode
zijn er ook veel toeristen aanwe
zig in de regio. Het nadeel is dat
het publiek nog niet vertrouwd
is met de periode en dat de ker
ken verwarmd moeten worden.
Dat is duurder en soms lawaaie
rig. We moeten nog even wach
ten met een conclusie."
Pieters en Mulder hebben een
goede raad voor het publiek:
„Gewoon eens komen proeven
van muziek en het avontuur met
klanken aangaan. Geef je over
aan de muziek en denk niet dat
het te moeilijk is. Het program
ma van het festival is kleurrijk,
afwisselend en van hoge kwali
teit. We zijn er van overtuigd
dat het publiek enkele ven-assen-
de uitvoeringen zal meemaken."
Het Festival van Zeeuwsch- Vlaan
deren wordt morgenavond inge
luid met een concert van de Beet
hoven Academie in de St. Baafs-
kerk in Aardenburg. Aanvang:
20.00 uur. Minister De Geus van
Sociale Zaken verricht de opening
van het festival.
door René Schrier
Kees de Baar heeft het, toen hij nog
voor de klas stond, vaak genoeg ge
zien. Kinderen die blijven zitten kun
nen daar makkelijk mentale problemen
van krijgen. Hun leeftijdsgenoten en
vriendjes gaan wel een klas verder en
zij niet. Dat doet iets met je.
Vaak heeft het blijven zitten te maken
met een probleem met de taalvaardig
heid. De Baar: „Met taal begint alles.
Natuurlijk is rekenen ook belangrijk.
Maar om de sommen te kunnen maken,
moet je ze wel kunnen lezen. En dat
geldt ook voor geschiedenis en aard
rijkskunde. Voor alles moet je kunnen
lezen."
Kees de Baar uit Middelburg is een Piet
je Precies. Vooral als het om de Neder
landse taal gaat. Hij is de geestelijk va
der van de leesmethode Leesweg en
Leerpad. De 140 leesboekjes, de ver
schillende werkschriften en handleidin
gen voor leerkrachten gaan dan ook
Taalmethode
niet naar de drukker voordat hij er een
verlossende paraaf op heeft gezet.
Hij begon er in 1988 mee en nu, een jaar
na zijn pré-pensionering, is hij er nog
niet mee klaar. De leesmethode komt
ook nooit klaar, want iedere tien jaar
moet hij worden aangepast. Met de her
ziening van het materiaal tot en met
groep vier is De Baar bijna klaar. Dan
zet hij er een punt achter en mag de uit
geverij het overnemen. De Baar gaat
zich dan op zijn hobby's richten.
Het begon allemaal toen hij nog direc
teur was van een school voor kinderen
met leerproblemen. Hij besloot voor
zichzelf dat het het beste zou zijn als
kinderen niet zouden blijven zitten.
Daarmee ging hij aan de slag. De- Baar
richtte zich op het taalonderwijs, om
dat dat volgens hem de basis was. Ook
Dook Kopmels van het Regionaal Peda
gogisch Centrum Zeeland (RPCZ) was
Directeur Filips Pieters en zijn medewerkster Ido Mulder denken dat er tijdens het Festival van
Zeeuwsch-Vlaanderen veel te genieten valt voor zowel de liefhebbers van vernieuwing als meer tradi
tioneel ingestelde concertgangers. foto Wim Kooyman
mijn opvolger in." De glans van
de beginjaren is wat afgezwakt.
De economische recessie en het
dichtdraaien van subsidiekra
nen hebben hun weerslag op het
festival. In de beginjaren werd
het Zeeuws-Vlaamse festival
het kleine zusje van grote broer
het Festival van Vlaanderen
(Gent) genoemd. Maar het klei
ne zusje stippelde toch een ei
gen koers uit en de samenwer
king met grote broer werd iets
minder hecht.
„Nu is er samenwerking tussen
het festival in Kortrijk en dat
van Dilbeek", vertelt Ido Mul
der. „De tijden veranderen en
het festival is meegegroeid. Ik
heb alles altijd met waanzinnig
veel plezier gedaan. De sfeer is
leuk. Je komt op allerlei locaties
en de samenwerking met de gro
te groep vrijwilligers is fantas
tisch. Dat saamhorigheidsge
voel maakt alles tijdens het festi
val bijzonder. Ik krijg tijdens de
concerten altijd dat Indian Sum
mer gevoel.
Filips Pietei's begon drie jaar ge
leden met frisse moed als direc
teur. Hij beloofde een nieuwe
koers en grote namen op de affi
ches. Met sopraan Barbara Hen-
drickx en de Akademie für alte
Musik Berlin maakte hij die gro
te namen waar en als nieuwe
koers kwam er een thema voor
het festival.
Grote namen
„Dit jaar heb ik geen echt grote
namen gecontracteerd. Ik heb
deze keer gekozen voor musici
en ensembles die wellicht aan
het begin van een internationale
carrière staan. Ik denk dan aan
Yossif Ivanov en B'Rock. Ik wil
de balans vinden tussen geves
tigde waarden en jonge veelbelo
vende artiesten. Dat is ook de
taak van het festival en best
avontuurlijk." Een dergelijk
avontuur past wel binnen het
thema van 2005: Capriccio. In
deze muzikale term zitten de vol
gende eigenschappen verscho
len: grillig, humor, virtuoos en
met ruimte voor improvisatie.
Een capriccio is dus een aange
naam werk met eventueel onver
wachte wendingen.
Pieters hoopt dat die onverwach
te wendingen niet op het festi
val zelf slaan. „Het is elk jaar
een gevecht om de subsidies bin
nen te krijgen en sponsors te vin
den. Ik kon het Nationaal Or
kest van Rusland krijgen op 23
november, maar die datum viel
buiten de al vastgestelde perio
de en daarom missen we dus de
ze klapper.
Op het programma staan veel
werken met de titel Caprice. In
die werken speelt de virtuositeit
van de musici een grote rol.
„Mensen komen graag naar reci-
